f í " l
2 14 G E R A R D V A N L O O N S
door hunne andere aannaderende
Landgenooten vooru^’ tgezonden ( i )
waaren , door de aldaar woonende
Franken, uyt vreeze van anders doende
de pas gefuste gramfchap van Julianus
weer op zich te zullen laaden,
den van hen verzogten doortogt op
eene rondborftige avyze g ew e yg e rd
was, zoo ftaakte de aldus a fgeweeze
menigte der Barbaaren daarom echter
geenszins haar eerfte voorneemen:
maar met den uyterften Ipoed verfcheydene
booten en houtvlotten op
den R yn vervaardigd hebbende,raakte
z y des onaangezien over dien
ftroom en in het eyland der Batavieren
, ter piaatiè alwaar de Salers woonden,
zynde een gedeelte der Fran-,
k e n , en onder wicr gebied z y dierhalve
te die tyden ftonden. D o ch
w e lk en , mids de onverwachte overftrooming
dier tallooze m enigte , zich
thans genoodzaakt zagen om onder
het ftraffe juk dier in ’ t land gevaile
Saxers te bukken.
H o o g lyk ontftelde dit voorval Julianus
; doordien h y wel voorzag h o e ,
om de ongenaakbaarheyd des lands,
de thans aldaar zynde Saxers geenszins
met die vaardigheyd, aïs die ’er
zieh van meester gemaakt hadden,
weer daaruyt te verjaagen waaren.
Dierhalve g a f hy aan de nog aldaar
200 in deeze als gene fterkten in bezetting
leggende R oraeyniche krygsknechten
be ve l, van met naadruk dp
van het platte land aldus meester gewordene
Saxers alom (2) te b evech ten ,
doch vooral toe te zien van b y dat
voorval niemand der aldaar te voore
geweest zynde Salers te dooden,
raaar in tegendeel al willens hen eenen
w e g open te laaten, langs w elken
die z ich , by aldien z y daartoe gene-
genheyd mogten hebben , het ge-
wcld dier in ’ t land gevalle vreemdelingen
zouden können onttrekken;
dewyl z y niet als vyanden o m ’ t ryk
te befchaadigen , raaar door de Quaden
uyt de aan hen toegeftaane landen
verdreeven zynde, zich thans alleen op
den grond des ryks geplaatst hadden.
En voorwaar deeze v o o rzo rg was
niet v ru g tlo o s ! want de overheerde
(3 ) Salers, ziende zich door ’s K e y zers
ongemeene goedheyd tegen
hunne verwachting op zo o gulharti-
g e w y z e voorkomen , onttrokken
zich dierhalve niet alleen willens
het hen drukkend juk der v a n ’t land
meester gewordene Sax e rs, door
zich eensdeels naar de uyterfte eynden
des eylands, andersdeels nevens hunnen
Kon ing buyten het ze lve te beg
e e v en , maar ftelden zich gewillig.
nevens hunne v ro uw en , kinderen en
goederen, voor zo o ver z y die de
fchenzieke handen der plonderaars
hadden können ontvoeren, onder de
befcherming der R om e yn en , als van
welken z y alhier met de woon voorheen
geplaatst doch federt, g e ly k uyt
dit verhaal b ly k t , weder afgeweeken
waaren.
Se-
( i ) Zozim i H i l l . L ib . I I I . fo l . 707. A t fin it im is
F r a n c is e o s t ra n iitv p ro h ib e n t ib u s , q u i m c tu e r im t ,
n e justara C æ fa r i causfam p ræ b e v en t , f e ru r fu s in va -
dcncli : n a v ib u s c ó n ü r u t t is R h c iio p ræ c c r v e t t i pa*
r cn t cm F r an c o rum Im p e r io r e g io n em , in R om an i
ju r is fo lum co n te n d e ru n c ; & adpulfis ad B a ta v iam
n a v ib u s , quam d iv ifu s R h en u s in fu lam e f f i c i t , qua-
v is infula flumine a m a jo r em , S a lio rum iia t io n em ,
F r a n c o rum a p a r te p ro fe t tam & v i • S a x o n um in
h a n c in fulam lu is c fed ib u s r e je t t am , e xp u le ru n t .
H æ c Ín fu la , p riu s Rom an is in u n iv e r fum p a r e n s , a
S a li is h o c tem p o re p o sû d c b a tu r .
