'Hl
Hü
.,!fl:
L liJ .
HhI'I
ifj
..
üHi
' ,ü
nI h
lllli
:ii
U y t welk grondbeginiei v o lg t , mids de Graaven hunne Graaffehappen in ’ t eerst
in B E N E F i c iU M ontfangen , e n , naa de erfvolging was ingevoerd, ledert te l e e n
van de zoodaanige Vorsten gehouden hebben, w e lkeg eene belastingenop degoe-
deren hunner onderdaanen gelegd noch van de zelven eenige geldgeevingen ge-
vorderd hebben, dat die gevolglyk geene grooter magt dan de Vorsten z e lf ge-
bruykten, by ’ t bekomen des Graaflchaps, ontfangen hebben, en diensvolgens dat de
laatere Graaven, wiilende naar’t voorbeeld der Koningen oorloogen,en hunne g e woonlyke
en bepaaldeinkomften, om dat uyt te voeren, te kort ichietende, die buyten
gewoone en hen daartoe noodig zynde gelden van de onderdaanen huns Graaf-
fchaps by EE D EN hebben moeten v e r z o e L n ; mids z y in den beginne het G ra a f
ichap ontfangende,tot zoodaanige geldligtinge,als flrydende met de toen in zwang
zynde gew oonte , in geenen deele zyn gemagtigd geworden, en dierhalve geensz
ins, gelyk ( i ) de Groot w il, uyt krachten van zeker voorbeding, door de Staaten
des lands by het aanftellen van eenen algemeenen Graa f, tusfchen hen en den
door hen aangeftelden Graaf gemaakt.
G e ly k K io v is , het gebied der Romeynen in Gallie hebbende vernietigd, ftraks
Ragnacharius Koning van Kameryk (2) en alle andere Koningtjes (3 ) van kant
hielp , en hunne ryken het zyne inlyfde, zo o hebben dat ook de federt hem öpge-
volgdeFranfehe Vorsten, als eene onverbreekelyke w e t, endat z e lf in opzigte van
den Kotiinglyken tytel der aan hen maar Synsbaar gemaakte ryken naagevolgd eii '
dus der zelver bezitteren gedwongen den Koninglyken en aan de Franfehe Vorsten
te zeer in ’t o o g loopenden tytel a f te ftaan, en dien flechts van H e r t o g aan te
neemen. In vo eg e , volgens deeze g ew o on te , de Vriefehe Koning Radboud, naa
des zelfs leger in ’t jaarzeshonderdennegentlg(4)door Pipynvan Herftalle verflaa-
gen w a s , en hy z ich , naa deeze ontfange nederlaag, aan de Oostfrankifche Köningen
Synsbaar gemaakt hadt, den tot dien tyd toe gevoerden K o n i n g l y k e n tytel
heeft m oeten achter laaten en flechts dien van H e r t o g voeren. V o lg en sd e g e tuygenis
van (5) eene onzer e y g e Ch ronyk en , welke meldt; tuncfuit ibi rex
nomine P\.adhodus: fed Cronica Francica nmninant istum Radbodtmyioty r e g em , /ei
DDCEM; QÜIA FRANCIA ftWC DOMINABATÜR FRISIÄ 6 ?V 0 LÜIT QUOD NON
REX y e iD U X VOCARETUR DOMINUS f r i s i ä ; T e i FRISONES etm hahebaut ut
regem . U y t het welke nu de waare en eenige beweegrede kan worden opgemaakt
en ontdekt, om welke de zelfde Radboud, naa die ondergaane Synsbaarheyd, b y
de Franlche Schryvers van dien tyd alleen H e r t o g , en b y onze Inlandfehe
Schryvers integendeel K o n i n g genoemd wordt.
Hadt dit plaats in de flechts Synsbaar gemaakte Kon in gen, zoo zal zich niemand
verwonderen van het volgende by eenen (6 ) Schryver van de overwon-
nen Koningen te boek gefteld te vinden. Isle Carolus in Alemeinia om ne s re-
GESDEPOSUIT iß ipfos & haredes eorum »t d u c e s creavit:fimiliter omNia
REGNAtij d e s t r u x i t 6 f 2« DUCATUS redegit. D o ch echter met die
bepaalinge dat z y , uyt hoogachtinge van het voorige Kon ing lyk e H u y s , aan de
overwonne Koningen en der zelver naakomelingen fteeds het H e r x o g l y k b e w
i n d over de ten ondergebragte ftaaten, volgens fteeds nieuwe verleende aanftel-
brieven, lieten behouden. G e lyk zeker geleerd Jefuit in ( 7 ) z yn e Historie aldus wel
CO Oudheyd der Batavifcbe Reptihl. fol. 23.
(2 ) Gregor. T uron. tlift. L ib . I I . cap. 42.
(2 ) Moncfaucon Monum. de Franc, com. I. fol. 26.
