•i
Eèl
..•iti li'
" í Ifl
h i
N O O R D en O O S T
zeer frifch , doch daer cn legen die derwaercs
in BalJingfchap , of anderzins in
Krygs-dicnft worden g e v o e r d , en aen
p o o d , cn andere Spys gewent z i j n , behalen
daer vec!ryd>- grootc z i e k t e ,
Scheur-buik , als j
men iien > cn hun bende kent , en dit ziji
twce , d r i e , min en mccr ftrecpjes, of
kringctjes, dus of zob geftclc, gecckent
o f scftlircven.
De Rivier Pitßr.t liecft veel Eilandei
tn mcn acht de Zee van het Stedeken Pe
jarA, Pußorskoy, of Poeßefirskoy Of t r o g gel
u c m t , zeitig wu r f t , d a t ii twa c l fof
tien myi afgelcgcn te zijn.
De woorden Akirin , Borodin, cn 7»-
rin, of Toeriem > op de Piaet van dir
plactsken v e r t o o n r , bcduiden namen der
Hiiisgczinnen , wcike op dcze plactzen
hunne wooningcn hcbben , zijnde ecnige
Huiskens by malkander ge z e c , als kleine
Dorpskens: de plaets by N®. 5. dar een
Fort Word gcftelc te zijn , hceft wel die
benaming na zi;ne vierhoelcige gedaente.
der wy z e als een F o r t . Sterkte , of Kaftecl,
doch is eigentlijk een gevangenhuis
, alwaer ingebragt zijn zoodanigi
Menfchen die van een Ketters gevoclen
zijn geworden , en hier hun leven onder
dir klimaet , elendig moeten eindigei
het is een enkele onizetting van zw;
Ivlaft.pakn ; de Spys wo r d van buiten in
gegeven, en de ingang die tuflchcn twee
Bolwerken, of liever uitflekende omz e t .
ring vän Paslen , in ftaet . wo r d zelden
open gedaen. Vifch en Wi ld-vang is ai
den Handel der vrye Luiden in dezeplaets:
de dubbelde ftreepen by het Bevclhebbers
H u i s , verbeeld een waterige P o c l , of
flaende binne-
Längs dit Eiland , welk volgens eenigc
berichten zoo diep in het Meir niet gelegen
i s , als in mijn ICaerr v e r t o o n t , loopt
d e g i o o t e Rivier Pufira , e n u i c d e z e l v e
ilort een kleinder Rivier gcnaemr ,
wsik bykans rondsom d i t p k e t s k e n , Petßoferskoy
Of t r o g g e n a emt , f c h i e t , en dus
deze twee Vlieten het zelve zoo tot een
Eiland maken, wezende tulTchen de groote
Rivi e r Petfim , en het Rivierken S i a r
cen kleine reep Lands : het Meir P/tßoßrie
, of Poeßofer , is rykeltjk een myl in
zijn midde l .kr ing, en ftoot aen het Oof t er
cinde van dit Eiland.
Het vrieft des Wint e r s in dit Me i r drie
o f vier di en d i k , en het Sneeuw ftuift tot
geheele bei gen h o o g : de Vogels Valien
vaek b y g r o o t e k o u d e . dood uit de Lucht ,
en vermits het Sneeuw meeft dagelijks, als
het de Sneei iw- tydi s , van de Hiiizen wor d
weg gearbeid, zoo k r y g t ieder H u i s , als
een hoog Bolwerk rondsom zieh , 't geen
zeer vreemt te aenfchonwcn i s ; evenwel
de Menfchen die daer gcbooren z i j n , of
lange hebben gewoont , leven zeer gezont.
en of fchoon zy riet als Vi f ch cn Wildvsngil
c c t f n , zonder Bi o o d , 200 zijn zy
van
...Zins, gelijk aen
my IS verhaeld van perzoonen , die aldaer
rieh eenige t y d in Ballingfchap hebben
opgeliouden. De Menfchen erneeren
ZJch op deze Rivier Petfira medc ter Wa l -
rufch-vangii , met kleine Vaertuigen ia
Z e e , die zy Ccav« n o eme n , wa e rme d e
in de t y d cens Etmaels , veeltyds mec
lionderd , en honderd en twintig dezec
Dieren te Land komen.
