! I
i
ÍM
m i
i - 1
po N o o R D
ven 5 daer hct zoo diepe wor tden hccf t gefchooten
, dat zy , ondanks de vcrfchei .
de vervolgingen, daer af z y aengetañzijtij
de vreemde veranderingen , die zoo dikwils
hun ftaet hebbcn veranderd , liet gebuurfchap
> en de n y d der ongeloovige
Vorften, die hen van alie zyden omringen,
' en de verborge en openbare aenflagen van
zoo veel magcige vyanden , die dikwi l s
gepoogt hebben hen te verdeigen; dat zy;
zeg i k , ecliter ais door zcker wonderdaed
in ftant zijn gcbleven. En h o ewe l , naliec
verhael der Schr y v e r s , hun Vor f ten zom
tyds in 't Ge l o o f hebben g ewanke l t , ei
eenigen , van de nood geparft , hec zelfde
op verfcheide wy z e n gekeert en veranderd
hebben ; zoo heef t echter hec Chvi f -
tendom de overhand behouden , en de
Chriftenen hebben de Heer fchappy , daei
a f zy beroof t wa r en, he r v a t , of de Vorften
hebben zieh weder tot het Chr iñel i j k
G e l o o f , daer zy uitgevallen waren , gekeerd.
En hoewel in deze laefte verfchillen,
die z y mee de Perfiaen hadden, twee
van hun Vor f ten , Te'mouras <tr\ Luarx.ah •.
van hun ñaten zijn berooft , d'een gevangen
, en d'ander voor viucht ig geworden
, zoo zijn zy echter beide noch in 'c
leven , en beide noch jonger dan de Konink
Abbas , en behoeven noch de moed;
van eens weder in hun Heer f chappy tegeraken
, niet verlooren te geven. En hoewel
deze twee de hoop met het leven verlooren,
zoo zijn "er echter noch drie andere
Georgi f che Vor f ten in ftant, te weten;
van BafciAciuk,> van Gnriel, en van DaMat.
o f Mengrehn, die meer dan ooit in hun
bloeyen ftaen , en zieh in hiin Landen verfterken,
daer de Perfianen, o f de Türken.
TOoihM hebben können inkomen : 't wel k
deo een ons doet g c loov en, dat zy eeuwigl i jk daer
^ I c Ä ' Chri f tel i jk G e -
ver de toe-loof iTiet hcn , het welk ons ook doet
het"GTOi- hoopen , dat zy eens met recht de LangKnfch
den zullen vermecfteren , daer af de twee
dom.en<iei anderen met geweld beroof t z i jn, zoo de.
zelfs onmagt ig bevonden wierden om
duizend íes hen weder te winnen.
^ ^ Georgiers , niet woef t en onbezuift
twintig, zijn , gelijk eenigen van onze Schry.
v e r s , onkundig van hen zijnde , heb-
Paiis^iitbj- ben willen doen gclooven j maer in tegenfle^
rage- > , gelijk ik hen ken , om dat ik
leven. lang met hen omgegaen heb, zeer heufch
zijnen, op hun wy z e b e l e e f t , Ede lmoedi g ,
vol bloeyendc Ad e l , welke , gelijk in ons
Land , zieh van de gemeene hoop der
Menfchen afgcfcheiden houden; een V o l k ,
't welk , in getal van Inwo onde r s , en in
uitftrekking van Landen , niet voor Itdttn
w y k t j dat van alle tyden af , door Chr i f -
en O O S T
ten Vorften beftiert heeft g ewc e f t , datgroote
en magt ige Legers onderhoud , dat g e -
duuriglijk de wapenen in banden he e f t , en
welks leven een geduur ige ftryd regen de
ongeloovigen i s , om de zaek van d c G o d s -
dienft : hoewel zy de dienft in hun T a e l
doen , volgens de gewoonte der Gr i e k en,
ZOO zijn zy echter minder van doolingen
befmec, dan de anderen , en flcchts ten
deel, niet i n ' t geheel, van dwalingen behipr.
Dae r by k omt , d ewy l zy niet z o o
zeer tot de oefFening der Letteren , en tot
de geleertheit, genegen z i jn, dan de Gr i e -
ken , ZOO hebben zy ook minder boosaerdigheit,
en meer o n k u n d e , en zijn by
gevolg lichcelijker te bewegen om de waerheit
te volgen , en de leugen te vlicden.
