« J'Iri
•i i f ë l ; ? ’ , ' T
i : A
" 1,!.' 'BIÌ
A 1'»'« ,i„ -
M W v ' f
f '% '
fa: "'¡Glrj
i? 'f i« f " î
Jffwl!
"*3ìi|!ji;!ri|]Ì i
I* ir : mrnm
l/ t ifiü J i
. 'Mil«!
L l'
' I l i í l ' ^ Ì
150 G E R A R D V A N L O O N S
h y zich dan z e lf, als het hern aan
beleyd ontbrak, door ’t geluk be-
gunitigd zag : en waarom ook het
heir de tu cht, min dan het betaam-
d e , in acht nam. Dus gelukte het
hem ook w e ynig dagen daarnaa
het gevaar der gevangenisie, doch
geenszins de fchande zyner reukeloosheyd
te vermyden : want ( i )
gereysd van Nuys naar Bon om de
legeriteden te bezigtigen, die aldaar
tot het overwinteren der Legioenen
wierden vervaardigd , keerde h y te
fcheep wederom, en flechts begeleyd
door eene v ry zo rge looze en vaneen-
gefpreyde wacht. Dit door de D u y tfchers
zynde veripied, leggen z y
hem eene hinderlaag, en hebbende
daartoe eenen nacht ongemeen duyster
door de betrokkenheyd der lucht
verkoozen,komen z y den ftroom af,
en zonder iemands tegenftand tot z e lf
binnen den legerwal. Dit geluk hadt
voorts n o g de list te baat: want hebbende
de touwen der opgeflaage ten-
ten afgeiheeden , ontlyfden z y de
g e n e n , die door de aldus neerge-
ftorte leere uytfpaniels overftolpt
waaren. T e rw y l een andere hoop
de vloot ontrust, de touwen aan de
fcheepen hecht en die vermeesterd
hebbende w-eg fleepte. En g e lyk de
beftookers om te verfchalken zich in
eerst zeer ftil gehouden hadden,
200 hebben z y , n a a ’t aanvangen des
moords, om meer ichriks daar b y te
vo eg en , het alom nog door een algemeen
en yslyk gelchreeuw doen
daveren.
D eR om e yn en (2 ) door de ontfang
e wonden op zoo onzagte w y z e ge-
w e k t , zogten voorts hun g ew e e r , en
ftreefden de w yken door, zynde w e y nigen
daarom ordentelyk gewapend,
en des de meesten flechts met het
kleed, in de plaats van een (child, om
den arm geflingerd en het bloote g e weer
in de vuyst. Ja Cerialis z e lf , half-
flaapende en bynaar ongekleed, wierdt
door de dooling der beftookers alleen
behouden. W a n t z yn e hoofd-
g a le y , uytmuntende door haare v lag ,
fleepten z y w e g , als denkende den
Bevelhebber daarop te weezen. D o ch
die hadt den nacht elders doorge-
bragt in ’ t beflaapen, zo o ’t gemeenly
k geloofd w o rd t, van Claudia Sa-
erata, zynde een vrouw van Kolen.
D e op de wacht geftaan hebbende
knechten bedekten hun wangedrag
met des Bevelhebbers oneer,.als waar
hen het Zwygen bevoolen g ew e e s t ,
om z yn e rust niet te ftooren, waar
door z y , van ’t leus geeven en ’t za-
melpreeken weerhouden, eyndelyk
z e l f in flaap gevallen waaren. H o e
’t z y , met de opkomst des dags, vo e ren
de Duytlchers met de vermeester-
de fcheepen te rug en fleepten de ten
b u yt bekome hoofdgaley langs de
Lipftroom, tot een geichenk voor
Velleda.
Im-
( i ) Tacit. Hiß. Lib. V . cap. 22. ProfcÖus N o ve fium
Bonnamque ad vifcnda castra , quæ hiema-
turis legionibus erigebantur navibus remeabac ,
d is jcd o agmine , incuriofis vigiüis. Animadverfum
id Germanis; & infidias compofuere: Elefta nox
atra nubibus, & prono amne rap c i, nullo prohi-
bentc valliim ineunt. Prima cædes aftu adjuca :
incifis tabernaculonim funibus, fuismet coriis coö-
pcrtos trucidabant. Aliud agmen turbare clas-
icm : injicere vincla ; trahere puppes. Utque
ad fallendum filentio ; ita cæpta cæde , quo
plus' tcrroris addcrenc , cunfta clamoribiis misce-
bant.
( 2 ) Ibidem. Romani vuineribus e x c i t i , guærunc
arma, ruunt per v ia s , pauci ornata militari, picrique
circum brachia torta veste & ftriftis mucronibus.
D u x femifomnis ac prope in ceftus, errore hostium
fcrvacur. Namque præcoriam navem, v cxillo inll-
g n em , illic ducem rati , abripiunc. Cerialis alibi
noftcm egerac, ut plerique credidere , ob fluprura
Claudiæ Sacratæ, mulieris Ubiæ. Vigiles flagitium
fuum ducis dedecore cxcufabant, tamquam jusji ji-
lere, ne quietem ejus turbarent. Ita intermisfo jigno
vocibus, Je quoque in fomnum lapfos. Multa luce re-
vedti hosces, captivis navibus, prætoriam trirenicm,
flumine L u p p ia , donum Velledæ craxere.
A L O U D E H O L L A N D S C H E .H I S T O R I .
