■ J ' f i|!
il!l" II
iH'n?
!
I
T '- i i . -I'tiiiii
!
!■! I. Il
42 G E R A R D V A N L O O N S
40.
ter wraaknceminge dat hy hen in z y nen
dienst gedwongen hadt, aan de
zynen geene kleyne nederlaag toegebragt.
D e e s k r j'g nogthans door
het oprechten van het befaamde driemanfchap
tusichen hen en Lepidns
iedert onderling zynde beflecht, Zullen
de aldus overgeloope Batavilche
hulpbenden met Oilavius verzoend
z y n , en des ook nevens hem ( i )
onder Antonius den daarop aangevangen
k ry g tegen Brutus en Casfius
, ter wraakneeminge van den aan
Cffifirs bedreeven moord, zekerlyk
b ygewoon d en tot het wel (2 ) eyndigen
van den ze lven , volgens haare
totnogtoe betoonde dapperheyd,
niet w e ynig geholpen hebben, te
meer mids de z e eg e door de onder
Antonius bevel ftaande benden,
voornaamelyk behaald wierdt.
Z u lk s , mids (3) Oftavius Ccefir
deeze oude benden, welken hem in
dien k ry g zo o w e l gediend hadden,
volgens de b e loften, die h y en A n to nius
voorheen aan de Zelven gedaan
hadt , thans met de bouwlanden in
Italie , ter belooninge van den lang
ondergaanen krygsdienst aan den eenen
kant b e fih on k , en de Raadsheer
Lucius Antonius, des Drieraans Broeder
, zich aan den anderen kant uyt al
z y n vermoogen daar tegen ftellende,
dc zelven uyt de aldus verkreege
landen en akkers jo e g , dit hen onderling
eerlang tegen den anderen
niet alleen in de wapenen, maar ook
alle de oude en dus door Antonius
verongelykte benden, en g e v o lg ly k
ook de Batavieren, als van dat getal
z yn d e , in den dienst van Oftavius
bragt: met wier hulpe h y dan aanftonds
den gemelden Lucius Antonius
, mids die nu door den Raad tot
vyand des vaderlands verklaard was,
binnen Perufie belegerde en eyndely
k tot rede bragt.
Sedert nog de Drieman ( 4 ) Lepi-
dus van alle g e z ag door Odtavius ont-
b lood ,en deezes ( j ) zuster door Marcus
Antonius, om z y n e ongehoorde
minneryen met Cleopatra Koninginne
van E g ip te , verftooten z y n d e ,
rukte Odlavius ter wraakneeminge 30.
z o o van zyns gehoond huys als van — ■
des Romeynfchen Staats, ‘alle krygsbenden
, die maar van eenig belang (6 )
Ivaaren en des ook Zekerlyk de reeds
alom beroemd geworden Batavieren,
welken h y met het aanvangen van
deezen
( 1 ) Fiori Hifi. Lib. I V . cap. 7. Igia ir ordinata
magis uc pocerac quam uc debebac in criumviros rep
ú b lic a , relíelo ad urbis præfidium L ep id o , Cæfar
cura Antonio in Casfium Brummque fuccingitur.
(2 ) Ibidem. Acie namque commisfa quam pari
ardore aliquandiu dimicatum fo re c , & quamvis duces
non esfenc præfences, quorum aiterum corporis
ægritudo , illum mètus & ignavia fubduxisfent ; ila-
ree camen prò parcibus invidia fortuna & u ltoris , &
qui yindicabatur : primum adeo anceps fuic & par
ucrimque difcrimcn, ut exitusprcclii docuic. Capta
fune bine Cæfaris ca s tra , inde Casfii. Sed quanto
efficacior esc fortuna quam virtus ! & quam verum
e sc , quod moriens efflavic, non in r e , fed in verbo
cancum esfe vircucem! Vidloriara illi preelio error
dedit Casfius inclinato cornu fuorum , quum captis
a«.! ..t
mcncibus gestce rei fenfum, quum fpeculacor quoque
in id misfus, tardius renunciarec, transafluni de partibus
racus, uni de proximis auferendum prtebuic
caput. Brucus quum in Casfio eciam fuum animura
perdidisfet ne quid e x conilicuti fide refignarec (.ica
cairn par fuperesfe bello con venera t) ipfe quoque
uni comitum fuorum confodiendum præbiiic latus.
( 3 ) Ibidem cap. 5. Altcrum ' bellum concicavic
agrorum divifio , quos Cæfar vcceranis in Cascris
præcium militiæ perfolvebat. Semper alias Anconiì
pesfimum ingcnium Fulvia gladio cinfta , virilis
niiljtiæ uxor agitabat. Ergo depulfos agris Colonos
incitando, iterum in arma ierat. H ic vero jam non
privacis fed cotkis Scnatus fuftragiis judicatum hostem
Cæfar aggresfus, intra Perufiæ muros red ig it,
compuiicque ad excrema deditionis, curpi & nihil non
experca fame.
(4 ) Sueton. Hifi. Lib. I L cap. 16. Póse Pompeji'
fugam collegarum alccrum M. Lepidum, quem e x
Africa in auxilium e vo carat, fuperbientem X X legionum
fiducia fummasque fibi partes terrore ac minis
vindicantem , fpoliavic exercitu , fupplicemquó
concesfa vica Circejos in perpecuiim relegavit.
