mm w
h ni^
0: i i i : : '
•i •
v e r z i c n van v e e l c H u i z c n , en w e l o p g e -
b i a g t e I nwo o n d e r c n , d i e veele Vo l k e n in
\vcl-]eventheit t e b o v c n g a e n , c nUy z o n d c i "
alle a n d e r e T a r t a r e n .
T w c e K a e r t c n z i j n n i y in b a n d e n g e v a l -
! c n , g e r n a c k t t o t P e k i " ^ . b e h e i z e n d e h e t
R y k v a n Sina, en ccn g e d c e l t e v a n T a r t a -
r e e , b e n o o r d e n en b ewe f l c n d e G r o o t e Si -
n c f c h c M u u r . H e t is b y z o n d e r , dac z e e r
veel mi s f t e l l i n g c n omt r e n t de T a r t a r i f c b e
g e w e f t e n da e r in w o r d e n g e v o n d e n , ' t g c e n e
h e b b e k ö n n e n o o r d c e l e n , o m d a t v e e l e d e r
Sinefcbe b e n ami n g e n my d o o r z e k e r g c -
b o o r e n S i n e e f c h z i j n vc r r a e l t g e w o r d e n .
D e Z e e w o r d in c ene van de z e l v e mi s v e t -
ftandelijk, b e n o o r d e n k o r t a c h t e r d e G r o o -
t e MUHT v e r b e e j d .
V a n e c n i g e d e r S i n c f c h e b e n ami n g e n
d i e ik me t de wa e r h e i t me e f t o v e r een a c h -
t e te k o m e n , h e b b c m y in o n z e n i e uwe
K a e r t e n g e d i e n t , z o o als z i i lks aen d e f p e l -
d i n g e , en o n d e r f c h e i d i n g e d e r L e t t e r - g r e -
pen , k a n w o r d e n g c z i e n ; d o c h a l z o o de
b i n e z e n g c e n e n e t t e b r e e t e of l e n g t c ß e l l e n ,
2 0 0 is d e z e l v e na d e b e f l e g i f f i n g g c n ome n ,
' t g e e n e n i e t h e b b e wiUen a f l a r en t e me l d e n .
N o c h is m y d o o r T a r t a r y e , o v e r L a n d ,
u i t i / BÄ t o e g e z o n d e n z e k e r Wa e r e l d s - k a e r t ,
aldaer g e f n e d e n , en g e d r u k t , v o o r ' t me r e n -
d e e l ge l i jk aen d e Wa e r e l d - k a e r t , in " t J a e r
v y f t i c n I j o n d e r d z e v e n en t a c h e n t i g by
MncMor de V a d e r u i t g e g e v e n i en a en a n -
d e r e E u r o p i f c h e o u d e L a n d - k a e r t e n ; aen
k u f t e n , o n z e s o o r d e e l s , z i j n o n l a n g s t o t
Amflerdam, hy VM ÄV«/««,cn WAts^crgen.
i n ' t l i c h t g e k o n i e n ; wa c r oytvD,rk A'ewhiintfi,.
van Nnrop h e t o o g heefc g e h a d ,
f c h o ü n d i e n v e r f t a n d i g e n Wi s - k o n f l e n a e r
aen m y h e e f t g e f c h r e v e n , d a t de L a n d -
ftreken, tuiTchen en Sina, z o o we l
b e n o o r d e n als b e z i i i d e n , en aen de Z e e ,
den E u r o p i a n c n o n b e k e n c z i j n . Fan Keulen
fteld in d e z i j n e n c d e r , d a t f e j f , a e n T a r t a -
r y e v a f t i s , wa e r van t o t n o c h t o e me t v o l -
le g ewi s h e i t niet kan wo r d e n g e f p r o o k e n ,
hoe we l ik g e n o e g z a em v e i z e k e r t b e n ,
f e ß in E i l a n d e n te z i j n v e r d e e i t . B e i d e
doolen z y d a e r i n , v a n de Ys - z e c te n i i m ,
en te va c rba e r te v e r t o o n e n , a l z o o d i e Z e e
ZOO v a e r b a e r iiict i s ; wa n t P o o Jwa e r t s , na
v e e l w a e r f c h y n i i j k h e i t , L a n d i s , en T a r -
t a r y e g r o o t e H o o f d c n h e e f t , N o o r d en
O o f l w a e r t s u i t f i e k e n d e -, be l i a lven d a t h e t
daer v e e l t y d s , o f b e v r o o r e n , en v a f t l e g t ,
o f z e e r b e z e t me t Ys f c h o l l e n , en z o o m i i l i g
weder raaekt, d a t h e t v a r e n g e n u c g z a e m
o n d o e n l i j k w o r d g e o o r d e e l d .
