m
' I i .
Ii
gy6 N O O R D
hceft nu de Re i z e der Gezanten , ra de
Grenzen van Rusland , omd e V r e d e t e
niaken, waer van meer malen is gemclc
voortgang gehad 5 alzoo die 't voorleden
Jaer, den dertigften van Gras -maend_
wanneer de k r y g tuíTchen £/«í/j en Halkjti
Vorñen van 'c Werter Tartarye , op het
heetfle blaekte, waren uitgezonden , zijn
in VVyn-maend tot Peking > onvcrrichcer
zaken weder gekcerd. De Vaders Tfiomas
PereirA, en foannes Francifcw Gerbillon zijn
gelaft , den Keizer dit Jaer wcdcrom te
volgen. Zy zijn den veertiende van Wi e -
de-raaend afgereift , door gemakkelijker
plaeczen ais 'c voorleden Jaer : den een en
dertigften van Hooi-maend quanien zy te
• N e r t C n s - ' c welk is een Stad dei Rui len,
aKvaer den Moskovifche Gezanc den ne.
genciende van Oogít-maend j ook is aen
gekomen. Tegenwoordig is men bezig
over de Vrede te handelen , waer van den
uitílag noch niet kan geweten worden,
£e« andere Brief luid als volgt.
Macao den deniende van Louw-maend
zeftien honderd en negentig.De Vaders Thomás
Pereira, en foanntsFranc¡fcMGerbiUon¡
zijn den achtiende van Wyn-maend zeftien
honderd negen en tachentig, van de Mos.
icovifche Landen weder gekomen te Peking,
na dat de Vrede tu&hen deRuíTen
en Tarcerfclie-Sinezen was gef looten, en
afgekondigt. Eer dezelvegetrof f tnwierd;
hebben de Vaders Jezuiten groote moeyten
aengewend , in beide deze Volkeren
te verzoenen , en over de gelegentheit des
Vredes zieh te verdragen. Dr i e malen
waren te wederzyds krygs-kn echten byna
gereed , om uit te barften tot de wapenen
s cindelijk is de Vrede door Godt s
goedheit geflooten. Z o o wel het eene als
hec andere Vo l k , hebben de aengewende
vlyd der Vaderen geroemt , en heefc den
Keizer der Sinezen , haer daer over grootelijks
gcprezen.
Na dat dan deze Vrede getroffen was
heefc hec hunne Tzaerfche Majefteicenbehaegd
, weder een Gezantfchap na Sma
af te zenden , 't geene bekleed as geworden
door den Edelen Heere £. Tz-ebrand
Täes, wiens ontmoetinge en verrichting
met den Druk in' t licht word gegeven ,
wes daer van in die We r k geheel zal zwy -
gen.
Men leefl in de berichcen der Vaders
Jezuiten uit als o f d e Stad ^¡ h j í »
van de Aiancheous , of Sineiche Tarters
tot drie mael toe was geflecht geworden ,
hoe wcl van andere zyde niet anders heb
können verñaen , of die plaets is de eerfic
en O O S T
macl, na dat de Sinefche Tarters de bezetting
hadden docn ruimen , gef laekt ,
en vcrniecigt, en ten tweede mael, na onderling
verdrag en Vrede , mct wederlyds
bewüliging , verniejt, ontmantel t ,
:n cot een effcn Veld gemackt , tcn wäre
.•nen milTchien wilde verftaen , dat eer de
. plaets door de RuiTcn volbouwt wa s , zy
' noch een mael was gcruimt geweeft,
Men hceft my bericht nie Moskau, in
den Jare zeftien honderd zeven en negent
i g , hoc de Rui ichc Metropoliet van Tohol,
Izeker pcrzoon ra Pe^in^ heefc afgezonden
g chad, om te verzocken dac de
Sinefche Konink wilde toeftaen , dat een
Kerk eer Grickfchc Godsdicnft wierde
getimmert, zoo als wäre tocgtftaen , en
gefchied.
