H L
920 N O O R D
Vrouwe Schuhen overvaren , na de vafle
^merikaenfcht Kuf t , en mede des Zomers
zieh mecr Noordelijk Groenland in, nade
Landftreek achter YslaTui begeven, en met
de koude ruglings wyken : men vind ze
op de hoogte van vier en zeflig graden des
Zomers, als onze Zee-^uiden aldacr zoi
t)-ds acnkomen : de meeftc Menfchei
zy zijn iterk van Leden , doch niet hoog
vanftal, hunhaair, als zy liec lieten wafl'en,
zoudezwar t , en niet krulkndezijn
van Tsland word de vaert op het naeft aengelegene
Groenland, door het Y s dar daei
reeds voor onnadenkeJijke tyd vaft gezC'
tcn heef t , verfpart, en hier meent mei
het oude veiloorene Groenland xc zijn geweefl:
onder Spitibergen plage het Y s zee
breet in Zec te leggen , doch achter Ts
landi enweftelijkerop, fmalder.
Tus is een Iiivier tegen o\ziNov*Zem
U , dac MongAfei by zommige gebeten
word , gelegen.
De Moskovicers, welke van Archan:t
cn^i/««, Jaerlijks opdeWalrufch-vangft
varen . zoo aen de buiten als binnen Kuft
van Novx Zemla , zetten het zomtyds toi
voorby de Oby , omtreot veertig my l , e
tot aen de uirgang van de Rivier Jenifia
doch zeer zelden komen zy zoo verre
fchuuwende die vaert, om dat aldaer zeer
vcelZanden, en RifFenzijn, waervan'e
veele met laeg water droog loopen. 't geei
hun daer des Zomers meerder hinderd als
de Ysfcholkn j want zy die weten t
meiden.
Het Land daer omtrent is weinig va
de ftranden af , hoog, doch loopt rdiuin
af, met een vlakte, die ongelijk is.
Voor aen de Zee wart Kreupel-bofch
en lang Gr a s , doch wat meer te Landewaert
in, op het hooge Land, zijn groot«
Boffchagien, daer veel Blanden, en Herten
zijn.
De Zee is in de Nabuurfchap van de
Oby zeer zour.
Van de mond der Rivière Oby, toeaer
Nova Zemla ; kan in een Etmael , met
goede wind , overgevaren worden. Het
word geacht aldaer omtrent veertig myl
breet te ziin.
Deze Rivier fpouwt fieeds veel hout
u i t , gclijk ook andere Rivieren daer omtrent
, "t geen dan zieh zec , tegen het
Land van Nov» Zemla aen , en op de Eilanden
daer omtrent.
Als mendoordeNoorder-vaerttuifchen
Nova Zemla, en het Eiland WaigatsVom^,
ontmoet men ten Noorden eenige Eilanden
, volgens bericht van Ruflche Schippers
. doch zijn de zclve niet benaemt, en
om dat men my de rechte ilip waer zy legen
O O S T
gen , niet aengewezen heef t , zoo enhebbe
die voor als noch , in de Kacrte niet
gebragt.
Op Novn Zemla waft zoo hier en daer
eenig Kreupel-bofch , en Kruiden , die
men branden kan.
By de Eilanden Briiwin , aen Nova
Zemla, heeft men onkngs overhlyfze-
Icn van' een Huis , of Hut gevoiiden;
het was een gegraven kuil , boven gedekt,
als een Hui s , rondsom mec een
opgeworpen Schansje : men vond'er Zeilen,
Ankers, Touwen, e n e e n y z e rGe -
fchiit , " t geen noch heden tot ^rchangel
is te zien, maergeen levendige Menfchtn.
In hecjaerzertien hondcrd acht en negentig,
is een boven gewoone groote WaU
vifch-vangfl geweeft , zoo dat in twintig
Jaren diergdijke nooit is gezien ; de reden
daer van word by onze Zee-luiden gegeven
, dat het Y s van achter NOVA Zemla
, uit den Ziiiden en Ooften is komen
opfchieten . 't geen de WalvifTchen mede
voerd , of hare dr i f t , van verre uit de
Ooft , miflchien van achter Jafan^ Jefi^
en Indien , zoo daer opening is y voorc
zet.
