^ l , 1
' m -. N :
. . v i f -f
' ; . -
p 8
Een P a e r d ,
Een Me r r y ,
Een H u i s ,
K a ! k ,
Een Plank ,
Een Ve n f t c r ,
Een Bank ,
D e Vl o e r .
K l e y .
Een Bo g a e r d ,
Een T a f e l ,
Een Bekkene c ! .
Een S p o n s ,
H a e r t ,
Y z e r ,
T i n ,
K o o p e r ,
Een H o f ,
J a e r - m a r k t ,
Een Kl e e d ,
Schoencn,
Een Palcis ,
Een Ve l d ,
Een D e u r ,
E e n He n ,
Een G a n s ,
Een o u d W y f ,
Een Ma r t e r - d i c r ,
Ecu Za b e l - d i c r ,
Een I n k h o o r n ,
E e n S c h y f o f S c h u i f ,
Een Be v e r ,
E e n H a r t ,
Een B e e r ,
E e n El a n d ,
Een Kam eel >
Een Zwa e n ,
Een Gr y p - v o g e l j
Een Kraen ,
Een M o s ,
Een Kraey ,
Een D u i f ,
Een Sc h o t e l ,
Een T a f e l b o r r ,
Een Bande ,
Knoopcn ,
Een R a m ,
Een Ka l f ,
Een jonge K o e ,
Een Baer , of Ma n -
Hjk Va rken ,
N O O R D
Een Bu u rma n ,
Een Sc h o o n - z o o n ,
Schoon-vader,
Zwager ,
Zoons Vr o i iw,
Een T r a l i e ,
Een Z a e g ,
Een Schede ,
Een Slyp-fteen >
S t o f ,
Tcxy.
CxJjbt..
Huna.
Mauahusz..
Pchamho.
Scanhuj'
cu¡>,.
Cati.
Uui.
Sz^inda.
-Anx,
Kic^j.
Sz-iamjlin.
Szííi.
Bzjxpce.
Cab.
SzJiwpsz..
KaptaU
Czj-ink-
HunA.
KiiUii.
Tsa.
C,d.
Kos.
Pmj!.
CyiA.
Ku-L.
Tihin.
A .
Kmduz..
Tiílpítr.
Mjs^íit.
JlÍAchcz^tt,
TchachítsK..
Kjrh}.
Km.
7 i , a .
Kíifinc^A.
TatdC.
D'^tkf.
Síízne.
S^keíZ..
Kchc.
Hamb.
Male ha.
Cyps^oka.
mifsa.
'nda.
KHmz.ak.'
Sampa.
Sz-tenk,.
Sah.
e n O O S T
Doove Koolen , of Thamjcz..
Brand-koolen,
T e r w e , Chacxjzxsz^a.
Peper , Bwc^u.
H o n i n g . 7 hol.
Een H a v i k , Bdcz^.
Brandewyn , ^raky o fRack¿
welk woord v a n ' t
Indiacnfch Ar a k ,
fchynt geleent te
z i j n , wezende het
zelve woord in de
Noorder Lande n
ganfch onbekend.
Een Zwe ep , Cuepsz..
Een On d e r - r o k ,
T a p y t e n ,
Een Ma n t e l ,
Pyl-kooker ,
Een B o o g ,
Een De g e n ,
M u s k e t ,
Een Pyl ,
Het e i n d e ,
.AUnceh.
Ciaco.
Sahangdak.
r ^ .
Cmta.
Ithokt.
G E T A L L E K .
E e n ,
T w e e ,
D r i e ,
V i e r ,
V y f ,
Z e s ,
Zeven,
A c h t ,
Negen,
Tien ,
E l f ,
T w a c l f ,
Dertien ,
Veertien ,
Vyftien ,
Zeftien ,
Zeventien,
A c h t i e n ,
Ncgentien ,
T w i n t i g ,
Dwa.
^rtá.
D'^Hpár.
Fonz..
UÍCCAX..
^ f t
Farrafi,
Defi.
fc^fdefl.
Duodefi.
^rudeß.
D'zjtpardeß.
uicccsdcß.
Farroídtfl.
D'z^re.
M y zijn d o o r den boven gcnoemden
Arts , uit het CirkalTche Be r g - l a n d »
dat den Konink Anfchtn of Artfihilliu onderdanig
w a s , toegezonden , een paer
Schoenen , zoo als men die aldaer d r a c g t ,
welke gefneden zijn uit een lap bereid rosgraeuw
Leder , zonde r dat genacic z i jn,
maer flechs met een ricm van de zelveftof^
toegeregen, onder längs het plac van de
Voet, by de Teenen a f , tot aen d eHi e l ,
en zoo cm hoog achter tcgen de Voe t aen,
daer de Ve t e r vail geßokcn wo r d . De
ge-
T A R T
gedaente is on9lerlijk: op de Vo e t zijn twee
infnydingcii, c n ' t Leder b y d e b o v c n Hi e l ,
fteekt met twee tippen iiit, na om hoog.
Noch een hout e Lepel , die gefneden
i s , me t de fteel daer aen > een fpan lank :
de ketcl ftaet als, by ons , die van de Ta b a k s -
pypen . aen den fteel : zy is l ankwe rpig,
cn bevat ecns z o o v e e l n a t s als de Ne d e r -
landfche Lepels , i n ' t gemeen doen ; kan
niet wel gebriiikt wo r d e n , als den Iteci ter
zyden de mond , en niet recht daer voor
houdende , wes men de mond niet voor
aen de zelve , maer ter zyden moe t houden
, als mcn daer mede eeten wil.
