bouw gestaan h e e ft, ziel men tlians een in den Gothischen srnaak ffe*
bouwd heerenhuis.
, ®pTSCHE-HUIS, voorm. geestelijk gestiebt te Doesborqh, vermoe-
delijk in de Gasthuisstraat.
Wanneer de Duitsche Ridders zieh te Doesborgh gevestigd hebben,
kan men niet nagaan, alleen vindt men opgeteekend, dat hun ten
jare 1266 door de Regulieren de kerk van bet klooster Bethlehem
werd afgestaan alsmede, dat de Comuiandeur van het D u it s c h e H u is
binnen Utrecht in der tyd gehouden was, de dienst in de Martinikerk
te Doesborgh waar te nemen , of eenen anderen , len zijnen koste , te
stellen uit de ridderschap, welk regt hem was toegekomen van de
Heeren uit bet klooster te Bethlehem. Ter plaatse, waar men rneent,
datdit klooster gestaan heeft, ziet men thans een partiknlier huis.
_ DUITSCHE-HUIS, voorm. geestelijk gestieht te Kativiß, prov.
Zuid-Ilolland.
In het jaar 1241 heeft Graaf Wiixeb , die naderhand tot Rootnsch
Körung werd verkoren , aan deze orde geschonken de kerk van Valkenburg
, waaronder twee Parochieh behoorden , Katwijk aan Zee en
i ,*70^ aan ^en heeft aldus stand gehouden tot het jaar
la 7 o , toen de Land-Commandeur S p l ih t e r U t e h e h g e r , de pastorij
van beide de Katwijken, met het Commandeurschap, van het huis te
Valkenburg heeft afgenomen. Hy zette de Pastorij met het Com-
mandeursliuis te Katwijk aan den Rijn, en liet Valkenburg een pastorij
op zichzelve blyven. Dit werd aldus beschikt omdat het voor het
zeevolk ongclegen was zoo ver, te weten te Valkenburg, ter kerk te gaan.
DUITSCHE-HUIS, voorm. geestelijk gestieht te Leyden.
Nadat F l o r i s V., Graaf van Holland, bij brieven van Octrooi, ver-
leend in liet jaar 1268, aan den Commandeur en Broederen van den
Duitschen huize te Utrecht de pastorij van St. Pieterskerk gegeveb
had, welke gift omtrent het jaar 1592 door Hertog A e b r e c h t v a n
B e i j e r e h met gelijke brieven van Octrooi bevestigd is geworden , hebben
de Broeders van deze orde , ten zuiden van de kerk, een huis ge-
timmerd, dat in het vervolg een wijd uitgestrekt gebouw geworden is :
en zoo men uit het oude muurwerk mag besluiten, zieh van het Bagijnhof
tot in de Choorsteeg uitstrekte, voorzien van eenen hof of tuin , ten dienste
van de voornaamste opzieners der kerk en hunne bedienden of huisge-
nooten, van welk huis niet dan een gering decl overgcbleven , en nog
lang bekend is geweest onder de naam van Commanderie; doch dit
.?ls. aEengs in verval geraakt zijnde, is door J a c o b v a h W o e h t : den
vijftienden Commandeur, in het midden der vijftiende eeüw weder
vernienwd en verbeterd.
Ter plaatse waar dit gebouw gestaan heeft ziet men thans meest par-
tikuliere woouhuizen, als ook het weeshuis der Waalsche gemeente.
DUITSCHE-HUIS, voorm. geestelijk gestieht te Maasland, prov.
Zuid-Holland.
