bewerkte voorwerpen, door den bekwamen amanuensis voor
laudbouw-, natuin en werktuigkunde J. B r ou w e r ' vervaar-
digd. Een eenig exemplaar is de fraaije reliefkaart van de Zuiderzee,
in hout gestoken, waarop de verschillende grondsoorten met kleu-
ren zijn aangewezen. Mr. J. P. Ame r s f o o r t is de maker van
dit kunstwerk, dat op de tentoonstelling te Philadelphia prijkte
en sedert aan de regering werd geschonken. De minister van
Waterstaat stond het aan de landbouwschool af.
Wij vinden overigens eenige belangrijke verzamelingen. Er
zijn modellen van landbouwwerktuigen uit verschillende tijden,
en een groot getal werktuigen ter praktische oefening. Niet het
minst wordt onze belangstelling opgewekt door de toestellen tot
zuivelbereiding, in D e n ema r k e u in gebruik. Er zijn proeven
van allerlei zaden en gewassen, veld- en tuinvruchten, grondsoorten
en gesteenten. Er zijn anatomische praeparaten en daar-
onder trekt een kostbaar en kunstig paard vooral onze aandacht.
Er zijn opgezette dieren van allerlei aard. Er zijn modellen van
slechte en goede hoefijzers, tuigen en dergelijken. In overvloed
kunnen de leerlingen er vinden, wat bij ’t aanschouwelijk onder-
wijs noodig is. De bibliotheek telt ruim 2000 boek- en plaat-
werken, waaronder de boekerij van Dr. W. C. H. S t a r i n g .
Behalve de hulpmiddelen, in het gebouw aanwezig, staan de
proefvelden der school ten dienste der kweekelingen, terwijl zij
deelnemen aan „excursies” naar belangrijke landbouwondernemin-
gen of fabrieken, die met hun vak in verband staan. De proefvelden
zullen wij straks bezoeken. Ons rest nog een blik in het
p r o e f s t a t i o n , ;,dat wel als zoodanig van de school gescheiden
is, maar toch eene uitnemende gelegenheid aanbiedt, om de
leerlingen in aanraking te brengen met de vragen, die zieh steeds
en in meerdere mate bij den landbouw voordoen en alleen längs
wetenschappelijken weg kunnen opgelost worden. Aan de weten-
schappelijke onderzoekingen nemen zij wel geen deel, maar zij
worden er zooveel mogelijk mede in contact gehouden en de
verkregen resultaten aan hen medegedeeld.” Het proefstation,
onder leiding van prof. Dr. Ad o l f Ma y e r , een’ Duitscher,
heeft vooral ten doel, het onderzoek en de controle van mest-
stoffen, zaden en voederstoffen. Zoowel verkoopers als verbrui-
kers kunnen deze onderzoekingen verlangen, maar ook uit eigen
beweging kan het. proefstation dergelijke artikelen aan beproeving
van hun waarde en gehalte onderwerpen. Ook op grondsoorten
wordt meermalen de analyse toegepast, terwijl over ’t algemeen
zulke proeven genomen worden, als voor een wetenschappelijke
behandeling van wat met den landbouw in verband Staat, noodig
geacht kan worden. Zij hebben plaats.in een’ der vleugels van het
gebouw, waar de vereischte hulpmiddelen voor scheikunde en
natuurkunde voorhanden zijn.
Bij afwezigheid van den Directeur, den heer C. J. M. J o n g-
k i n d t Co n i n c k , is de Assistent, de heer Joh. S. Wo 1 f f , onze
vriendelijke gids in en buiten de school. Aan de iepenlaan naar
Ve e n e n d a a l ligt een stuk bouw- en weiland, 7 f.- bunder groot,
waar de hoeve komen moet, benevens een bergplaats voor de
landbouwwerktuigen en een gebouw tot huisvesting van de leerlingen.
i St Behoort reeds aan de school, met uitzondering van
het hoekje , waarboven een oude, zware linde haar nog krachtige
takken uitbreidt. Dat is nog eigendom van het Dijkbestuur.
Aan den dijk , niet ver van de haven en het dijkmagazijn,
ligt een klein proefveld, bestemd tot het beproeven van werktuigen
en gedeeltelijk met haver en verschillende soorten van
koolrapen bebouwd. Maar ’t belangrijkste proefveld vinden wij
aan de overzijde der oude stadsgracht, die hier längs fraaije
tuinen van deftige heerenhuizen loopt en eens ook den bürgt
1 Onder het afdrukken van dit blad heeft de aanbesteding van de hoeve
en van de bergplaats voor werktuigen plaats gehad. De aannemingssom voor
de hoeve bedraagt / 19387, — , die voor de bergplaats / 14132,—. Wanneer
men nu in aamnerking neemt, dat in de bergplaats de werktuigen der op-
geheven kabinetten van Landbouw in U t r e c h t , L e i d e n en G r o n i n g e n
moeten worden overgeb ra g t, en het Bijk dientengevolge in het bezit komt
van een kostbaar gebouw in U t r e c h t , dan schijnt wel de »onverantwoor-
delijke geldverspilling” , • waarvan wel eens gesproken i s , toch zoo onverant-
woordelijk niet.