p
m
' 1 '
I
'i i.
55Ó N O O R D
wccl bc i loc föe tc wy k c n ; diergclijkc mut s
drocg by op het h o o f t , zondcr rand: zijn
g c v o l g , ZOO wel als hy zclve
gemackt , en fchoon.
Der CirkafTcn hoof t -pla e t s
het Kafpi f che Me i r , was wel eer de Scad
eil o o S T
de Pct igor fchc. Zy zijn 00k van ander ge-a
daente als de Tar ter s iiiterlijk.
Zcker onbekent Fr anf ch' Schryver ,
fpreekt van deze Na d e aldus :
- Va n de Tfchercajßcns zijn 'er v e c i , en
verfchciden aere : als de Gorskje , 't we l k
Terki •> doch nu zijn z y in dat gcwc f t van ¡ te verfiaen geef t die van de Be r g e n , waer
de Moskov i t c r s ovc rhcei f cht . Ai l e h u n g e - ; van de meef ie Heidenen zijn : en de Baß.
wezene vañigheden zijn met R u f c h k r y g s - \fatfchiouski, dat zoo veel te zeggen i s , als
Volk b e z c t , cn wooncn zy daer bcneffcns ! gefchooren hoofden , om dat ze z ieh bon
Vl e k k en of Dörpen : hcbbeii wel harc
eigene Hoofden , of Vor i l en , en He e r -
fchappye , als boven is g e z e g t , doch zijn
alle onderhoorigeaen hunncTz a e i f che Ma -
jcfteiten. Zy geven omt r ent zoove e lSchat -
ting , zegt men , da t ' e r de krygs- luiden
van kunncn worden onderhouden. Ov e r
groote zaken van Recht spleging zitten mc -
de de Ru n c h e We iwo d e s . Zy zi jn fterk
vanlichaem: ecnigzins brect van aenzicht ,
doch niet zoo breet als de Na g a e y en: hebben
kool - zwar t haair : achter fcheeren zy
her haair een diiim breet a f ; doch hebben
echter van de kruin een kkine vlecht afhangen.
Haer Ta e l is hellende na het Perfiaenfch
en C r ims , en dragt is met d e T a -
gefthaners g c l i j k , behalven dat deze de
mutzen vierkant hebben. De V r o uwe n
zijn wi t van v e ! , met roode wangen : laten
hen zwar t haair in twee lokken van de
fchouwders hangen. Zy gaen des Zomer s
gekleed in L ywa e t e hemden , die rood ,
groen of gee! geverwt zijn , open tot aen
ä e Havel . Zi jn vr i ende l i jk, goed van acrt,
200 Mannen als Vr o uwe n , en kui fch.
Het Manvolk is meeft te V e l d e , by het
V e e , waer in himne meefte handel beftaet.
D e Vr o uwe n houden 't huis. Zy mögen
mcer als een W y f nemen , do ch doen het
zelden ; en ah de Ma n zonder Kinders
fterft, en hy een ßroeder heef c , ve rwekt
die zijn Zaed , als by de Jooden. Ve e l e
onder hcn laten zieh befnyden , en gelooven
aen eenen Go d . Hebben geen Kerken.
A l s een voornaem Man fterft, ofFeren zy
een Ge i t : het vel van de Ge i t wo rd opgehangen
, dat zy dan acnbidden , een
voor een , drinkende ondertuflchen goede
roezen in Br a n d ewy n , of ecnig ander toegemaekte
fterke drank. Om te zien of het
OfFer C o d e aengenaeni i s , fnyden z y het
Teel-Iit a f , fmy t e n ' t regen de wa n d ; zoo
het kleeft , dan is 't aengenaem , en beqiiaem
tcn O f f e r ; z o o ni e r , wo r d een
ander geflacht. Har e dooden begraven zy
eerlijk, cn bouwcn huisjes over de Li jke n
der aenzienlijkfte. Har c Hui z cn zi jn flecht
•ing,
ven op de harflcn pan met een fchaermes
docn fcheeren , latende het haair aen beide
zyden omt rcnt de flaep des hoofts. Zy
zijn gewoon de Menfchen bloots hoofts te
groeten , tcgens de w y z e der Mahomecanen.
De zi jnzeervern^aerd,
en navolgens wa e rdi g, tcr oorzaek van haer
herbergzaemheit; mits dat men haer een
erkcnccnÜfe g c e f r , zul l enz yha e r i e v envoor
u wagen ; cn zullcn voor haer Broeders of
Lands-Iuiden goed do cn, 't geen z y ing e -
breke waren gebleven tegens de belofte of
t r o u w e, weike zy de vreemdelingen ge -
woon zijn te belooven: en wanneer iemand
lagen wi lde leggen aen ecns anders G a l t ,
o f d a t men bcducht was dac het elders van
daen quam , zouden de Buuren zieh daer
in wikkelen rot onderftant van de vreemdeling,
't welk w y hebben verftacn van de
geene welke zelve daer zi jn door gereift.
