V
i! I
i
M
936 N 0 0 R D
haei , daer de Schuiten door Manner
wortlen ovcrgecrokkcn , nie Mommtia Rica
, of de onklare Ri v i c r ; over dezei:
Overhael, \omsn zy m Zylena, oi SeUna
Reca , of de groeiie Rivi e r .
Van Zylcaa Reca tot de Ohy , is dric
wccken r o e y e n s , gaende met de fti
nederwaerts! doch als men goede wind
hcefc, maei- drie dagen en diie nachten
zcilens.
Van de Obj tot het Kallreel Tax., op de
Rivier van de zelve naem , is ecn week
, tot aen de Rivier
Tenißty , met lange houtc Schactzen over
de Sne euw, is drie weeken reizensj macr
met Schuiten , is vier weeken.
Wanncer zy komen aen een plaets genaemt
Tooron-hiinsko , of Turug^ska Zeemoma,
dat zoo veel is gezegt als de plaets
dacr TooroH • hansko placht te overwinteren
, gaen zy na de Rivi e r van Tmgocß,
of Tiingiu, zijnde een Steen- en Klipachtige
Rivier , de weike valt in de Rivier
Yemjfey : daer woonen de Tmgoeßes , een
Volk zijnde van 't Landfchap Tingoefie.
Aen geene zyde van deze woonen de BohiMhees,
en wac verder de Seelahees. De z e
Volkeren verhaien van Yenijfey de Groott,
en Tcnijfey de Kleine Ri v i e r , dat aen geene
zyde de voorfchreve Yenijfey een Vo l k
woond, gcnaemt/»>i«/^cnO/?<i,^', zijnd
e een aert van Ta r t e r s .
Ook is aen geene zyde de Tmgoeßes een
R i v i e r , genacmt Geu , welke de RufTcn
van Viuhen , en die van Pechora Hebbel
bereift, welke Rcizigers in de geweilei
van Geta zes Jaren zouden gewoond hebbcn;
waer na een van die van Fathen, gi
naemt Wolfe, na Sibena k c e r d e , en verliaclde,
dat hy^in zijn Reize van Tmgoeße
na Getii , een Zomer bezig was. Oo k
verhaelde dezen Wolfe, dat een Samojeed
hemhi d ge z egt , dat in GrootTemJftj Sehe,
pen van groote laß gevonden wierden, de
welke hy door veele Menfchen met t(
wen ha<i zien trekken , zonder echtei
weten wat Menfchen hec waren , noch
ook of zy tot dit Schip behoorden.
Vol. 5. ^y Word in zeker Br i e f , gepjg
54«. fchreven uit Pechora , gctekent in den J a -
re zeRien honderd e l f , aidus gefprooken.
Hier zijn Volkeren genaemt Tmgoeßes,
wclkers Land is aen geene zyde de Rivier
üby en Tdez. , of Tau , de welke grenzen
aen de Gi o o t c Rivi e r Temfey , die goed
,^3™''i,ijicndiepis, vallende \n ¿c'¿et Naromaie,
W-t «m'^" f c h y n t riiet verre van Sim.
Bu«Stccp'' Te dezcr plaetze komen des Wint e r ;
omtrent twee of drie duizend Samojeeden-
¡jrengende Zabels, Bevers, zwarte VolTcn,
en O O S T
Inkhoorens , Wo l f s , Ilofomakkcn , en
Ermynen-vellcn j en quam een Samojeed
by ons met een fluk van een Olyphant s -
t a n t * , ' twd k hy van een andere Samojeed,
zcide gekocht te hebben. Mcn vangt iiicrgewi'siyk
ook cen goede menigce Zaim in Herffl-^^namout.
macnd , en in de Zome r verfcheide aeit'ekwsiya
van groote Viffchen, dacr men Traen v a n ^ V
kookt; ook witte VolTen, en Beeren.
hebbe t ' z amen. fpr a ck gehad met ecn
Rufch . die my gezegt hc e f t , van de Su '
mojeedeti vcrftaen te hebben, dat daer Nimchins
, in haer Tael Vreemdclingen gezegt
, in 't zant begraven lagen, la kiften,
met haer armen kruiswys de b o r i i ; in
wetkers zakken zy Schryt - of Tafel-boekjes,
en andere kltioigheden gevonden hebben.
