U i t h e t o e i t c ia t o r t jm e t c . v a n b i s s c h o p p h i l i p s v a n b o ü r g o n d i e n ,
BERU ST EN D IN *3 R I JK S A R C H IE F .
Cümissie uander muntmeester franck aemtsz. uan papenuelt.
Wij Philips nan Bourgoingnen bij der genaden gods Bisschop Tutrecht, Allen
den ghenen, die desen onsen brieff sullen sien ofte hören lesen, salut, want wij
betrouwen zijn totten doechden neersticheyt ende ulijte, daermede mit getuych-
nisse uan gueden luyden geloefft efl gepreseii is franck aertsz. uan papenuelt (1),
hebn wij hem gemaict ende maken mit desen onsen brieùe onsen muntmeyster,
hem onse munte beuelende, die trouwelicken ende wael te regieren ende te be-
waren, als een guet trouw muntmeystere schuldicb ende uan outs in Qnser mUten
gewoentlicken is te doen, goudene ende silueren balyonë te copen ende te doen
copen, ende daeraff goudene ende silueren pennïgen uan onser munte en wapene
daer Jnne te makene en te doen maeken nae ordinantie en manière wij hem nae
behoerlicheit eS gelegenheit nan tijden ordineren en des met hem ouercomen
sullen Jn enige plaetse bynnen onsen Lande, daer ons dat belieuen sail, mit
muntysëj gesneden bij den ghenen, des beueel nan ons hebbende ofte weruende
werdt, Duerende tot onsen wederseggen, Ende die goudene ende silueren pennïgen,
die onse muntmeyster uoerscr. nae die ordinancie ende woet (yoet?), wij
hem ordineren ende met hem ouercomen sullen, maken de werdt ofte doet maken,
sullen nyet erger zijn Juden alloy ende sneede ofte gewichte dan die ordinantien
begrijpende werden op daeraff gestraffet te werden mit penen, Te weten daeraff
uan den gouden pennïge tot elcker reyse, als zij arger geuonden werden, uer-
benrt te hebben twee hondert onser gouden guld., Ende uan den silueren pennïge
tot elcker reyse, als zij arger beuonden werden, thien pont groot vlaems
payements tot onser behoef, alsmen dat nae der bussen en proeuen beuynden
sail, Daerüme sullen onse weerdeyne, als zij werderen, tot elcker reyse nan elcken
wercke ten mynsten enen ofte meer pennïge, nae dat die wercke groot zijn,' Jn
(1) Even a ls wij vro eg e r h e t M untmeesterlijkc g e sla cht n i j e k a m e r in andere Gewesten hebhen aan-
getroffen (zie onze Munten der Graven en Hertogen van Gelderland, die de r Heeren en Steden van
Gelderland, die van Holland en Zeeland, e n die van Friesland, Groningen en Drenthe in de Registe rs
in voce), en even gelijk in de I6 d e en 17de eenwen h e t g eslacht w u n t q i s een a anta l Muntme e ste rs
h e e ft o pge leve rd, zoo vinden wij in h e t O p p e r- en N ed e rs tich t h e t g eslacht p a p e n v e l t . O n d e r B isschop
David van Bourgondie troffen wij te n ja r e 1 495 in de M o n t t e H a s s e lt a an d en Mun tm e e ste r j o h a n v a n
p a p e n v e l t (zie boven hi. 2 0 2 ); th a n s vinden wij op h e t j a a r 150 9 k r a n k a a r t s z o o n (d. i . a d e t a n u b -
z o o n ) v a n p a p e n v e l t ; en in onze Munten der Heeren en Steden van Overijssel, b l. 3 4 7 , k om t op h e t
j a a r 1531 zekere f e a n s v a n p a p e n v e l t a ls M untm e e ste r v an K a re l V v o o r , zullende mu n ten teK am p e n .
Fol. 49— 50.
die busse werpen üme |§ l proeuen ende andere gebuerlicke ondersoeck oick aen
dien te doefi, 'Ende worde oick bij den proeuen beuonden, zij Jn dat remedium
ergent, soe wael uan den gouden als siluen pennigen, Jnden alloye ofte Jnden
sneede getastet ende dat gebruycket hadde , sail all geheel ende alleene tot onser
behpeff wesen, Daer aff ons onse muntmeystere goede bewijsinge ende betalinge
doen sail, Ende onsen werdeyn sail onse muntmeyster vernoegen ende betalen
buyten onsen cost, als Dat uan tijden onses uoeruaders doe Jn sinre munten
gewoentlicken is geweest, Oick mit sulcken uoirwaerden, dat wij altijt, als dat
nuttelicke ende noetlicke zijn sail, ende ten mynsten twee werff des jaers die busse
uan der wachte onser munte [den Waardijn] sullen doen oepenen, die proeuen uan
den pennigen doen maken ende onsen muntmeyster, nae dat die gebuerlicke geuonden
worden, bescbeyden bynnen drien maenden naeder proenen, Die busse en proeue
prijsende, hem des Recess geuende, offte waer des enich gebrecke geuonden,
alsdan die te wraken, ende dat uoert te uervolgen, als dat behoerlick zijn sail.
Ende, waert dat wij bynnen den drien maenden uoerscr. die nyet en wrakeden
ofte en deden wraken tegens dat werck Jn der bussen als uoerscr. nae der ordinantien,
Seggen en declareren wij nu alsdan, die busse uan ons guet en uan
werden te wesen ende gehouden sullen sijn sonder argelist,. Bij alsoe dat onse
Muntmeyster daeraff nergent dan 'Jn onsen Lande ende bij onsen Rade Rechts
wesen en plegen sail, Oick sijnt uoerwaerde, wanneer onse muntmeyste munten
will ende hij daertoe onse miintijsseren uan onsen werdeyn heysschende werdt,
Dat alsdan onse muntmeyster teffens leneren sali alle alsulck pennigen hij hefft
te müten , ende bij zijnen eede onsen werdeyn seggen, Daer nyet meer wercks
Jn onser munten is, üme te munten, dan daer geleuerdt werdt, offte dat onse
werdeyn daerbij tegenwoerdich blijue, soe lange die pennigen uanden geleuerden
gemutet sullen zijn, en alsdan onse muntijssen weder opsluyten. Yoert mach
onse muntmeyster holden enen assaigier buiten onsen cost, ome alle golt en
siluer, tot onser munten comende, en oick die pennigen Jn die busse onser
munten, als men die opdoende werdt, te moegen assaigieren, Behoudelicken
ons onsen vrijen wille die pennigen onser bussen ouerall daert ons beliefft te
sullen moegen doen assaigieren, Ende oick, bij alsoe als die assaige eens gemaict
wair es ons oft onsen muntmeyster duncken worde, die nyet op hoer behoeren
ende rechte weerde gedaen waer, moegen wij ofte hij die bij den ghenen, des
gebuferen ende uerstant hebbeS, anderwerue doen maken op coste des ghenen,
dat begerende en Jn ongelijok uallende. Ende, soe wij onsen muntmeyster
31