m V f
i 1
/ ' : ¡ :
^ • ' i: • -H
^ i
i : i
M 11
V I
' f t
w I .
• • > I I ;
M '
-Í Ì :
* Í
f z C • N O O R D
•wel voornjcnenrlijk betreffende de berichtingc
die gy zyc eifchende van ^rtfchillus,
een Georgiaenlch Pr ins , van wien het volgende
veríiacl, 't beñe is. Zo o ik U E d .
geftrenge voor tegcnwoordig daer vanzou -
dc können geven: Artfchilhu, twe ede Zoe n
van Schach Niafichan , was voor dezen
ook Ch.in van Kockic > en grooc Chanlick
naby Teßis, ten t y d e dat zijn Vader Chan
van Tefiis was. En dezen Artfchillití getroiuvt
zijnde , aen een zeer dcugdz ame
en over fchoone Vr o uwe , uit cen Mo s k o -
vifche gcflachte, bequam den Konink van
Perfien beiiclit van haré grootcfchoonheit,
en fchreef aen Schach Niaßchan van Tefiü ,
dat zijnen Zoone Artfchillas om geene redcncn
zoude nalatig zijn van zijn Vr o u w
aenílonds in het Seragliavan Ijpahan te zendcn
; op wclk fchryven ArrfchiIlHs van
Chanlick en van Kocktc o p b r a k , en begaf
zieh met zijn Vr o uwe en Hiiisgezin , in
Moskovien , daer hy ecnige Jaren in
zeer goede achtingc by den Tz a e r is verblevcn,
na welken t y d hy Moskovi en we -
derom hecft verl,iten , gaende na zijn geboorte
plaets Baßhaltck , ( n u gynsbaer aen
tle T ü r k e n ) daer hy zieh eenige t y d heeft
onthoudcn j doende onderwylen groote
giften en gaven aen Aßa» Pafiia, toen ter
t y d Pafiia van Akcukar ( na by Bafihaltck
gelegen,) die hem beioofden , de bevelen
van den Gr o o t e n He e r , waer by hy tot
Pafiia , of o p p e r f t e Bevelhebber van Bafihaltck.
z o u de worden aengeñeld , te verwerven
; middelerwyien groot e z omme ,
zoo in Ge l d als Jmveelen van ArtfchiUuí
ontfangende, ñelde die hem ondertuíTchen
in het Ge z a g van Bafihí¡lick> met verdere
beloften van hem daer toe de bevefliging
van den Groot en Hc e r te doen erlangen;
doch dezen ^ßan Pafiia , buiten kennifle
van den Groot en He e r d i t g e i d ontfangen,
en opgcíloken hebbcnde , en die daer van
naderhand onderrichc z i jnde , zond een
Capigy de rwa e r t s , dced Afian Pafiia o n t -
hoofden , en een Leger tegen Ártfchillus
lichten, 't geen door hem met het dooden
van cen groote menigt e der T ü r k e n , verftrooid
wierd ; doch bevindende naderhand
onmogclijk zieh zelven tegen zoo talryken
volk te können verdedigen , begaf
e n 0 0 S T
j hem van den Groot en He e r heeft verkrejgens
z i e h wede rom me t zijn Vr o uw en Hu i s -
gezin na Mo s k o v i e n , daer h y e e n i g e n t y d ,
en t o t dat Sultan Mehmedvíitrá onixoont,
is verbleven. En toen verzocht hy van den
Tzaer van Moskovi en, voorfchryvens aen
den Ta r t a r Chan , om van den nieuwen
Grooten He e r , Sultán Solimán-, ais een
gunfte te verwerven , dat hy tot Pafiia of
Bevelhebber van Bafihaltck^ mö gt worden ¡
aengeftelt, 't gcen d t n Ta r t a r ook voori
doeh na e enige j a r en He e r f c h i n g s ,
l i n de gezeide piaers , den Gr o o t e n He e r
I komende te ovcrlijden, zond den nieuwen
