i '
• w'M '
t V
i t - s v :
• f i
K 'ií
È ., r
l - « ; ' ^ , f; i J •
l'S,«!-;.- . ä
í- '(
H '
I
í M t;
'i).
tm I f
ßi
w
¡ f í
N O O R D
gebied de r Sinezen , en b y di e van S¿4m.
D i t zclvc wo r d beve f t igt d o o r o u d e Ka e i -
t e n , g ema e k t in de dageii van A/otím
FomIhs renetta , AÍArinui , S/trntus, Hay.
ton, en ande r e me c r , de w d k c daer n o c h
b y doen , d a t binnen di e Mu u r e n , D y -
ken , of Bo h v e r k c n g e v o n d e n wo r d e n ,
Caßra Gog er Magog , <¿r t^HoJcan^ue aggere?
n ifium trMifeum C >ij"nt ) «»«^»j»» r f .
•veril , dac is , de Le g e r - p l a e t z e n van
Gog en Magog , en al wi e ( z eggcn zy )
dien D y k ove r gacn , kceren nooic we d e r .
Maer gelijk mc n de mo n d van de Ri v i e r
0 - - J " •••Wi UV «IWIJU vaii UC
nU: ^i.^.n. 1 r- I /-
Oby vc rpl a e t ft iiec-ft, z o o heef t men . . o g c
lijks gcdaen me r de Ongulum Mundi, d a t
is , de gorde] des Wa e i e l d s , even als of
het eene , z o o we l als 't a n d e r , n a b y Nova
Zemla l ag, enz.
Waer u i t te zien i s , h o e we inig het a g .
voelen van di en Ge l e e rden Ma n , mc t de
waerheir over een is körnende , cn in wa t
d u i f i e r h e it me n t o t n o c h toe , n o o p c n d e
deze ftofFe , h e e f t g c f to ok e n.
R ' v i c r Öhj t o : n o c h toe niet ge-
«mdsiijk"'noegzaem b e k e n t i s , wo r d by de H o o g .
l y S i ^ ^ . ^ ' ® " ' ^® , in zijn W e r k ^ r A j » -
drae \iict i'cn g e n a e m t , geoorde e l t .
JDCI >! sj-n
komäiiiit S I B E R I A .
wotd V H i ' E t Siberifche T z a e r f c h a p , d r a -
gende zijn na em van d c R i v i e r Si-
-ber, of Siberska , of van de Stad
Siber, di e nu v e r v a l kn i s , is e igent l i jkda c
L a n d f c h a p , eng g e n ome n , z o o in d cKa e r -
t e mc t des zelfs naem ftaet gepl a e t f t , om-
i r en t d e w y t v e rma e r d e: Vi i e t Oby , wa e r
van Tobol de Ho o f c -Aa d is ; d o c h breet
genomen , wo r d e n dacr ondc r bcgr epe n
v e d e ande r e , en me c ß alle No o r d e l i j k e en
O o f t e l i j k e La n d f e h a p p e n b i i i t e n Ä « , W ,
o n d e r h u n n e T z a e r f c h eMa j e f t e i t e n gebi e d
gelegen : gelijk me c de naem T a r t a r y e ,
me e f t doorga ens in E u r o p a , alle La n d e n
beooften de Oby . en he t Ka f p i f c h e Me i r ,
200 als ik d e z e l v e o n d c r die b c n ami n g me -
d e b e t r e k k e , beken t zijn ; h o e we l dan eigentlijk
g e n ome n , d i t Siberia in T a r t a r y e
n j c t en l e g t ; e c h t e r om de Na b u u r f c h a p ,
en a enge roe rde r e d e n , onz e r aciitens alhiei
wel is g e v o e g t . H e t legt omrrc-nt tuiTchen
z e i t ig en v y f en z e f t ig g r a d e n , No o r d e r
breete.
Siberia zel\-e is zeer vr uchtba e r . Me n
vind daer veel f c h o o n e BofTchagien , van
G r e e n , D e n n e , Ba r k e - b o om , Ma f t - b o o -
n i e n , No o t e - b o ome n ,Ge n e v e r , Va e r , Lind
e , Ke d a n , L u m e n , Pi e c h t a , Ka p p o k -
boomen , T f e rmi n g a , en Do l o n a . Bo o -
men hier me e f t o n b e k e n t : Do l o n a isgelij k
Braiihe-hout. Vo r d e r s zijn da c r Pe c r c -
en O ü S T ©
boomen . cn He l f en, die gelijk zijn acn de
bloíTcm van een K o o s , of aen jongc Ro o s -
kcns . Zabels vallen daer di e g o e d zijn ;
mede Bevers , en v o r d e r s vc c lde rhande
G c d i e r t e , cn Vo g e l s op de waceren. I n -
d i g o wo r d d a e rme d e g c v o n d e n . Da e r z i i n ,
ZOO ge z egt wo r d , Ko p e r -my n e n . Me n
zict d a e r , voorna em aen de Rivi c r en , alderbande
we l r i ekende Bioemen ; als me d e
d e wor t c l Ai^r enna . Da e rwa iTc h e n v e d -
d e r h a n d e ß e z i e n , als in hun T a d gena emt
M^ltne , Broesnitfu , Cheehik, cn zw a r t e
Bezicn j als me d e An y s .
