N O O R D
is : ZOO dac mi j n r e k e n i n g r u f t op een
r e c h t e d o o r t o g t ; als, by gelijkcniiTe, van
Irakan tot Gila» , in ecn rcclite ftreek j
van daer t o t de Oxiu; van daer na d e g r o o t e
N o o r d - o o f t Ba e y , in welke de Ri v i c r
^ ^ J em * z i e h u i t f i o r t , we l k e Ba e y vol E i -
¿Moi'"-l<'nden , g e b r o o k e n L a n d , en o n d i c p t e n
huüKzijQ.is; en van da e r we d c r om na D u s
v e r r c he r g eme l t e b e r i c h t .
I n de No o r d - o o f t h o e k van de Kafpi.
f c h e Z e e , v i n d nicn een I n h a m , di e maei
een v a d em of twc e d i e p i s , en d a e r om on.
v a e r b a e r ; he r wa r e r a l d a e r , is bruin van
v e rw j en zeer mo d d e r i g .
Gtliin is een Pc r f i a enf c h L a n d f c h a p , g e -
legen aen de Ka f p i f c h e Z c e , d a t ande rs
mede DeiUm wo r d g e b e t e n : h e t Vo l k da t
van o u d s daer wo o n d e n , 'Ddimmiten gebeten
wi e rden , en h a d d e Sultan Togwlbeg-,
ter tyden van Keizcr Konfimuhm Monomachu,
een Le g e r a e n g e n ome n , van Ve l -
ken , omt r e n t Medien g e b o o r t i g , zijnd^
Türken en S.iheri, dat is, Hnnnen en Di
limmiten. De Ddimmiten of Dolomiten zcgt
Hift Goth. ^ f ' c o p ' f f i , z i j nBa r b a r e n , we l k e , of i c h o o n
Lb. IV. ' r o n d s om in ' t Pe r f i l che gebi e d l iggen, e chter
di en niet g e h o o r z amc n : zy zijn b e -
f c h u t van ' t g e b e r g r e , en al veele E e uwe n
in v r y h e i t g e b l c v e n ; di enen re V o e t , den
Pers c m geld , t egen zijiie v y a n d e n ; zijn
g ewa p e n t me t een Zwa e r d , Schi ld , en
We r p - j a v e l i j n , we t cn t u f l c h e n 't g e b e r g -
t e te l o o p e n als op efFen L a n d , en is d i t
g e b e r g t e , v o o r n a em t egen 't Ka f p i f c h e
Meir aen , z e e r f p i t s , en zwa e r o m ove i
t e g a e n ; zy zijn t e n g e r van L i c h a em, rat:
O l y - v e r w i g van v e l , en v e r a n d e r l i j k va r
imb o r f t , en z o u d e op 'c Ar a b i f c h in 't algemein
Deilem , een v y a n d of ftract-roover
ge z egt zijn ; me n zegt z y oor fpronkc -
lijk u i t den Ar a b i i c h e n gc f l a cht e BeniDab-
I n d i t La n d f c h a p zijn v c e lSt e d e n ;
het geheele L a n d is aJom b ewo o n t , en me t
D ö r p e n bezet ; me n wi n d daer Z y d e , en
W o l . De Steden zijn thans aldaer ontbloot
van Ve i t e n , en St e r k t e n ; vier v o o r n ame
wi e r d e n 'er van o u d s g e t e l d , als Ferahabad,
Lenger-cutiam, d a e r de Hä v e n i s , wa e r
d e Schepe n van Ajirakfin belanden , Rex-
Lahigim , da e r de b e f t e Z y d e v a l t , en
Taz^bin , of z o o z ommi g e z eggen de Scad
Ponnjun, w a e r v a n , als me d e v a n d e s L a n d s
oud e g e l e g c n c h e i t , by Golm in zijn aentekeningcn
ove r ^ I f e r g a n , i n ' c b r e e d e is
t e zien.
