31 A"
; if
I I 31
r ’ *'t>* (II ? . » I
l A f . » ^ 1 1
k '
^ iM4 »i
n i J .
H)
i i ; | L |fe. Y h
iiír" !.t. '
t a P - f e '
266 G E R A R D V A N L O O N S
Zulks (T) d ie , ongewoon zich
gehoond te zien zonder daarvan aanftonds
wraak te neemen, ftraks zyn
paard de Ipooren g a f , en , naa ’ t
doorwaaden van de W e z e r , Bertold
in ’t gezelichap van eenige weynigen
naazettede: welke ziende dit ftout ■
beftaan des Konings met den zelven
den ipot dreef, en des hem al (2)
icherlende toeriep , dat het veel te
reukeloos voor eenen Franfchen Koning
was, zich aldus Moot te geeven. D o ch
Klotaris, onaangezien h y zwaar g e wapend,
en z yn e (3) wapenrusting
raids het doorwaaden van den ftroom
geweldig nat w a s , greep h em, zon der
zich aan dat Ihorken te ftooren
(4 ) met z yn flagzwaard aan , en hadt
het geluk van Bertold van ( y ) het
leeven te berooven.
Immiddels was het Franlche Ieger,
niet w e yn ig bekommerd wegens den
toeftand des K o n in g s , mede over
de ( 6 ) W e z e r g e k om en , maar ziende
hem overwinnaar en z e l f het afgehouwe
hoofd van Bertold op eene
fpeer draagen, greepen z y nieuwen
moed, en met eene onverzaagde dapperheyd
op ftaande voet.het leger der
Saxers en Vriezen aan: ’t g e n e , als
zonder Hoofdbevelhebber z y n d e ,
ten koste van een g r o o f gedeelte der
wederzydiche volken, eerlang wierdt
verflaagen, het land g e vo lg lyk w y d
en z y d te vuur en te zwaard ( 7 ) verwoest
, alle het ( 8 ) Vriefche en
Saxifche manvolk, ’t gene langer dan
’s Konings (9 ) flagzwaard was, door
de kling gejaagd en het kleyner z yn de
overichot m e t ( io )h e e le fcheepen
vol naar‘Vrankryk g e v o e rd , om aldaar
voor flaaven , ten profyte van
’s Konings fchatkiste, aan de meest
biedenden verkocht te worden. D o ch
van welken veelen door eenen E lo y ,
welke thans een zeer uytmuntend
goudfmid a an ’t h o f van Klotaris w a s ,
uyt (11) medogendheydingekochten,
naa h yd e zelven in de gronden van den
Christelyken Godsdienst onderrecht
hadt.
EM sÆ-e .a a
( 0 Anonym. Gesta Reg. Franc, cap. 4 1 . R e x v e r
o , h æ c a u d ie n s , v a ld e indignacus h o c c o n v i c io ,
W if e r a tn flu v ium in gre sfu s cum e q u o v e lo c is fim o ,
t ra n sn a ta v ic , f e r u s , u t erac c o r d e , B e r cb o a ld u ra per-
fequ eb a cu f.
( 2 ) Ibidem. D ix itq u e B e r th o ld u s : R e c e d e a m e o -
r o , n e fo r t e in te r fic iam cc.
( 3 ) Gesta Regis Dagob. I . cap. 14 . R e x v e r o n e quáquam
ad q u ie v it d it t is e ju s , fe d frem en s ira ma g
is ma g isqu e in fu rgebac fu p er eum. E q u ite s ita qu
e a lo n g e fe q u en te s r e g em , clamab an c d ic en c e s ,
c o n fo r ta r e c o n t r a , a d v e rfa r ium cuura D om in e r e x .
