6 8 1 N O O R D
n c c k e n , z o o dat w y k k i n zci l mo f t e nma -
k e n , en was liet z c c r g e v a e r l i j k , 0111 voorc
te gerakcn , ter o o r z a k c van v e d e ond i e p -
t c n , die w y bejegenden 5 d o c h eindel i j k
quamen wy d o o r liulp van G o d , tegcn
dcn A v o n d te Salhve , onder cntuf l c l i c n
was een onz c r Ba r k c n aen ftukken g c f t o o -
t e n , op de Z a n d e n , z o o dar hct V o l k aen
L a n d hebben mo e t en z w emme n j en een
ander was in Z e e g ebi e v en. De n z e v ende
Septembcr is hct ftil g ewo r d e n , en z i j n
w y gevaren van Salhve na de mo n d van de
Selenginfche Ri v i e r j de Wi n d was w c l t e -
gcn , maer me t de r iemen zi jn w y v o o r t
g c r a e k t , z o o dat w y aen de mo n d van di e
R i v i e r z i jn g e n a d c r t , op den a cht f ì en ^
varende de Ri v i e r op » t o t den zeilienden
, als wanneer w y aen Odtnskoy z i j n
gekomen : aen de Oc v e r s van de z e Z e e
woonen Vi f l c l i e r s , die z i c h mc t kleine
Vaertuigen te wa t e r be g e v en, en de V i f c h -
v a n g f t oe f encn. D u s ver re uit gemc l t e
B i i e f .
D e Nuki, of Niuchfihe V o i k e n k ome n
tot Selcn^tnshy handelen , me t Sinef che
W a r c n , by mangc ì ing tcgen Paerden en
Pelcerye , dc z e z i jn gekieed als Sinezen
j z o o als m y o o g - g e t u i g en hebben gè»
zegt .
I n Iiet Me i r Bnikal » aen de N o o r d z y -
d e , omt r cnt te midden in , hebben de
M o s k o v i t c n een fteene Ha v e n g ema e k t ,
eer z y wi r t en, hoe he t me t di e Z e e gcf tel t
was , cn ho e g r o o t z y wa s , o n k u n d i g dat
' e r bequame f chui l -plaet zen en Ha v e n s g e -
vonden wi e rden. A e n de Z u i d z y d e , niet
zeer ver re van de mo n d der Ri v i e r e SeUnga,
we f i e l i j k daer afgciegen , is een inbreuk
a en' t L a n d van hc t wa t e r g e f chi ed,
lang ncgent ig v a d em , wa e r d o o r veelc
Beemden z i jn o v c r f t r o omt .
Men v ind Wa l - ruf i en die tanden hebben
, zeer hard , wi t en bc t e r dan Elpcnbeen
: by de Staci A n f a , l e g g ende tien
o f twa c l f dagen reizens in het R y k ^d e l ,
dat acn g r enf t , in een g r o o t
binnen Me i r v an z o c t wa t e r ; z o o als di e
o o k g e z e g t wo r d e n te z i jn in 't Me i r Bi
kal.
Onkoten is een T a r t e r f c l i V o l k omt r ent
het Me i r Baikal wo o n a c h t i g .
Men mo e t des W i n t e r s , als hc t Me i r
B a i k d be v r o o z en is, de Pa e rden we l f che r -
p e n , en de Kame l cn Ys - f c h o e n e n acn doen,
als men daer o v e r t r e k t , v e rmi t s het aldaer
ftceds glat Y s ma e k c , dat vaek twe e EI -
len di k i s , z o o als acn d eOl Ì e n mc d e y z e r s
door de hoorncn d e r v o e t e n , ten di ene ind
e wo r d e n g e l l a g cn.
Het water in di r B^i kd is z o c f , b y z o n -
der omt r cnt de V l i e t ^ng^ira , do c f i e c h -
e n O O S T
ter groen , als dat v an de Z e e j daer z i j n
menigce Zc e -honden o f R o b b e n , me t ve r -
f c h i l , dat enkel zwa r t van hui t z i jn , en
niet g e v l e k t . als we l andere Z e c - r o b b c n
i j n , daer z i jn zeer g r o o t e St e i i r cn, en F o -
;llcn die tot twe e h ond c r d ponden toc we -
gen.
D e nacft oml e g g e n d c Oc v e r s des 'Bai-
KFILS bewe f t c l i ik , z i jn van BWAICH, of Br<tti,
'Moegalcn , Tingoefcn, en Onkoten be -
w o o n t ; men heefc daer f cho one zwa r t e
Zabelen , en wo r d hct K.éardin Di e r al -
daer me d e in 't g ebe r g t e g e v ang en.
Het Kaf tee] Kabania wo r d g e a cht , hec
eerfte Dauerfche Ka f t e e l te z i j n , als men ui t
het We f t c n k omt .
Men v ind zeer veci Ot t e r s in , en niet
verre van hct Batkalfche M e i r , in de R i v i e -
ren , het h o o g g e b e r g t e , 't geen di t w a -
ter omr i n g t , g c e f t een ve rmake l i jk g e z i cht ;
daer is veel B a e r s , Ka r p e r , Snoek , en
andere rmakel i jke Ri v i e r - v i f c h .
