f i
•Íl¿ ;
H S
K- ime e l ,
O l i p h a n t .
R a m ,
S c h a e p ,
V e r k e n ,
E v c r z w y n ,
Ezel ,
H o n d ,
K a t ,
T y g t r ,
L u x ,
B e e r ,
W o l f ,
V o s ,
H a ï c ,
R h « ,
W i l d P a e r d ,
L e e u w ,
V a l k ,
G i e r ,
G r o o t e Va l k ,
U i l ,
Zwaen ,
G a n s ,
E n d ,
H o c n ,
H a c n ,
K i c k e n ,
D i i i f ,
Kraey ,
M u f c h ,
N a c h t e g a e l ,
K r o p - g a ns ,
Vliegende Mu i s , of
Vl e d e r -mu i s .
Kraen ,
W i l d e G a n s ,
Z w a l u w e ,
Vifch.
G r o o t e wi t t e V i f c h ;
S t e u r ,
S t e u r me t een l ange
N e u s ,
Kl e ine S t e u r of St e r -
l e d ,
Wi t t e Z a l m ,
Braezem ,
Snoek ,
Vet van V i f c h ,
R i v i e r ,
Z o u t ,
Z o u t e P o e l ,
B r o o d ,
E r y ,
1 a rwe ,
Geerft ,
M c l k ,
R y s ,
H o o n i n g ,
Bier ,
Brandewyn.
N O O
Verbind.
Sia».
OzMboran.
T m .
Borof mes.
Ide lifme.
R D
Kata.
Babri.
Kitfchmaraßh.
O f u .
V i r g M .
Kelus.
Schumbiu.
Saiga.
Vres lofcha.
O r x o f t a .
Kut5k.u»,
Koran.
Sohl.
Kors.
L a k ß .
Metß.
Saras.
Oùacks.
Lefsk.
Guie.
Kreuts cz.alka.
Narma».
T f i c k . , .
r i d r i H .
K í r g a .
V i r m a t s j ,
K c n i a k í .
Knln.
Akßkek.
Stvrug.
L e f i d .
SukftL
K a l a v a j .
n d .
Sal.
Sil erke.
P c k .
Snra.
L o f . ^ .
f a n x .
Med.^ deze woorden
P i v a . >zijD van 'c ÌR.US
^ « r f j o n t l e c n t . )
en O O
D r u i v e n ,
Z y ccten ,
Z y dr inken ,
Z y fpeelen ,
Z y l a c h e n ,
Z y f c h r e y e n ,
Z y z i j n v r e u g d i g ,
Z y zijn d r o e v i g ,
Z i j n n u c h t c r c n ,
Dronken ,
Z y v e c h i e n ,
Leggen ,
Slapen ,
Scaen op ,
V r o e g 's Mo r g e n s ,
M i d d a g ,
Avond ,
N a c h t .
D a g ,
U u r ,
Macnd ,
H a l f j a e r ,
J a e r ,
Z o m e r ,
W i n t e r ,
Le n t e o f V o o r - j a e r ,
H e r f l l ,
Z u i d e W i n d ,
N o o r d e W i n d ,
O o f t ,
W e f t ,
Z e e ,
G r o o t e R i v i e r ,
L e z c n ,
S c h r y v e n ,
Zeggen ,
t ' Z a m e n f p r a e k .
T e n g o e d e n z e g g e n ,
G o c d c t y d i n g e ,
Q u a d e t y d i n g e ,
V r o e g ,
' t Is t y d ,
T e l a e t ,
Bidde n ,
Zwygen ,
Spreeken ,
G r o o t ,
Klein ,
M i d d e l m a t i g ,
W y t ,
L a n g ,
K o r t ,
E e n ,
T w e e ,
D r i e ,
V i e r ,
V y f .
Z e s ,
Z e v e n ,
A c h t ,
Negen «
s T
ItKvedßy.
f a n f i o L
Sjmkhc.
N a x i c k .
P i d k k .
j i v a r d i c h i .
R c f i U t .
I n f i a .
Trmcht,
M i i d i c h t .
V d k h i .
SHaß.
Schabdavt.
P x l k f i h a d ^ .
