: *".a
raiifeÎÏi
I ''III!'-'! 1 I'i# ■"
ìYà rii
'/ fi' fe'll iH # #
32S G E R A R D V A N L O O N S
fchen voortfokken, En Angilbald
( i ) heeft ray ook gegeeven o f
ter hand gefteld het dorp Wadradoch
genaarad, i n ’t land Taxan-
dre op de rivier Duthraala. En
, Ansbald ( 2 ) heeft ray g e g e e ven
en overgeleverd z yn geheel
aandeel in het dorp, genaamd Bus-
loth, in ’t land Taxandre, En
„ Berethinde, eene G od toegewyde
„ v ro u , heeft (3) ray gefchonken o f
„ overgegeeven al haar aandeel in het
„ dorp Bobanfchot in ’t land Taxan-
„ dre. En Henrik heeft my ge-
„ fchonken her d o rp , ’t gene ge-
„ naamd wordt Pieplo. En Erigel-
„ bert fchonk o f g a f my nog onlangs
„ al z yn aandeel in het dorp ge-
„ naamd
îWKMMë
d e com p a r a to , v e l de q u a lib e t r e ad n o s n o s c itu r
p cT v e n ls fc , n o s a d ie præfenci fuprafcripco D om in o
vV iilib ro rd o donamus acque cradimus: t t illu d te lo -
n iu r a , q u o d ad parcem noscram ib id em v e n c r a c ,
h o c e s c , illum cerciam p arcem ad in te g rum e i con -
ce sfimu s acque d o n a v im u s : in e a r a cione uc ib i chus
v e l luminaria d ebeanc e s fe p ro c u r a t a , & p r e s b y t e r i,
q u i ib i fe rv iu n t p ro p e c c a t is n o s tris D om in i mifcri-
co rd iam debe an c e x o r a r e : & uc ip fe fuprafcripcus
D om in u s W illib ro rd u s ip fam e c c le fiam v e l quid-
q u id ib id em asp ic e re v id e tu r , fe u ip fum celonium
h a b e a t , t e n e a c , a tq u e p o s f id e a t , dandi v e l commu-
t a n d i , v e ! q uidquid e x in d e fa c e r e v o lu e r i t , lib e ram &
firmisfiman in omnibus h a b e a t p o te s ta tem .
S i qu is v e r o , q u o d fu tu rum e s fe n o n c r e d o , he-
red um v e l p ro he red um m e o rum , v e l quælibec o p p o fita
p e r fo n a c o n t r a h an c d o n a tio n is ca rtu lam v en ir e
t c n t a v e r i t , & eam in fr in g e re co n a tu s fu e r ic ,p r im i -
tu s iram D e i Om n ipo ten c is in cu r r a c , & S a n Z o rum
A n g c lo r um , & a limin ibus e c c le fiæ a lie n e c u r , par-
tem q u e h ab e a t cum J u d a , & u lt io n e Anan iæ & Sa-
p h i ræ , v e ! lepræ G ie z i per cu c ia cu r : in fu pe r in fe ra t
f is c i ju r ibu s auri libras d u a s , a rg en ti p o n d o q uih que.
N e c fi q u id r ep e c i t , e v in d ic a r e v a le a c , fed firma t t
im raob ilis hæ c d o n a tio p eren n ib u s tem p o rib u s p e r -
manca c ft ip u la t io n e fu b n ix a .
A Z u m p u b lic e esc h o c W e im o d o , r e g ia V i l l a ,
ü cum f e c i t O Z o b e r d ies v i g in t i , r e g n a n te T h e o d
e r ico r e g e an no f e x to .
