zieh in het huwelijk met den tweeden zoon van Boudewijn V , Graaf van Viaanderen,
die een wakker krijgsman was, en om zijn huwelijk met de toen nog
aeheetene Friesche Gravin, in de geschiedenis den naam van Robert de
OF
ries draagt. ..
Bisschop Willem wist inmiddels brieven van den Duitschen Kmzer te verknj-
„en waarbij hem, onder a n d e r e n , : geschonken werden, het Graafsehap Westflinge
(waarschijnlijk b e te à én t dit woorä bewesten h e i F/ie), omirent den Rijn
gelegen, benevens de Abdij van Egmond. Verder de goederen, welke de dne
laatste Hollandsche Graven der kerk van Utrecht hadden ontnomen, die meestal
rondom Dordrecht gelegen waren, het Graafsehap Bodegraven van Dirk Bavo,
alsmede het gansehe Graafsehap in Holland (1).
Hoewel voorzien van de Keizerlijke brieven, zag onze Bissehop echter geen
kans om deze goederen nu reeds aan den Hollandsehen Graaf te ontnemen en
deed hij daarom inmiddels liever eene bedevaart naar h e t Heilige Land, op welken
togt hij! het ohge'luk had van door de Saracenen uitgeschud en daarenboven
mishandeld te worden. Hij kwam, na verloop van ongeveer een jaar, in 1065
in zijn Bisdòm terug.
Daarop werd hem door Keizer Hendrik IV vergund om, met hehulp van
Hertög Godfried vaù Lotharingen, bijgenaamd met den bull, Robert den Enes,
die ook met zijns broeders weduwe ,' de Vlaamsche Gravm Rijkhilde, in onmin
was , den oorlog aan te doen. De Bissehop gaf aan Godfried het Graafsehap
Holland in leen, die zieh' eerlang door kracht van wapenen dan ook van dat land
mfeestëf maakte en Robert verdreef. Daarna trok hij ook naar Westfriesland
waar # in Alkmaar 9 wbken door de Westfriezen ingesloten, doch eindekjk
doof Bissehop Willem òntzet werd. Ongeveer het jaar 1070 werd Godfrie
vermoord ; sommigen zeggen te Delft. Ten einde zieh van het bezit van
Holland te verzekeren, hegon de Bisschop daarna eèn sterk kasteel te bouwen
te Ussdmomlè. Het mögt hem echter niet gebeuren deszelfs voltooijing te
bC Omstreeks dezen tijd was Willem in hevigen strijd met den heerschzuchtigen
( 1 ) H e d a , b l . 1 2 8 , 1 2 9 .
Hildebrand, of Paus Gregorius V I I , die Keizer Hendrik, Willem’s begunstiger,
in den ban gedaan had. De Bisschop, die, ten aanhoore des Keizers, hij
gelegenheid dat deze in 1076 het Paaschfeest te Utrecht.vierde, hevig tegen Gregorius
had uitgevaren, welken hij niet als Paus wilde erkennen en wien hij openlijk
de kerkelijke gemeenschap ontzeide, overleed, na een bestuur van omstreeks 22
jaren, in Mei van dit zelfde jaar 1076, nadat het Bisdom onder zijne wakkere
regering door Keizer Hendrik IV in alle vroeger verkregene vrijheden en voor-
regten bevestigd was geworden.
Besohouwen wij thans ’s Bisschops munten.
Als vervolg-type op sommige munten van zijnen voorganger, vinden wij op
de Supplementplaat N° XXVII de ons in teekening,; na het toezenden onzer
eerste Proefplaten, uit het Kabinet th om sen medegedeelde munt.
Vz. Het borstbeeld van den Bisschop, aan wiens hoofd de tonsuur weder
zigtbaar i s , met kruisstaf in de eene en herdersstaf in de andere hand (vereeniging
van geestelijk en wereldlijk gebied?), met drie bolletjes nevens zieh, in
sierlijk gewaad.
Omschrift (men lettede in de I I e eeuw niet zeer naauw op den vorm der letters ,
die door onkundige graveurs wel eens ten onderete boven geplaatst werden):
VVILHELMVS CP
De C in het laatste woord zal wel in de plaats van eene E of S moeten staan.
Verder vinden wij hier een voorheeld van het gebruik der dubbele V, reeds in
de I I e eeuw.
Op de kz. ziet men den stadsmuur van Utrecht, waarboven, even als op de
N° 6 en 8 op Pl. I en N° 6 op deze Plaat gevonden wordt:
V
ECT
Wat die V moet beteekenen weten wij niet, of het zoude venerabile (trajectum)
moeten zijn. Het omschrift is :
TRAIECTVM S.
De laatste letter zal waarschijnlijk de eerste van Sanctum wezen.
De drie eerste, alle onderling een weinig verschillende, denariussen op Pl. II I
hebben op de vz. de beeldtenis van den Bisschop en profil, het hoofd gedekt