( 2 ) Ibidem Cæ fa r e a re c o g n i t a , Q u a d o s ille
q u id em v ic is fim ad g red ieb a cu r : fed ju s fo p riu s
e x e r c i tu cum Q u ad is a c rite v d im ic a r e , S a lio rum n e m
in em o c c id e r e , n e c p r o h ib e r e , q u o minu s in R o -
manovum fin es i i l i t ra n firen t ; q u q d n o n uc h o s te s
R om an am r e g io n em p e t e r e n c , ied p e r v im & co a c -
t io n em a Q u a d is p elle ren tu r .
( 3 ) Ibidem, H a c an im a d v e r fa Cæ fa ris h um an ifa tc
S a lii p a r tim c x in fu la cum r e g c fu o R om an um in
fo lum t r a n s jic ie b a n t , p ar tim ad lim ite s in ica fu g a
fe c o n fe r e b a n c ; om n e s C æ fa r i fu p p lic e s f a t t i fp o n ce
fua f e cum r eb u s f u i s , ejus fid e i p e rm itc e b an t .
A L O Ü D E H O L L A N D S C H E H I S T O R Í .
Sederi dit voorval dorsten de Quaden
en anderen in ’ t land gevalle
Saxers zich voor de vuyst met de
Romeynen in geen gevecht meer in-
iaaten, maar zich des daags in de akc-
lige bosfchen ichuyl houdende, beftonden
z y flechts des nachts de oude
inwoonders des lands door ge-
zwinde en onvefhoedfche uytloopen
te beftook en, en aldus allo die genen,
welken hen in handen vielen en van
welken het getal niet gering was, van
het leeven te berooven , zulks dit
v e rb ly f des Saxers in de bosichen en
het doen van veelvuldige uytloopen
u y t de zelven den v o e t tot het bekende
verdichtiel van het ( 2 ) W o u d
2 .0 N D E R G E N A D E , in OnZe
oude Chronyken , g egeeven heeft.
A l s z y nu op-deeze w y s zeer v e e le
inwoonders g e v e ld , en julianus en
des Zelfs Raaden, in ’ t uytvinden der
noodige hulpmiddelcn tot weering
dier ongehoorde moorderyen, zich
nu eene w y l tyds onderling beraad-
ilaagd hadden, boodt zich daartoe
eyndelyk eene Charlotte aan. Dees
21J
zynd e van eene ongemeene gro ote
lighaams geftalte en geene mindere
dapperheyd des gemoeds* hadt, als
Zynde een Barbaar van g eb o o r te , en
des ook het nachtrooven dier volken
kundig , door het z e lv e , hoewel
daar toe onbevoegd terwyl h y zich
te Tr ie r ophieldt en dc over den R yn
zynde volken de naast dien ftroom
gelegene fteden voor de aankomst
van Julianus dagelyks ontrustten, eenen
zeer grooten naam verworven ; en
v erzog t dierhalve (3) dat hem, tot
het achtervolgen der zelven op de
Saxers, ora dus het eene mes door
het ander in de icheê te houden, de
daartoe noodig zynde manlchap mogt
geleverd worden. Dit wierdt door
(4 ) Julianus, als niet magtig zynde
het ze lv e door z yn e e y g en e benden te
d o en , gretig ingewilligd : veele Sailers
o o k , gevoelig dat z y door de
Saxers uyt Batavië gejaagd waaren,
vervoegden zich op bevel van Julianus
b y den zelven , en deeden aldus
gezamelyk langs alle kanten en ty den
zo o veelvuldige onverhoediche
uyt-
C O Z'.ißmi H i f i .L ib . H I . fo l .p o S . Cæ fa r n on jam ad
b ellum g c r cn d um p rom c o s , t t au d en te s amplius b a rb a ro
s v id c n s , fe d c lam d e s t in is in cu r fio n ib u s t t la t r o c in iis
in te n to s h au d le v ib u s in d e m a lis a c d e t r im e n t is r e g
io n e r a a d fic c r e : q u id a g e r e t d u b iu s , h an c artem-
b a rb a ro rum p ru d e n t i ib ra te g em a te v ic is f im iiltu s e st.