I De J c z u i t ^ v r i l g c e f t v y f honde r d
i W u r i t i n l e n g t e , aen het Me i r cn
veertig in breete : het wa t e r is aidaer zeer
klaer , en hoc diep het o o k i s , z o o kan
men zien op de g r o n d , en alle kl e inighe -
dcn me t het o o g o n d c r f c h e i d e n ; daer z i j n
rondsom h o o g e B e r g e n , alwaer d e S n e e u w
bewaert w o r d , t o t in ' t heet f te van de Z o -
mer , en is het daer zeer wi n d i g .
Het is br c e t twa e l f my l e n , cn lang
honderd my l e n , volgens g e voc l en van de n
Poolfchen R e i z i g e r Nikjpera , z o o als b o -
ven recds is g eme l t ; hoewe l na de wa e r -
h e i t , cn nader b e r i c h t , d e omt r e k is van
z e f ì i g Du i t f c h e my l en : d o c h ander e
willen dat het z e s Du i t f c h e my l e n b r e e t ,
en v e e r t i g l ang is. H e t wa t e r is op z ommige
plac t zen t o t no c h t o e onpeilbaer bevonden
, en op ecnige plactzen dr i c honderd
v adem di ep. Me n v ind daer v e c i en
zeer g r o o t e Vi l T c h e n , hebbende veelc hoedanigheden
van een open Ze e . D i t Me i r
is omr ing t me t h o o g e B e r g e n , waer op
het Sne euw nooi t fme l t .
Zeeker Ede lman , z i e h o pho u d end e j,
acn het H o f v an Pool en , die d o o r de
Noorder g ewe f t en t o t in Sina heef t gerei f t ,
o p den J a r e zef t ien honde rd z e v en cn z e -
v e n t i g , vc rhaelde daer ten H o o f , volgens
bericliten acn m y van daer t o c g c k ome n ,
dat het V o l k Permakjien g e n a emt , gelegen
beweften Siberien , v r y wo e f t i s , en dat
des zel f s Ho o f t - f t a d wa s genaemc g root
Pcrmak j ( h o c w c l een Stad me t die na cm
m y niet bekent is > ma e r wc l het gel icele
Landfchap me t de naem van g root Permak,
o f g r o o t Permia : ) dat die Vo l k e r e n do or
zeeker Bi iTcho p , genaemc Ì ì t o ì » , we l eer
waren g e d o o p t j doch da t zy dien z e l v en.
k o r :
T A R T
kort daer o p , mc t Py l e n haddcn g e d o o d ;
hoewcl nu , do or z o r g hunner T z a e r f c h e
Majeftcicen , in hc t Chr i f t e l i j k g e l o o f v o l -
harden. Da t 'er aen de Vl i c t Cama v c e l :
Zout g e k o o k t wo r d .
DcStzd Tcrgaturia, z egt h y , behoucl
z i jn naem van he t wo o r d , dat z o o
vcel s e z c g t is als oor fpronk . om dat de
V l i e t ' Titra aldaer z i jn bcgin n e c n i t : cn
dit is de plaets , wa c r men meef t t y d s
over gact als men v an RHÜand k omt om
in Siberkn te geraken , want dus de
zwaerfte Be r g en en St cenrot zen g cmy t
worden.
D e Vo l k e r en omt r ent de Ri v i e r en St a d
Turnen , in Siberien , z e g t hy , eender lei
Spraek mc t de Ta r t e r s van omt r ent ^ ß r a -
h^in te voeren , en me e f t Ma h omc t a e n f c h
t e z i jn.
In en omt r cnt de Ve f t ingT^/ 'W^Ä, wo o -
nen R u f f c h e V o l k - p l a n t i n g e n ; daer ronds -
om zi jn veel Mo e r a f l e n , en o o k f t c -üeKl ip -
pen ; hier val lcn v r y g r o o t e en zwa r t e
Zabelen , we lke in Stbcrien mc t ov e r t rof -
fen wo rden.
Saemh worden genacmt de v e r z ame l ing
e v an eenige wo oning cn in 't Danerfche
L a n d .
In het Slot ranihnskoy , nict
lUmskoy , legt ecn iVerke be z c t t
fche kr y g s - luiden.
D e Stad o f V e f t i n g Vdimko) ,
b y , legt op cen hoog en B e r g , wo onende
de meel t c opgezetenen onder de V e f t i n g ,
b y de v o e t des Be r g s , aen de V l o e d
Vda, die omt r ent een vierendeel my l s van
deze plaets in de Ri v i e r Seknga ftort. Al -
liier is ecn zeer fterke be z e t t ing , we z cndi
het een Grens -plaet s tegen de Moegalen .
welke dikmael als v y and cn v o o r de Po o r t
komcn , roov cnde Paerden , cn V e e . De
Landftreek rondsom , is t o t A k k c r - b o i i w
onbequaem, d o c h daer z i jn veel T u i n c n ,
alwaer R a p e n , Wo r t e l c n , en andere A e r d -
vruchten o v e r v l o cdi g wo r d e n gcqi i e ekr .
