li
• " T í
ÌS
PSI tí
9 1 4 N 0 0 R D
nnder h y , b r a g t e n ' t levcn daer v i n , want
d e Schcur-buik overvicl deze Menf cl i en ,
z o o d a r i g , dat zy op vier na , als gezegr,
alle fticrvcn , veioorzaekt doo r lict (Hl
zijn in de Hu i s k e n s , en te wc i n i g b ewc .
g i n g : die zicli her meeft bewecgden Jeefden
hc t l angf t : zy r i cht ede ten cevften een
Kniis te midden van dit Eiland op , aci
do iioogile pl a e t s , 't gcen daer na dooi
d e SamojeeU» is verbrand.
D e geftrande vyf t i en Moskovi t en had
den op cen He u v e l , in die Eiland , twe c
Huiskcns opge r e cht , van Kl e y - a e r d i
die zy aldaer vonden , gebruikende her
blocd van de Wa l ruf l en en R o b b e n , en
hec haair , 't geen zy d o o r ma lkande r
kienften , cn zoo een ftof maekten , die
gedroogc z i j n d e , een h a r de en fterke muu
verfchafte, daer z y de planken van de gebro'
kcn Scliepen me d e coe gebruikt e , 't geer
zoodanigen fterkte maekte , dac daer de
Beeren geen lect aen konden doen : dc z e
acht voeten dik zijnde , vcroorzaekce een
w a rm v e r b l y f , te me e r , d c w y l z y d a c r
een Ov e n in ma e k t e , welke me t houc dat
aengcdreven q u am , en op de Oeve r s
wierd v c r z ame l d , acnftookte. De g r o n d
van d i t Ei l and , da t beter een R i f ma g
genaemr wo r d e n , is me e f t van beweeglijk
Z a n t , da t me t de wi n d verdreven wo r d
behalven die Zant v o n d men zoo hier e
daer , me d e ftreeken , daer T u r f - I a n d
w a s , 't geen echter d o o r o n k u n d e t o t de
brand niec wi e r d g e b r u i k t .
D e Stmi rman boven g e n o emt , die van
de jongfte wa s , wierd gebruikt om rond:
om her Ei l and hout te verzamelcn, 't geen
hem fteeds geheel f i i f ch dcdc zijn : de
cerfte acht dagen n u t t i g de d e z eMe n f c h e i
niet als ¿ c e - k r o o s , of Z e e - k o o l b y dii
Lar.ds-luiden gcnaemt , d a t onder op d<
grond van de Zc e wa f t , en d a t zy me t
her Anke r op viften , "t geen weinig geweckt
, en me t wa t Me e l , dat zy overlg
hadden , d u s wi e r d gegeten : vorder;
hebben zy zieh erncerd , en onderhoiidei
met he t vlecfch van Ro b b e n , en Wal^
rulTcn , en des Wi n t e r s me t Beeren , et
VoiTen, die zy quamen te vangen : hct
getal de r Wa l r u f l e n en Ro b b e n die zy
vongen , was zeer g r o o t , de zelve opge -
h o o p t , en by een g e l e g t , ma ekt e een beilag
van negentig vadcm lengte , cn breet
c . hoog omt r e n t zes voe t .
O m t r e n t v y f wecken hadden zy nacht
o p dit dor r e Ei l a n d : h e t me e f t e gediert
e vongen zy by Ma n e f c h y n , e n f c h eme r .
avond , of mo r g e n - f t o n d : wanneer zy
cen Witte Beer hndden g e v a n g e n , brieden
z y een ftuk vleefch daer v a n , hangende
het zclve in de h i c h t , op we l k e r e u kmc e r -
O O S T
der gedicrte quam toefchieten : zy i l a chtede
ma e r een Beer tcffens , hoopend e
fteeds o n t z e t , van ander l e e f togt te zullen
bekomen, want Beeren den Ru f t e n onrein
zijnde , aten zy 'er gcen mc e r als a c h t ,
cn ziilks by groot e hongers n o o d , gelijk
ook het Walruflen vlecfch onrein by hen
is : drie honde rd Voflen , die zy vonge n
met Valien , waren van beter fma ek , die
z y i n z o u t e d e n , d o c h de vellen zeer ftcchc
van bont . Wa n n e e r h e t d o n k e rwa s h i d d e n
z y zieh binnen de Hu t t e n . t 'Eenige r t y d
was de honge r zoo g r o o t , da t zy hct leer
van Pelzen , cn hun Laerzen aten , wac
gewfckr in vcrfch wa t e r , 't geen zy uit
k i i i l e n , die me t g r o o t e moe i t e gegraven
hadden, acht voet d i e p , vongen j en des
Winters van Sneeuw ma ekte.
