S i " ^
r i
i f n '
I S i
8 5 4 N O O R D
De Vi e r d e weg , zegt liy te zijn , o v e r
en O O S T
leggen. De Sinezen hebben heden hun
gezig , 200 gezegt wo r d , uitgebreid ,
benoorden de Vl iet Amu r , omtrent dertig
de Stad Tebei, de R i v i e r Oh] , en längs
de l l i v i e r Sxjlwga , en door de Stad S^-
Ungiti ; van waer men te Lande r e i f t door
Aioegaltìi ; men zolide acht wceken op
weii zijn > om te komen van de laccfte
Stad , tot daer de Taifo^ of KAU Beehre,
fain , en de Kmegta Lama woonen , va
wien men voor kleine gif ten, geleidc , en
nootzakelijke weg-wyzers bekomt : deze
weg zoude heden de Moskoviters gebmikcn,
terwyl zy omtrent de Rivier Amur,
met de Sinezen in oorlog zijn. Men doet
n deze n . eeni{? water, en hout , en
men vind daer weinig ilruik-roovers, en
die men v ind, zijn niet zeer boosaerdig.
De v y fde weg zoude zijn door Stberie
tot ncn NercÜKski, gelegen acn de Vl iet
St.ilk'iy e n z o o v o o r t , totDauri, weinig
afgelcgen van de VJiet Nnjunai , reizende
voort tot aen Clxria , wezende dat de '
myl te Landewaert in , en zulks ten
Wef ìe omtrent tot op de hoogte van AIhafm,
en benoorden de mond van de Amur
by Z e e , toc aen de Vl iet Suiakßa , of
Oetka, die ruim en diep is , en Landwaerc
inf t r ekt j doch, met zijn oorfpronk
of Wefler-einde , na aen de Noorder Oe -
ver van de Amur roe r t , hoe wel in mijne
Kaerte noch niet te recht is verbeeld, onzekerhcits
halve, vanhaer rechte loop : benoorden
deze Sabakßa word Schatting acn
hunne Tzaer fche Majcfteicen Volkeren becaeld
, door Tnlandfche Heidenen ; doch
andere berichten, dat mede tot de Oevec
van de-^w!«rtoe, Schatting word betaeld,
daer toe ik in gevoelen helle : men gifle de
ftreek van de Lena na de A m w > het v y f -
de te zijn van de weg niflchen de Lena en
tret van Sim , zijnde evenvcel wegs t\i('\Jenifea , zoo ook dat de Ts-kfltp in mijn
ichcn Ncrc7:jnsK'< Danri, en tufTchen Kaert weinigteJangzoudezijnuitgeflrekc :
'c gcen echter Vmm cn Chcna. Dc z e weg zoude vry ze- , mits mijn flclling op veel
k e r , en kort zijn , alzoo men iteeds tufichen
Nerciimki de Vl iet ArgM welgetuigen
ruft , toc noch toe nitt heb derIclien
i.\ercx.iniiii en ae vi ict ^r gw , wci-, vvecnn vvetrjaäniiduecrieuni :: vveceerriiiigg Zi oJdaten hebben
ke in de ^»»«r ftort, RulTche Zabel-van-j te Water cen reis gedaen uit de Amur
gers ontmoet ; en over deze Vl iet vind; door de Z e e , toc in de i w « ; doch blyfc
ìnen zekere Moegalen , die de Moskovi - | my onzeker, of z y dejj-i^«/» omgevaren,
ters vreezen. Maer heden zegt ^i /n/ . j dan aldaer over Land zijn getreden.
neemt men de weg hecl ho o g , over Alba-\ He t Land naeft aen Zee , of de ftran-
Jìn , of wel vry lager door over .den tulTchen de Lena cnfentfea^ willen
de Landen van Prins Bechroefain. ¡veele noch onbekend te zijn , en dat die
De zesde weg is mede over NercsJnski] flreek nooic bevaren i s , zoo dat men niet
door Moegalen-land , en zoo over 't Mcir 1 zoude weten hoe hoog zuiks Noorden op-
Dalai: men gaet van Nercz-inski tot ge-Jfchiec; geiijk men nict we t e , of Poolmehe
Mei r , in acht dagen ; alwaer men ; waerts daer Land is : de zommige oorontmoec
Onderdanen van "t Sincfche R y k , dcelen dat men van de Ooft-hoek van Nodie
het Land bouwen: in drie wecken lan ti Zemla , bui te waerts na de fenifea
men van daer tot in Sma komen , op Kar.