W y d e r s , zy zijn niet hardnekkig , noc h
verwaent, maer zoet en zachtzinnig, zeer
fpraekzaem, en zoo aennemelijk, d a c h e t
grootfte deel der rampen , de welken zy
van de Perfianen geleden hebben, henover -
gekomen is , om dat zy al te lichc-geloovig
waren , en zieh lichtelijk lieten over -
reden. Zy fchuuwen 't gezelfchap der A r -
meniers , en hebben een affchrik van hen,
uit oorzaek van hun dwaüngen in de Le e r .
Myheugconder anderen dat, t e rwy l i k r a e t
des Perfifchen Komng s Leger na Ka^Hin
reifde, z eke r eHe e r en, van de voornaemfte
onderde Ge o r g i e r s , die om eenige zaken
nieuwelijks aen 'c H o f waren g ekomen, en
dieiknochnooitgezienhad, in' tgezel fchap
van anderen voortcrekkende , by nacht
mijn draegzetel bejegenden, daer mi j nGe -
malin Ma ani in was. Z y , nieuwsgieri g
om een ding te zien , 't welk hen nieuw
en vreemt fcheen , vergaderden , in de
Manefchyn , alle rondsom deze draeg-zetel,
de Mannen met hun Wy v e n , die een
groot getal van Jui f rouwen by z ieh hadden
, de welken alle te Paerd zaten , met
het aengezicht ong ede k c , gelijk de Ma n -
nen , voigens de gewoont e van hun Land.
Deze Juf f rouwen, die mijn draeg-zerel dus
omringden,groeten mijn Gema lm, en fpraken
tot haer in hun T a e l , en betoonden
grooteongeneugt, om da t z y zieh niet konden
doen verftaen. Mi jn Gemalin zag wel
dat men haer groete, e n , ten beften dat zy
kon met hen fprekende, trok ha e rRo z enkrans
o f Paternofter van d'arm , en toonde
aen hen hec krui s , 't welk daer aen hing.
Deze Juf f r ouwen, dit ceken van onzever -
loffing ziende , begonnen alle met ongeloofFelijke
blijdfchap te roepen , K m u d i ,
Kartueli. D i t wo o rd betekent eigentlijk in
hun Tael een Georgie r , maer z y nemen
't gemenelijk voor een Chriften , als o f een
Georgier , cn een goed Chriften te zijn ,
nooit van malkander gefcheiden kon we -
T A R T
ECn: evcn gelijk het woord Tatar, ' twe l k
eigentlijk Tartai- betekent , by hen gemenelijk
voor een Mahometaen wo rd genomen
; en alle de Mahomecanen , van wat
Volk zy ook z i jn, gacn by hcn d o o r , onder
deze naem van Tatar . Op de zel fde
wyzc voegen z y , door eenbezonderehaet ,
die zy tegen iemand van hun geloof ontfangen
hebben , als z y van hem fpreken
willen , het woord Zaghli daer b y . ' twe l k
B o n d betekent : namelijk dus : Zaghli Tatare
, dat i s , Tar tar fche Ho n d , Maho -
metaenfche Ho n d . De Georgi f che J u f -
frouwen dan riepcn over luide, met cen
zonderlinge blijdfchap , dat mijn Gemal i n
Maam een Chriften Vr o uw w a s , cn in
eenige wy z e een Georgi e r , gelijk z y . Hu n
Mannen, dit hoorende, vraegden waerom
ik niet by haer hield, en deden my overal
zoeken , met zoo grootc naerftigheit en
v l y t , als z y bcgeerig waren om my tezien.
Ik was alrede daer af verwi t t igt , cn v e r
voegde my dieshalven dcrwaerts. De z e
eerlijke Luiden verwachten m y , t e rwy l
z y met groote cerbiedigheit rondsom mijn
draeg-zetel zweefden , en alle beleeftheit
aen my bewezen , meer met hun gebaer :
dan met woorden , vermids w y malkander
niet verftonden. Ik maekte my , ter
beften dat ik kon , voor een Chriften bekent
, met S. Pieter te noemen. Een de:
voornaemfte onder hen , een groot en
fchoon Ma n , wi t als een Zwa en, enkoftelijk
gekleed, omhe l sdemy , t e rwy l w y zyde
a enz yde te Paerd v o o r t t r o k k en, drukte
my de hand tegen zijn borft , hief ai
wenende d'oogen ten Heme l , fpr akwoor -
den voi van genegenthc i t , fchoon ik de
betekenis daer af niet ve r f tond, en zücht e
zeer zwaerlijk uit het diepfte van zijn hart ;
't welk aen my klare tekenen van de genegentheit
g a f , die zy alle my toedroegen :
uit oorzaek van de Go d s d i e n f t , en' t wel k
klaerlijk d' y v e r te kennen g a f , die zy ti
het Chriftelijk Ge l o o f hadden , en behielden,
hoewel het met de duifternis van eenige
grove doolingen bedekt i s , die het zui
ver Li cht der waerheit voor hen verborgen
houden. Invoegen dat men , op hun goede
gefchikthei t , en op de tegenwoordige
cn dringende nood van hun zaken ziende ,
wel kan bemerken , dat de vriendfchap ,
en 't verbond der Chriften Vor f ten van
Europa , en bezonderÜjk die van de Ko -
nink van Poolen , zoo wcnfchel i jk als vor -
derlijk voor hen zou zijn.
