Ende so wie der stat enighen pacht, renten ofte scont sculdich is, vanden verleden jaer,
die sal den ouden cameraers betalen ende voldoen tusschen hier ende Meydach, ende die
de3 nyet en dede, die en sonde die gulden nyet hogher mögen gheven dan 31 wit, ende
al ander gouden ghelt, als *t die raet voertijts gheset heeft. Ende die oude cameraers
seilen der stat scout moghen betalen tusschen hier ende Pinxteren naest comende mitten
selven payemente, alse daer men hem mede betalen mach, alse voerscr. is.
Yoert, so slaet men tot Deventer nye ghelt, die men gheven wil voer éene vl. placke
’t stuck, die nyet beter en sijn dan xix brab., daeromme ghebietse de raet nyet hogher te
nemen, dan voer xix brabantsche (1).
Yoert, so slaet men tot Aernem dubbel ghelresche grote, ende een wissel grote; des
die dubbel grote nyet beter en sijn dan vn doytkyn, ende die een wissel v i i brab., daeromme
ghebietse de raet, datse nyemant hogher en neme noch en gheve, dan voerscr. is (2).
Ende quame hier naemaels. enich argher payement, dat woude de raet nedersetten na
synre weerde.
Yoert so mach een yeghelyck, die scout sculdich is te betalen op sijn daghe, mit sulc*
ken payemente, alse hi gheloeft heeft.
Yerder :
Des Yrijdaghes-na Sinte Marcus dach evangelist, in ’t jaer van XCYI.
De raet vander stat, out ende nywe, heeft voertijts de nye ghelresche gulden (3) gheloeft
voer 33 wit, durende tot Pinxterdaghe toe naestcomende, ende dan voertaen 81 wit,
des de raet, out ende nywe, zeder ter waerheyt ghevonden heeft, dat de gulden ghevallen
sijn, alse elc stuc 4 witte grote, ende daer na noch eens ghevallen sijn, des elc gulden
quader is 7 witte grote (4). Daeromme so waemt de raet vander stat enen yegheliken,
dat nyemant dese twier hande quade gulden (5) en neme noch en gheve, want hi daermede
nyemant mede betalen en mach.
(1) Waarschijnlijk de mu n ten afgebeeld op onze P l. X I I I , N ° 6.
(2) Deze zijn ongetwijfeld de m u n ten v an H e rto g Willem I v an G e lre , afgebeeld op P l. V I I I , onde r N ° 4 ,
van onze Munten der Graven en Hertog en van Gelderland; de loisselgroot, mede t e Am be rn ge slagen, za l dan
waarschijnlijk we]^ onze N ° 5 op gemelde P la a t zijn.
(3) H ie r worden o f de mu n ten bedoeld, afgebeeld op onze P l. V I , N ° 1 en 2 , o f wel die op P l. V I I , N ° 1 ,
van de Munten der Graven en Hertogen van Gelderland.
(4) Waarschijnlijk is de h ie r bedoelde gulden de door ons op P l. V I I , N ° 1 , de r Munten van Gelderland af-
gebeelde.
(5) De Geldersche Vorsten zöchten in tijden v an geldgebrek n o g a l d ikwe rf hu lp in b e t la ten vervaardigen der
gewone geldspeciën op een lag e r g e b a lte , doch*stelden z ieh daardoor ook buitenslands bloot a an zu lk e m a a trege len,
als de h ie r vermelde. De vervalsching de r muntspeciën (want w a t was b e t andersP) was e ch te r in die dagen ook
bij groote V o rs te n , als b . v . de Köningen v an P r a n k r ijk , dikwerf in gebrüik. Zulks g a f dan ook wel eens aan-
1 eiding t o t de schromelijkste ve rwa rringen en de g rootste onheilen.
Ende want veel Inde de qnade gulden voer de goede nyet en kennen, daeromme heeft
de raet vander stat Koerlude gheset, die se den luden, sonder ghelt ofte bate daer af te
nemen, kiezen seilen.
Dit sijn die Koerlude:
Aen ’t overeinde (1). Aen ’t nedereynde.
Jan Yten Gaerde. Henr. de Witte Janssoen.
Claes Ketelaer. Ghisebr. Galencoep, die Jonghe.
Jan Kriyff. Henric Paulwsz. die goutsmit.
Jan Scavaert. Ja. Yrederixszoen.
Idem :
Des Donredachs na Pinsterdach.
Hier gaen drierhande holl, grote, die xi brab. pleghen te ghelden, die nu die lude
gheven willen voer vr doey.tkyn (2). Dat verbiet, de raet, datse nyemant hogher en neme
nochte en gheve dan xl brab. want si nyet beter en sijn.
En verder:
Op S. Lambertsdach in *t jaer van XCYI.
De raet vander stat, out ende nye, ghebiet te houden alle payement', gout ende sulver,
also alst die raet vander stat laeste gheboden ende ghekundicht heeft te höuden ter klocken.
Ende want die raet voerscr. nu vernomen heeft, datier ghebrec in ghevallen is, ende
sonderlinghe aen drierhande holl, grote (3), die de raet voertijts gheset heeft voer xi brab.,
die som (sic) ludé nu gheven ende nemen willen voer x i i brab., daeromme ghebiet se de
raet noch, datse nyemant hogher en neme nochte en gheve dan voer xi brab., bi ene koer
van i pont (4), also dicke alst yemant verbrake, heymelic ofte openbaer ; ende hiertoe sijn
gheset achte mannen vtèn rade, out ende nywe, die deghene bekoeren sullen, diet verboeren.
Voert, soe comen hier menigherhande penninghen, die blaffaerde heeten (5), inden name
van roosbeJcers"(6), die de lude nemen ende gheven voer ix doytkyns, ende daertoe comen
(1) E r wa ren dan alzoo twe e commission om d en b u rg e rs in deze zaak v an dienst te z i jn ; de eene in h e t Noor-
de r- de ande r in b e t Zuiderdeel van de stad U tre c h t.
(2) Die drieerhande Hollandsehe grooten zullen- munten' van H e r to g Aa lbre cht geweest z ijn , afgebeeld op onze
P l. V I I en V I I I v a n de Munten der Graven van Holland en Zeeland; iede r d ie r g ro o ten gin g tb a n s in U tre c h t
v oor zes deutgens, m a a r de B a ad w ild e , d a t ze slecbts v oör e lf Brabants gan g b a a r zouden wezen.
(8) D it zullen wel de zelfde z ijn , die vroeger (zie h ie r boven) vermeld werden.
(4) D . i. eene boete v a n 20 schellingen o f 240 stukken v an e en groot.
(5) Deze mu n ten z ijn ons v an elders onbekend.
(6) De oudste’ ons bekende Boosbehers zijn de Gemeenschapsmunten v an P ilip s den S to u ten van Viaande ren en