( i ) iliariene V e t . Scrip. Coll. tom. I . fo l . 14 . D o m
in o v e r e S a n Z o & A p o s to lic o p a t r i W illib ro r d o
E p is c o p o Aen gilba ldus filius H ild ib o ld i quondam d onato
r falucem in D om in o . D um quisque in præfenci
fæ cu lo co n v e r fa r e v id e c u r , c o g i ta re n e c e s fe^ e s c ,
q u a lite r animam fuam d e p e c c a to & pæ n a æterna
lib e r a r e d ebeac . Id c i r c o e g o A en g ilb a ld u s p ro ftlu ce
animæ meæ v e l req u ie fem p ite rn a crado cibi W illi -
b r o rd o E p is c o p o ter ram in lo c o v e l v illa nuncupaca
W a d e r lo fuper flu v ium D u tm a la , cum om n ib u s ,qui
ib id em h c r ed ita rio ju r e v e l la b o r a tu lé g i t im é posfide-
r e v ifu s fum , cotum a die p ræ fenti cib i t r a d o , acq
u e in tuam p o te s ta tem cransfundo : id esc cam ter ras
ara co v ia s , cum camp is p r a c i s , p a s c u is , a q u is ,
a quarum que d e c u r fib u s , m o bilib u s & im m o b ilib u s ,
& filv am ad eumdum lo cum p e r t in e n tem t t V I I I .
ca faca s cum hominibus t t m an c ip iis & cum omni
p e c u lio fu o . H æ c om n ia a d ie p ræ fenc i tifai d o n o ,
d o n a tum q u e p erennis tem po rib u s esfe v o l o , u t h a b
e a s , ten ea s acque p o s i ìd e a s , tu isqu e ad hab en d um
dcv clinquas & q u ic q u id e x in d e fa c e r e v o lu e r i s ,
lib e ram acque firmisfimara in om n ib u s h ab ea s po-
tertacem. ¿Siquis v e r o q u o d fu tu rum esfe n o n c r e d
o , heredura v e l p ro he red um n i e o n im , v e l
quælibec o p p o fita p e r fo n a , c o n tr a h an c d on a tio n is
ca rtulam v en ir e cencaveric , & e am in frin g e re
c o n a v e r i t , primicus iram D e i om n ip o ten c is inc
u r r a t , & fa n Z o ru ra an gc lo rum & a liminibus
E c c le f iæ a lien e c u r , p a r tem qu e hab ea c cum Juda &
u lt io n e ra A nan iæ & Z a p h i ræ , v c l le p r a G ic z i p erc
u t ia tu r , t t in fe r a t fifc i ju r ibu s auri lib ram uriam ,
arg en ti p o n d o X , n e c f ic q u o d r ep e c it evindicare*
v a ie a t , ie d firma t t immofailis h æ c d o n a c io p erennis
tem po rib u s perm an e a t ftip u la t io n e fu b n ix a . A Zm n
p u b lic e in lo c o B ic t ìn um , covam_ tes tib u s an n o X .
r e g n i dom ni n o s t ri C h ild e b e r t i g lo r io fis fim i r e g
i s , fu b d ie ca lend a s o Z o b r is . E g o A en g ilb a ld u s
h a n c ca rtu lam r e le g i & co n firm a v i , O nsb al-
d u s , E b u ru r a e s , E d i lh a rd e s , R o b e r t e s , T o le b a ld e s ,
E t r e le , E u c lin d e , B e r ciind e fub fcr ip fe ru nc. E g o
E ld u inu s p r e s b y c e r , r o g a n te A en g ilb a ld o v ir o illu s tri
, fc r ip h & iu b fc r ip f i, fignum q u e c ru c is ad fix i. f
( 2 ) M a r t. F e t. fc rip t Coll. tom. i . f o l . 18. In_ Ch r ifti
n om in e d ile Z is fim o t t fan Z is fim o patri W illib ro r d o
p o n t if ic i A nsba ldu s mo n a ch u s filius W ig ib a ld i q u o n d