¿C 27.
Zie I. Deel. fol. 2&0.
Chron. M S . de T ra je d . in Art. de Radbodo.
Hifi, de Landgrav, Thuring. cap. 7.
P. Daniel Hifi, de France com. I. pag. 353.
aanmerkt, Cétoit la conßderation , qu'on avait pour les familles régnantes, dans
lesquelles nos premiers Rois , en recevant ces Nations au nombre de leurs fuje ts,
ou de leurs tributaires, s'estoicnt engagez à conferver toujours le titre 6? le pouvoir
de D u c . En waarom men o o k , naa het Vriefche Koningryk ftaande
de regeerlnge van Koning Poppo door Karel Martel vernietigd en het
Franfche ryk ingelyfd w as , zynen Broeder en des zelfs Naazaaten het H e r -
t o g l y k b e w i n d en den x y x e l in dien oord zal zien voeren, en te g e lyk
verftaan können wat zeker ( i ) Schryver gewild heeft als hy medt:
tu n bnflciii H a i i ' i ' - o g e n jfùlictcn cijn Jpcvc te r g te f tn niitmcii «Sctidc |Itc()te/ H e r t o g e n itnb
G RE Y E N ill Sccstunt.
D ew y l nu het Franfche R y k geenszins tot die uytgebreydheyd geflee-
gen is, in welke men het ftaande de regeering van Karel den Grooten
en des zelfs Z o o n L o d ew y k den Godvruchtigen zal befchouwen, dan door
het fteeds inly ven der gebuurryken, met die in Hertogdommen te veränderen
, zo o zal aan niemand vreerad voorkomen dat integendeel weer eenige
Hertogdommen altemets zelfs Koningryken genoemd z y n , voornaamlyk die ,
welken eertyds Koningryken geweest waaren. B y voorbeeld: als aan den
Noordman Godefrid , N e e f van R o r u k , geweezen Hertog van het
thans genaamde Holland, dat gewest ten huuwelyk gegeeven w ie rd t, zo o
vindt men by zekeren ( 2 ) Chronykfehryver dier tyden aldus aangete-
ken d : Cui Imperator ( C a r o l u s C r a s s u s ) r e g n u m f r i s o n u m ,
olim Roricus rex Nortmannorum tenuerat , ikdit : En niet zonder re.de,
mids de Vriefche V o rsten , gelyk ieder bekend is en onze Rymchronykfehry-
vers (3) getuygen ,hun gebied tot over de Sch eldeuytgeftrekt hebben. Z u lk s ,
mids veelen der flertogdommen eerst Koningryken geweest hadden, der zelver
beftierders daarom de eerfte perfoonen naast den Koning waaren en des altemets
ook, naar ’t voorbeeld der Kon in g en , in het ondertekenen hunner brieven de jaarre-
kenlngen van het door hen gevoerd w erdende H ertoglyk bewind gebruykt hebben ;
even ge lyk de in de oudheyd zoo zeer ervaare Eckhart '(4 ) zeer wel aantekent.
Talcs crant Duces Alemannia, Bajoaria 6? Thuringia, qui inde Ducatus fuos R é g n a
vocabant, annosque rcgiminis f u i , Rcgim in fa r , in Cbartis numerabant, 8? Regihus
Francorum conniventihus, dignitatem Ducalcm in fitios transmittebant- D e Hertogen
b y de eerste Franfche Koningen wierden, even als w y van de Batavieren melden
( 5 ) zullen, naar hunne dapperheyd g e k o o zen , g e lyk men uyt den B r ie f van
Paus G reg oor den Grooten aan Kon in g Childebert ( 6 ) gefchreeven kan a f
meeten, als die meldt: Certum namquc est, non vos ante excercitui D u c e m pra-
ponere;nifi u o t o L A B O R ejus fidesque probata conßiterit, niß eum a n t e a c t a e
V I T Æ v i r t u s & folicitudo aptum esfe monßravcrit. Mids de Franken, D u y tfchers
z y n d e , even als de ( 7 ) Batavieren , ftaande de pays in ’t eerst
geene Hertogen hadden. En welke bevel gevoerd hebbende H e r t o g ,
naa ’t eyndigen des k r y g s , daarom E x d u c e genaamd w ie rd t, als
b y G reg oor van Tours in z yn e Historie op veele plaatfen kan gezien worden.
Dan de Christelyke Godsdienst aan alle oorden des Franfcljen ryks
zynde
( i ) Bothon Chron. Brimsvic. Pifburac. fo). 295.
( 2 ; Chron. de Normann. Gestis ad ann. 882.
(3 ) Melis Stoke fa l. 3. vs 6.
(4 ) D c reb. Franc. Orient, tom. I. fo l. 398,
( j ) Zie I . Deel fol. 13.
(6 ) L ib . I V . Epift. 53.
( 7 ) Zw I. Deelfol. 13.
bt