By Wi n t e r d a g , als 'er weinig Vi f ch -
vangft omtrent Poeßofir, en dat de ty d toc
de J a c ht onbequaem i s , dan arbeiden de
Inwoondei s aldaer mede in het vi/rfwwt,/«.
koos, cn andere Beenen , 200 van Wa l -
ruifen als Dieren , waer van zy Kämmen ,
hechten tot MeiTen , en andere werk-tuigen
, zoo tot gebniik , als ^ieraed , f n y -
Als men daer in 't Me i r , en in de R i -
viercn längs de Oe v e r sVi f c h vangt , wo r d
het Ne t längs den Oe v e r , door een H o n d
daer toe a fgeva e rdigt , getrokken : de
Vifch is daer zeer ve t . en word het vette
Vifch-water tot drank gebruikt.
E n wanneer ik eenmael bericht eiile J
over dit Stedeken Poefiefirie, van zeker
perzoon die aldaer Zeven Jae r in Ballingfchap
hadde geleeft, zoo eifte liy van m »
ik zoude hem den He i befchryven , wa n t
hy geloofde her daer zeer na te gelijken ,
•t geen om de leelijkheit af t e malen wi e r d
gezegc. die men daer des Wint e r s vind ,
en de ongemakken .die hy aldaer geleden
hadde , uit te beeiden.
D e Menfchen tot Poefloßr wo o n e n d c ,
hebben meeft roode loopende o o g e n , en
het wezen is p l a t . zwyme n d e na den Sa-
TzJlma is een Rivi e r bezuiden Potfitftr
gelegen, aen de zelve vind men E r t z , d a t
eenig w e i n i g G o u d , Zi l v e r , en Ko p e r »
zoo gezegt word , uitleverd.
Den He e r Andrea Jmmomdet Mal.
veof, Moskovi f ch Gezant b y h a e r H o o g .
Moog. heeft my ve rha e ld, dat omtrent
PoePfermtde veel Mammottekoos wordv.n
gevondcn, en dat hy aen zeeker gebergte,
een groot e menigte dier Ta n d e n , aldaer bov«
heeft gezien , en byzonder twce , welke''"'
een over groot e zwaerte h a d d e n , dikker
grooter als hem ooit eenig Elpen-beene
Tant te vooren gekc
gekomen was. He t Sneeuw
is bover
Lucht.
is boven twee Maenden aldaer tiiet uit de
D e Italiaenfchc Landiiefchryvcr
A R T A R Y E.
f,Ui z e g t ; dat de Bergen Rifhai en Hypcrborci
in dit Landfchap leggen , en dat zy
zoo hoog z i j n , dat men in zeventien dagen
tot op de toppcn niet kan ftygen, het
geene een groote dwaling is. We l is waer,
dat het gcbergte de Gordc l des Ae rdryks
genaemt, waer mede opgemelte gebergte
der ouden verftaen f c h y n t te worden , in
de Nabuurfchap aldaer l e g t , maer bereikt
cen hoogt e niet boven de Alfes.
Tuflchen de plaetzen Oeß-Silma en Woffora^
gelegen niet wy t van Piifloz-erie, aen
t e n Arm van de Vliet Stlma, of TzAlma,
woonen eenigc Siißche» cn Samojeden.
Waafgorta is een zeer groot Pagoss , of
Kerfpel, daer onder verfcheidene gehuch- reift,
ten behooren , gelegen aen de Vliet Indt- In ' t g
?<t, in 't Landfchap Boranday,
Tocbas, oiToubM, is een Ri v i e r , die ir
deVlict /yciOT«ftort, welke dangezamcnt-
Jijk in de Rivier PetforA vallen. Aen deze
Rivier worden veel Zabels gevangen, doch
zijn niet van de heften.
De Rivi e r Ongta is mede een dusdanige
Tak van de Vliet Petfora. Aen deze Ri -
v i e r , anderhalf myl van ¿e TFoloc^, of
Overtoom , cn droogte die daer in is ,
dvyft een vettigheit op 't wa t e r , zijnde
zwarte Ne f t s welker fteen daer ook ge
vonden wo r d , en brand als een Kaers
doch geeft zwarte lucht van zieh.
Tßmskpy is aen een Arm van de Vliet
Petfora gelegen: wo r d bewoont by 5/r/Ä.
«i» en Permakh«- Alhier komt Jaerlijk:
in de Zome r de Gezaghebber van Poeßofer
uitgaende Dr a ey- i
daer gevangen wo r d , in Sil-erie ter ma rkt
komt. De Rivier van Petfora v e rwy t ach-
: , en word daer tot een Me i r .