am dona co r. L c g e s & ju r a fm u n c , & co n v e n ien -
tia fæcu la rium per fon arum e ft u t d e r eb u s fu is p r o p
r i is , u nusquisque. Q u o d fa c e r e v o lu e r ic lib e ram
h ab ea c p o c e fta c e r a , & h o c fo lem n i fcripcu ra p ro
tem p o rum fe rie f irm e tu r , q u o d cu ra i t a e f t . E g o
A n sb a ldu s p erp en d en s in m en te m c a frag ilicatem
p ræfenc is v icæ , co g i ta v i a liqu id de rebus me is tib i
p ro rem ed io an imæ m eæ feu orac ionura tu arum
lu c r o dare & d e le g a r e : q u o d t t ica f a c i o , h o c e ft
q u o d cibi d o n o in lo c o H a e s la o s , in p a g o T e x a n -
d riæ fuper flu v io D u dm a la ,c o c um ad in ce grum q u o d
m ihi g en ico r meus W ig ib a ld u s qu ond am h c r ed ita r io
ju r e d e r e liq u i t , v e l q u icqu id e g o ib idem ju s c c lab o -
r a r c v ifus fum , h o c e f t c a f i s , cu r c ic lis , c am p is , p ra t
i s , p a s c u is , aquis , aquarum que d e c u r f ib u s , cum
W a c r i s c a p o , & a r a to r ia t e r r a , m o b ili cum im m o b
i l i , cum manencibus ib id em a fp ic ie n t ib u s , X . fcr-
v ie n te s G a f e r g a r ia s , H o c lio fin u a s _, cum iiig re sfu t t
c g r c s f u , cum om nibu s ad jacenc iis a d ie p ræfenc i
tib i ad in ce grum d o n o , d o n a tum q u e p eren n is tem p
o r ib u s e s fe v o l o : h o c h a b e a s , c é n e a s , posfid ea s
acque d e f e n d a s , tu isq u e p o sfid en d um d e re lin q u a s ,
v e l q u icqu id e x in d e fa c e r e v o lu e r i s , lib e ram pqc esta-
tem hab ea s. Siquis v e r o , q u o d fu tu rum esfe n o n
c r ed o n o s ip f i , q u o d a b fic ,a u t a liqu is d e h ered ib u s auc
p ro he red ibu s no s cris con erà h an c d o n a tio n is n o s t ræ
carculam v en ir e t c n t a v e r i t , & e am in fr in g e re v o lu
e r i c , & t ib i d c is tis jam r eb u s aliquid qu afi here,
d ic a r io ju re au fe r re c o n a v e r i t , primicus iram omni-
p o te n t is D e i in cu rrac t t fa n Z o rum an g c lo rum & a
lim in ib u s E c c le f iæ D e i v e l com m u n io n e fa n Z o rum
e xcran eu s e f f ic ia tu r , & lepram p i e z i , v e l p cr cu s -
fio n c r a A nan iæ & Saphiræ c o n fe q u a tu r , p a r tem q u e
h ab ea c cum ju d a S ch a r io c h e , q u i D om in um t ra d id
it , & in fu pe r in fe r a t cibi una cum c o g e n t e fis co
au ri lib ras V . a rg en ti p o n d o X V . f c n e c fic q u id cm
q u o d rep e cic c v e n d ic a r e v a le a c , fe d fru s t r a ta ejus
v a n i ta c c , h æ c c a r t a -p e r e n n is tem po rib u s firma &
im m o b ilis p erm ane at a ft ip u la t io n e fu b n ix a . A Z u in
p u b lic e in m o n a s te r io ¿Suescra, an no i . D a g o b e r t i
r e g i s ,d ie V I I I I .c a le n d a v um n o v em b r ium . E g o L a u -
r cn t iu s in d ignu s P r e s b y c e r , ro g an te A n s b a ld o D e i
fe r v o fc r ip ii.
( 3 ) M a rt. Fo t: Script. Coll. tom. l . 'f o l . 17 . In
C h r is -
naamd Hineiloten, in ’ t land Taxandre.