D e Beeren wierdcn gelokc t o t voo r de
H u t , doo r de boven gemelce r e u k , en
ook doo r cen vlag die zy van de Hemden
hadde g ema e k t , cn boven van de H u t af
waeidc, daer zy dan met Ha rpocnen en
Byien aengevallcn , en gcdood wicrden ,
op gevaer van 't leven , alzoo het fterke,
booze , cn zeer verwoe-fte Beerten zijn.
O m Li c h t te hebben, rafciden zy eenige
harcr hemden u i t , en ook de Scheepst
o u w e n , en het Zeil , doopend e die in
Traen , welke z y van de Ro b b e n hadden,
gebr and.
Het g ewi g t Wa h u f c h - tandcn di e zy
daer van de gedoode Wa l r u f l e n b e q u ame n ,
had de zwaerte van veertig p o e d e n , wa e r -
dig te dier t y d , vyf t i en Roebe l s de Poede .
Z y vonden daer cen geftrande Wa l .
• ifch : het vafte La n d wo r d daer genaemt
Sar^iposki Kooski.
ü e Oeve r s en de La n d e n naeft by J e
Z e e , zijn maer Ro t z e n , die ha lf onder
ater leggen.
D e Zee kan van d i t E i l a n d , t o t aen
Nova Zemla, by mo o y we d e r overzien
worden.
Het getal de r Ro b b e n en Wa l ruf t e t i
....1 dien ü o r d , is zeer v e e l , zoo da t nergens
zijns gelijken heef t ; d o c h gevaers
hatven, wo r d niet veel b e z o c h t , wa n t
me e f t ahoos daer mi f t ig en d amp i g i s ,
behalven zeer veel z a n d e n j cn droogc ens ,
die .daer zijn.
Bcnoorden dit Eiland zegt Rodivanlva.
. . . / , is weinig v a e r t , onkundes halve, cn
om da t z y het zwa r e Ys f c h r oome n.
Wanneer de Wi n t e r afnam , quame n
d e Samojede» v a n ' t vafte La n d , o p ' t gemelte
Ei l a n d , daer z y de g c f t r a n d cMo s -
kovitcn v o n d e n: zy ontftalcn vee) van hun
Walrufch-tanden, en fteepten veel vlccfch
der gevangcneWa l ruf f en w e g , ' t geen hen
tot Spys ve r f t r ckt .
D e
m
t a r t
D e Ru f l e n dorftcn zieh onde r dcze
Menfchcn aen 't vafte La n d niet begeven,
wes zy a fwa cht e tot da t eemg Va e r tui g
A R y 91s
daer v o o r b y , bui t en, en behalven ViiTchers,
geen andere Vaertuigen en z e t t e n , t i a fFa i -
gais, en ÁmOby, want hunne Tz a e r f c h e
Majefteiten begeerte is , da t de K o c p -
waren te Lande worden g e v o e r d : dit Vo l k
houd op dit Eiland zieh in een k u ü , daer
een houtcn dak boven is g e b o uwt : zy vangen
veel Vi f c h , en b y z o n d e r Z a lm, we l -
ke me t het Va e r tuig dat hun Brood , en
Leeftogt b r e n g t , na hct vafte La n d wo r d
gevoerd.
Deze wa c h t wi e rd wel eer op h c t E i -
land migats gehouden , ten welken einde
aldaer een Hu i s was g e b o uwt , 't geene nu
af is gebr and , en de wa cht geplaetft als
boven'is gezegt.
D e vaert tulTchen de vafte Kuf t en , en
•t Eiland Watgats, da t zijn naem hcef t van
I vM , of fan Wiigits 5 wo r d by de naeft
, aengelegene Volkcn f n g m h 7ß» r g e n a emt .
door hct wild gedicrte) Aen het vafte La n d by WAigats, is des Zo -
; mers een wa cht van Zolda t en , om d e T o l
•an de Viflchers Vaertuigen te ont f angen.
hunner Lands-luiden ter Vi f t chc ryi
gevaren , aldaer gevallig bclandc , 't we l
k e de vier overgeblcvcne Mannen binncf
Boord nam , cn v e r l or t e , na ve rblyfva i
bykans e e n j a e r t y d s .
Tu f f c h e n dit La n d , en de vafte Kuf t
kan men va r en, d o c h he t is daer zeer on
diep.
Een ander Va e r t u i g , in het v o o r i g j a e .
t e r Wa l r i i f c h vangft u i t g e v a r e n , ftrande
beooften de Oh j , aen de vafte Ku f t : hier
op h a d d c boven genoemde perzoon een
Zoon g e h a d , wcs hy me t een J o l de mond
van de Obj had over gerocid . cn een dag
o f twce längs de ftrand ge loopen, om de r
zelven, o f zijn Li cha em by Gornaia te zocken,
dien hy niet en v o n d , maer wel
fcheidc L y k '
vcrfcheurd.
