CORNELIS-HARMSLOOT, water of turfvaart in Zalland, prov. Over-
ijssel, dat ten 0. van Giethoorn ontstaat, met eene westelijke rigting
door dat dorp been loopt en zich in het Giethoornsche meer ontlast.
CORNELIS-JANSZ.-BOONE’SPOLDER , pold. op het eil. Zuid-Bev
eland, prov. Zeeland. Zie B oonepoi.d e r .
CORNELIS-VRIENDSCHAP , koffijplant. in Nederlands-Guiana , kol.
Suriname, aan de Orlanakreek, ter linkerzijde in het opvaren ; palende
bovenwaarts aan de koffijplant. la Campagne , benedenwaarts aan Ar-
gentcourt.-en-Vuidebouteille ; 250 akk. groot, met 18 slaven.
CORNJUM , Kornjum of Konjcm , O ud tijd s CoERNYAMA , CoRNYEM , d . ,
prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Leeuwarderadeel, arr. , kant. en
1 u. N. van Leeuwarden.
Men telt er, met de tot dit d. behoorende buurten Cornjunier -
Nieuwland en Cor nj umer -Oldl and , 44 h. en 270 inw. en zon-
der deze 20 h. en ruim 100 inw. , die meest hnn bestaati vinden in
den landbouw.
De inw., die alien Hervormd zijn, maken eene gem. uit, welke tot
de klass. van Leeuwarden , ring van Stiens behoort. De eerste die hier
de leer der Hervorming gepredikt heeft, is geweest J oh a n n e s R o u c k ,
Priester en Yicarius, doch die in het jaar 1567 heeft moeten vlugten.
Hij schijnt vervangen te zijn, door R o a r d e s B e r n h a rd ijs A c r o n id s , J oh.
f r a t e r , die mede Priester was geweest , in het jaar 1580 herwaarts
twain en in 1582 naar Leeuwarden ter leen werd beroepen, doch in
het jaar 1501 of 1592 herwaarts wedergekeerd zijnde, in het jaar 1599 naar
Schiedam vertrokken is. Onder de later hier gestaan he'bbende Predi-
kanten was de beroemde historieschrijver C r r i s t ia n e s S c r o ta n u s , die in
het jaar 1639 van hier naar de hoogeschool te Franeket , als Hoogleer-
aar in de Grieksche taal, beroepen werd. De kerk, welke voor de
Hervorming aan den H. N ic o la a s toegewijd was, is gesticht in de
tiende eenw , door het oude geslacht der M a r t e n a ’s , dat haar ook met
vele goederen begiftigd heeft.
De dorpschool wordt gemiddeld door 20 leerlingen bezocht.
Men heeft in dit d. ook de oude merkwaardige Mar tena s t a t e ,
waar de beroemde Doco Martena , de grondlegger der Friesche vrijheid
gewoond heeft , alsmede de state Wydefeld.
CORNJUMERMEER, voorm. walertje, prov. Friesland, kw. Oostergoo.
griet. Leeuwarderadeel, dat, ten Z. W. van Cornjum ont-
staande, met eenen kronkelenden, oostelijken loop , zich in de Ee ont-
lastte. Thans, in weiland herschapen zijnde, behoort het tot Oudland.
GORNJUMER-NIEUWLAND, b . , prov. Friesland, kw. Oostergoo,
griet. Leeuwarderadeel, a rr., kant. en 1 u. N. ten W. van Leeuwarden,
8 min. W. van Cornjum, waartoe zij behoort; met 7 h. en ruim
60 inw.
CORNJUMER-OUDLAND , b., prov. Friesland, kw. Oostergoo , griet.
Leeuwarderadeel, arr. , kant. en 1 u. N. ten O. van Leeuwarden,
5 min. O. van Cornjum, waartoe zij behoort; met 17 h. en 100 inw.,
zich ^ u. ver tot aan de trekvaart, de Dockumer E e , uitstrekkende.
CORNWERD, d., prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Wonsera-
deel, arr. en 5 u. W. N. W. van Sneek , kant. en 2^ u. W. N. W.
van Bolsward, | u. N. van Makkum , aan den zeedijk.