Engelbert ( i ) g a f o f fchonk
my n o g het dorp, ’t welke g e naarad
wordt Alpheim , in ’t zelve
land van Taxandre. Desgelyks
heeft my de Priester ( 2) Ansbald
gefchonken en overgeleverd het
329
dorp Diosna genaamd, in ’ t land
Taxandre op den ftroom D ig e -
na. En Thietbald heeft my g e fchonken
en overgeleverd zekere
k erk, welke is in ’ t dorp Montna-
heira, en Araride genaarad wordt,
met alles wat’er aan behoord. En
3, de
C h r is c i n om in e . D om in o S a n Z is fim o & v en e r a b ili
patri W . e p is c o p o B e r t i le n d is . filia W ig i b a ld i , co n -
g
Jecrata D e o d o n a t r ix . Q u isq u ís a d D e i p arces v e l
ad lo c a fa n Z o rum a liq u id de rebus fuis dare v e l del
e g a r e v o lu e r ic h o c lo lem n i fc r ip tu r a f irm e tu r , uc
p ræ fep to ru in fe rie fide s raca acque p ro b a c a c e lc b r c -
tu r : q u o d & fa c ie n d um æ r tim a n s , t t co n fid e ran s h u ju
s vicæ in ce rcum fr a g ilem q u e ft a tum , a liqu id cibi
d e r eb u s m e i s , d o n in e p a ce r p o n d f e x , p ro rem e d
io an imæ m eæ , le u o ra c ion um tuarum im ma rc ef-
c i b i i i f r u Z u , donand um d e c r e y i : q u o d & ita f e c i :
dans t ib i in p a g o T e x a n d r e n f i? lo c o H o c c a f c a u c c j
fu p e r f lu v io D u dm a la , q u o d mihi macer m e a O ad ra-
d a h e r ed ita r io ju r e le g itim e reliquie h o c e f t , cafacàs
V , c um - fa la t t c u r t ic le m e o , q u o d ad præfens. h a b
e r e v i f a f u m , cum m a n c ip iis -q u in q u e & u x o r ib u s ,
t t in fanc ibus e o r u m , h æ c om n ia cibi à d ie p ræ fe n t i
p r o m e r c ed is meæ a u gm en to d o n o , a c d e m e a in
cugra cran sfu n do p o te s ta tem , cura om n i p e c u lia r i
e o r u m , h o c e ft ca fis c u r c ic lis , f i l v i s , t e r r i s , p ra t
i s , p a s c u is , & a r a to r ia t e r r a , a q u i s , aquarum que
d e c u r f ib u s , fa r in a r iis , m o b i l i , t t im m o b i l i , cum'
in g r c s fu & e g r e lju & w a t r i s c a f o , & v a s fa llo s V I .
c um trib u s p u e llis & filv am in lo c o H u li s la um ,
& q u ic q u id m ih i ib id em le g i t im e p r o v e n i c , & in
a lio lo c o d iZ o H e o p u rd um ter ra s & f i lv a s , t t q u ic q
u id e x m a tre ra e a ib i p o s fid e re v ifa fum h o c cib i
d o , d o n a tum q u e p eren n is tem p o rib u s v ó lo . S iq u i s
v e r o , q u o d fu cu rum effe n on c r e d o h e r e d um , v c l
p ro lie r e d um m e o rum , v e l q uæ lib e c o p p o fita p e r ío c a ,
c o n t r a h an c d on a tio n is ca rtu lam v en ir e c e n c a v e r ic , t t
e am in fr in g e re c o n a v e r i t t t p rimicus iram D e i om n ip o -
cencis in cu r r a c , & S a n Z o rum a n g c lo rum , t t a lim in ib
u s .E c c le f iæ a lien e c u r , p a r tem qu e h a b e a t cum ju d a ,
& u lcionem A nan iæ & Z a p h i ræ , v e l le p r a G ie z i
p e r c u c ia c u r , & in fe r a t fis c i ju r ibu s au ri lib ram
u n am , a r g e n t i p o n d o X . n e c fic q u o d rep e tic e v in d
ic a r e v a le a c , fe d firma & im mo b ilis h æ c d ona cio
p e r e n n is tem p o rib u s perm an e a t ft ip u la t io n e fu b n ix a .
