G E R A R D V A N E O O N S
ichrik zyner gebuuren geworden was,
nog ( i ) merkelyk is verraeerderd.
5 6. Sedert in de fwee volgende veld-
to g ten , naa ’ t behaalen van veel-
55. vuldige overwinningen , tot in het
— thans genaamde Brabant en Luyker-
land zynde doorgedrongen, befloot hy
de Ufipeeten en Tendieren, welken
54. over den R yn ( ? ) gekomen en in
— de landen der met hem in verbond
zynde Menapien gevallen waaren,
deswege (3) teftraffen. Zulks z y ,
om deeze ophanden zynde wraaknee-
ming te voorkomen, eenige Gezan-
ten (4 ) aan Caaßr zonden; dan ftaande
die handeling en dat de hen ver-
gunde (5) ftilftand duurde , vielen
eenigen, hiervan onbewuft, de R o meynlche
ruyters, die om paarde-
voeder uytgezonden waaren, zeer
onvoorzlens op ’t ly f ; ja z y verfloe-
jen en jo e g en g e vo lg lyk de vlugte-
ingen ten kofte van vierenzestig tot
aan Caefirs (6 ) leger te rüg. Zulks
die deswege ten hoogfte ( 7 ) gevoe-
i ig , de gezanten, der Ufipeeten en
Ten d le ren , welken ’ s daags daarnaa,
om zich wegens dit voorval te ont-
ichuldigen , andermaal nevens de
voornaamsten van hunnen Landaard
b y C s la r gekomen waaren, niet alleen
(8 ) in de boeijen ffneet, maar
met zyn leger zynde opgetrokken,
die v o lk e n , eer z y zulks verwacht-
ten, ylings op ’t ly f viel. D e opge-
volgde flachting was dierhalve over-
g ro o t, en wierden de vlugtelingen
tot daar de Maas en R yn (9 ) ineen-
vloeijen; en waaromtrent thans te tyd
de ftad Thiel gebouwd is, onophoudelyk
v ervolgd, en e yn de lyk , mids de
w e g tot het verder vlugten daardoor
was afgefheeden , met heele benden
in dien ftroom gejaagd; wiens fterke
vloed deingeftorte menigte,door ver-
moeidheyd en wapenen bezwaard, des
eerlang in zw o lg , en door de alom op
de oevers geiraeetene lyken der ver-
dronkenen de grootheyd van Cs iärs
behaalde overwinninge aan de naastg
e legene Batavieren verkondigde.
D e e z e volken echter waaren ftout
op hunne aloude dapperheyd, door
welke z y boven alle de Duytlchers (10)
vermaard waaren, te meer mids de
veelvuldige ftroomen hun land omringende
dat genoegzaam ontoegang-
lyk maakten; dan iedert tot hunne
onge-
J ¡'llf
( 1 ) Caf. debello Gall. Lib. I . cap.j^. Ariovistus, qui
naviculam deligatatn ad ripara naòlus, ea profugic : reliques
omnes équités confecuti nostri interfecerunt.
( 2 ) Ccef. de bello Gall. L ib . IV . cap. 4. Q u i , de
Germanorum difceíTu per exploratorcs cerciores fa cc
i, une mecu trans Rhenum in fuos vicos remigra-
veranc. _ His interfeftis, navibusque eorum occupai
s , priusquam ea pars Menapiorum , quæ citra
Rhenum e r a t , cercior fierc e , flumen cransicrunc,
atque omnibus eorum ædificiis occupatis, reliquam
partem hiemis fe eorum copiis aluerunt.
(3 ) Ibidem cap. 6. Bellum cum Germanis sercre
conftituit.
( 7 ) Ibidem cap. 13. Cæfar neque jam fibi legatos
audiendos, neque condiciones accipiendas arbicra-
bacur ab ii s , q u i, per dolum atque infidias, perita
pace-, ulcro bellum intulisfenc.
(8 ) Ibidem. Postridie ejus diei mane eadem &
perfidia &_ fimulatione ufi Gennani frequences,
omnibus principibus, majoribusque natu adhibitis,
ad eum in castra v en e ru n t; fimu l, uc d iceb atu r,
ful purgandi caufa quod contra atque esfet didbuin,
& ipfi petiisfent, prælium pvidie commifisfenc : fim
u l, u c , fi quid po s fen t, de induciis fallendo impetratene.
(а ) Ibidem cap. 7. Legati ab iis venerunt.