D e L u c h t is aldaer , v e rmi t s de veelvuldigheit
de r Mo e r a f l e n , ni e t zeer g e -
zond. H e t N.i^hte valt 'er , 't g e e n e u i t
d e Ae r d e o p f p n n g t , ge l i jk u i t P u t t e n ,
waer van men , zieh in d e L a m p als van
O l y e d i e n t ; 't wo r d ook g e b r u i k t t o t h e t
cn O O S T
fchoon Pe r f i a enf ch V e r n i s , d a t me n op de
Boogen , di e van da e r k ome n , ziet Ics,-
gen.
H e t g e b e r g t e , aen wi e n s voe t de S t a d
Do-ii«/is gelegen. Kaiik^, Kmkafiu, en
anders Jelbouz, g e n a emt , is altoos voi
Sneeuw , en o n b c k l imme l i j k . De Pe r l i a -
nen n o eme n de La n d - f t r e k e n o n d e r d e S t a d
Terki, g e h o o r c n d e aen he t RuiTche R y k ,
Citra Polaaä.
Zommige z eggen da t de G W i , een V o l k
niet w y t van de Ka f p i f c h c Ze e z i eh o n t -
h o u d e n d e , is o or f pr on k e l i jk van e cnpl a e t s ,
cn g ewe f t , van de zelve na em , niet v e r
van Antiochien ge l egen ; zy zijn e i gent l i j k
zieh me e f t o p h o u d e n d e , benoor den , en
bewe r t en de ^rarat, hebben een gcvoe l en,
dat me n z i e h ove r den Di i i v e l mo e t e r -
barmen , cn v o o r h em b i d d e n , als o o r d e -
lende d a t God h em n o c h herftellen z a i , in
de v r e u g d e : zy zijn g r o o t e Me n f c h e di e -
ven , ZOO als m y z e k c r Armc n i f c h Ko o p -
man Gregone g e n a emt , h e e f t o n d e r r i c h t ,
w e l k e j n die La n d l l r e k e had g e r e i f t .
Van de Ka f p i f c h e Ze e is u i t Perfien ,
aen m y h e t volgende g e f c h r e v e n .
I n de Ka f p i f c h e Ze e h e e f t me n veel
V i f c h , en z o u d e n de Me n f c h e n in M a -
zjndtraan en Gilaan , be t e r kennis h e b b e n ,
om di e t e v a n g e n , als wei omt r e n t Jßeabaad.
Zy o v e r dwe r z e n de Ri vi e r e n me c
ftaken, d i c h t by ma l k a n d e r g e f t e l d , n o e -
mende een z o o d a n i g ftaketzel aldaer Sjiel,
ftaende daer op een ig Vo l k me t ecn H e l -
g e r , g e r e e d , om die Vi f c h , we l k e v o o r 'c
Ihketzel k o m t , te fteken , h e b b e n d e ecn
w daer aen v a f t , u e z ende voor t s da e r
boven aen e enige planken o f h o u t e n g e b e n -
den , da e r de z e f chi e t e r s op ftaen , h a r -
pocnende a ldus ve e lde rhande Vi f c h , als
Zalm, enz . en wo r d hier van J a e r l i jks een
grootePachtgetrokken. By Aiax.enderaan,
en Gilam, vangt men ved Teuii, Koloemi,
Eskt, BinideraAz., enz. de Vaer-tuigen
aldaer zijn b y n a als ecn T o n , en een g e -
deeke me t planken beleit , me t een K i d
van een g r o o t e B o om , di e zy k r om b u i -
gen , cn de Zeilen zijn van Ma t t e n , en
hebben ma e r een Ma f t . Zy gcbruikcn aldaer
een we r p - n e t , h e t geen zy Sdied n o e -
men, g e h j k o o k een Zegc n , d i e z e Lak.esi
heten , behalven d a t z y ook aen de mo n d
van de Ri v i e r e n ftakctzels p l a n t e n , me t een
g a r , daer z y een Ne c voo r f p a n n e n , di e z e
ÄTiiWff/noemen.
E e n p l a e t s , die in de Ka c r t en Erech g e -
fchreven w o r d , zal mifTchien d e Jym we z e n .
V o o r b y ^ f i e r a b a ^ d , na he t O o f t c n ,
leit een p l a e t s , di e zy Ochoem.ek n o eme n ,
aen de Ka f p i f c h e Zc e gelegen , de we lke
milTcIiien de z e lve van Ocrags zal we z e n .
