ten jare 1511 vervaardigd zijn geworden, naar aanleiding van het volgende
stuk, voorkomende in Lib. IX der Veertien Registers, fol. 14—16, te vinden
in het Provinciaat Archief van Gelderland, en ons welwillend medegedeeld
door Mr. j . a . n i j h o f f , Archivaris van Gelderland.
Caerle, hertough van Gelre ind greue van Zutphen.
Wy doin kondt alsoe nu by ons ind den gedepotierden der dryer staten (1) des Neder-
stiohs van Ytricht verdragen ind overkomen is, dat wy tot nut ind orber der landen ind
tot vorderonge der komaneschap ind neronge bynnen der stat Ytricht silueren ind gold
onder onsen naem ind wapenen sullen moigen doin slaen ind munten op die weerde ind
valuer onse oeheme busschop t*Ytricht etc. (2) huyden dages bynnen "Wyck slaen ind
munten leet. Bekennen wy hertough vurscr. dat wy om trouwen ind gelouen will der wy
ons tot onsen lieuen getrouwen Nyclaes Nyber versyen, denseluen tot onsen muntmester
bynnen der vurscr. stat Ytricht geordiniert, gestalt ind gémaickt hebben, ordinieren, stallen
ind maeken (3) mitz desen onsen apenen placait gedurende eyn jair lanck nest na data
van desen volgende ind dairinthiendens soe lange id ons gelieven ind gelegen wesen sail,
ind hebben hem beualen ind volcomen macht gegeven onder onsen .naem ind wapenen
silueren ind gulden pennyngen to munten op die werde ind valuer vurgen. ind hy ons
schrifftlick auergegeuen hefft, as hyr náe beschreuen volgt. In den yrsten eynen gulden
pennynck op die manier van eynen enckell gulden, die twe Koursch gulden gelden ind
vyftiendehalf kraet nobell fyn goltz halden soll, ind der gulden sail op eyne troysche meick
gaen seuenendetseuentich, ind hyrop sail onse muntmester to remedium hebben twe greyn
int alloye ind opten snede eynen haluen van den seluen gulden pennynck, ind dair van
sail hy ons elicker merck twe der seiner gulden sleetscat geuen. Noch soe sail hy maeken
off sclaen eynen gulden op die manier van onsen clymmer gulden, ind der sail helden
vierthien kraet myn twe greyn, ind derseluer gulden sail gayn op eyne troysche merck
acht ende tseuentichsten haluen, ind dair van sail onse muntmester ons to sleetschat geuen
twe der seluer gulden van elcker merck werks, ind dat remedium vur den muntmester sal
dairaff wesen int gewicht eynen haluen der seluer gulden, ind int gehalt ind alloye twe
greyn. Yort soe sail hy munten ind sclaen eynen silueren pennynck die hey ten sail eynen
(1) D . i. de E c d e s ie n , Ridderschap e n Steden.
(2) Toen F re d e rik van B a d e n , die inderdaad in K a re l van Egm o n d eenen z e e r lieven N e e f h a d l
(3) H ij was vro eg e r ’s H e rto g en Muntme e ste r te Nijm eg en ; zie onze Munten der Oraven en Hertogen van Geh
derland, b l. 1 1 1 , 2 9 4 , 2 9 8 , 2 9 9 , 3 0 0 , 309.
braespennynek, ind die seine sei halden drye pennynek vyer greyn fyns siluers, ind der
sali gaen op die troysche merck eynendetachtentich, ind dairop sali hy hebben to remedium
eynen der seluer pennynek in der snede ind int alloye twe greyn, ind hyr van sali hy ons
to sleetschat geuen eynen pennynck die sal gelden twe der vurscr. braspenbynck ind halden
seess pennynck fyns siluers, ind der sali gaen op die troysche merk achtendetseuentich,
ind dair op sali hy hebben to remedium eynen der seluer pennynek in der snede ind twe
greyn int alloye, ind hyrvan sali hy ons to sleetschat geuen eynen der seluer pennyngen
van ellicker merck wercks. Noch so sal hy maicken ende slaen eynen pennynck, die vier
braesspennynck gelden ind acht pennynck fyns siluers halden sali, ind op die troysche
merck sali derseluer pennyngen gaen twe ende vifftich, ind .dairop sali hy hebben to remedinm
eynen halven pennynck in der snede ind twe greyn int alloye, ind dairvan sali hy
ons van elcke merck wercks to sleetschat geuen eynen derseluer pennynck. Voirtaen soe
sali die muntmeister maicken ind slaen eynen pennynck, die seess braespennynek ind elff
pennynck fyns siluers halden sali, ind op die troysche merck Bai derseluer pennyngen gaen
acht ende viertich, ind des muntmesters remedium sali hyr van wesen in der snede eynen
haluen pennynck ind twe greyn int alloye, ind hyrnan sali hy ons geuen to sleetschat van
elicker merck wercks eynen derseluer pennynek.
(post alia)
Orkonde onss gewoentlicken hanteickens ind ons secrets hyrop gedruckt op Donredach
den vietden dach in de maent Juny Anno etc. (XYC)X.J\
Indien de door ons afgebeelde zilveren munten tot de in deze Ordonnantie
voorgeschrevene stukken behooren, dan wagen wij de gissing, dat de eerste
bet stuk van zes braspewningen (of zes stuivers) is, en de tweede bet stuk van
vier braspenningen (of vier stuivers), boewel deze munten in gehalte minder
scbijnen övereen te komen met de op last van Frederik van Baden te Wijk
geslagene munten.
De gouden munt, die wij, naar eenen Beeldenaar (want bet stuk kwam ons
tot dus verre nog in geene Verzameling in bet oorspronkelijke voor), onder aan
de lijn op Pl. XXXI flaauw beten afbeelden, zal waarschijnbjk het stuk zijn,
dat voor twee coursche, d. i. Keurvorster, güldene geslagen is geworden, en in
deze Ordonnantie als zoodanig wordt vermeld.
Op de vz. ziet men den Heiligen Maarten gezeten, met staf en Evangebeboek
in de handen; het Geldersche wapenschild heeft hij voor zieh. Omscbrift:
44*