D u s k a n mc n by de h i e r v e r v o l g e n s i n -
; e l a f t c K a e r t e n o o g f c h y n l i j k z i e n , wa c g e -
l a e n t e v e r k e e r d e l i j k aen T a r t a r y e v a n v o o r -
j a n g e r e n g e g e v e n i s g e w e e f t . v o o r n a em,
als me n de z e lve t e g e n d e n ge enen b e l i e f t
te ve rge i i jken , d i e d o o r o n s , na een o n -
d e r z o e k van veele J a r e n , en e igene o n d e r -
v i n d i n g e , t e r n e d e r g e f i e l t , en h i e r t o t
het W e r k i n g e f c h i k t z i j n .
'^'^•^SS
w e l k e m e d e k l a e r l i jk te b e f p e u r e n i s , d a t
d e S i n e z e n , a l z o o d e z e l v e te d e z e r t y d is V O L C T
g e m a c k t de g r o o . f t c kenni s v s n de G e o - ,
g r a p h e o f L a n d - b e r c h r ^ v . n g c d e - g e , v e f - , ¿ „ ¿ ^ _ ^
t e n b u i t e n Sin^ n o c h nie t h e b b e n j wa n t ha e r
N a - b u u r i g T a 9 t a r y e nie t na wa e r h e i t i s g e -
t r o k k e n . H e t z e lve is No o r d e l i j k t e h o o g er
t e g r o o c u i t g e z e t ; d o c h d a e r aen is te z i e n
dac b e o o f l e n aen de Z e e , b o v e n Ko r iA, ir
T a r t a r y e , z e e r veel g e b e r g t e z i j n , ' t g c e n e
met m y n e b e r i c h t i n g e n o v e r een k o m t .
D e z a n d i g e Wo e f l y n e , b o v e n de S i n e f c h c
M u u r g e l e g e n , w o r d b y h e n v r y h o o g ,
en h o o g e r als in a n d e r e K a e r t e n , v e r t o o n t .
V y f g r o o t e R i v i e r e n ftorten , v a n NOVA
Zemla O o f l w a e r t s , t o t a en h e t Oo f i e l i j k -
fte e i n d v a n T a r t a r y e , in d e Ys - z e e u i t .
D e Ganges f p r i n g t al te d i e p b e n o o r d e n in
T a r t a r y e . E e n Vo o r - e i l a n d in d e Ys - z e e ,
ftaet v e r b c c l d op de h o o g t c v a n d e Vl i e t
femfat, * Tax^at» by de O u d e n g e n a emr ,
h'cb'lFin De d o o r t o g t v a n ^ n U n is d a e r in als
«4? Eeuwen , wet de Si-
Kfti» hebben gcvoerd : gerrokken uit onde
Sinefifie Gedenk^-fchrifien.
P h e t J â e r omt r e n t twe e d u i z e n d
t w e e h o n d e r d en a c h t en v y f t i g
v o o r C h r i f t u s g e b o o r i e , h e e f t de
Sinefche K e i z e r . ! » « , a n d e r s r « g e b e t e n ,
d e T a r t a r e n , d i e een invaJ in Sma h a d d e n
gedaen , v e i d r e v e n .
O p ' t J a e r d u i z e n d en z e v c n t i e n , v o o r
des He i l a n d s g e b o o r t e , l e e f d e Ke i z e r Movam.
D e z e b e o o r l o g d e d e n T a r t a r , d i e
het o p ' t v l u c h t e n z e t t e n .
I n d e n J a r e d u i z e n d e n e e n , v o o r C h r i f -
t u s g e b o o r t e , b e o o r l o g d e d e S i n e f c h e K e i -
z e r Mo -VAm , d e n T a r t a r d i e tu flehen de
voet v a n ' t g e b e r g t e ¡ m a u s , en d e n o o r -
o u d s a f q e b e e l d , en d e v o r d e r e deelen d e s ; f p r o n k v a n de Gc e l e R i v i e r , we l k e Smit
" Wa e r e l d s z i j n alle v e r k e e r d e l i j k , z o o in
' p l a e t s , als g r o o t e , en g e f i i c k t h e i r , g e l e g t .
D e me c f t t o t n o c h t o e me t de wa e r h e i t
o v e r e en k ö r n e n d e K a e r t e n , v a n h e t u i t e r -
l i jk b e l o o p d e r T a r t a r i f c h e N o o r d e n O o f i -
^ e f c h e i d , w o o n d e .
K e i z e r Te-vam ^ d i e , i n ' t J a e r n e g e n
h o n d e r d en d r i e , v o o r Cl i r i f l u s g e b o o r t e ,
l e e f d e , v o e r d e t e g en d eWe f l - T a r t a r e n e c n
)ngelukkigcn o o r l o g .
I n
• Ki i h 'y
m