Van
T A R T
Van Kandalmr reift me n na G á ^ w , wa e r
A R Y E. 6t$
maer wel aen de Oe v e r s van de Z u i d z y d e
des Ka f p i f c h e n Me i r s , di e dan d o o r o n -
der a e r d f c h e hoolen d e rwa e r t s te gelijk me t
het wa t ? r gedr even , k ome n .
Maruta Dibtag^ooss,, eenn Sa, phar Din,c rß. s, Armenifche
o m t r e n t de gr enz en van Perfien z o u d e n
eindigen , en van daer voor t s op Kabul,
z o u d e n d e Batch niet me e r als z even Manx^
els van daer leggen.
Kartdahaar is aen de eenc ^ d e met een
hooge en ftcile Be r g , en aen d e d r i e o v e -
r i g e kant en me t een mu u r afgeflote;i , en
met ecn g r o o t e w y d e g r a c h t cmr i n g t ,
z i j n d e daer by cen v e rma k e l i j k c L a n d s -
douwe. D u s ve r r e 't geen my van de
Kafpifche Z c e , uit Pe r f i en ge f chr even is.
Van de Ka f p i f c h e Ze e fpr e ekt de Fran^
fche J e z u i t A v r d , als volgt ;
D e z e kleine Ze e , di e in haer omk r i n i
omtrent a cht h o n d e r d Fr anf chc my l e n g r o o t
i s , i s , om eigentlijk r e f p r c k e n , e cn-Zout -
m e i r , daer in o v e r de h o n d e r d g r o o t e R i -
vieren uit ftortcn , z o n d e r te f p r e k e n var
een onc inde l i jk getal kleine Vl i c t en : daei
valt z o o veel V i f c h , da r me n op eenige
plaetzen , de z e lve me t de b a n d kan vaci
e n , z o n d e r da t me n n o o d i g h e e f t h e tNc t ;
o f d e An g e l - r o e d e u i t te we r p e n ; en wan.
neer h e t ha r d h e e f t g ewa e i d , of o nwe e r ii
geweeft , z o o w y k t de Vi f c h uit de Ze e ,
en z et z i e h , voo r in de Ri v i e r e n , in byfter
g r o o t e n ove rvloed.
H e t Wa t e r v i n d men op z ommi g e p l a e t -
z e n , twe e m y l i n Z c e , z o o z o e t , als eenig
t e r Wa e r e l d ; en we i n i g t r eden daer var
d a e n , we d e r z o o z o u t , als h e t alderzoutfte
Z e c -wa t e r , d a t ergens te v i n d e n is
dir wo r d v e r o o r z a e k t , d o o r f c h e u t e n zoe
•water , di e uit de Ri v i e r e n , t 'Ze ewa e r t s
in z e t t e n .
H e t wa r e r is daer i n , a l toos even hoog
niet t e g e n f t a c n d e , z o o veel Ri v i e r e n dae
in o n t l o o z c n , 't ge en de pl a e t s -be f chry vers
b e d e e f t he e f t g ema e k t , ni e t we t e n d e u
wat reden zulks w o r d v e r o o r z a e k t : eenige
hebben g eme i n t , da t 'er t uf l che n d i tMe i r ;
en de Zwa r t e Ze e , o n d e r a e r d f c h e gemeenfchap
was ; e d o c h , v e rmi t s tuf l che n
deze twe e wa t e r s , zeer h o o g e Be r g e n l e g -
gen , f c h y n t he t n i e t , d a t ' e r o n d e r aerdf
c h e d o o r - f t r o omi n g e i s , ma e r he r is geloovclijkcr
dac d i t Me i r z i e h ont l a f t , in
d e Pe r f i f c h e Zc c - b o e z em : wa e r van de
eerfte r eden is , da r in ecn G o l f di e die
M c i r m a c k t , aen zijn Z u i d e r z y d e , tegen
o v e r h e t L a n d f c h a p Gilan, twc e Slint-
Icolken z i j n , di e de Pe r f i a enf che Va e r - t u i -
gcn y v c r i g m y d e n , als zy daer omt r e n t
k ome n . H e t wa t e r raeft aldaer z o o gewcl.