In de Stad TarkpH > gelegen aen de Oe -
ver van de Kafpi f che Ze e , by de Ci rka f -
zen , cn daer rondsom , wooncn de Ko u -
mikfche Ta r t e r s , anders ge z egt Dagvefian,
en Ti'.geflan , of Reuz en van 't gebergte ,
de welke den Schamkai of Schemchili ondcrhoorig
zi jn : een matelijk grooc getal des
Volks van TitrkoH, zoo wel als van de
Cnm , fpreken R u f c h 5 en z i j n, daer veel
gevangenen , voor een groot gedeelte van
Geloof verändert ; deze daer nooit van
daen k omc n , noch veele zulks ook niet
wenfchcn ; gelijk daer en tegen mede veele
duizenden , en merkclijk mcer van di e
Menfchen in Rus land gevangen , z i jnde ,
hetChriftclijk Ge ioofhebbcnomhe l f t . Du s
verre de gemelte Schr y v e r .
In zc^er Landfchap aen de Kafpi f che
Zee , niet vc r van de Stad Tcrki » vind
men Boomen die zcer ho o g en zwaer wo r -
den , welke hard briiin hout geven , dat
wel te bearbeiden is.
Tuffchen de Stad Terk} cn Tark^n , of
Tarkoit, omtrcnt de Oe v e r van de Kafpi -
fche Z e e , en aen de Ri v i e r Tf r^ , houden
zieh op , in Ei landen , die in een Ri v i e r
l e g g e n , eeeenniiggee KK oo zz aa kk kk cc nn ,, ddiiee ddee in aeni
Ivan Grebenfci ie K o z a k k c n , na een klei^
b c Cirkaifen willen onder de naem van 'ne Landf t reck aldaer gelegen, Grebcen, ge-
Tarters , hoewc l rondsom in de z e l v ewo o- naemt , dragen : deze zi jn wel eer uit Rh<-
nen, niet gerekent ? i j n , voornaem niet Und aldacr komen wooncn : zy behclper
' z ieh
T A R T
zieh j met rooven j plünderen, en wein ig
Landbouw ; zijn nu met Tartaren vermengt,
door aenteciing, zoo als deSpraek,
die eerder plat Ri i f ch w a s , nu is gebrokcn
, cn met Tarters vermengt ; behouden
noch het Chr i f tdi jk Ge l o o f : zoo als
aen de Ri v i e r Jaick^, en omcrent Krasnojar,
diergelijke vr y c Menfchen dat Chr i f -
tenen zijn , cn ui twykcl ingen , zoo van
Moskovien , als uit het Koz akkcn Land ,
zieh mede ophoiiden, die meeft van ftrooperyen
leven , en de naem van Koz akkc n
Van de Pccigoi fche
C I R K A S S E N,
Sprech ^cker berkht, door een Hoogdftitfch
Heer uit Foolen mj toegez.cnden, aldus :
E Pet igor fche of V y f - b e r g f c h e
I Cirkaifen , palende aen de Cr im-
' fche Tar taren , woonen in 't gebergte.
Van deze vinde ik geen getuigenis
dat ze Tartaren zijn. Zy z i jnblankvan
gezicht , en fchoon van geftaltc ; di t get
u i g t, dat ze een ander fiag van Vo l k zijn.
Het f c h y n r , dat ze haer zelven al tyd van
de overf troom der Tar t e r s bevryt hebben,
door den tocftand des L a n d s , waer in zy
woonen ; want het is ontoeganklijk voor
cenig v y and , wie het z y . De toegang en
wegen zi jn zoo naeuw , dat geen twee
perzoonen neffens maikander die können
gebruiken, en de we g is als eendi cpegraf t ,
hebbende aen beide zyden Bergen , waer
van weinig v o l k s , met fteen cn balken,
bcquaem zijn ora een ganf chLeger tef laen.
U i t deze Luide hadde Tzaer Michael
Fedrowrs een tot zijn voovnaemfte Ra eds -
heer verkooren , een Zui l van Moskovien
gebeten , door zijn treffelijke racdsgeving,
genaemt Knees Ivaan Bortjfeivits. Hy was
van zulke nedrighei t , dat hy een ver zoekfchrift
op de ftraten , door een Ki n d aengebodcn,
zoude hebben aengenomen. Een
Met dezen zijnct Neven , Knees facob Godonek^its ,
""mwUo'Í g ebyna emt , onlangs overleden ,
betot gc- was van de zelve inborft , zeer gel ief t van
den Tz^er , en alle Menfchen die hem
kenden.