O m te gaen iiit he t We f t c n na Siberia»,
kan me n reizen d o o r de Rivi e r en ücU,
rolg^. Kam^, T/Hßv^ia , cn Serebrenkoc i
van waer me n dan vier my l e n over L a n d
r e i l t , t o t aen de Ri vi e r e n B^rantfa , Togtth,
Tura, we lke valt in de g r o o t e R i -
yier Tobol, daer de St ad Tobol, of ToboU.
ko aen legt. Va n de Dö r p e n di e aen de b o ,
venlUcnde Rivi e r en leggen , wo r d aiderbande
k o o r c n mc t Stroege» , 't gcen Sehe -
pcn z.jn , na 7obcl g e v o e i d , in w d k c e -
bied reccs v e d Dö r p e n zijn , dacr Lu i d e n
woonen die he t L a n d b o uwe n . Ae n de
- r o o t e Ri v i e r I ß t , di e bove n de Stad Toyl,
in de Ri v i e r Tobel u i t f t r o omt , wa f t
zeer v e d k o o r c n : d e z e Ri v i e r wo r d me t
Vaercmgen bevaren , en is zeer Vi f c h -
r y k .
Niet w y t van dt Stt^á Terga,wia , ¿\z
bewerten m Siber,cn l e g t , aen het L a n d .
Ichap Fogulns, wo o n e n Me n f c h e n , Wu.
M gena emt : de z e leven z o nd e r Ge e f t e -
Jijke We t t e n , en G d o o f ; maken een G o d
na hacr eigen zin , van alderhande g e f c h a -
pene d i ng e n.
Het Gebed onx.es Heeren in de Tuet
V o g u l i t s , of der Kolken Wa -
Onze V a d e r ,
die in de
Hemden z y t .
U w e n Na e m
worde
geheiligt.
U K o n i n k r y k e k ö -
rne.
U w e n Wille gefchiede
,
g e i i j k i n d e n H c m d ,
alzoo o o k op de r
A erden.
Ons dagelijks
Brood ge c f t
ons hcden.
E n d e vc rge e f t o n s
onze f chulden ,
Memjef,
conboye
Eterdarnm.
naerdarom
fímut
mma.
nerojca Sochtos.
Omni nun gerat,
legali Eterdítrum,
fctnan Mannku.
Tepn.,
me ttegalgad.
JulokHlts me
gavaram,
S ' -
t a r t a r y e . 7 3 3
" W b g u l i l f c l i c T a i t e r , V r o u w en K i r t .
gelijk ook w y ìuigali menik
ve rgeven o n z e julgoli amut
fchuldenaren. tzAgaraldin.
E n d e en leid ons An mengolem
niet in v e r z o e k i n g e , juhagarias,
maer ve r lof t ons toromalt dorar» nerk»
van den b o o z e n . mem kul.
W a n t U is Tagolodamu
het Ko n i n k r y k e , Negotsktt,
ende de Kr a c h t , V4an Booter ,
cnde de He e r J i jk- Nemonfoigi,
h c i t ,
in d e r E e u w i g h e i t , nokoz,tatÌH,
Amen. Peitfe.
-DtmgHlifihe, oÌlVagcU T a r t a r c n , die
omtrent de S t r o om Suz,mvaja, en daer om
ftreeks zich o p h o u d e n , zijn d a n groove
H d d e n e n , klcin van geftalce , fterk van
a e r t , hebben t amd i j k e d i kk e h o o f d c n , cn
een b y z o n d e r e S p r a e k : h a r e g a n f c h eGo d s -
dienft beilaet alleenlijk dacr in , d a t zy
eenmad des J a e r s , op h u n n e w y z e Of f e -
ren ; als dan gacn z y me t h o o p c n , geliedc
Buurtcn te z amcn , in he t Bo f c h , cn
Ìlachten van icder aert V e e s , een D i e r ,
waer ondcr zy de Pa e rden en Bo k k c n de
voorna emf t c r ekenen, zy ftroopen dan he t
OiFer-bceft he t vd a f , hangen he t z c lve
acn con Bo om , of fteekcn 't op een flack,
; en vallen daer v o o r op de a c ng è z i c ht cn ne^-
, d e r , en b i d d c n : h e t vieefch eeten zy me t
.malkanderen op ; en d i t dan is d e g a n f c h e
Go d s d i e n f t voo r een g e h e d j a e r : eer zy
het Of f e r flachten , gaen zy daer me d e
ftatdijk in 't r o n d . Zy we t e n van geen r e -
;dcn , b e d u i d i n g , of o o r f p r o n k h a c r s G e -
jloofs te f p r e k e n , z e g g c n d e alleen , h u n n e
• Vo o r - o u d e r s h e b b e n in de z e r voegen G o d s -
dienft g c p l e c g t , cn di e volgcn zy nu na :
als men hun vr a egt of z y niet we t e n d a t ' e r
een G o d is in den H e m e l , z o o a n two o r -
den zy , zulks te gelooven , v e rmi t s aen
den H e m d z o o v c d ge i l e rnt cn z i c n , wa e r
j ove r z y me cnen , i emand te wezen die de
zelve b e f ì i c r t , wc s z i eh me d e na den H e -
! me i neigen uit Go d s d i c n f t i g h e i t : d e n
Duivel is o n d e r dir Vo l k o n b e k e n t : een
opftanding de r Do o d e n wo r d by hen g e -
looft ; cdoch wa t be looning den vroomen»
cn ftraf den c jua ed-doende r s zs! ervaren ,
is hun o n b ewu l l : de Zan cn Ma e n eercn
z y me d e Go d s d i c n f t d i j k ; ook he t W a -
ter.
Wanncericmand o n d e r hen flerfc, w o r d
h y in de Ae r d e g e l e g t , z o n d e r k i f t , me t
zijn berte gcwa ed a engc t oogen . da e r d a n
n o c h e- e- -n-ig- gì ;eld by ' wo r d ' g d •c g t , na 'h
e t
Z z z z 5 Wa e - M
Dgcn de
dat de zelve kleederen h em in e^p a n d e r e
L ' i