Vit Tobol (s my, n-cgcas het Rus-Chriflendom
in Sina, envanden Bufuckt i -Chan,
Kalmaks rorß . het volgende hericht toegez^
onden.
Wel Edele Geßrenge Heer; NIeuws heeft men uit Sina voordit
mael, dac in de Hoof t - f tad Pe^
king , met toe ftaen van den
Chan, of Keizer , cen Kerk is gebouwt ;
en kort na de Inweyinge , zijn zonder
eenig verbod , twint ig volwaflene Menfchen,
ZOO wel Mans als Vrouws pcrzoonen
Gedoopt . En waren noch veel andere
daer toe genegen, tot welk goed cn
heilzaem werk , nu alle vlyt acn word gewend,
met bequame perzoonen, die haer
Sprac'x verlben , (en met het overzetten
van noodige Gcbeden , en de Heilige
Schriftuure ) daer na toe te zenden. En
was zulks hoog noodig, remeer , om dac
men hoorde, dat veel Kalmakken door de
B uchaerfche Papen, Mahometaenfch worden
, gelijk ik metdelaet f teKalmakfche
Gezanten , een in mijn Huis heb gehad,
die het Kalmakze Gc l o o f , of Af g ode r y
ten hoogften verfoeyde. Mcnverneemt
dac den voornaemfte Vor f t Bufnckii-chan
gewis dood i s , na dien dat onvcrziens ,
van de Sinezen mec eengrootemagt v/ierd
overvallen. En nu zijn Ne e f Cow^j/i», die
voor dczen Araptan wierd gcnaemt , hem
is gevolgt, die zieh nu tot hulp der Mos -
koviten, met twintig dutzend Man gereet
maekt, om de Kozakf cheOrda, welk
Jaerlijks veel quaed doec , te overvallen.
Z y kernen onverhoeds, gelijk alle die Vo! -
keren zulks gemeen zijn tc docn, en meeft
als het Land-volk op de Vclden arbeid:
en nemen de Menfchen gcvangen, cn verwoeften
alle Dörpen en Vlckken , cn men
kan
R T A R y K.
kan aenvallendcr wys , tegen dat Vol k
niec firyden, wanc ze woofien ver afi met
eene grooce magt i s ' t zcer bczwacriijk, en,
cm "dat zwcrvendc Volken , niet zijn
vinden ; mct een klein Leger is 't gcvaerlijk
, dies geene andere middel is gevonden
, als alle Dörpen en Vlekken te flerken,
en de zelve mec Stukkcn , en de
Bocren met geweer te verzicn : en boven
devoorigekrygs-magt , een Bende van
duizend brave Dragondc r s , in de uiterße
plaetzen te leggen, en des Zomers met
cen ander Legertjc zieh tc voegen , en
op de voornaemfte plaetzen hen op te paszen.
Het zijn gocde Zoldaten tc Paerd ,
cn wel gewapenc , veele hebben lange
Ro e r s , mec Koopere en Loode Kog e l s ,
en Scukjcs.
Wel Edelegeßrenge Heer,
U Ed . dienftwillige en
jotmocdigcnDienaer,
Tobol den J
N. N.
Wanneer ^¡baßn van den Sineefch was
belegert, en 'er ftilftant van wapencn was,
wilden de Sinezen niet raeer als tien Man
tefFcns in gcmcltc plaets binnen laten treki
e n , 't z y om kondfchap te brengen na
Mrtßnskoj, of te ontfangen, en na eiders,
Diet meer als twee of drie Man door laten
; doch Ve e , tot noodrufc, hebben
z y niet geweigert door te laten , zoo als
den Scedelingen mcde vry wa s , water uit
de Rivier yámur te fcheppcn j doch
verhinderde den vorderen uitgang aen
bezettelingen ingrooten getalie , gevende
voor , zulks tc gefchieden , op dat'ei
geen hand-gcmeenfchap mogte voorvailen:
Brieven liecen z y v r y in en uitgaen. Men
liec ook toe, dat de bezettelingen zoo veel
Greenen-hout binnen haelde, als zy noodig
hadden, mits dat zy riet wy t afgon^
gen , macr als z y wat verder afweken , i;
Jagen en Vi f l e n , v r y , te weder zyden
geweeft; ja de Sinezen booden aen, Heel -
meeflers om de ziekcn , en gcquetften te
• genezen , binnen de Stad tc zenden , zoo
de Moskovicen het getal der ziekcn enge- nften, wilde opgevcn; maer de Ruilen
:n weten, dac alle het krygs-volk noch
b y gezontheit wa s , fchoon daer veel aen
haperden. Men zond malkander gefchenken
, ZOO als den Gezaghebber binnen
jlibaßn, Offanaci Bayton, aen de Sinefche
Veld-hcer een Paftey zond van Ta rwe
Med, wegendetwee en dertig en een half
pond, die blydelijk , en met beleeftheit
wierd oncfängcn.