E r a c q u id am v a s to fupra c e t e r o s om n c s c o r p o r e :
c u i c o rp o r is m a g n itu d in i v ir ili s animu s r c fp o n d e - '
b a t . H u i c nat-ione b a r b a r o , c e te r isq u e cum b a r b
a r is la t r o c in iis a d fu c to v ifum esc r e li t t is fed ib u s p a t
r i is ad fu b jc t to s R om an is C e k a s m ig ra r e . Q u um q
u e T r c v i r is ad a liq u o d t em p u s h æ r c r c t , quæ u r b s ,
T r a n s a lp in a fum g en tium m a x im a e s t , a c T r a n s rh e -
nanos_ b a rb a ro s v id e r e t u rb es in a d v e rfa R h e n i r ip a
fita s in cu r fio n ib u s v c x a r e ; om n ium q u e fo r tu n a s ,
n u llo p ro h ib e n te ra p e r c : q u o d fan e tum t cm p o r is a c c
id ie , qu um n e cd um ju lia n u s Cæ fa ris p o te s ta tem
iia t tu s e s fe t ; d e tu cnd is q u id cm o p id i s c o g i ta b a c ;
l e d , q u o d e ju sm o d i q u id ip fe m o li r i n o n a u d e r c t ,
c u i nu lla R x , uc id f a c e r e t , p erm ifisfe c ; in i t io ' f o lu
s in d enfisfimas lilv a s a b d i tu s , b a rb a ro rum impres-
i io n e s o p p e r ie b iitu r : e o sq u e n o t t ii a d g r e s fu s , u b i t e mulenc
ia t t fom no®jam c o n ib p it i ja c c b a n t , c a p i ta
q u o cq u o c p o t e r a t , b a rb a r is a b fc in d e b a t & in u rb cra
a d la t a , c iv ib u s o s tcn d e b a t.
( 2 ) jo b . G o c c e M S . C h r o n v k v a n H o lla n d p a g . 3,
íDnci: UIÛIIC ÔÎC i i i i lb c N e d e r la s fe n , 0ÍC om n p á
mene cn o cûcn/ ö ie bncv Reft opfci* u ia r c lr / cn
oc T um c it ö a t oUn Oie n b cm u tc Ijaôt ö a t glju
me t ö rfm uolfie ö oct ö it 2&nfrfj tomen mocJjt /
OÍJP fo u t m -ffo n t ô cjîfcb cn toc?0cn ö a n b a t ûolc.
^ o c fepôc üic ticu fcc ü it to o n t Oat m acij to cl ljic=
ten ö a t W i l d e w o UT SONDER g e n a d e n .
( 3 ) Zofimi H i f i . L ib . 111. fo l . 708. Id infticucura
co n tin u an s mc cum & cu n t ta t io n em b a rb aris n o n
e x igu am in jic ie b a c ; jg n o r a n t ib u s quidcm illis id ,
q u o d fie r c e ; fe d ipfum camen d e tiim en cum e x e o
d e p r e h e n d e n c ib u s , q u o d in fin gu lo s p ro p e die s e o -
rum co p iæ d im in u erentu r. Q u um autem & alii la-
tro n e s cum e o fe co n ju n x is fen c & fin g illa t im c o l le t t i
âuandam ad multitu d in cm e x c r e v is fe n c : tum v e r o
h a r ie tto ( n a m h o c n om e n e ra t c i , q u i primu s in f idias
h a s c e c o n tr a b a rb a ro s e x c o g i t a v e r a t ) ad ito Cæ»
fa r e r em e i n o n multis a n te a co g n icam aperic.
( 4 ) Ibidem. C æ fa r , cu i fa c i le n on e sfec cum e x e r c
i tu n o t tu rn a s & clamd e stin as b a rb a ro rum in curfio -
ne s c o e r c e r e ( n a m e x ig u o n um e r o , m u lt isq u e lo c is
disperfi la t ro c in a b a n c u r , & u b i die s illu x is le c nemin
em om n in o v id e r e e ra c , q u o d in f a l tu s a g r is v ic in o s
fe rn et a b d e r e n t , c x iis v it t i ta n t c s quæ h o c la t r o c in io
a d q u ir e r e n t ) quum a d an imum r e v o c a s f e t ,q u am d i f -
fic u lte r h o ste s domicuvus e s f e t : ad eam r cd a t tu s esc
iie c e s fita tem u t n o n e x e r c itu t a n tum , fed e t iam la-
t ro n um g lo b o q u o d am la t ro n e s p e r fe q u en d o s fta-
tu ere c . Q u am o b r em C h a r ie t to n e _ cum fu is r e c c jF
co & iisdem è S a lio rum numero com p lu rib u s atljunc-
t i s , h o s n o t t u , v e lu c c x e r c i to s la c ro c in iis in la t r o c i nante
s Q u a d o s em ic teb a t : in te rd iu .d is p o f ita s fu b dio
militum r ta tione s h a b eb a t & om n c s , q u i la tronum
manus e v a d e r e p o tu e r a n t , t ru c id a b a t.
l i h h 2
I »
.(S
l'ili