D e Walruflen die in de Binnen-zee gevangen
w o r d e n , zijn zoo g r o o t niet als
die , welke aen de buiten-kant van Nova
Zemla worden gevondcn.
Des Wi n t e r s is al het gedierte en gevogelte
op Nova Zemla ve rhuift , behalven
de Beeren en VolTcn: zy trekkcn omtrent
den tiendcn van Wy n -ma e n d weg.
D e Re i s die de Robbe-viiTchers van
jirchiingel doen , ne emt gemeenlijk zijn
aenvang , half Bloey-ma end , of omt r ent
Pinxfter , en men make tegen He r f t l -
maend te rüg te z i j n , hoe wel z omt y d s
deze t o g t in zeven we eken wo r d gedaen.
De T a r t a r i f c h e Z e c , achter NovaZemla
, wo r d by de meeftc aengelegene Vo U
k e n , de Mangafefche Zee g e n a emt , d o c h
b y andere is de Mang.ifefche Zce , eigentlijk
de Binnen- z e e , aen d e u i t g a n g v a n d e
Vl i e t Oby , die zoet wa t c r h e e f t , en by
de z ommi g e groot e r wo r d gezegt te z i j n ,
als by my is v e r t o o n t ; waer van echter
daer by längs varcn : deze worden me -
de uit i>oi/?-o>rgezonden.
Aen Novit Zemh zijn veci Voor-eilandcn
, men teld zoo ver de Ruf l en k ome n ,
tien groot e , cn me c rde r kleinder Eilanden.
He t La n d is daer imme r z o o h o o g ,
als aen de Laffche cn Noordjche K u f t , en
gelijkt daer na.
O p de drie Eilanden Gorbowo, da t is
gebochgelde Ei l anden gena emt ; anders ,
Martelaers Eilanden g e z e g t , by de R u s -
zen dus g e n a emt , om d i t daer veel Sc h e -
pen blyven : ook h a d d e ter t y d van h u n n e
Tzaerfche Ma j e f t e i t e n , AUxi M M o -
•¡Vits, eenig R u f c h Vo l k me t zeven Va e r -
tuigen , getracht aldaer te ove rwint e r en .
doch bleven me e f t d o o d , waer van ook
de boven aengeroerde naem h e r k omf t i g i s .
O p de t w e e S n i u ' i « Eilanden , gelegen
niet verre van Wm a t s , we rpen de Wa l -
ifTcn veel joi ^ dc z e Ei l anden leggen
n e e n z e k c r h e i t h e b b e n d e , d e z e ] v e l a t e z o o omt r ent twaelf my l van malkandi
ris by de meefte getuigen aen my gezegt ^ ' t groot f t e kan men t o t op 't vafte L a n d
i s . d i c t e z i j n , en doo r ons alzoo gebr agt fchieten : cen R u f c h Ze e -ma n heett my
in de Kaert. ¡verhaeld , op eene reize aldaer t ^ e en
Daer zijn-er me d e , ¿::e àz MA>,gafifche negent ig , en noch cens de r t ig Wa l r uf l e n
Z e e , een Arm van de O i ; noemcn , o m t e hebben gevangen. In de Mc . r en o p d c
. ' e c lVi f c h ,
dat zy niet wy t van de Ze e - o e v e r , t e r ! Eilanden Sr«:.-.«, is veel Vi f c h , _ b y 7—
z y -
-de 'van de Öbj gelegen z o u d e zijn > en' der 0ml , en GoUits , da t een Vi f c h is
•üne uicwateringe in de zelve hebben. , z o n d e r f chobben. Nov^ Zemla he e f t
^^Gclijk men z e g t , da t op A W . i daer aen de vafte Ku f ^ . hoog La n d . en
.oni valt , ZOO wil men dat op i o p het groot f t e Ei l and zijn twe c ftaende
eocd Ma rme r - f t e e n gevondcn ' wa t e r cn. De Zee aen deze Ku f t fehlet me t
körte Ba e r en, als in de No o r d - z e e . enbin-
Eiland wo r d fteeds des nen Waigatstuflchen de Ri v i e r O i ; en
n wa cht gehouden van v y f t i g Nova ZmUu is he t wa t e r ve e l tyds bleck.
veel A>
Colofski ;
word.
O p Iv
Zomers ci
Man, die aldaer van>i9?-i./flr wo r d e n g e - , e n t rot b e i , raaer by ^cnifia blaeiiw : de
zonden , en di i om acht te geven , d a t : di cpt e aldaer , is omt r e n t veertig v a d em,
Z z z z z 1 d o c h
•I
1 1 '
' < L j ' F
IM