Immiddels bevong Civilis ( i ) de
lust om ook eene krygsyloot uyt te
rusten; tot dat eynde bemande hy
niet alleen alle de tweeriemige, galeyen
, maar die zelfs met eene enkele
r y worden yoortgedreeven ,b y
welken voorts nog een zeer groot
aantal van andere ichuyten gevoegd
wierdt. D.ertig o f veertig der ze lven
hadt h y als Liburnifche jag ten,
toegerust, welken g e lyk ook alle de
overige veroverde fchuyten met
veelkleuftge z y d e \vimpels en vlag-
gen verfierd, en dus niet onaangenaam
v o o r ’t g e z ig t waaren. T o t eene
plaats v o o r ’t gevecht koos hy eene
ruyme waterplas o f binnezee u y t ,
waaromtrent de R y n en Maas zich in
d eN o o rd z e e ontlasten, welke toen
het thans genaamde Holland van Z e e land
fcheydde, en ftaande de dertiende
eeuwe nog de ( 2 ) HEDmElEE,
gepaaradtyierdt, doch wiens ondiep
ge\vorde middelboezem, vo lg ensd e
gunstbrigyen (3) door Philips den 1 1 ,
lio n in g van Spanje, op den achttien-
den van Herfstmaand des jaars v y f-
tienhonderdzesenyyftig aan den Graa f
van Egmond v e r le en d , door den
zelven bedykt, en thans het eyland
Flakkee, evengelyk het ander gedeelte
ßeyerland genaamd wprdt.
D e waare ( 4 ) oorzaak van het
uytrusten dezer vloote w a s , om behalven
de aangeboore ydelheyd des
volks , door dien fchrik, den uyt
Gallie körnenden to evo e r , te onder-“
fcheppen. Hiertegen heeft Cerialis,
meer uyt verwondering dan v r e e z e ,
mede eene v lo o t, hoewel on g e lyL
van g e ta l, doch overtreffende in ervaarenheyd
der riemflaageren, konst
van ftuurluyden, en grootte van
fcheepen , toegerust; welke voor
ftroom , even als de Batavifche,
weer voor den wind gedregven
wierdt. Aldus elkanderen voorby vaarende
worden z y , naa de een des anders
krachten door ’t werpgeweer
beproefd hadt , eerlang weer ge^
fcheyden en Civilis te raade, Zonder
iet verders te onderneemen zyr;
'Vaderland verlaatende, in Du y tsch land
en over den R y n te wyken.
Des plonderde Cerialis op eene vyand-
lykg w y z e het door hera verlaate gy-.
land der Batavieren, laatende flechts,
naar de oude bekende krygslist der
Bevelhebberen, de akkers en hoeven
van C ivilis, onaangezien h y de
aanlegger des krygs was , onbe-
fchaadigd.
Ondertusfchen (7 ) met het nade-
ren van den H e r is t, en het dikwyls
vallen van zwaare flagregens, over-
dekten de daar door gezwollene binnen
( 1 ) Tacit. H iß . Lib. V . cap. 23. Civilem Cupido
in ce sfit, navalem aciem ostencandi. Complet quod
biremium, quæque fimplid ordine agebantur. Ad-
jedta ingens lintrium vis , triccnis qiiadragenis.que
armamenta Liburnicis folira: & fimul capcæ lintres,
fagulis verficoloribus haud indecore pro velis juva-
bancur. Spatium veluc æquoris e ieftum, quo mo-
fæ fluminis amnem Rhenus Oceano affundit.
( 2 ) P aa im pads inter Ph. Flandr. IJ Florent.
Holl. Com. in thefaur. anecd. Martene tom. I . fol.
1035. Quicumqueobfides in tcrS c c led , & R e d i n e -
z i e accepti fuerint.
Paltum pacis inter Margaret: Com. Fland: U
Florent. Tutor. Holl. ibidem fol. 1074. Quia ,de tota
terra prædidla Z e l a n d i æ incer H e d i n e z e &
Scaldam fita. Het is ook van deeze zee, dat de federt
bedykte H e D t n E polder gelegen aan den zuydboek va?i
den mond der Bredafcbe vaart, dus genaamd vsordt.
Cs) gelu<we register beginnende An:
IJ55. der Rekenkamere van Holland, fol. 26.
(4) Tacit. Hifi. Lib. V . cap. 23. Caufa inftruendo
clasfis, fuper inficam genti vanitacem , ut eo terrore
commeatus Gallia adventances incerciperent. Ceriali,<?
mivaculo magis, quam mecu, direxic claflem: numero
imparem urn remigum , gubernatorum a r te ,
navium magnitudine potiorem. His flumen fecun-
dura: illi vento agebantur. Sic p ro v c f t i, tentato
telorum jadiu , dirimuntur. Civilis nihil ultra au-
fu s , trans Rhenum con ce s fit; Cerialis infulam Bacavorum
hoftilicer populatus, agros villasque Civilis
incadbos, nota arte ducum, fmebat.
( 5 ) '/ tó em .'Cum interim flexu autumni, & crc-
bris pluvialibus imbribüs fuperfufiis amnis, palus-
trem numilemque infqlam in faciem ftagni opplevit.
N e c clasfis, aüc commeacus aderant: castraque ¡0
piano fica, vi fluminis differebahciir,
P p 2
, It,
i l« " . j 1:
I:1A i i
"
■|r‘:
1, ; ' *'[
It -1.
HI '
l iM ’ ■ i
fPi! 0
, i'i • ?
' ' ; .'i
I n i
II BB ,
1» J
k i l , it II"
iitirtr ; 1 U