J Groot en He e r Sultan Achmet, wc d e r o m
1 ecnige magt tegens Arrfihil/ni^\vier op hy
¡zieh i n ' t gebcrgte heeft vertrokken , en
zond van daer een Ge z ant acn den Ta r t a r
! Chan , om hem het voorgevallene bekent
I te ma k e n , en voor h em Bafichahck we d e r -
om te bekomen, 't geen den Ta r t a r Ch a n
volbragt, en beveftigde hem voor de tweede
maei > met de bevclen van den Gr o o t e n
Heer , tot Beveihebber van de gezeide
plaets, daer h y t egenwoordignoch he e r f cht j
doch ik vermeene dat den nieuwen Gr o o -
ten He e r , Sultan Mnfiapha , den Pafiia
V3n £rz,erum , Akcnkur, cnz. heeft aenbevolen,
van wederom regen Anfihillus te
wapcnen, h o e , en of hy bequaem zal zijn
om zieh zelfs te verdedigen, moe t den t y d
ontdckken. Vo o r tegenwoordig is h y we -
zentlijk Pafiia van Baficiafmck, behoudz i j n
Chrifielijk Ge l o o f , en heeft een gemeenen
aenhang van het Vo l k , dat hy Beheerfcht,
die van geen andere Bevelhebber willen Hy » mweten
, ten zy de Tü r k e n met geweld ,
een ander plaetzen. Zijn Vr o uw en Kinde- XdenfVo
ren verblijven noch in Moskovien. Du s ver ^¿^^M^'m
de Br i e f uit Erzerum. Moikou.
Voigt een Li j f t e van woorden , gebruikelijk
i n ' t La n d van den Konink Artßchm,
oiArtfihillm, dat gelegen i s , i n ' t gebergt
e , tuflchen de zwa r t e , en Kafpifche Z e e ,
wezende de Hooft-plaets Melttyn of/ßmaliten
geheten , ( d a e r de Inwoonders grove
Chriftenen, en onder de naem van CirkaffifcheBerg
Juiden medebekent z i j n , ) zoo als
zulks my tocgekomen i s , door den Ar t s
Drejfcher, die aldaer eenige t y d in's Koninks
dienft, de Genees-konli heeft geoefent.
En of fchoon dit geweft breet genomen,
onder Georgia b c h o o r t , en daer van een
afdeilinge is, zoo blijkt dat de Spraek verf
e h i l t , gelijk zulks eiders gebeurd , want
Wals en Du i t f e h , Finnifch en Ko e r h n d s ,
Franfch en Zwi t z e r s , enz. in naby gelegene
plaetzen gefproken worden , en men
malkander nietverftaet, zoo als ik zulks in
die , en meer geweften hebbe befpeurt.
Het is b y z o n d e r , dat de Le t t e r s van
het Alphabet dezer Spraek , niet gefchiktelijk
, gelijk men in Europa gewoon i s ,
achter malkander , en altoos in de zelve
rang achter cen worden gefteld , maer dan
d u s , dan zoo g e f c h i k t , achter cen wo r -
den ge f chr even, en gelezen.
R T
Een Ma n wo rd |
n a e m t,
Een Vr o uw ,
Ben Me i d ,
Een P a e r d ,
Een K o e y e ,
Een O s ,
Een Sc h a e p ,
Een J o n g e ,
Sneeuw ,
R e g e n ,
D o n d e r ,
E e n L e p e l ,
Een Mu t s o f H o e t , Gout.
Een Mui l , Sabei.
E e n R . o c r , Bu s , of Toub.
Snaphaen,
Een Ha en , Karck.
Een Varkcn , Cioni of Koxz..
Een Ho n d , Kautz, of Cha.
Bier, of0^aß,(zt. Bogani, Boufa.
kere tuegemaekte
A
Kiska.
Bach.
Koffck-
Cat of Vuy.
Fis , Mal of Male.
Lapon.
Mitt of Fos.
j^ar of Vos^chi.
Arfmnre.
Widtg of Tz^amysz..
drank als Bi e r . )
Hout ,
V u u r ,
Een Ki f t ,
Een Ke t e l ,
Een Wo l f ,
Zoucko^ Pcha.