I l e t .
Vet.
Schj.
C r i i .
K , .
V e l j k f a .
Tele.
Tnlda.
Seks.
N u k e f e f e .
Schilßampeldf.
Schilmalne pelde,
JPelevei pelde-
Ineved.
OczjHved.
M n r a f d k .
Sormat.
u^sk.
Karta.
Para k n l i a f .
^fpar k u l i a f .
Ppz.no.
Ofndadafchkmdi.
Stimata.
Kartak}.
K e l i .
Kupké.
Schuan,
V k -
K i f t i .
Colma.
Sile.
rete.
K a a .
S i f i m .
Beixa,
T A R
T i e n , Kema.
E l f , Keföa.
T w a e l f , Kemafiua.
D e r t i e n , Kemgolmma-
Veertien , Kemk'lia.
V y f t i e n , Kevetia.
Ze f t i en , Kemkotua.
Zeven t i e n , Kemßßa.
A c h tien , Kemgafxna.
Negentien , Kevexia.
T w i n t i g , Kembs.
D e r t i g , Colmngemen.
V e e r t i g , Sikngemen.
V y f t i g , rete. -)
Z e f t i g , Koia.
Ze v c n t i g , S i f i m . • gemen.
T a c h c n t i g , K a f x a .
Ne g c n t i g , Veixa. J
H o n d e r d , Suide.
T w e e h o n d e r d , K a f i a . •
D r i e h o n d e r d , Colma.
Vier h o n d e r d , Pile.
V y f h o n d e r d , Vete. ' ßade.
Zes h o n d e r d , Kota.
Zeven h o n d e r d , S i f i m .
A c h t h o n d e r d , K a f x a .
Negen h o n d e r d . F e i x a .
T i e n h o n d e r d o f d ui- Toz.ian.
\ z T \ \ i i t K a l m a k f i h e , Moegaelfche , Ceremißche,
en Morduiußcbe V o l k , fpr e ckt
zeker b e r i c ht in een B r i e f , aen my iiit
d e Na b u u r f c h a p dier La n d e n t o e g e z o n d e n ,
aldus.
D« schiy- De Kalmakketi hebben geen een Ko n i n k ,
«n'^Biief" wa n t d i t g a n i t h e Vo l k is verdecld in twe e
f^'dat" ' Motga-
'zeit l(" > en her ande re Kalmakken n o emt : zijn
«itliite.'' " n d e r f c h c i d c n in Ze d e n en Spraek : ieven
iiiig der o n d e r H u t t e n , in de g r o o t e wo e f t e Ve l -
f c S m » tuiTchen de La n d e n van Siberie» ,
h« is'cin Bucharie» , Indien , Sina , en Tanguth ;
me e f t , of alle o n d e r v e r f c h e i d c Taißhin ,
o f V o r f t e n , de we l k e veelc ma l k a n d e r in
Bloed-vriendfchap b e f t a e n , en grooce o o r -
logen voe r en. Ee n i g e zijn z e e rma g t i g , de
welke wc l d e r t i g , veercig , v y f t i g , z e s -
t i g , h o n d e r d , ja d r i e , vier , en v y f
h o n d c r d d u i z e n d m a n , ook me e r , te Ve l -
d e können brengen. O n d e r de zeive is 'er
een , die zijn wo o n i n g e me e f t t y d s b y hc t
Ch^"fceft ^'''chal h e e f t , de we l k e ve r f che idc
zyii Zetel van deze v o o r f z . Vo r f t e n verflogen hebi".,
tadf^- '
<iucii indciiken , nu eene ma g t van h o n d e r d d u i z e n d
liundcui'™ brengen : d e z e n o emt z i eh nu
ncgciiiiß Ch a n of Konink : zijn naem is ViztWoi
i!i>d'fKji- Chan * -, d o c h z o o hy veel Kinde r cn fìaet
S t i i a " ' " " ^ te lacen , wa n t by vcelc V r o u w e n h e b -
ilucbt, ben zy me e f t v e d e Kinde r en , z»l z i eh d i t
A R Y E. 617
L i c h a em we d e r v e r d e e l e n ; en die is de
eenigfte oor z a ek , d a t d i t Vo l k niet o n d e r
eene He e r f c h a p p y e k o m t , wa n t zy z i j n
door de veelheit cier B r o e d e r s , fieeds b e -