Op de lengte van Ä'ova Zemla , en de
hoogte van vier en räch entig graden en een
iialf, of v y f en tachentig, wo r dmy i n ' t
zeker bericht, dat Schipper CornelüRoule,
hoog gebroken Landgevondenheeft, daer
hy cien myl verre door voer, en achter
een groote Zee zag: wanneer op eenhoog
gebergte k bm, in zeker Inham, daerhy
met de Boot in roeide , oordeelende, dat
loch wel een Etmael of drie, benoorden
loude hebbcn können varenj liy vond aldaer
zeer ved gevogelte, dat byfter tarn
was.
De RufTche Zee-Iiiiden van Archangely
en Mefeen , komen zcldcn verder, als tot
dicht aen de Oby, werwaerts zy alleen rer
Robbe, en Wairufch - vangft uitvaren;
zomtyds echter gebeiird het, als de wind
en her weer hun diend, da t z y tot aen de
komen, maer verder nooit: doch
de aenwoonende Volken, by de het
meerder Ooftwaerts opzetten , om Wa!-
rufch * Tanden aen de Oevers te zoeken,
ter Vifch-vangft.
Het is byzonder, dar die van Archa»,
gel en Mefeen berichten, hoe wel van hoozeggen
, dat het Land voorby de Jemfea
Wilniflen lyn gediettens die iii'iWitcc leven,
ook lomtyds sich le Lande begcvcii , zy liebl-en l»ee
ptooce Tsadon in de inond, waec van'er ccn oiuiec my woid
bewactt, welke diie groote fpjn lang is , cii een hiiidgiec»
«egende vyf p«nd. H« becn ii wjetdige: sU tipen-
, byzonder h<i l'it, ot her ildcrl'iiiiiei.fle vandeTind,
lechteii lor MeiTtn van >«>r')cn ¡jciiiai-Ui, Ii« is vl»niwii
gselachiig vaa veiw . luid , cn aeiiueoaem iu liet
g«iid.t.
i m g g y g
M
J5 ?!
T A R
T .-V R Y E, 921
zegge zei ld, hoe wel her weinig fchecld, o f z y
« Ooil e »7;» n Zuid-ooft afloopE-
dan Zuid-ooít , en dan weder Oof t
ook weder Zniddijk, ja de zommige louden
met cen goede wind , van de Oh if
achí dagen Ooftelijk hcbben gezald , ei
dat de llroom fchiet l i e cn en weder, Zuid
ooft , en Noord weft, cn dat Zu.d-ooljeliik
eoed Land gcvonden Word: en da
daer'^entegendie.wdkenitdeto.Ooft
waerts op varen , zeggen , dat het Lana
Noord-ooft opfchiet , geli)k Vaertu.gen
die op bevel Immer Tzaerfche Majelieiter
gowilt hebben , de Yí'kfl'P on" ^^
Snverrichter zake , wegens de koude , e,
het hoog opfchieten van't La r d , Noor
delijk, terugzi jngekomeni dil zoudet c
zamen können worden gebragt, indien de
Arcliangelfche Zee-luiden door het afval
ien tcn Zuiden verftonden , de b<,cli.,
welke omtrent de J.mfia. Zuidelijk infchiet,
of dat z y , vermiis meeft van hooren
2e»een, fpreken, verftonden voor het
hebben 't te wederzyde, doch op verfcheidc
Zuid-ooft afvallen , de afvallende Kuft
voorby de Ts-knf , want het meeft gelooi
eeueven moet worden aen de oog-getnigen
lier Menfchen , welke uit de i r a i varende
, de Kuft dus Noord-ooft op te Ichieten
, hebben gezien.
Het Watet by Jmfi" in Zee, en ,
iiig t'Zeewaerts ¡n , is matehjk diep ,
word bericht , dat aldaet grooter der
gen gaen , als tulTchen Nm Zmh , -..
de Tarrarifche Kuft.