Eran cq u e manus reg is v a ld e g r a v e s . E r a t enim r e x
lo r ic a tu s & aqua finum ejus d um transnacarec flu v
ium , rep len s in d umenta om nia nimium ad g rav a-
v e ra c . S ed d iu , multuraque d e ce rc ante s tand em in-
fu'rgens r e x fu p er B e r to a ld um , in te r fe c ic eum. T o l -
le n sq u e c a p u t ejus in c o n t o , re v e r fu s esc ad F r a n c o s .
I lliq u e lu g en te s (n e s c ie b an c enim qu id r e g i con cig is-
f e c ) v ifo e o g a v ill fu n t g au d io m a g n o . R e x v e r o
to cam ter ram S a x o n um d e v a s ta n s , & om n em p o p u lum
in te r fic ie n s , n o n ib idem m a jo rem h om in em v i-
ven c e ra r e liq u ie , quam lo n g icu d o g la d ii f u i , qu em
S p a t AM v o c a n t , h a b e r e v id e b a tu r.
( 4 ) Anonym. Gesta Reg. Franc, cap. 4 1 . R e x autem
nequ áqu am ad q u ie v ic d ift is e jus : fed raagis co n -
fu rg eb ac animus i l l iu s , c o n t r a & fu p ra eura.
(V ) Ibidem. C o n fu r g e n s q u e r e x fu p er eum , in te
r fe c ic ipfum B e r th o a ld um , fustulicque c a p u t e jus
in c o n t o , rev e r fu sq u e ad F r an c o s .
' ( 6 ) Ibidem. F ran c o rum q u e e x e r c itu s fe q u en s r e g
em , natances v ix flu v ium cum D a g o b e r c o transji-
c ieb an c p e r gurgices immenfo s .
( 7 ) Ibidem. R e x v e r o to t a te r ra S a x o n o rum v a s -
t a t a , p o p u lo ilio in c e r f e t to , n o n ib i m a jo rem h om in
em reliq u eru nc v iv e n c em , nifi & g lad iu s fuus ( q u o d
S p a tam v o c a n c ) p e r lo n g um h ab eb a t .
V ita Faronis Ep isc. Meldenf. cap. 7 7 . P o s tm o d um
a u tem ipfa e s t g en s a C lo c h a r io r e g e d ep o p u la ta e x
h um an o fem in e in to ta te r ra i l i a , n em in em q u e relir
q u it m a jo r em , n ifi ad e am menfu ram , q u a reg is
enfis fe a t to lle b a t .
( 8 ) K . Kolyn. v s 247.
© n g oh ett hcjlcce t t i f x i t fm !
©nlic bchc i t herlicfejt /
© m (Intij m itten © a ftu to elb e it
©nbe m a t f t i t f t n i bcljniacn
Ha n g e r a lg y p i g la íjü / lite
© a tc líc b a t Ijûcft affmiten :
( 9 ) Ivonis Cbarnot Cbron. fo l. 5 2 . C lo ta rm s filius
C h iib e r ic i r e x fr an c o rum o t ta v u s . H i c S a x o n um
terram a d e o v a s c a v ic , uc n o n r em an c rec ib i h om o
lo n g io r fpaca fua.
( 1 0 ) F t a E lig ii L ib . I . cap. 10. S ed p ræ c ip u e e x
g en e r e S a x o n o r um , qui ab u nd e e o t em p o r e , v e lu t i
g r e g ç s a fedibus p ro p r iis e v u l f î , irj d iv e r fa d istrahe-
bancur.