ren , die van Of len worden getrokken :
nie dit Mei r neemt de Rivier Argus zijn
oorfpronk , zy is vaerbaer , en ftort in de
^ « « r j * naby de Vliet ^ r g w zoude ZiU
ver en Loot -mynen zijn : hier omtrent
houd zieh op cen aenzienlijk Prins Sebdcnknn
gebeten. Dus ver volgens u4vril.
Men berichr dat Albaßn, de verwoefie
phets op de Noorder z ydc van de Vloed
Amnr, by de Sinezen fakfa wordgenaemt .
Buiten de Groote Sinefche Muur , in de
Woeftyne , veel oude van fteen gebouwde
, doch nu vervallene Graf-fteden wor -
den gezien ; en kort onder de Mu u r , in.
newaerts, veele groote Sinefche Steden
• D«e Vsdec Avril uit Vtjnir/k körnende , wjnneer hy
de Reis IIS Siua nieende acn te nnjen , eenig« Jäten gclcrfen
, heeft daot dfn Poolfcheti Afgsmt , by my doen ondrtßMft
, iiad« pelegenthcit der Unden
nj v.n'Tatutye rcheid, gclvk ik toen ookope-
• • nv;uidiege«eftlp,fehtiftelyk
gcmeli« Hcct. hebhe beke.it
n befdiryvinse lisel't gedient.
de können varen, en zoo de bequaemfte
oncdekkinge doen, die men te dier plaets
met vrucht noch niet hadde gedaen. De
Hoog Edele Heer Golowin he e f t , zoo
men z e g t , wanneer hy in Tobel het Stadhouderfchap
bekleede , zeftig Man uit de
Rivier _7e»//?4gezonden , t'Zeewaerd in.
ora te trachten van daer na de en
ZOO de Ys-kaep om te varen, doch niemand VMdi«|e.
van hun is weder gekomen, zoo dat
Zee-kuften daer onbekend zijn. De Lan-z«' «¡nig
den zijn daer omtrent Ni-einig bewoonc
en de naby gelegene Volkeren weten geen
zekerheit te zeggen. niet°i5 de
De Oby is aen zijn mond zeerbreet ,
als een openbare Zee : de Lena en ytnijea
zijn naby de Z e e , vier o f v y f wur f t , dat
is anderhalf myl omtrent breet.
Van deZabel-diercn zegt men my , dat
by JVn'm de befle z i jn, en dat zy aerden
na het wa t c r , dat zy uit de c s , of geene
Rivier drinken , daer omtrent zy zieh
T A R T
onthouden, en dat daer na liaer vel wie
bruin , r o s , cn graeuw is.
De ftnifia wil men omtrent het Mei r
Baikßl , zeer fnel te loopien , cn d a t .
op cenige plaetzen maer vier voct diep
i s : op het Eiland dat men in dit Baikal
z i e c , daer goed Kooren waft . woonen
Heidenen, van de aert der geene die Brati
zijn genaemt; dac Eiland heeft zeer hooge
Bergen , legt vier myl van de Zuidwal,
de Sneeuw legt op de toppen der
Bergen, die beweften het Baikal z i jn, aen
den Oc v e r , waer achter goed en vruchtbaer
Land is.
De Kalmakfche , Moegaelfche , en
Tiingoelche Spraek , zegt men eener aert
tez i jn.en teverfchelen als Ruf ch en Pools,
of Hoog en Nederduitfch.
De Moskoviten varen nu de Amur
t'Zeewaerts niet meer af> 't geene z y voor
dezen vaek deden , vermies de vrede, of
vcidrag tulTchen hun en de Sinezen zulks
hinderd.