Hier gevoel t men z omt y d s Ae r d b e v i n g ;
de V l i e t Vda v e r f c h a f t Steur cn Forellen ,
d o c h we ini g andere V i f c h : in de Ma c n d
jHny k omt aldaer tegen ftroom op zwemmen
zeker aert van V i f c h , genacmt Omnli
; even v o o r by de Stad , t o f aen een
hoogen Be r g , alwaer e enige we inig dagen^
zich op hebbende g ehoudcn , zy we -
der na hct Me i r k c e r t , cn zulks in een
ongelooflijke meni g t e , het ganf chc wa t e r
vcrvult.
Het g ewe f t tuiTchcn Vdinskoy<inf.irauna
is ganfch o n b ewo o n c , en wo e f t , reizende
men aldaer tuifchen ho o g e Kl ippen do or ;
hct Slot f a m uM is me t T z a e r f c h c k r y g s -
magt b c z e t , en woonen aldaer eenige we i -
R
•re van
R u f f i .
aldaer na
E.
nigc Chr i f t en Me n f c h c n , die z i ch me t d<i
Zabel-vangft erneren; de oml e g g e n d cHe i -
denen wo rden Komt Tmgoejen genaemt J
het is ecn flag van Tun^o^en g c l i jk als aen
de Ri v i e r en fungtuki en Angara wo o n e n »
doch de T a e l v c r f chüt : wannc e r harer
een fterft, wo r d hy bcgraven , benef fens
z i jn B o o g en P y l , en cen pael daer b y g c -
z c t , alwaer men zi jn beft ge f lachte Pa e r d
op l e g t : di t V o l k z i jn me d e Jage r s v an
Zabelen, die alhier b y z o n d c r zwa r t val l cn;
daer z i jn ook f choone L u x e n , gel i jk me -
aertvan Inkho o r ent j e s , die b y k a n s
gchcclzwarr-graeuw zi jn , en in äwä zeer
worden g e t rokkcn. T e r No o r d e r z y de v an
dcze p l a e t s , z i jn dr ie Mc i r en , we l k e g e -
;ntlijk twe e my l in 't rond ui tmaken >
wezende zeer V i f c h - r y k van Snoek , K a -
roezen en Bacr s. Ni e t w y t van hier is he t
plactsken oiPlotbtfcha , en daer
imtrent hec gebe rgte fMmnoy , dat z o o
•eel g c z c g t is als Appc l cn , f choon aldaei:
geen Appe l en wa f f cn, maer we l zeker roode
Be z i en d i e o p Bo ome n wa f i cn, infma e k
den Ap p c l c n gel i jk.
In het -Jaer zef t ien honde rd negen en
tachentig , den el fden Ma e r t , zi jn tot
Unginskoj aen g e k omen cwee Mannen , de n
ecncn genaemt ylsk'lai Tfolon , die ui t de
Bende of Ho r d e van V o r f t Bintoechai wa s ;
de twe e d e was cen Moegael, On d e r d a e a
van Irdene Taife , ecn Moegaels V o r f t , di e
huhne T z a e r l c h e Maj e f t e i t en had crkent ,
h y was genacmt Darma of Darchau: wa n -
neer dan Irdene Ta,fe z o o had hy
zich g e v o e g t by de Mo c g a e l f che V o r f t Irhj.
Kantaße Taifi, maer die mede a f w y k c n d e ,
cn het Mo c g a e l f c h e L a n d in t r e k k c n d c ,
was hy ge rackt by V o r f t K.iim Batoer ,
welke z i c h had g c z e t op de Ri v i e r Tole ,
Over de placcze van Chuntala , de z e ha d
zeven honde rd Ma n v e r z amc l t , tcn k r y g
tegen de Mo c g a c l f c h e Taife Tßetfen Noine,
doch onder tul iehen wi e r d Kaian Patoer
flagen , van den Ka lma k Boeßoek^tichan ,
vcrliezcnde Paerden en V e e , z o o als me d e
Irki Kamaße %iife, d o o r den zelvcn Boeßoekrtichan
wi e rd beftreden . en benef fens
zijn Gema l i n g e d o o d . Dcendoek. IrkiAchay,
Zoon van Irh Kantaße T.tife , b r a g t ' e r hec
levcn nf« maer van alles o n t r o o f t ; de af -
gevallenc Saißtnen die z i c h me t Irki Kantaße
Taißc haddcn g e v o e g t , zi jn me e f t g c -
f n e u v c l t ; d o c h Katan Baroer v e r z ame l d e
z i jn V o l k wede r by ecn , cn ftelde z i c h
acn ¿Q R i v i e r Tole , om de On d e r d a r e n
hunner T z a e r f c h c Ma j e f t e i t en , w a s ' tmo -
gelijk te beledigen , voornaeml i jk de Ta~
loenoetike Taifen , en de Borenkojfen , w y -
dcrs verhaclde bov en o p g eme l d c p e r z o ö -
nen , dat 'er by Katan Batoer ecn A f g e -
R r r r 1 zant