( 1 1 ) Ibidem. S ane u b ic um q u e v en um d an d um in te l-
le x is fe t , m a ncip ium , ma gn a cu ín m i fe rico rd ia &
fe s t in a t io n e o c c u r r e n s , m o x daco p re t io lib e r a b a t
ca p t iv um . In t e r d um , e tiam u squ e ad v ig in c i & t rig
in ta , feu q u in q u a g in ta n um é ro fim ul a c a p t iv i ta te
.re d im e b a c j N o n n u n q u am v e r o a gm en incegrum &
u squ e ' ad c e n tum an im a s , cum n a v i e g r c d e r e n tu r
u t riu sq u e fe x u s e x div e rfis g en tib u s v en ie n te s p arite c
lib erab ac.
i'-v ' uU u
A L O U D E H O L L A N D S C H E H I S T O R I .
hadt, op .v ry e ( i ) voeten gefteld
w ie rd en , ten eynde z y o f naar
hun Vaderland , Zulks begeeren-
d e, konden te rugkeeren , o f w e l, in
hoedaanigheyd eer van Broeders dan
van flaaven, b y hem blyven. En
van welke laatften eene Tituen was,
welke, z ynd e een Sueef, dat isZe euw ,
van geboorte en eene w y l tyds ka-
merdienaar van E lo y g ew e e s t, eyn-.
delyk tot ( 2 ) dat g e uk fte e g , dat
hy de waarheyd van den Christely-
2 6 7
ken Godsdienst, die hem E lo y g e leerd
hadt , door het daarvoor
verftorten van z yn bloed, bevestig-
de.
Dus z e eg e ry k was de laatfte krygstogt
van K lo ta r is, mids h y w e ynig e *^28.
maanden daarnaa in het (3) vieren- " '
veertigfte jaar zyne r regeeringe, het
ftervelyke a fley; naa door hem,ftaande
dat ryksbewind, deeze vier volgende
geldftukken onder anderen
(4 ) gemunt waaren.
, ,5, I I I
"■•La;:.
h'
I. De voorzyde van het eerfte is met de beeldenis des Konings beftempeld, cn die
omzoomd door dit randfchrift : & F 3 «n ow
C H L O T A R I U S R e x
k o n i n g k l o t a r i s .
Op de tegenzyde ziet men, tusfchen de twee eerfte letteren van MArfeilje, alwaar dit
geldltuk gemunt is , een kruys en in den rand dit omfchrift :
V I C T V R I A C H L O T A R i r .
DE O V E R W I N N I N G V A N K L O T A R I S .
( i ) V ita E lig ii L ib . I . e . l o . R e d em p to s cn im c a p t iv o s
p ro cin u s co r am r e g e f ta tu en s , ja tta c is ancq eum d enariis
C h a rm s eis lib e r ta tis t r ib u e b a t ; d e in d e crinam ipfis
o p t io n is p ro p o n e b a c e le t t io n em , id e s t , uc fi qui
v elin e jam lib e r i ad p ro pr iam rem e a re p a c r ia r a , ip fe
e is in qu antum fu p p e c e b a t , p ræ b e r c t fu b fid ium ;
fi qui autem cu ra ip fo v elin e p a rm a n e re , lib en s v a ld
e a c co r am o d a b a t a s fe n fum , ica d um ta x a tn o n jam uc
f e r v i , fe d pocius u t fracrc s cum e o d em d e g e ren c .
( a ) Ibidem, H a b e b a t p ræ c ere a fe cum p lu re s verna -
li. Het
c u lo s m fu o co n tu b e rn io d e g en te s fib iqu e n e c c s fa -
r io ju g i te r o b t em p e r a n t e s , de quibus e ra t . . . T i -
tuenus G e n e r e S u e v u s , fidelis C u b icu la r iu s l a i c u s ,
qui p o s te a ad m e r c ed is cumulum p c r v e n i t in ce rem o -
tus.
( 3 ) Anonym. Cesta Frane. Regum cap. 42 . S u c c e d
en te v e r o tem p o re morcuus esc C h lo ch a r iu s r e x ,
fe n e x & p len u s d ie r u m , r e g n a v icq u e a n n o s X L I V .
( 4 ) L e B la n c d es M o n n . d e F r a n c e , p a g . 62.
X x x 2
■ 1ÍI. ,
i-’i I '
\:m
k- '■111
r
iyi -•m-:'
t f . 4
iti - -
; ,1 .li I h'j I