Dit gestieht is in het jaar 1241 door Graaf Wileem II aan de Duit-
sche ridders geschonken. Graaf F i o r i s , Wielemszoon , gaf aan deze orde
zekere landeryen, aan den Hofdijk gelegen. Hierop heeft de order een
Convent gestieht, waaraan de kerk van Maasland inede behoorde. De
Commandeurs der Duitsche Ridders, die daarin woonden, werden Com-
mandeurs van den Hofdijk; en niet van Maasland, genaamd. Dit duurde
aldus tot het jaar 1365 wanneer de Land-Commandeur, de Heer Hehricus
vah Alkemade, het huis ten Hofdijk, met toestemming van den Holland-
sehen Graaf A l b r e c h t vah B e i j e r e h afgebroken , en bij de kerk van Maasland
gezet heeft. Doch degoederen van den Hofdijk werden gehecht aan
het Duitsche huis te Utrecht en de Ridders zelven naar die stad overge-
bragt, hetgeen aldus geschiedde omdat men het Convent te Utrecht
in eere wilde houden. ,
DUITSCHE-HUIS , . voorm. geestelijk gestiebt te Middelburg^
De Ridders van de Duitsche orde hadden , in het jaar 1249, m
Walcheren, buiten de stad Middelburg, in de heerlijkheid van Zand-
voord, eene kerk met een klöoster gebouwd, dat door N ic o ia a s v a h
P d t t e h en door diens huisvrouw aan gemelde Orde was geschonken. Toen
daarop Graaf F i o r i s V, en meer andere vermögende lieden verscheidenp
poederen, vrijdommen en waardigheden aan de Duitsche orde verleend
hadden , en Graaf F i o r i s daarenboven in het jaar 1284 de parochiekerk
van st. Pieter aan die orde had gegeven , heeft de Commandeur H e r b e r h
v a h D r o h g h En het klooster en de kerk, die buiten Middelburg stonden ,
doen afbreken , en een huis met eene kapei binnen de stad doen tim-
meren welk huis na verloop van tijd zoo magtig is geworden, dat
wanneer de Graaf van Holland of diens oudsten zoon ter hooge Vierschaar
binnen Middelburg zaten, de Abt van Middelburg aan de regter- en de
Commandeur der Duitsche orde aan de linkerzijde vah den Graaf ge-
zeten \?3r6ü»
DUITSCHE-HUIS, voorm. geestelijk gestieht te f l es, kw. Zeven-
wouden, gr. Utingeradeel, prov. Friesland. _ . ,
De kerk te Nes, is met vele andere goederen, door eemge Fnesche
Heeren aan de Ridders van de Duitsche orde gegeven m het jaar
1298, welke Ridders een Convent bij gemelde kerk hebben gestiebt,
waarin sommige Priesters dier orde en eenige Servantbroeders, d. i.
die den Priester ten dienste stonden maar geene Ridder-broeders waren,
gewoond hebben. ] ,
De Duitsche Ridders van Nes stonden onder den Land-Commandeur
van Utrecht, en hun klooster was den H. G e o r g i u s toegewijd, dit is
de reden dat hun Convent, in eenen brief van het jaar 1529, genoemd
wordt het M a h s k l o o s t e r v a h d e O r d e v a h S t . G e o r g i u s .
DUITSCHE HUIS, voorm. geestelijk gestieht te Ootmarssum, prov.
Overijssel. ,
Dit huis is in het jaar 1240 gestiebt door een schiltboortig Burger
van Oldenzaal, met name L i e r e d u s , die zieh zelve ook in de orde
heeft begeven. Het kwam eerst de balie van Munster in Westfalen
toe, maar D i r k v a h E h g h u z e h en Z w e d e r R u b b ih k hebben gemaakt dat
het naderhand aan de balie van Utrecht kwam. Later is het van de orde
der Duitsche Ridders vervreemd en voor 30,000 guldens verkocht. Ter
plaatse, waar dit hüis gestaan heeft, ziet men thans tuinen en bouwland.
DUITSCHE-HUIS, voorm. geestelijk gestieht te Op-Hemert, in den
Tielerieaard, prov. Gelderland.
Het was in 1270 aldaar gestieht. De Land-Commandeur J o h a h v a h
H o e h h o u V , heeft het tegen ander goed met de Kanunniken van St.
Walburg te Tiöl geruild, en het D u it s c h e - h u i s in het jaar 1399, van
Op-Hemert naar Tiel overgebragt.
DUITSCHE-HUIS, voorm. geestelijk gestieht, te Oude-Schoot, kw.
Zevenwouden, griet. Sehoterlund, proV. Friesland.
Dit huis en Convent is in het jaar 1299 , door de orde van^ de
Duitsche Ridders gestiebt, en in het begin bewoond geweest door juf-
vrouwen van gemelde orde, doch naderhand zijn er Priesters en Dicnst-
broeders van dezelfde orde in hare plaats gekomen, maar Ridders
hebben er nooit gewoond.