De Moskoviten fchouwen de vaerc benoorden
-t Eiland W-éga,: , na de Binnenzee,
macr gcbruiken meeft altoos dedoortogt
naeft aen de vafte Kuft , en houden
• t l a n d ZOO veel in' t gez i cht , als haei
mogelijk is , hoe wel de Noorder btrae
het diepfte is i zy zijn vreesachtig , da
van die zyde mecr gcvaer is , om dat al
daet de meefte Ys-fchollen zoudc zijn .
waerom zy ook de Zuider Kuft van N n a
Zo»/« meiden: zy oordeclen dat 'eronderfcheidene
doortogten zijn , van d
Noorder zyde van Nova Zmla , na d
Zuider Oe v e r ; geli¡k voor dr.e of vre.
laer een Rufch Vacrtuig , dat in de binnen
Zec trachte te wezen . en de grootfti
doottogt, beneiftns het Eiland (Tig«.
geftooten vindcnde , het längs de buite
Kuft van Novt ZimU opzettedc , en een
doortogt vond. Zomt yds , zelf des Zomers
, vind men de Noordeli¡kftc Stract
van geftopt, en zomtyds nie, :
met zwate Schepen , lan de Zuidehjkfte
Stract niet worden gcbruikt : het meefte
Y s ontmoet men aldaer met Noorde , en
Noord-oofte winden , die het zelve daer
doen opftoppen , cn vaft zittcn : zy hebben
het Land 2i«m Zmi t nooit rond ge-
tyden, door verfcheidenc pcrzoon
- bezocht.
Men heeft befpeurd , dat by C,ßmtfareb
veel Robben in zwemmen , en mec
te rüg komen , behalven dat de ilroom
daer ftcrk ingaet, en niet Zoo weder te
tu" komt , oordeelende voor vaft , de
oudfte Schippers , aldaer
een doortogt te zijn, hoe wel de zommige
als eiders gezegt , van ander gevoelcnzijn;
hier heeft men onlangs duigen gebragt
, daet een Hollandfch Schipper zijn
naem op had gefchreven , meldende de
tyd, wanneer hy aldaer was gewecft.
V O L G T
B E R I C H T
p de docrtogt van Waigats, hegre^cn '»
„n Britf ^itr Ho^dmjci trygshdmJe,
tiidh "»
fit, Majiftiun w d,< ganßin huftgtvttß
, a« mj gifdimnt.
M v
WclEdikacßring'Hur,
s H e e k ;
a;Angaende van de vereifchte narichc
een doortogt tot eenerNoord-
^ ^ ooft Re i s , na de Oby en Ys - z e e.
¿00 kan ik U Ed. ("t geene ik ook , zonder
roem ce melden , aen den Konink van
Engeland. K..rel de Tweede , mondclijk
gcdaen hebbe ) bekent maken, dat ik my
ganfch verzekerd houde , dat de Zee tuffchen
Noord-Tartarye en Nova Zemla,
eenige Maenden open is; want ik tot Me.^^ ^^^ ^^
fien, een RulTifche Stad , gezien en g e - ™ « «
^ geworden ben , dat de VifTchers
ZOO wel van die , als ook van andere a ! optn
elegene plaetzen , door de eng
m i g i - in de Oij-ftroom om te vilTchen^'^jJ-.
uitvaren. Nu is bekent, dat de Oí/, eenv=n.
zeer Vifchrykc , en onzes vaften Lands
"rootfte ftroom , zieh meerendcels ten
b o l l e n » » w Z < » ' . « . i n de groote Y s - z e e .D„ i , „
uitftort ; gelijk dan ook eenen § Arm
den zelven na de engte fehlet ,
de welke ook een oogenfchynlijken ftroom b,
die zyde van de engte veroorzackt.gj|^ta-
Ongeicht nu de Mffinißh, , en ande r e™j . , , „
V i i r c h e r s , J a e r l i i k s , e n l i c h t c t j k d a e r d o o r ,
weer door varen, zoo is nochtans eereKälten
der voornaemfte zwarigheden (die m y g i . J "
ook in EngelandvanzijnMajefteit, gloorwaerdigfter
en hoogloffehikergedachtenis,
t e onderzoeken , opgcdtagcn wierd) na-
A a a a a a m e m -
%
Ï
m -
M : 1
f
Ê