A Z u m p u b lic e in lo c o c a læ , I V . ca len d a s A u g u f t i ,
an n o X V I . r e g n i d om n i no ft r i C h ild e b e r t i g lo -
r io fisfim i r e g i s , cura te s tib u s A n sb a ld o F o le b a ld o ,
A e n g e lb e n o , R o b e r t o , A d l c f o , W e re n g a c o , Nan-
d u in o , W ig b e r c o . E g o L a u re n t iu s p r e s b y c e r , r o g
a n te E e r c ilen d e illu s tri fem in a acque D e o co n fec ra -
ca v i r g in e , fc r ip fi & fu b fcr ip fi.
p o n d o X . & n e c f ic c
fe d firm a & im m o b ilis '_________
ad ftip u lac ione fu b n ix a . A Z u m p u b lic e 'T illib u r g is !
X I I . ca lend a s J u n ia s , an n o X V . C h ild e b e r t i g lo -
rio fisfirai r e g is . E c d o cibi in p a g o T e s te v e n t i fu p er
M o f a m , lo c o b irn i , ca fa tam unam cum om ni p e c u lio
( i ) Martene F e t . Script. Coll. tom. I . fo l. i6 . In
C h r is c i n om in e , d o r an o S a n Z is fim o & d ile Z is fim o
p a t r i W . E p is c o p o A en g e lb c r cu s filius G a o b e r co
q u o n d am d ona co r . D um le g e s t t ju r a fin tin e , &
c o n v e n ien c ia F ran c o rum e s c , u t de faculcac ibus fuis
q u is q u e q u o d fa c e r e v o lu e r ic lib e ram h a b e a t p o te s -
ta c em , t t n e c e s fe e s t , u t q u isq u e pi-o in c e r to hujus
v icæ e x i tu de r eb u s fu is aliquid ad D e i parcem com -
m it ta c uc p e r h o c in dulgenciara fa c in o rum fu o ru in
p e r c ip ia c . Id c i r c o e g o A en g e ib e r tu s p ro rem ed io
animæ meæ f e u r c c r ib u t io n e æ c e r n a , a liqu id c i b i ,
d om in e p a ce r & p o n t ife x W . de r eb u s me is d ona re
d e c r e v i : q u o d & ita f e c i : h o c e s t in p a g o T e x a n -
d riæ in lo c o n u n cu p an c e A l f h e im , q u o d m ih i e x
p a te rn o ju r e le g itim e p ro v e n ic : h o c e s t ca faca s X I .
c um Sa la & cui-cicle m c o , q u em a d p ræ fen s h ab ere
w fu s f u m , cum m a n c ip iis , & om n i p e c u lio e o rum .
H æ c om nia t ib i a d ie p ræ fenc i t ra d o acqu e trans-
fu n d o cum om ni incegricace v e l ad ja c en c iis e o r u m ,
h o c esc c a f i s , c u r c ic lis , f i l v i s , c e r r is , p r a t i s , p a s c
u i s , & a r a to r ia t e r r a , a q u is , aq u arum qu e d e cu r fib
u s , m o b ili t t im m o b i li, e g re sfu v e l in g r e s fu , &
W a t r i s c h a f o , hæ c om n ia cibi d o , d o n a tum q u e e s fe
p erh en n is tem p o rib u s v o l o : h o c h a b e a s , t e n e a s ,
p o s f id e a s , tu is q u e ad p o sfid en d um r e lin q u a s , &
q u icqu id e x in d e fa c e r e v o lu e r i s , libc-ram & fir-
niiflìinam in om n ib u s h ab ea s po ce fta cem. S i qu is
v e r o , q u o d fu tu rum esfe n on c r e d o , e g o ip f e , q u o d
a b i ì c a u t a liq u E d c hered ib u s au t p ro h e red ibu s
n o s t ris c o n tr a h an c d o n a tio n is n o ft ræ ca rtu lam v e n
ire c e n c a v e r ic ,.& eam in fr in g e re v o lu e r i t , t t cibi