Wanneer wierd verwoef t , zijn
omtrent drie honderd Mpskovi t en, zoo
Vrouwen als Mannen, tot den Sineefch
over gekomen, die hem tcn k r y g , en anders
dienen : zy hebben hiinne vry c oefening
van Godsdienf t , en Ke r k , daer een
Priefter dagelijks den Chriftelijkcn Gods -
dienft in oefenr.
Als de Konink van Sina in 't zin hadde
Alb<^tn te belegeren, en de RulTche
Kozakken van de Rivier A'Amur , en uic
de Veftingen die zy omtrent de Oever aldaer
hadden, teverdryven, heefc h yGe *
zanten gezonden , aen veele Moegaelfch«
Vorften, en hun opgemaekt, dac z y hun-
Manfchap gewapent zouden fcliikken
onder de Veftingen SeUnginskoj , Irk>^t¡'
koy y BrKtskoy, cn Balanganskoy, op hoop,
dat zy die fterkccn zouden weg nemen ,
als wanneer hy oordeeldc , de we g afgefneden
zoude zi jn, om de krygs-magc die
hunne Tzaerfche Majefteiten acn de Amur
hadden , en in de Dauerfihe Landen , te
hulp te können komcn; doch aen de Katoegta
gevieldezen handelniec,welkefteeds
trachte in vrede , ruf t , en vriendfchap te
blyven, en die mct den Sineefch aen te
binden : maer de Moegaelfche Vorften
gehoorzaemde hem, in deze, t e d i e r t y d
niet.
Gromna is een ß-eenachtige plaet s , aen
de Oe v e r van de Rivier de Amu r , weibeneden
Alb^ßn , alwaer in 't Jaer
icn honderd zes en tachentig , de Sinezen
met dertig Sinefche Vaertuigen , in
een Inham , of Häven , welke aldaer i s ,
zijn gekomen, in alle ftilte; zoo ook mec
een andere diergelijke Vlooc , weinig !a-
?r , van waer zy lieten weten aen den
.uifche Gezaghebber Bayton tot Albaßn»
dat zy mec deze Schepen . die geladen
krygs-volk in hadden , deels meendcn tc
verweilen , onder die plaets , en deels
voorby dreigden te varen na Nenßnshoj ,
daer een Vrede-onderhandeling zoude
worden ondernomen; doch dat zy geen
^andlijke handel zoude plegen , 't geen
lUes, ZOO men oordeeldc , op een k r y g s .
lift aen was gelegt : want men bevond ,
dat z y vertradcn en verbranden, rondsom
Albaßn al het Kooren , dac op 't Ve l d
ftond , na dat zulks by hen was gemaeid}
z y hadden met zieh veercig Stukken , en
veel oorlogs tuig; doch de Stad wierd dee
mael niet beledigt, alsalleenmetfcheld-
'oorden , eifchende zy dat de Ruf l che
krygs-magt die daer binnen wa s , naiVVr -
ßnskfiy zoude aftrekken , of anders dat zy
zoude komcn c i die te prangen ,
Men zegt vee! T y g e r s onder Albaßn
Sssss 3 ge-
'fff
IM,