'it :
7H| !
1
py
f ^ - 1^ I
137 I I«;i jj
?!
NI 1 !i!
1 7 0 VOOR- en nadeel der speceryen.
nu ten flotte zeggen , ’t geen U , die de
waarbeid mint, b e v a llig , maar mogelyk
anderen niet aangenaam zal weezen. Weet
dan , dat alle Speceryen fyne vlugge
o lie n , en zoucdeelen bevatten, van w e lken
liaare verwarmende kragt voornaame-
]yk afhangt. Z y alien prikkelen' en ver-
hitten, en z yn , uit dien h o o fd e , in ’ t
algemeen aan te merken, o f als geneesmiddelen,
o f als prikkelen voor het ge-
hemelte, om aangenaamheid aan de Spyzen
by te zetten, en den eetlust op te
wekken. In beiderleie opzigten kan dan
een Mensch, volkomen gezond zynde,
dezelven best ontbeeren. Jonge Lieden,
en a lie n , die van eene bloedryke en , heftige
gpfteldheid z y n , doen altoos best
zieh er fliet aan te gewennen : w an t,
daaraan vast zynde , worden de Speceryen
voor hun een noodwendig inmengfel
in de Spyzen, zo wél tot eene betere ver-
teering derzelven, a l s ' tot eene opwakkering
van den eetlust: maar in dit geval maa- ^
ken zy daarentegen , door overtollige prik- '
k e ls , de vogten fcherp, en z y verhaas-
ten den ouderdom , die evenwel anders
vroeger by hun komt', dan hun veeltyds
lie f is. Bezie. de Landlieden, die geene
warme flappe Thee ryklyk inzwelgen, en
geene Speceryen, mogelyk zelfs niet by
naa-
VOOR- EN NADEEL DER SPECERYEN. I f !
naame kennen; hoe wél verteeren hunnb
Maagen; wèlk eene graagte toonen z y in
het eeten; hoe gezond leeven z y ! A lleen
in ziekte worden z y hun toegediend,
en z y weeten het veeltyds niet.
V. Maar zo kan het nu niet langer
met ons gaan , wilt g y zeggen , wy l al-
les veranderd is ?
A. Ware door de verandering alles ook
verbeterd! ’ t Zou zo zyn , als ik z e g ,
indien de eenvoudige natuurlyke Levens-
w y z e was gebleeven op dien gelukkigen
voet : maar nu men daarvan te zeer is
afgeweeken, om eensklaps geheel tot deze
lv e terug te keeren ; nu men zyne
Vezelen door eene weeke Leefwyze en
veelvuldige Overdaad verflapt; en nu men
zyne vogten als verfchaald h eeft; kan
men in de Speceryen een nuttig hulpmid:
del daartegen vinden ; gelyk zy Vooral
van een zodanig vermögen en heil zyn
den Inwooneren van die warme Luchtflreel
ken, waar de Speceryen groeien. Warmte
verflapt toch en ontzeduwt eenigzins
de dierlyke Lichaamen ; z y brengt daarop
werkeloosheid vo o rt, en z e t , wegens
de ryklyke uitwaasfeming, den Mensch
aldaar aan tot veelvuldiger drinken. Die
alles maakt logheid en • flapheid in het
g e flé l, en brengt voort eene flaauwheid
V life-
♦
111 k i t '