( 5 ) Ibidem cap. 9. Legati hæc fe ad fúos relatu-
ros dixerunt., & , re deliberata, pofi: diem tertium
ad Cæfarem reverfurosi
( б ) Ibidem cap. 12. Acque is dies induciis erat ab iìs
peticus : ímpetu fadto, celericer nostros percurbaverunc:
Turfus refifientibusnbscris,confuetudinefua,ad pedes
defilierunc fuffosfisque equis, compluribusque noscris
d e je a is , rehquos in fugam conjecerun'C;atque itaper-
temtos e gerunc, ut non prius fuga dcfisterent quam
la confpeaum agminis nostri venisfenc.
Quos libi Coefar oblatos gaviílis retine-
ri jusfit. Ipfe omnes copias castris eduxit.
(9 ) Ibidem c^ . 15. Germani pose tergum clamore
audito, quumíuos interfici vid èrent, armis ab je d is ,
fignisque militaribus r e lid is , fe ex castris ejecerunt;
& quum ad f l u e n t e m M o s æ & R h e n i per-
yenisfenc, reliqua fuga defperaca, magno numero
incerfedo , veliqui íe in flumen præcipitaverunc,
acque ib i , timore, lasficudine, & vi fiuminis oppres-
f i , perierunc.
( 10 ) Tacit, de morib. Germ. cap. 29. Omnium harum
gentium virtute præcipui Bacavi, non multum
e x rip a, fed infulam Rheni amnis colunc.
A L O U D E H O L L A N D S C H E H I S T O R I .
ongemeene ( i ) verbaasdheyd ver- den R yn z e l f niet g e f tu y t , maar
ftaande, hoe de Romeynen door (2 ) längs eene dusdaanige ( 3 ) b ru g ,
door hen in tien dagen vervaardigd,
over dien wyden ftroom in de landen
der Cykamberen geraakt waaren, be-
flooten z y liever der zelver vriendichap
b y verdrag te zo e k en , dan tegen zo o
onweerftaanbaare moogendheyd, g e lyk
veele anderen tot hun v erde r fg e daan
hadden, de wapenen op te vatten,
Z y zonden dan eenige (4) G e zanten
aan Csefir; welke overweegende
eensdeels wat moeite het zoude in«
hebben zo o ongenaak- en ftrydbaare
vol-
( t ) Fiori Hiß. Lib. I I I . cap.' lo . Sed major ali-
quanto trepidado, quippe quum Rhenum fuum fie
p o n te , quafi jugo captura vidèrent.
(2 ) Cæf. de bello Gall. Lib. I V . cap. i8. Diebus
X . quibus materia coepta crac comportavi, omni
opere e ffe fto , exercicus transducicur.
(3 ) Ibidem cap. 17. T ign a bina fesquipedalia
pauilum ab imo præacuta, dimenfa ad alcitudinem
fluminis , intervallo pedum duorum inter fe jun-
gebat : hæc cum machinacionibus demisfa in flamen
d efixe rat, fistucisque ad e gcra t, non fublicæ
modo_ dircfta ad perpendiculum , fed prona ac
fastigiaca , ut lecundum nacuram fluminis procum-
berent : his item contraria duo ad eundem mo-
oum ju n fla , intervallo pedum quadragenûm ab in-
len o re parte contra vim atque impetum converfa iia-
tuebat : hæc utraque bipedalibus trabibus immis-
Jis, quantum eorum rignorum junftura discabac, binis
utrimque ^bulis ab extrema parte distinebantur t
quibus disclufis, acque in concrariam partem revinc-
t i s , tanta erat operis firmitudo , acque ea rerum
natura, ut quo major vis aquæ fe incitavisfet, h o c
arftius illigata tenerentur : hæc direéta materia in-
je fta contexebantur ac longuriis cracibusque conscer*
nebantur : ac nihilo fecius fublicæ ad inferiorem par*
tem fluminis obliquæ adigebancur; quæ pro pariece
fubje£læ,& cum omni opere conjunct®, vim fluminis
exciperent : & alia icem fupra pontem mediocr|
.fpatio J ut fi arborum trunci, five n a v e s , dejiciendi
operis caufa , esfenc a barbaris misfæ, his defonfori-
bus earum rerum vis minueretur, neu ponti no*
cerenc.
(4 ) Ibidem Cap. 18. Interim a compluribus civi*
tacibus ad eum legaci veniunc. Zie over bet afzpidm
dier Gezanten, Cluverius de Rheni alv çis , ^ eor^wn
accolis Cap. X V I I . pag. 14C.
MS'.
>1
1
.if