de iscis j,am r eb u s aliquid qu afi h c r ed ita rio ju r e au fe r r e
c o n a v e r i t , primicus iram om n ip o ten c is D e i in c u r r a c ,
& fa n Z o rum A n g e lo r um , & a lim in ib u s E c c le f iæ
D e i v e l com m u n io n e S a n Z o rum e xcran eu s e fficiat
u r , t t lepram G ie z i v e l p e r cu s fio n em A n an iæ &
S aphiræ c o n fe q u a tu r , p a r tem q u e h a b e a t cum Juda
S c h a r io c h e ,q u i D om in um t r a d id i t , & in fu p e r in fe ra c
cibi u na cum co g e n c e f is c o au ri lib ras V . a r g e n t i
ndü fie ciuod rep e cic c v e n d ic a r e v a l e a t , •
;h æ c n ò s t ra .»d.o.uni;.a»t.»io p e rm_a n e a t ,
. E g o V irg iliu s p re sb y c e r fc r ip fi A e n g e ib e r tu s ,
W e r e n g a c tq f r a t e r eju^ P au lu s p j;e sb y c e r , A ld r a o ,
A ld u in o , N a rd g a o to , E g i s g a r o , N a n d u ia n o .
( 2 ) Ibidem fo l. 19. In Ch r is ci n om in e , d om n o fans-
t is lim o a c b ea cisfimo p a t r i W il l ib r o r d o Ansba ldu s
f c r v o rum D e i fam u lu s. D um qu isq u e in p ræ fe n t i
fæ cu lo co n v e r fa v i v id e tu r , c o g i ta r e d e b e t quacenus
an imæ fuæ c o n fo la t io n em p ro e ie ëm o fy n a fa n Z o rum
lo c o rum v e l o rac ionum fub fid ia h îc ad q u ire re p o s f
i c , d ic en te D om in o : dace e le ë em o fy n a r a , t t e c c e
om n ia munda fune v o b is . E t ite rum : ficuc, aqua
e x t in g u i t ig n em , i t a e ie ëm o fyn a e x t in g u ic p e c c a tum .
Q u a p ro p te r e g o A nsb e r cu s filius W illib a ld i q u o n d
am , d o n o p ro re ra ed io animæ m e æ , & p ro ret r i-
b u c io n e æ ternæ falu tis fe u o rac ionum tu a rum , c ib i
d om n o p atri a c p o n t i f i c i , aliquid de r eb u s me is p ro p
riis in p a g o T e x a n d r îæ , lo c o D i e s n e , ca fa ta s V I .
cum S a la , cu r c ic le m e o , cum V J . m an c ip iis & infan
tib u s eo rum . H o s cibi cum om n i p e c u lia r e
f u o , cum om n i incegricace t r a d o , ca iis curci-
l ib u s , c am p is , p r a t i s , p a S cu is , f i l v i s , aq u is aquarumqu
e d e c u r f ib u s , & a r a to r ia te r ra , m o b ili v e l
im m o b i l i , cum e g r e s fu v e l in g r e s fu , v e l v a c r is c a fo
Ic em d o cibi in p a g o T e x a n d r iæ , lo c o L e v e c la u s ,
fu p er f lu v io D u cm a la , cafacas V I I . cum S a la &
cu r c ic le m e o , cum V I I I . m a n c ip iis , & u x o r ib u s
& in fanc ibus e o r u m , cum c a f i s , c u r c i c li s , ca ra p
i s , p ra c is , p a s c u is , f i l v i s , a q u i s , aq u arum qu e d e curfibus
, t t a r a to r ia t e r r a , m o b ili & im m o b i l i ,
in g re s fu & e g r e s fu . Si quis v e r o , q u o d m in im e
c red im u s e s fe fu cu rum , fi quis fu e r ic u llu s d e h e re dibus
au t p ro p in q u is n o ft r is , fe u q u æ lib e t e xcra-
nua au t o p p o fita p e r fo n a , quæ c o n t r a h an c nos-
O o 00