] fei : ; î
siïlèii
‘íilíl!
W / ì II ■»;
!¡fl| 'y
, - ' " 'P : '
i'ili w
: i-'tifestl"
l i
I vi
111
# t ' ' t
Niliit - I l i -
■ :r!l|ll 2 ’
2 9 4
door de bootsgezellcn als de zeebevaa-
rende kooplieden eertyds geeerd en
haaren gewaanden byftand tot het doen
eener voorfpoedige rey ze aangeroe-
pen; zulks die, raids men aan haar
de wacht en magt over de flroomen
en des ook het gelukkig o f ongelukkig
bevaaren der zelven to e fc tre e f,
daarom eensdeels nevens haar fteeds
eenen hond, als zynde het zinnebeeid
der waakzaamheyd , andersdeels
haaren flinkeren voet op den
voorfteven van een fchip , tot een
teken haars vermoogen over het zelv
e , volgens den hiervoorverbeelden
fteen gefteld h e eft, welke voorheen
te Domburg ge vond en , doch thans
ten huyze van d enW e led e len enG e -
ftrengen Heer en Meester Caspar van
Gitters, Loontrekkend Raadsheer der
Staaten van Zeeland, alsnog in weezen,
en des zelfs daarnaar gemaakte afteke«
ning my door den W eledelen en Ge-
ftrengen Heer Pieter de L a R u e ,R e -
kenmeester van der Graaflykheyds
goederen van dat gewest, verzorgd is,
W a t nu de naamrede deezer elders
niet bekend zynde Stroomgodinne ,
wegens wier herkomfte het gevoelen
van verfcheyden verfchiilendis, aanbelangt
, zoo gelievede leezer aan te mer-
kenj hoe boven het thans genaamde
T o lh u y s ofSchenkenfchans een zeker
maatig rivlertje, zoo als my de Heer
Henrik Cannegieter, Hoogleraarder
Hiftorie en Höofdbeftierder der L a tynfche
fchooien te Arnhem, bericht
h e e ft, in het land van K le e f gevonden
w o rd t,’ tgene uyt den R yn Zynen oor-
fprong neemt, doch eerlang zich weer
met dien ftroom vereenigt en d eH E L
genaamd is. Een we ynig beneden deez
e eerfte H e l komt wederom uyt
den R y n een andere iprank, welke
W Y D E R dan de eerfte en daarom
in de oude Duytfche fpraake de W A -
H E L , dat is W Y D E H E L , en b y
de Latynen , naar hunne taalbuyg
in g ( i ) V A H A L i s genaamd is.
D e e z e v o o rb y Nie ume e g e lo o pende
W a h e l , h o ewe l iedert met de
Maas verraengeld , behoudt echter
n o g aan ve e le oorden den naam van
H e l , als uy t T i h e l , B o m -
H E L , H E L w y , BraalcHEL ,
en andere langs dien f troom g e le g e ne
plaatfen van diergelyken naamklank
is a f te me e ten , maar ontlast-
ten z ich oudtyds g e z ame ly k langs
( 2 ) v e r icheydene monden in de
N o o r d z e e : te we e t en , tusfchen
B e u kH E L s d y k , B l o em H E L s d y k e n
den Briel o f B r e e -h e l , om Zyne
(3 ) ongemeene breedte aldus g e naamd.
Tusfchen Go e re e en Hel-
v o e t , datis de V o E X van den anderen
HELfprank ; tusfchen G o e ree
e nH E L L Em e e t en H E L k e r z e e
op ’ t eyland Schouwe; even g e lyk
ook tusfchen dat eyland en W a l-
chre; op welke hoogte z y zich met
de ( 4 ) Schelde vereenigt. Zulks
dit eyland, als leggende aan den uy-
terften Zuydhoorn der W a a le ,
daarom te recht ( ? ) W a l e c o r n ,
dat is H o o r n der W a a l e , in
de
( 1 ) Tacit. A n na l. L ib . I I . cap. 6 . R h en u s u n o a lv
e o co n tin u u s auc mó d ica s io fu la s c i r cum v en ien s
apud p rin c ip ium a g r i Ba ca v i v e lu c in d u o s amncs
d iv id icu r : fe rv a cq u e n om en & v io len c iam c i i r fu s ,
qua G e rm an iam p ræ v e h icu r , d o n e c O c e a n o inis ce a-
tu r : ad G a llic äm ripam lac io r & p la c id iq r a d flu en s ,
v e r fo co e n om e n to V a h a l e m accol® d iciinc.
( 2 ) tìef. de Bello Gail. L ib . I V . cap. 10. R h e n u s
a u c em 'o ritu r e x L e p o n c i is , qui A lpe s in co lt in e , &
lo n g o fp a d o p e r fin es N a n tu a c ium , H e lv e t io r um ,
S e q u a n o rum , M e d iom a t r ic o r u m ,T r ib o c o r u m , T r e -
v iro rum cita tu s fe rtu r : & ubi O c e a n o ap p ro pinq u a-
v i c i a P LU R ES D I F F L U I T P A R T E S MULT
I S QU E C AP I T IE US I N O CE A N U M I N F L U I T .
( 3 ) Tacit. A nn a l. L ib . I I . cap- 7 . A d G a llic am
r ipam la c io r & p la c id io r ( R henus adfluens v e r ib
c o g n om e n to v a h a l e m a c co læ d ic u n t# m o x id
q u o q u e v o c a b u lum m u tâ t M o fa f lum in e , e ju sq u e i m m
e n s o ORE eu nd em in O c e a n um e ffunditur.
( 4 ) Cæfar. de Bello GaUico L ib . V I . cap. 32. Ip fe
cum reliq u is trib u s ad flumen S c a l d i m , q u o d
I N F L U I T i N M o s a m , e xcre raasq u e A rd u en næ
p arces ir e co n ftitu ic .
( 5 ) Ann al. Saxo, a d a n n . ïo o j . In te r im Ba lduw in u s
n e c e sû c a te c o a t tu s h umili fu p p lic a t io n e v en iam imp
c -
k F L E T V S C E N N A L O N I S
- P R O S E E T s v i S
V \ S L M ■
ÆFr.fZ)a,e. ilie.. réV"a.uZv...-vZ yiicùa.
1 ll ’'I