De Ruffen en Permakke>! handelen Jaer-
Jijks nict de lowoonders van de Rivi e r
üby , en aen geene zyde de zelve. Zy varen
ter Zee na de groot e Baey Tongorsky
Shar , aen geene zyde Pechora ; in welke
Baey vier Rivjeien Valien, wclkers ü o f l e -
lijkfte z y Cara Reca notmen , of de zwarte
Rivi e r : wat verder als deze gaen zy
tot een andere , genaemt Moet»aja Reca ;
dan komen zy tot een ^oloc^, o f f t r e e k
L a n d s , macr drie verfl lang , dacr zy
haer Schuit en Goederen over trekken ,
en komen alzoo tot de Rivier ZjlenaReca,
of de groene Ri v i e r , de welke haer verdtr
in de Oby br engt , en wat meer OolUl i j k
in de Rivier r « ? ^ , , o iTa z . - , de Rivier
Oby heeft maer een groote en gcmeene
mond , de welke ondiep i s , en volgens
haer zcggen zoo b r e e t , dat men de zelve
evcn kan overzien , leggende 111 de zelve
veele Eilanden.
Van de groote Rivier Ten fey, aen de andere
zyde van d e Taex. gelegen, zeggen z y ,
dat eer grooter cn dieper zuude zijn als de
Oby, loopende zoo verreLandewaerts, dat
niemand weet waer hecn, hoe wel men de
zelve omt r ent veertien dagen op heeft geroeid
; uit de Inwoonders Twgu^ey, of Tmgoeßes
genaemt, riet konnende hooren hoc
verre de zelve l o o p t , zijnde dit een byzonder
Volk op zieh zelf. De Samojeeden
zeggen , dat zy zoo verre gereiil hebben,
dat zy quamen i n ' t gezicht van een witte
Stad , als 't fcheen van lieen gebouwt ,Dit fchync
want zy doiften zulks door ondervinding^X^I;^
niet wys worden. Zy hoorden groot ge-^yu.
luit van Klokken : zeggen ook dat zy Beeilen
gezien hebben , doch niet gclijk haer
Rheen , want zy gioot e Macnen met een
langen Staert h a d d e n , geen Hoornen , en
onde Voe t en, op wclkers Rü g mcn r y d .
Wyders zeggen zy , Volk gezien te hebben
, dat lieel cn al van Yzer gcmaekc was.
200
T A R T
aoo we ! ' t Ho o f t , Arme n , Hä n d e n , als
Beenen , zoo dat noch Zwaerdcn of P y -
len dacr op hechrcn j welke ik achte gewapende
Mannen geweeft te zijn ; want
z y zciden dat zy geloofden , dat twee
honderd van deze genoeg zijn zoude om
cen Koninkryk te gewinnen. Wa e r uit
U E d . licht kond afnemen , dat zy niet
verre zijn van Katheiy en Sina. Al zoo heb
ik dan aengewezen de grootfteverborgenth
e i t , en naeft aen de wa e r h e i t , die my
bekent is.
R E I S - B E S C H R Y V I N G E
Na Pe chor a , in V Jaer sieftien honderd elf,
¿oor Willem Gourdon vanHul l , Stmrman,
tot ontdekkinge van deRivier O b y ,
cnz,. mt Purchas
D E n elfden van Gras-maend lichten
wy het Anker te Blackewal
o p d e T i i w i , i n ' t Schip gezegt
¿c Friendjchap , daer ^ames Fadnn Sch\^-
per op wa s , en längs de Kuften van E.
geland, Schotland, Noorwcgen, en Fi
mavken gezeild hebbcnde , bevonden o;
den elfden van Bloey-maend daer aen votgende
, op de hoogte van een en zeventig
graden , en veertig minuten.
Den twaelfden liepen wy acht •
tig mylen Noord-oofl: aen , de wind zijnde
Zuid-zuid-oort, cn vondcn ons op d i '
en zeventig graden en twee en veertig minuten
, en des nachts hadden wy met het
diep-loot grond omtrent ' t Eiland * Cheriewant
uit kracht van onze beveelen warer
wy gehouden dat aen te d o e n , niet tegenftaende
het drie graden Noordwaert s
uit onze weg was.