o o r l o g t : en by aldien d e z e g a n f c h e Vo l -
keren o n d e r een H o o f t z o u d e k o m e n , hec
welke G o d ni e t g e l i e f t , z o u d e n d e z e Ba r -
baren niet alleen ^ßa , ma e r o o k Enropa
genoegzaem ce doen makcn ; wa n t het de
befte en onve r t z a egf t c Ru i t e r s d e rWa e r e l d
z i j n : beginnen nu o o k al eene g o c d c k r y g s -
magt te V o e t , te Ve l d e te brengen , me c
treffelijkelndiaenfche.en Pe r f i a enf che v u u r -
roers. Ha e r G o d s d i e n f t , v o o r n a cm di e
der Modalen, h o cwe ! z y g a n f c h niet G o d s -
di enf t ig z i j n , k omt me t he t Sine f che me e f t
Over e e n , te vcrftaen me t h e t ove r ge loof
der Lamo i , we lke t o t in Sina g e d r o n g e n
en daer beneffens ande r e Go d s d i e n f t e n
geocfttnr wo r d ; alleen , d a t zy niet z o o
geleerd op haer wy s , en wa t p l omp e r als
d e Sinezen z i jn.
I k h e b we d e r onlangs gezien aen een
Afgezant , da t zy t en h o o g f t e n hären
Ae r t s - p r i e f t e r eeren ( d a e r van
Kircherm g e d e n k t ) wi e n s kleine Beeltenis
in Ko o p e r , en in a n d e r e ftoffen , eenige
van haer v o o r n a emf t e in een Ko o p e r Ka s j e
om den hals d r a g e n , daer v o o r zy h a r e g e -
beden opofFeren.
D e Ceremißen en A^ordninen zijn van de
eenvoudigfte He i d e n e n , van geftalte en
g e d a e n t e me t de RuiTche Bo e r e n g a n f c h
geen o n d e r f c h c i d h e b b e n d e . Ha e r G o d s -
dienft is zeer onnooz e l . Zy z e g g e n , d a t
z y eeren eenen G o d , di e z y noemen Scabas,
we lke in den Heme l w o o n t , en O f -
feren h em B r o o d , Z o u t , Ve e , en H o o -
ning i als ook aen de Ae r d e , d i e zy h ä -
ren Mo e d e r n o eme n ; het g e o f f e r d e me t
bare Vr i e n d e n z y d a e r na verteeren , v e r -
nocgende z i eh d a t hare Vr i e n d e n op hec
Feeft voo r ha e r b i d de n. We r e n van ge e n
Scheppinge; Op f t a n d i n g e d e r d o o d e n , en
be looninge voo r g o e d en q u a e d : alleen
zeggen zy , d a t hare k r a n k e n , als ze op
'c fterven leggen , veelmael aen hen ve rba -
len , h o e d a t zy eenige Vr i e n d e n en ß e -
kenden h e b b e n gezien : de goede in l i cht e
en vrol i jke plaetzen , de q u a d e we d e r in
alle que l l ingen , in een ongui i r en d u i f t e r
geweft. Z y z o u d e n lichtelijk t o t he t C h r i f -
t e n d om können beke e rt wo r d e n , by aldicn
eenige goede o n d e r r i c h t e r s en eenig«
Boeken in hare Spr a ek h a d d e n , da e r t o e
men hen mo e f t een A, B , C . geven j wa n c
d e Ji/orduinen, Ceremißcn, en Z i r i a n e n ,
Lezen n o c h S c h r y v e n k ö n n e n . Le v e n me c
den ande r en , en o o k me t de Ru i f c h e n ,
zeer v r e e d z a em , van den La n d b o i n v in
groote Dö r p e n en Vl e k k e n . H a e r Hu i z e n -
K k k k i z i j n
Mi
I i ^ i
! I I
1 "
ï»! ; F
i í i
Ih
i ' I
• r li !f. f é i l ir:
' A 'i
¡•l'i