Als ik boven gemelteHeer(jo/ojw»,met
wien ik dcEer hebgehad vriendelijk om te
gaen, zijn oordeel over mijn Kaert afvorderde,
zoo zcide hy , dat de geweften
omtrent Tobol en Nertßnskoy, zeer wel geplactft
waren ; doch de Zee-oever s, tuffchcn
de femfe* cn Lena , by de gis, zoo
hy meende gelegt , en de afftant eeniger
plaetzen op de fenifia, niet al te net
troffen , (hoe wel die alle na opgaef
oog-getuigen heb geplaet f t j en berichten
in Schrift; voegende daerby. ikde eerfte te
zijn die gemelte Landen in Kaert , en zoo
net hadde geplaetil, meeft met waerheit
overeen körnende.
Beneden aen de Oby is een flreek Ri -
viers, die Juganskoy Ob word geheten •
daer de Vl iet byfter brcec i s , en ftil warer
g e e f t , alwaer het Land aen de beide
Oevers zeer laeg i s , en d i kma d , over.
ftroomt, welke ftilte dertig. en meer my-
Icn ver duurt. Van Tobol tot aen de Zee ,
heeft men noodig omtrent tien dagen afdryvcns
: van Berofoa reift men over de
Bergen na Poeß-ofir.
De fttganskoy Ob heeft voor weinig tyd
door overftrooming , de hedendaegfche
gedaente eeift gckregen , wezende aen
ccn Mcir in grooce niet ongelijk.
Als zijn We l Edele , bovcn gcnoemt ,
in de Landftreek beneden op de Oby voer,
zag hy aen den Oc v e r , ccn van hoiic •
lomp gcfiieden Afgoden Beeld , in "c geboomte
ftaen , daer hy uit zijn Vacrtuig
na mccnde te fchieten , doch deonnoozclc
Lands Heidenen baden van af te willen
houden , zcggende die Beeiden T o i
A R y F. Z s s
z y mec den Hemeifchen Va d e r , niecals
door deze Beeiden fpreken; geloovende
zomtyds het geluic der tiilTchen-fpraek ,
van dcze Beeiden mcc Godt, te können
liooren.
kcn voor hen by Godt tc zijn ; konnende
Irkutskoy is een pJaets, volgens bericht
boven gemelcer He e r , niec g r o o t , maer
f i a e y , en vermeerderd dagelijks : daer l i p o .
zijn voor negen Jaer twee honderd Hui -
zen geweefl.
Omtrent het Mei r Baikal is goed Land,
doch hooger Noordelijk is het woc f l , cn
wi l c : de Acrde vry benoorden, ontdooit
niet meer als een Ei diepte ; echter daer
waftKruid, Gr a s , engeboomte. Al l e
Menfchen zeide hy , zijn daer Heiligen
haer dood, want begraven zijnclc, rotten
z y nooit. We lk zeggen zijn oorfpronk
heeft, om dac men in Rmland geloofc,
datLyken die onder de Aerde altoos duuvan
Heilige Menfchen zijn.
Byzondcrc
L Y S T E
Fan ajgelegentheiteenigerplaetz.e» in Sibci iej
•¡verende de mylen hier gefielt leder voor
een nur ivegs; doch ftaet in dex.en aen te
merken , dat de lengtens en verheit nict
juifi genomen z.ijn na den rechten fireck »
maer na de wegen z.waer ofgemakkcHß^ >
krom of recht te reiz.en iijn , en na dat
men omreifi , of kyom i,waejende Flietcn
gebruikt i ^oe ah die alleen by onihoat, en
daeram mijfchien niet z.00 velmaekt ler neder
%Jjn gefielt.
Ergaturia zoudcdan,
'olgens deze naricht,
V V " V;
MoskoH afgelegen
z i j n , . . .
Van FergatHria na Panfien,
zouden wczen ,
Van tot Tamen, .
Van Tumen tot Tobgl, . .
Van FergatHria tot Pelin ,
over L a n d , . . .
Van Tobol tot Tara, acn
de I nU, . , . .
Van Tara toe het zoutc
Mc i r , . , . .
In Siberien word de vertc
gerckent by Sonkes, of my -
len, maer inRus landbywur f t
ofvcrft , die mcefl over al in
die gcweflcn v y f ccn myl maken.
Van Tobel na Demjaenken ,
y iuDemjaenken toiSama-
\ Van Samaricn tot Berofim-a,
450 niyl.
die lict Alliolabiuni
vcrftaeii,
dsct toegang
zoud«
liclbeiigcbd,
fc.y|sde
® , en
luetfche
MJjefleiten
d.ici kon:en
k«i.of Uo