Den dertienden , zijnde Wi t t e n Zondag,
klaerde het weder o p , en zagen wy
Ciwf-Eiland , Oof t - zuid-ooft , zes mylen
van ons.
Den veertienden , zijnde helder weder
zetten wy hec Noordelijk aen , voornemens
zijnde om aen La n d te gaen , maer
konden n i e t , wegens 't Y s ; en als wy
ons beft deden om aen de Zuid zyde van
"t Eiland te Landen , vonden wy Jonas
Pools in 't Schip de Eli^beth , de welk^
doenmaeh omtrent tegens den avond dae
ter plaetze was gekomen , en door de
Maetfchappye vsn de Moskovifche H.
delaers uitgeruft wa s , om van tachentig
graden x\z Az Noord-fool, verder ontdekkingen
te doen. Wy zetten het toenroaels
Ooftwaerts , en vonden een groote menigte
Ys.
Den vyftienden bragten wy d o o r , aei
A R Y E. 937
't Scliip de Maria Margarita. ^ groot honderd
de Zuid zyde van 't Eiland , hoopende
en tachentig T o n , ( toegeruft tot
W a l v i f c h - v a n g f i , op de Groenland^
fche Ku ß , op cen Re e genaemt Kruisree")
te zulien vinden j welke voorfchreve
Ree zeer ven e Noordwa e r t s l e g t , op
hoogte van negen en zeventig graden ,
mecr. De zelve dag beflooten wy de
Reize voort te zetten na de Rivier Pechoen
na dat wy over en weder met Brieven
gewiíTeld hadden, tot bewys van onze
ontmoetinge aen die plaetze, verlietcn
wy ^onoi PooU, en zetten onze loop en
ftreck Oof twa e r t s .
Den zeftienden van Wi e d e -ma e n d , des
morgens, lichten wy het An k e r , en ß u u r -
den ftreek na 't Eiland Colgojene, de wind
"uid-weft zijnde: wy vonden dat het Ys ,
welk naby 't Land w a s , hier en daer
open was ; maer vindende dat wy des
nachts niet zcilcn konden , quamen ten
Anker.
Den zeventienden 't Anker gelicht hebbende
, zeilden längs de Kuf t , welke
Ziiid-ooft ten Oo ñ e n , en Noor d-we f t ten
Werten van ons lag. Des namiddags gingen
wy met de Sloep na L a n d , en quam
e n a e n e e n Rivier die wy Hakluits R i -
sr noemden. Wy zagen daer eenige Sa--
0jeden met R heen , de welke ons gezien
hebbende.haeftelijkteLandewaerts vluchteden
, met zieh nemende wat zy konden
; doch lieten veele noodwendigheden,
ils Pylen en Boogen , lange Speeren , aen
't einde gebrand , in plaets van Y z e r ,
Harpoen-yzers, en ViiTche - Vellen , leggende
hier en daer verborgen, 't welk wy
alles o n t d e k t e n , zonder iets daer van te
nemcn , als allecnlijk het Teel-lit van e e n
nieuwelijks gevangen Wa l ruf ch , daer tegens
e e n Mes in d e plaets gelaten wierd ,
op dat zy ons na dezen niet zoudenf chouw
e n .
Den achtienden maekte weder zeil, en
quamc-n in een goede Baey of leg-plaets,
waerfchynlijk de zelve daer Steven Burrcwe,
in zijn ontdekkinge van Waigats en
Nova Zemlaj i n ' t Jaer vyftien honder d
zes en vyf t ig , gewag van maekt , zijnde
aldaer by Hoog water op de Ba e r , twaelf
o f d e r t i e n v o e t , en biiinewaerts omtrent
zes of Zeven vadem. Wy vonden daer
ook drie Vacrtuigen , genaemt Lodjas,
de welke weg roeiden j maer des avonds
weder gekomen z i j n d e , zeiden o n s , da t
z y voornemens waren te zeilen na Sharkai
Gooha, of Sharbaey, om Omiii en andere
VilTchen te vangen , maer dat zy van wegen
't Ys haer Reis niet Aaddcn können
ver vorderen.
Den twintigften gingen ^oßm Logan etj
' C c c c c c ik
i
f Ii
» m
w
, m
in SBB mà - ' j f j