ghemtrat, van enen ghenoempt Henrick Woutersz. van koipmanschap van peerden opghe-
boert ende ontfanghen gehadt soude hebben, ende dat Jan Aernts voersz., hoewel hy Arnt
Jordensz. die voorsz. quade penningen niet gegeven en heeft, nochtans die principael coper
van den peerden wezen, ende daertoe vennootschap mitten voorsz. Henrick Woutersz. ende
ene ghehieten Heyn Jongen hebben ende zy luyden gemeyne koipmanschap doen ende han-
teeren zouden, gelyck Arnt Jordens voersz. den zelven Jan Amts dat aengezeyt ende aen-
genomen ende te bewaerheyden vermeten gehadt heeft, ons versuekende ende in favoyr van
justitie vermanende, die voorsz. dyrck die meyert voergezeyt zoe hy zeyde van den voersz.
Arnt Jordensz. zulke kennisse der waerheyt van dit stuck, alhyr by ons wezen mit onsen
open brieven te verkündigen ende te certificeren, zoe des van rechtswegen geboerlike zyn
zouden, waerom wy Borghermeysteren, Scepenen ende Raiden der stat van Utrecht voersz.
aendenckende ende wel verstaende zulcke versuekinge ende vermaninge godlich; eerlich
ende rechtveerdich zynde ende zonderlinge in dusdanige snoede ende bose wercken, twelck
onbestraft ende ongecorrigeert niet en behoert te bliven, certificeren mit dezen onsen openen
brieven voir die gerechte waerheyt, dat eene tyt verleden die voorsz. Heyn Jongen alhyr
binnen onsz Stat van Utrecht geweest gehadt heeft, begerende aen eene onser borgeren,
genoempt Joest Komesz., daer hy kennisse mede had, hem presenteerende een deel der
voirsz. quader penningen, ende zeggende aldus of in gelike woerde, Joest haelt my hier
doch ander gelt voor, ick zel u van elcke penninge een oirt stuvers schenke, ende Joest
gaende ende hem bearbeyden die voorsz. quade penningen te gebrueken ende ut te geven
niet waer en diezelve Joist enich gebreck ofte fayt in deT voirsz. penningen wezen, is binnen
dezer tyt tot ons kennisse gekomen by rumoyr van den gemeyne volcke die-sproke van der
quaetheyt van den voorsz. suivre penningen, waerom wy terstont den voirsz. Joest doen
vangen ende na gelegenheyt zynre misdaet gecorrigeert hebben, ende als die zelve Joest
onse borgher aldus gevangen was, hebben wy terstont onse gedeputeerde ende dyenre doen
utzyen ende te vernemen van den voirgen. Heyn Jonge, Jan Arentss. ende heynrick Wouters
om die te scriyen ende mitte rechte te bespreken ende te vervolgen nae behoren, mer zy-
luden villichte dat listelicke verstaende, zyn ons ontgaen, ende oick waer dat die geméyne
sprake ende gerufte alhyr onder den gemeynen koipluden van peerden is, als.dat die voersz.
Jan Arendts, henrick Woulerss ende Heyn Jongen gemeyne vennoitscap ënde koipmanscap
mit malcanderen hebben, ende dat Jan Amts die outste ende principael zyn zoude van den
qnaede penn. voersz. ende want dit aldus in der waerheyt alhyr gheschiet ende die penningen
faem alzoo is, daervan wy u eerzame, wyze Schout, Borghermeysteren, Scepenen
ende raide der Stadt van Dyest ende voirt eenen yegeliken dien deze zake aenrueren mach,
certificeren mit desen onsen openen brieve, soe hebben wy ten yersoeke van den voersz.
Dyrck die Meyert des toirconde onsz stadt signet, twelck wy dagelicx gebrueken, aen
desen brief doen hangen. Gegeven int jaer onsz heeren dusent vierhondert negen ende
tzeventech op ten vyfftienden dach in Julio.
Ook gewerd. ons, mede in den laatsten tijd, een HS. getiteld: Maads da-
gelijJcsch Boek, loopende van 1483—1555. Wij ontleenen daaruit, wat de
muntzaken betreft, het volgende:
1485. Des Manendages nae Agnetis.
Om nutscap, orber ende profyt , ende die stat uten kommer van den ponden te brengen,
ende omme alsulcke woeckerye, als men daeronder plach te hanteren, te scuten endë of te
stellen, soe is de Raet, out ende nyewe, overdragen, byt believen van den gil de, dat men
dit toecomende jaer dueren op een besoick alle stadt ponden voert meer brueken ende betalen
zal, elck voir twee currente stuivers na sekere ordinancie, die men daer of maken
ende met tscepenhuys uithangen zel. Belieft des anderen dages by den Gilde die over-
drachts des Raets, out ende nyewe bovengd by gemeene morgensprake.
14891 Des Woensdages na Sunt Thomas Apostel.
Overcomen by den Rade dat dese nabescreven Groetgen zellen bliven gelden zes wit.
Die oude Maryen Groetgen.
Die Groetgen mittér Keyzers Croen.
Ons genedigen Heer Groetgen van Utrecht.
Borbunsche Groetgen.
Munstersche Groetgen.
Dortmunsche Groetgen.
Item alle andere groetgen, die gegouden hebben zes wit, en zellen voertaen niet meer
gelden dan vyf wit.
Item alle Vries gelt en zel hier ghenen ganck hebben, gesondert Overemsche penning
na der lester settingen (1).
Post alia. 1490. Des Manendages na Palmdag.
Ende in elck van den seven wecken [waken] die men mit sulvere penningen pleech te
f l ) De onzalige tw is ten tu sschen de S ch ie rin g e rs en Y e tkoope rs hadden h e t eigenlijke F rie slan d zoo u itg e p u t en
verarmd,* d a t h e t dusgenaamde zilvergeld u it bijkans enkel ko p e r bestond. H e t Overeemsche lan d o f h e t te g e n -
woordige Oostfriesland h ad in gemelde tw is te n m in d e r g e led en , en de m u n te n v an d a t land wa ren daardoor b e te r
dan die v an h e t eigenlijke F rie slan d .
48*