DcDrink-vaten die die Volk gebruiken
zijn opene hout e kopjcs zonde r dekzels
met een handvatzel , niet ongelijk in gedaente
aen de Wa t e r - b a k k e n , die men uic
Rusland herwaerts over b r e n g t , zoo als'er
zoodanig een uit het Land de r gemelten
Konink , ons mede toegezonden is.
Gelijk mede een vilte Mantel , na de
wyze van dat Land , gemaekt van Schap
e W o l , ros -gr a euw, en a l sRo g g e n - b r o o d
van verw , dik omt r ent de breete van een
d u i m , zonder p l o o y e n , konnende niec
gevouwen worden : in gedaente is z y een
half r o n d , hebbende zes fpan in z i jnhoogt
e , of hare mid-lijn, en twaelf fpan in zijn
lengte , leenig en bi i igz a em, konnende
matelijk lank duuren , en den Re g e n we -
derftaen ; buitenwaerts is deze Vile met
zwarte Boks -ha a i r e tuicjes , of vlokken
door regen , die een vinger lank uitfteken:
met een Lede r e band wo r d deze Mantel
om de fchouder vaft g ema e k t , en na de
Win d wa e i t , voor , achter , of ter z y -
den , over 't lijf gehangen ; de kanc aen
de bovenfte zyde is bezet mec een Lederen
zoom , twee d u im b i e e t , om het flijtcn
tegen de fchouders a en, te hinderen : om
' t l i j f gehangen zijnde , vertoont een onaengename
en belachelijke gedaente.
Onder de heete A f c h , bakt dit arm
Volk hacr Br o o d , van Ge r f t e Me e l , gemengt
me t water , 't geen by na de hardigheit
van Twe e - b a k b e e f c , maer is niet
gerezcn, en onfmakelijk; het Koorn wo r d
qualijk gebroken , met een Steene Ha n d -
moolen , en allcen van de groorfle doppen
gezuivert, zoo dat mcn veci bafte in dit
Brood vind ; 't zijn Broodjes als ronde
koeken , acht duim in de middclijn br e e t ,
en twee dik , zoo als men aen my zoodanig
een Brood , in dat ver afgelegenLand
gebakken , hier toegezonden he e f t , en by
my kan worden vertoont.
De Jezuic Avril, die in den J a r e i ö 8 8 ,
in MoskoH is gewe e f t, fpreekt van den Ko -
nink Artfihil. in zijne gedrukte Reis-bef
c h r y v i n g e , vercaelt in dezen zin.
A R Y E. f x p
De Vo r f t genaemt Artßhil, om ge ruf t c -
lijk le bezitten j de Ry k c n van Iverie en
Mmgrehe , die rechts wegc de zijne zijn ,
hadde zieh Mahome t a enf ch verklaerd , of
fchoon hy eenooripronkelijk Georgi a enf c h
Chriftcn was. De Konink van Perfien ,
d i e h em op dit veranderen van Go d s d i e n f t
trachte te gewinnen , was in den beginne
hemzeer giinftig, doch hy nade rhand zijn
oude Godsdi enf t weder omhe l z ende , dien
Konink van hem zoo veel werk niet maekte
, als van andere Koninkskens die Pe r -
fien erkennen. De onbepaelde liefdc tot de
Vrouwen , we r k t e te me t uit , dat me n
voor hem z o o vecl gcnegentheit niec h a d-
; de , als voorheen , want ve rmids men be-
[ floten h a d d e , met of tegen wi l , dezes ongelukkige
Prins Gemalinne tc ontrooven ,
waer van de Pcrfifche Konink g e h o o r d
hadde , dar zy zeer fchoon wa s , zoo viel
men hem zoo moeyelijk by vervoig , als
men hem in den beginne hadde gevi e rd, en
• geeerd.
I Eerftelijk ñreelde men hem om te verwerven
't geen men j a e g d e , naderhand
quam men tot drygement en , en eindelijk
trad men over tot geweld , zoo dac Art-
'fchil zieh niec ma g t i g en vond te we d e r -
ftaen de krygsbenden die denPerfiaen , gebelgt
over het weigeren , hem op den hals
zond , wes hy met zijne Princelfe vluchtede
tot aen de grenzen zijns kleine Ko -
ninkryks, die de verfte van Perfien afgelegen
wa r e n , d o c h aldaer bleef h y n i e t l a n g
in r u f t e , want de Konink van P e r f i e n ,
meerder ge z s t op de Princeife als ce vooren
, wi f t den Gr o o t e n T u i k in zijne belangen
te krygen , wiens gebied paeld aen
Iverie , van de z y d e des Zwarten Zees s
eenig Tü r k s krygsvolk d a n , be t r apt ende -
zen vluchtende Pr ins , en voerden hem op
een Kafteel, 'c geen o n d e r ' t T ü r k s gebied
was j alwaer hy eenige t y d bewaerd is geworden
; onderen tullchen de Pr i n c e f l e ,
die men hadde willen fparen , en wa cht en,
om niet al tc grooten omf l ag te maken ,
; zeer gebe lgt , van zoo harde bejegeninge ,
verzamelde zonder t y d verzuim , eenige
Edeluiden , uic hare On d e r d a n e n , en na
'dac zy zieh aen 'c Ho o f t hadde g e z e c ,
greep zy het kleine Slot aen , daer hären
Prins gevangen wierd gehouden , bemagt
i g t h e t , en in weerwil van de T u r k f c h e
krygsmagt , verloft , en ftelt hem in v r y -
heic. Na dat dit dus verricht was , bemerkten
zy beide w e l . dat niet lange in
haer eigen La n d z o u d e können wederftaen,
aen de twe e , zoo groot e magcige Princen,
zonder zieh i n ' t uicerfte gevaer t ewe r p e n ,
w e s , verlatende hären Staet (we l k geweft
anderzins het La n d der Elamiten me -
X x x d«