uiclhcu d i g , d a t b y ftilweder, me n he t van verr<
Vil. duvet-yQQ jjjjj hooren , da t he t den onbewuf l e n
Je! o r d « | > h r i k z o u d e b a r e n . De twe e d e reden van
gcvoelen , i s , dac me n aen d<
g.nKf!ca Pe r f i f c h e G o l f , i n ' c Na - j a e r z eke r e bla-
Tp ^ k t r d e r r j e s v i n d d r y v e n , die a l d a e r n i e t vallen,
Koopluiden van Jutfa , we l k e
me e rma l en de Ka f p i f c h c Ze e hebben o v e r
gevaren , be r i cht en my van eenige aldaer
n ge l egene plaetzen , als volge :
D r i e myl en van Derbent is d e v o o r n ame
Rivier Sumboertfay, zy loopt z e e r v e r r e
Landwaert in.
W a r Oo f t c l i j k e r l egt de g r o o t e Ri v i e r
Kur-, tuf l chen d e z e twe e Ri v i e r e n , liggen •
de Steden Niafava , en Bako. De Kuft
'an Ni a f a v i i o f Ntez^ova , is me t Sc h e p e n
niet wel aen te k ome n , we g e n s de vuile
gronden j Kl ippen , en o n d i c p t e n , da e r
d e Schepen d i kma e l op k ome n te v e r g a e n ,
en is hier wt l de g e v a e r ü j k f t e plaets v o o r
Schepen , van de g a n f c h e Ka f p i f c h e Ze e :
hoewel me n in de Hä v e n z i j n d e , geheel
zeker legt , en zy eene d e r b e f t e i s , aen
d e Ka f pi f ch e Ze e . Me n v i n d daer veci
Zouc ; Dö r p e n , di e alle n o o t z a k e l i j k h e -
den t oebr engen .
Be o o f t e n de Ri v i c r Kur of Kor., z e g g e n
z y , leggen de St e d e n L a n i e r a , ^ ß a n t ,
en Refi.
B y Lankara legt een l ang E i l a n d , in de
Kafpifchc Ze e . Be o o f t e n Refi is een z e e r
g r o o t B o f c h ; dit Bo f c h begint d e r t i gmy -
len van de Ri v i e r Kur , en e i n d i gt by h e t
Land Mn^andran.
Tuflchen T^rcho en Derbent, legt een
hooge {teilen Be r g , van fteen, is wa r n a -
der aen Tnrcho gelegen , als aen Derbent.
Derbem , d a t gelegen is o p een h o o g e n
B e r g , di e langzaeni o p g a e t , is van na cuur
zeer ß e r k , en b y k a n s o nwi n b a e r .
Beooften de Ri v i e r p i c k ^ legt he t L a n d -
fchap Mungnf lA, z i j n d e een wo e f t e L a n d s -
douwc. H e t Vo l k v e r b l i j f t aldaer des Z o -
in T e m e n , leeft van de J a c h t , en
V i i f c h c r y e ; d o c h bege e f t z i e h d e s Wi n -
in he t gewe f t beooften of
b e z u i d - o o f t e n Mmg u f i a gelegen ; waer van
le eigene I nwo o n d e r s r c d e l i j k e r . en mc e r
jezedcnd als di e van Mungufia z i jn.
Bezuiden, en t en decle beooften de Ka f -
pi f che Ze e , legt he t Pe r f i f ch L a n d f c h a p
Mafandran g e n a emt , daer de Ze e - o e v e t
aenwaft. Ae n de Z u i d z y d e van d i t Me i r ,
legt me d e de La n d f t r e e k Gilan , ftrekkende
van de Rivier Samboenfay , tot aen
M a z ^ n d rM ; he t is zeer Bo f c h r y k , v e r -
zien me t veele kl e ine R i v i e r t j e s , we z e n d e
d e Stad Refi daer van de Ho o f t - f t a d .
Men he e f t in de Ka f p i f c h e Z e e , zeer
groote me n i g t e Vi f c h van a lde rhande a e r t ,
gelijk me e f t alle de Vi f c h , in Ho l l a n d be-
^ H h h h j k e n d .
•i: I Í H
4 ) '
r S .!
fi
' f i n
t i h -
I
m
w m fa