Het huis van een bijzonder persoon kan ons daarbij uit den aard
der zaak nuttiger wenken geven, dan vorstelijke paleizen of'open-
bare gebouwen, die bijzondere eischen stellen en onder eigen-
aardige omstandigheden worden gesticht.
Het kasteel Ou d -Wa s s e n a e r ligt in een liefelijk oord. De
straatweg van den Haag op Leiden is, althans tot h e t h u i s
d e n D e i l , een der fraaisten in den lande. Aanvankelijk onder
de trotsche gewelven van het Haagsche bosch voortloopend, leidt
hij längs het vorstelijk Hu i s in ’t b o s c h en de buitenplaatsen
St. A n n a l a n d en C l i n g e n d a a l . Hebben wij de lustwarande
der hofstad achter ons, dan blijft het een aaneenschakeling van
landgoederen, met opgaand hout en rijke bloemperken, met
waterpartijen en bloeijende heesters, afgewisseld door akkermaals-
bosch en kreupelhout y dat. de duinstreek kenmerkt, en door frissche
weilanden, waar het zand werd afgegraven en de veenachtige
ondergrond boven kwam. Groene hagen omzoomen een groot
deel van den weg. Beuken, eiken en iepen breiden hun takken
er over u it, en in dit paradijs der vogelen weergalmt. in den
zangtijd allerwege het jubelend koor. Soms opent zieh een ver-
gezigt over bouwlaud en weide, door boschjes ingesloten. Soms
rijst en daalt de bodem in zachte, bevallige golvingen, waar
längs de slanke dennen opklimmen, en nu en dan blinkt een
witte duintop boven de golvende zee van welig groen.
Drie buitenplaatsen, thans in eene hand vereenigd: W i t t e n b
ur g , O u d -Wa s s e n a e r en R u s t en Vr e u g d , liggen
nevens elkander aan de linkerzijde van den weg.. Daartegenover
strekken de bosschen van Ou d -C l i n g e n d a a l en Per s i jn zieh
uit, en vervolgen wij voor ’t oogenblik nog onze wandeling, dan
bereiken wij weldra de prachtvolle eigeudommen van Z. K. H.
prins F r e d e r i k d e r N e d e r l a n d e n , . aan den linkerkant
B a c k e r s h a g e n en ’t Hu i s de P a auw, aan de overzijde
R a e p h o r s t , t e r H o r s t en Ei k e n h o r s t . Een zijweg leidt
ons dan naar het dorp Wa s s e n a a r , vanwaar wij längs den
schilderachtigen ouden heirweg naar den Haag kunnen terug
keeren, tenzij wij, in de tegenovergestelde rigting, het station
Vo o r s c h o t e n willen opzoeken. Van dat station ligt Oud-Wassenaer
ongeveer evenver verwijderd als van den Haag. Het
fraaije landgoed heeft dus het voordeel van de nabijheid der hofstad
en van aanzienlijke bezittingen in den omtrek / terwijl het
te midden eener liefelijke natuur is gelegen; en al is de „Leid-
sche” weg niet meer zoo druk bezocht als voorheen, het verkeer
van. voetgangers en rijtuigen is er nog steeds genoegzaam, om
leven en afwisseling te geven.
W i t t e n b u r g , — van ouds ook T e i l i n g e r b o s c h en t
Gr o o t e Hoe f i j z e r genoemd-,' ® heeft een grijs bepleisterd huis
aan ’t einde eener sparrenlaan. Rus t - en Vr e u g d , op den
hoek van een’ zijweg naar Wassenaar, prijkt met. een zeerschoone,
donkere oprijlaan naar het groote, - witte heerenhuis, met een
sierlijke portiers- of tuinmanswoning bij het hek en met een
fraai aangelegde overplaats. Het terrein van het tusschen beiden
gelegen O u d -Wa s s e n a e r is, voorzoover het zieh längs den weg
uitstrekt, meerendeeis nog wat woest en zandig. Kort en schraal
duingras en geelbruin mos bedekt den eenigszins golvenden bodem,
läge dennen, dwergeikjes en wilde struiken schieten er
op, maar daar achter wassen hooge, statige boomen, die zieh
aan het kloeke hout der aangrenzende buitenplaatsen aansluiten,
en een breede deftige laan vormt den hoofdtoegang tot het prächtige
gebouw, dat de Heer v a n d e r O u d e rme u l e n naar
het ontwerp van den architect C. Mu y s k e n en onder opzigt
van den Heer A. R. F re ein • - hier heeft gesticht.
Het front van het kasteel is naar den weg gekeerd en heeft
het uitzigt op een’ grooten vijver en een uitgestrekte weide, door
bosschen ingesloten. Boven den onderbouw van blaauwen esco-
sijnschen steen is het twee verdiepingen hoog, van rooden rnet-
selsteen, met banden en Ornamenten van grijsgeelen steen afgewisseld
, en gedekt met hooge kappen van Engelsche en roode
Amerikaansche leijen in patroon, voorzien van zinken lijsten en