, om de Vaertuigen te bezichtigen die
de Wa e r e n voeren. Is de ecrfte
bewoonde plaets als men de Vüet Tourj.
a f k o m t , alzoo het Land daer b y f t e rwo e f t
en onbewoont is. Me n zegt het een klein
Stedeken te zijn , open , en van hout gcbouwt.
Theunii Ys, die als Schipper , zoo of
NovaZemla, als aen de Rivier Petfora i:
gewecft , verhaelde my , dat Candenoos
tegen de meening van de me e f t c , niet gefchciden
is van het v a f t eLa n d , als met
Zijn gevoclen wa s , dat de Eilanden
Orange weinig meer bezuiden leggen als
z y in de Kaerten gemeenlijk worden vertoont
Kreek, die geen Jollen dr a egt , of met
onvaerbaer Kanael , en Promoy vaft aen
Candcnooj t e z i j n . He t i s , zegt h y , vaft:
h o o g , e n zwa r t L a n d , dat geen Boomer
dracgt. By de zommige wo r d het mcd(
een rondachtige gedaente gegevci
de mecfte ftrekken het langwerpi^
de Vi^chcrs-hacy , of Fitfora , in de Vliet
Petfora , bcgint men geboomte te zier
Weinig hoogerals dc z eBa ey is een Do r p .
ic van de Vliet Mefiea , komen ,
r j in de Vliet Perfora handelen , gelijk
ze mec Lodgens, maer zeer zelden me -
de van Petfora na de Oby varcn, door Waiats,
längs de vafte Kiift. U i t de Rjvi e r
'eifora zoude een Spruit fchieten , die tot
aen de Rivier yJ/cTiff» r e i k t . volgens zeggen
van de I nwo o n d e r s , daer veel R u s -
Iche Ballingen onder zijn.
H y bcrichte my me d e , dat ZemU uit
Eilanden be f tond, en dat hy benoordcn
in een doorgankelijke vaort of ftiaet, zoo
h y o o r d e c i d e , hadde gcweeft. Te Lande
längs de Rivier Petfora zijn geene
wegen , wa c rom men daer al met Jollen
nPc'tej tfira is , beooften ,
•ftroom. Veel Z a lm, die
en dan volgt de Stad , daer 't diep
Men z e i ld, om aen de Stad te k ome n ,
längs de Wc f t - o e v e r , alwaer twee dicpten
zijn. Daer valt zeer veel Zalm.
, en dat JVaigats immers zoo Zuide -
lijk zoude gelegen zijn : volgens welk be -
richt , in het Kaerrje des g ewe f t s , tuf -
fchen Kargapool en Wliigats, tot dit We r k
ingelaft, misftelling omtrent die ftrcek
zoude zijn begaen , 't geene ik ongefcheiden
late , om dat het zelve by my mede
uit oog-getuigen ter ncder is geftelt.
I n de mond van Petfora zoude gocde
nker- en zet-grond alom zijn. Van Petfora
plagten eertyds de Pelcerye te Wa t e r
na Archangel gevoert te worden , maer
zulks gefchied nu te Lande , om redcncn
boven verhaeld.
U i t het Noorden en Noord-oof t en ,
achter Nova Zemla, zeide hy m y . dat
het water meer vlocideof u i t f c h o o t , als
ebde, of te rüg weck. He t Ys zoude z i e h
altoos fcheid^en op de hoogte van Goßintfarch
, een gedcehe der fchotzcn No o r d e -
l i j k , en een ander gedcclte Zuidelijk vlietendc.
H y oordcelde, dat achter NovaZemla
om , zeer licht aen de Siberifche of T a r -
tcrfchc Kuft by zommige Jaren en tyden
te varen zoude zijn ; maer om wy d c r
voort tc zetten , maektc hy de uiterfte
I zwariglieit ; want of fchoon het wateV
dochlontdooid wa s , zoo is daer des Zomers
By mccft altoos zeer dikke Mi f t cn Nevc'..
R cn-dieren gehi ii;ken de Samoßden voor
luinnc Slecden . die zoo tarn z i j n , dat zy
OD ccnͣ? doQw of buiging die men haer
g e e f t , fi:
I blyvcn leggen. Du s v
bericht
1 fheiinü Ts.
D c d r i c K a e i t c n , we l k e
b y dit We r k ingelaft zijn
andczcKuften
, als de Kaert
der
YiJT : ^
Li*
! 'ȇ
•m
i
m