Z y zijn Heidenen , of om zoo te z e g -
gen , ganfch verbafterde cn vcraerdeChr i f -
tencn ; men bcvind noch een overbliifzel
des Chr i f tendoms onder de zelve 5 als de
t y d van Pacfch te vieren, enz. Du s verre
gemelte bericht.
Een oog-getuige heefc m y verhael t , ge.
zicn te h e b b e n , dat Boftlaat, Ci rkaf f che
A R Y E.
Vorft , dier Cirkaf len , welke niet verre
van de Kafpi f che Zee woonen , over T a -
fel , als hy met zijn gezel fchap vergäße >
in plaets dat by onze Mael tyden men malkanderen
v o o r f n y t , hy ftiikken vleefch ,
of bouten van Schapen of OiTen lict voor t -
brengen , die , het een v o o r , en het ander
na , van den Wa e r d wierden aengevat ;
welke het been of ftuk vleefch in de vui f t
ncmende , eenige beeren daer v a n , na dat
zijn luft wa s , a f b e e t , en at j gevende het
zelve daer na aen zijn naefte byz i t ter , di e
insgelijks na zijn believen daer van op de
zelve w y s a t , gc v cndc ' t zelve daer na v o r -
der ; het welk zoo lang omg ing , tot dat
het ganfch afgegeten was j en daer na we -
der een ander dcde voor tbrengen, tot ver -
zadiging roe. Zy eeten wor f ten van Paer -
zadiging to
de v l e e f ch,
als oük riemen van vier vinger
breet, uit een Paerde-huit gefnedcn , de
welke zy op 'c vuur fmy t en , die daer in
maikander krullen en braden , en daer na
uitgenomen en aen beide zyden gefchraepc
worden, waer van over Ma e l t y d iedereen
ftuk ne emt , trekkende zulks met zi jn tanden
van een , en eer het alzoo.
D e groetenis der Ci rka f l en, gaet me e f t .
tyds gcvoegt by een vraeg na de g e zont -
heit van zi jn Ve e .
AchterdeStad * Terki, clwars van Derbent,
No o r d -we f t , Landwaer ts in, is een
Landfchap Comania of Koemikkcn- land'geheten
, atgefcheiden van CirkafTcn en D a -
;efthan-land, met groot gebergte, rakcn-
!e bezuiden aen Georgia. De Vl i e t Terki
fcheid de Koemikken van her Ru f c h g c -
bied a f , wanneer Kocmikken- land genomen
wo rd in' t a l g eme envoor a l l edi eLandftreken,
en Vo l k cn , welke tuiTchen r f r^i
Derbem zijn gelegen; doch Comania, of
Kocmikken-land, eigenriijk , ftrekt z i e h
weinig meerder Landwaer ts in. He r is een
platte ftreek Lands , dat fchoone We i d e n
heeft ; is echter weinig b e v o l k t ; waerom
daer mede op eene plaets zelden tweemael
achter een wo rd gezaeit. De Bcemden zi jn
daer doorfneden met kleine Wa t e r - b c k en ,
door de konf t g ema e k t , om de Landen te
A aa a 5 be -
* Men hecft my gcfchreven op den ii Miert itfpi, hoe
dac tocn de «emkol , Je Sud Tciki, gehoorende aen hunne
Tzjcrlihc Mijeftcitco hsdde aergctaft , eenige beioovinge gcdaen,
biand geflieht, cn veele Menichen weg gevocrt: hy
'SS eefteikc , iii« ecii hoop Rebcliige Kozaidccii, die eerdcc
)p d< Zwaite zee , legen de Tuik Tuddcu gercoft ; cdoch .
.aderlund heeft derwieics «ngezondene RulfcHe kiygs-magt.
liem bcccugelc . en tot ruft gebraut, ondci belofte van nimmer
de Kafpifche Zcc , of des zelfs Ocvets ic zullcn oniruftcn
, maer viye dooitogt aen Iiunnc Tzaeifche Majefteitcn
Ondcidancn le vetleencn. Een ]aer of ander half bevoorens,
uas hy regen Tetfien in fttyd , en flocg den Peifiaen driedui-
7cnd man af, 'r geen eehtet. zoo gezegt wierd , meerder
de naUtigiieit van den placts-bcflierdcr tot Deibent cn nayver,
die iiv tegen den Perfifclien Veid-heei hadde', was ts
wyren , als de dapperhcit van Semlul : dc Peis was toea niec
twaclf diuzend mm in 'c gevvecr.