D e zcl fde Mehrab zeide ook tot my ,
dat men , uit oorzaek van' t Huwe l i jk der
twee Georgi f che Vor f ten , in de Stad
Sctraz., ge ioofdc , dat de Vo r f t Luarz^nb,
die daer met anderen gevangen wierd ge-
A R Y E. yxr
houden , wel hacft los gelaten 20u wo r -
den, cn dat de Konink hem miffchicn wil-*
de zien , en dat hy aen hem , als hy te
Hijpahan gekomen zou z i jn, alle goed ont -
hael en vriendfchap zou bewy z en. Ma e r
dit gevoelen viel averechcs ui t : want deze
elendige V o r f t , in placts van los gelaten
te worden , wi e rd, weinig dagen daer na,
enger in een Bürge opgef loten, zonder verlof
te hebbenv anda e rui t t ekomen, f choon
hy te vooren vryhei t had gehad om in gezelfchap
buiten de Stad te gacn , en daer -
te wandclen, of te jagen. De zelfde Ede l -
man antwoorde my op alle de vragen, die
ik aen hem dede , zelfs van de minfte bezonderheden
des Lands van Georgia , cn
zeide, dat 'er zcs Vor f ten hadden gewecf t ,
van de welke d'een , dies Landen aen hec
R y k van den Groot en T ü r k paclden , allenks
door de geduurige oorlogcn tuf fchen
de Perfianen cn Tür k en , op zijn grenzen
verdeigd, en uit zijn ftaet verdrevcn wi e rd,
vermids hy , zonder z ieh tuifchen beide
te houden, nu d'een, en dan d'andcre z y -
de volgde. Van d'andcre v y f , di e ' e r ove -
rig zijn , waren twe e uit het Vor f tendon\
verdreven , te weten , Teimouras en Luar-
T-ab. De Staet van Teimouras is nader aen
de Stad Scittmacht, cn Oof tel i jkergelegen,
en de voornaemf te Steden daer af zijn Z 4 -
gam en Grim , daer de Vo r f t gemecnl i j k
zijn H o f hield. Hc t Land van Luarz-sib
paclt aen de Landen van de Perfiaen ter
Zuidzyde , cn ftrekt meer na 't We f t en ,
en legt nader aen Armenien , van 't wel k
hct miflchien een gedeelte is. De voor -
naemfte Stad daer af is Tefiis , die wel bewoont
is. De geen , die het toen be z a r ,
was de Zoon van d'overleden Bagred Mirz.
a, Ne e f van Luarz^b, een Leenman des
Koninks van Perf ien, en een ondcrhouder
van Mahomet s We t t en . Dae r waren dieshalven
niet meer dan dric Vor f t en , die in
de bezitting van hun Staten waren gcbleven,
namelijk , die van Bafiiaciftk >
welks Land als in 't midden van Georgia is
gelegen , en met Bergen ver f terkt , inzonderheit
na de z y d e van Perfien , 't wel k
oorzaek is dat de Perfiaen nooit diep daer
in heeft können komen. Al s men verder
Weftwaerts , voorby Bafiiaciuk , längs
d'Ocvers van de Zwa r t e Z c e , t r ekt , k omt
men aen de Landen van Dadian en Guriel^
in een beter cn bequamer plaets gelegen ,
en die van de twee andere Vor f t en bczeten
worden. Guriel legt Zuidel i jker naby Kogne
en Trebiz,ondewelke plaetzen d e T u r k t o e -
behooren. Dadian legt Noordel i jker , aen
gcene z y d e van de vermaerde Vl o e t f«/ ? ,
die z y heden Fajfo noemen , by de groot c
Berg Kattkaßn, die van de L c z g i f c h c T a r -
V v V " tars
m l i i i - l l l v l l i •iF:- HiV^úM.