Tz,inga of Matha
Krin.
Ach
£irack> Maz.Hchao^
Cefuca.
Tirnkos.
Tzjich of CzJncha.
Rouf.ii of Paczjza.
Tutll of C7~acho.
Kapt.
Dur of Moua.
Kochtadr.
Bardouli.
Een Ha e s ,
Z o u t ,
Een V o s ,
B r o o d . •
Een M e s ,
Een Steen ,
Een R i n g ,
Een Schouw
Een R o k of Kl e e d , Schouka.
Leck.
Oí.
W a t e r ,
De Zon ,
Licht of D a g ,
De N a c h t ,
Morgen ,
H e d e n ,
T e eeten g e v e n ,
Slapen ,
De Maend ,
'c Oo g ,
De N e u z e ,
De Ta n d e n ,
Kinnebakken ,
Schreycn ,
Een Ke i z e r ,
G o u d ,
Zilver ,
Eon Kl o k ,
Linnen ,
Een B y l ,
Een Vingerhocd ,
Speiden ,
Een B e e k ,
De H a n d ,
Een Schaer ,
Een Kouze.,
Don of 7).
Gour of Djha.
Abon.
D ' i o i of Diicsz..
Sutn.
Nur of Nuba.
Bachàr.
Bachuz..
Mey.
Fintz,, Pa of Ssa.
Dentàg.
Roui.
Sen.
Mclick of Milicki
Pouri of Dyszyk'
Abfifi o f 7js:^yk'
Murmofirack'
KoHrnack.
Farraf of yisz..
Angurjì.
Zoufm.
Ktmck.
Kouck.
Koikirck.
A R Y
't Lichaem ,
God ,
Den Heme ! >
De Wo l k e n ,
't Ge f t e r n t e ,
Een Ma end ,
Een Da g ,
Avond >
Duiilrer,
Een Me n f c h ,
Het H o o f t ,
De Herzenen ,
De Haairen ,
Het Vo o r h o o f t ,
De Wy n b r a e u -
wen,
De Oo g e n ,
Hethaair aen de Oo
gen .
D e Ne u s g a t e n ,
Knevels,
Bacrd ,
Lippen ,
T a n d e n ,
De T o n g ,
Het Ae n z i c h t ,
De Oo r e n ,
De Keel ,
De M o n d ,
De Ha l s ,
De plaetstufTchen de
Sehouwders,
De H ä n d e n ,
De Ha n d p a lm,
De D u i m ,
Een R i b ,
De Buik ,
De Borften ,
Het Ingewand ,
De Le n d e n ,
De Na v e l ,
Een P u i f t ,
De Knie ,
Een V o e t ,
De H i e l ,
Vlecfeh ,
Een Sak ,
Een J a e r ,
De Wi n t e r ,
De L e n t e ,
De He r f f t ,
Koud ,
Warm ,
Ys .
Ilcn R i v i e r ,
Hooy ,
Gras ,
Een B o f c h ,
Een Me i r ,
Een Zee ,
Een V i f e h ,
»
E.
Gottbin.
Tcha.
VliHtha.
Czjaho.
raho.
Afaz,a.
Mahcho.
Czjachaix,cha.
Tketh.
Ouh.
Szjcha.
Sixhakuc.
Detzyke of Sickou.
Nata.
Naâtz.e.
S-^7
A^nia,
Husz..
PancuH.
Pacx.e.
Sz,ake.
Vsz.paki't'
D^e.
Bzegu.
Napa.
Himma,
Kark-
V.
Psz.edyk.
CyCK^yt.
A.
Agu.
Abchont.
Dz.a»K.e.
Tji,..
Ketj.
Bpy.
Bynsza.
T ^ j f .
Sz.iiagosz.a.
Sz.sa.
Sliagu.
Sde.
Dfzem.
Mas.
Cz^machu.
Hamache.
Hatsaa.
CMa.
Cbuaba.
Szjtaha.
F f p , .
Mok-
VUe.
AC«.
Vf'iAht.
VÀZ.C.