C j) Eiitrop. Hlji. Lib. - V I I . cap. 6. Antonius
qui Afiam & Orientem cenebac repudiata forore Cæ-
laris Augusti Odlaviani, Cleopatram reginam Ægyp-
ti duxit uxorem.
(6 ) Dion. Hifi. Lib. L . pag. 425. Brundufìum
omneis m ilite s , qui alicujus esfenc p r c t i i, Brundu-
fium condixit.
A L O U D E H O L L A N D S C H E H I S T O R I . 43
deezen ( i ) oorlog tot z yn e lyfwach-
ters om hunne trouw hadt aangenomen,
te Brundes, tegen de zich in
Egipte onthoudende Antonius en
Cleopatra b y een. D o o r de (2 ) opgevolgde
nederlaag van zyns tegen-
dingers vloot te A ö iu r a , en de vry-
willige zich toegebragte dood zo o
van Antonius als van Cleopatra, zag
zich O flavius nogthans van het vo lkome
geZag des Roomichen Staats
meefter, wierdt federt (3 ) Augustus
genaamd, en welken naam, mids
29
h y b y den zelven wel ’ t meest bekend
is , w y hem in ’t vervo lg ook
ftaan te geeven. Dus de burgerkryg
geeyndig z y n d e , floot h y , ( 4 ) ten
teken van de algomeene rust herfteld
te hebben, den tempel van denOor- 24
logsgod Janus, aan welk zeldzaam ——
voorval men meent deezen (5) penning
z yn e geboorte verfchuld te z y n , we -
ken ik hier plaats g e e v e , mids tot
het bekomen der z e lv e de Batavifche
hulpbenden niet w e yn ig van het haare
hadden toegebragt.
Op de eene zyde leest men rondom des Keyzers kopftuk des zelfs naam tot rand-
fchrift;
C a E S A R A U G U S T U S .
T e r wederzyde van eenen werreldkloot is op de tegenzyde een Olyftak gefteld,
Zynde liet zinnebeeid van de bekome rust, verzeld van dit randfchrift;
P A X O R B I S T E R R A R U M : S e n .i t u s P o p d l u s Q u e R o m a n u s .
DE F R EEDE DES A A R DB O DEMS : DE R A A D EM ’ T F O L K
F A N ROME.
Augustus aldus w e l een eynde te g e ly k ( 6 ) o o k een eynde van de
van denbloedigen B u rg e rk ryk ,d o ch tot nogtoe beftandiggeweest zynde
Staat-
( 1 ) Dion. Casfii Hifi. Lib. L V . pag. 563. Stipa-
toves auccm Corporis Imperatoris fune decem milüa
in decem diviü partes : urbis præfidium destinasti fex
in illia, quadrifariara div ifi, tum equites a l i e n i g e -
NÆ E X T R A O R D I N A R I I , B ATAVI appellati a B A-
a'AvA, quæ eft in Rheno infula, cujus incolæ arce
E Q U i T A N D i P O E L E N T , noiTien habcüc. Eorum
ficuc & evocatorum ftimmam dicere non pos-
fum. U t i i l l i s A u g u s t u s c o e p i t , t ü n c
P R I M UM, QUUM v e t e r a n o s P A T R I S CONT
RA A N T O NI ü M C O N V 0 C AV I T, S E RVAVI ï Q U E
D E î N D E .
(2 ) Eutrop. Hifi. Lib. V U . cap. 7. Vidbus est
(Antonius) ab Augusto navali pugna clara & illustri
apud AOium, qui locus in Epiro esc: e x qua fugit
in Ægyptum & defperatis rebus , cum omncs ad
Augustum tranfirenc, ipfe fe incercmic. Cleopatra
fibi aspidem admifit, & veneno ejus exciníta esc.
(3 ) Sueton, Hifi. Lib. I I . cap. 7. Postea C . Cæfaris
& deinde A o g ù s t i cognopien asfumÏÏt, aiterum
testamento majoris Avunculi ('JiiUi Cæfaris)
aiterum Munadi Planci Sententia.
(4 ) Fiori Hift. Lib. I V . cap. 12. Aufusqoe.tandem
Cælar Augustus feptingentefim'o ab Urbe
condita an no , Janum geminum claudere.
Sueî. Hift. Lib. U . cap. 22. Janum Quirinum
femel atque iterum a condita Urbe memoriam ante
fuam claufum, in multo breviore tcmporis fp a d o ,
T E R R A MA R I Q U E l 'ACF. PARTA. , tcr ClufîC.
( 5 ) Ad. Occon. lmp. R . Numism. fol. 30.
(6 ) Tacit. Annal. Lib. L cap. 2. , Exutoque L e p
id o , interfedlo An tonio,ne Julianis quidem parti-
iîus nifi Cæfar i' “ .
ne Confulem f t ^.
bunicio jure con tentum, ubi miîitem d on is , populum
annona, cundos dulccdine ocii p e lle x it, iniur-
gere paulacira, munia Senacus , Magistracuom, le-
gum in fe trahere nuUo adverfante.
L 2
CCLU nilLUmu, uc juiiauj* t.jume.iu
'ar dux reliquus: pofito Triumviri nomi-
I fe fe rens , & ad tuendam plebem T r i-
' I I ' ' - ' i '
l'ü f
(LU
W