Men telt er, met de buurtjes Sot terum en ’tHouw, 25 h. en ongeveer
140 inw., die hun bestaan vinden in den landbouw.
De Herv., die hier 155 in getal zijn, behooren tot de gem. Makkum-
en-Comwerd, en hebben hier eene kerk, welke v66r de Hervorming
waarschijnlijk aan den H. B o n ip a c iu s was toegewijd. De R. K., van
welke men er 2 telt, worden tot de statie van Makkum gerekend. De
dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 16 leerlingen bezocht.
In het begin der veertiende eeuw, tocn het Vlie nog zeer naauw was ,
jeed dit d. dikwijls last van de West-Friezen , die met kleine schulten
kwamen overvaren om het te berooven. Doch , door het goed beleid
der geslachten van A v iv a en H ettinga , werden zij eindelyk zoo wel ai-
o-ewezen , dat zij niet weder kwamen.
CÖRNWERDER-VAART, vaart , prov. Friesland, kw. Westergoo,
griet. Wonseradeel, uit de Wonser-melk-vaart, voortkomende en längs
het drooggemaakte Zijlaardermeer, met i eene westelijke ngting naar
de voorm. schans Sotterum loopende, waar zij zich met de D i j k v a a r t
d e r v i j f .deelen Z e e d i j k s vereenigt.
CORNWERDER-ZAND, zandplaat in de Zuiderzee, op weinig afstand
van de Friesche kust , zich van Cornwerd noordwaarts tot op de hoogte
van Surich uitstrekkende. .
CORONI, milit. post in Nederlands-Guiana, kol. Suriname, in
Opper-Nickeri, aan de westzijde van den mond der Coroniekrcek, tus-
schcn de plantaadjen Friendschap ten Oosten , en Bantaskine ten Westen.
Deze post ontleent zijnen naam van eene thans bijna geheel uitge-
droogde kreek, die zieh hier in de West-Indische zee ontlaslte. Hij is
gemeenlijk aan eenen Sergeant, zes jagers en twee negerguides toevertrouwd.
", .
CORONIE, water in Nederlands-Guiana, kol. Suriname, in Opper-
Nickeri, dat met twee adertjes ontstaat, waarvan het eene uit de
katoenplant. Clyde en het andere uit de katoenplant. Sarah voortkomt.
Zij vereenigen zieh m de katoenplant. Leasowes tot eene kreek, die,
na die plant., met eene noordelijke rigting , te hebben doorloopen , zich
in de West-Indische zee ontlast.
CORROUPINAKREEK of Corropinekreek , riv. in Nederlands-Guiana,
kol. Suriname.
Zij ontstaat ten W. van de Saramacca, in een gedeelte van den
boutgrond de Viev-Kinderen, loopt vervolgens noord-noordoostwaarts
tot aan den militairen "post Republiek , waar zij de Tawaycour rakre ek
opneemt. Vervolgens haren noord-noordoostelijken loop tot in den
houtgrond Tempauca voortzettende, neemt zij van daar eene oostelijke
rigting, en ontlast zich in het voorm. Land van Gage d’Amour, dat
thans aan den houtgrond de Vier-Kinderen behoort, in de Parakreek.
CORTAGOSUNA, plaats in Zeeland, vermeld ter gelegenheid van
eene gift, gedaan door Keizer O tto II. Vermoedelijk moet daaronder
verstaan worden het voormalige, doch thans verdronkene K ortgene
(zie dat woord).
CORTEKENE , oude naam van het d. K ortgene , op het eil. Noord-
Beveland, prov. Zeeland. Zie K ortgene.
CORTEMANSPOLDER, voorm. pold. in Staats-Vlaanderen, prov.
Zeeland, benoorden IJzendijke , welke, ondergevloeid zijnde, later in
den Oranjepolder herdijkt is.
CORTENBACH, oud adell. kast. in het Land van Falkenburg, prov.
Limburg, distr., arr. en 3^ u. 0. N. 0 . van Maastricht, kant.
en | u. N. van IIeerie, gem. Voerendaal.
Dit kast., hetwelk door sommigen voor het oude Coriovalmm gehou-
den wordt, was het stamhuis van het adell. geslacht van Cortenbach,
dat lang de lieerl. Hel mond bezeten heeft, en eenen der teekenaars