In de nabijheid van dit dorp viel, in Augustus 1826, een hcvig
gevecht voor tusschen onze troepen, onder het bevel van den Kolonei
C leerens en de opstandelingen, • waarin de laatsten geheel verslagen
werden.
DERRIJVLIET, water in het Land* van- Voorne-en- Pulten, prov.
Zuid-Holland, dat bij den Rijswaardschendijk een begin neemt , in
eene noordoostelijke rigling naar Zwartewaal loopt, en zieh daar in de
Nieuwe Maas ontlast.
DERNBACH, d. in het balj. Bastogne, grootli. Luxemburg. Zic
D erenbach.
DERSCHEID, geh. in de heerl. Clerff, nrooth. Luxemburg. Zie
D o r s c h e id . 0
DERTHESE, oude naam van de h. D arthuizen , in het Overkwartier
der prov. Utrecht. Zie D arthuizen.
DERTHUYSEN, voorm.' ridderhofstad in het Overkwartier der prov.
Utrecht. Zie D arthuizen.
DERTIEN-KOTTA’S , distr. in Oost-Indie, op het Sundasche eil.
Sumatra, gouv. bez. Padang, afd. Padangsche Bovenlanden.
In het begin des jaars 1838 had de bevolking van Soengi-Pago,
Soengi-Aboe en Siroekain dit distr. overrompeld. Den 6 April vielen
echter onze hulptroepen , onder den Regent van Batipo, den vijand
aan, en overmeesterden dadelijk de linie van versterkingen, welke
hij was begonnen op te werpen. De vijand werd geheel verslagen , en
de hulptroepen vervolgden hem met zoo veel drift, dat het voor de
geregelde troepen niet mogelijk was hen bij te houden ; zelfs werden,
in weerwil van de daaftegen gegeven bevelen , eenige kampongs door
•hen in de asch gelegd. Den 7 rukte de voorzeide Regent met de
zijnen door diepe sawa’s naar Kot t a -Lawas , het laatste voorname
d. der D ertien-K otta’s , voort, en dreef, na eenen geringen wederstand,
den vijand geheel over de grenzen.
DERTIEN MORGEN (DE NIEUWE POLDER DE), onbehuisde
pold. in den Biesbosch, prov. Noord-Braband, Tweede distr., arr.
's Hertogenbosch, kaut. Heusden, gem. Werkendam; palende N. en O.
aan de Brninekil, Z. aan den Middelwaard, W. aan den Draaijer.
Deze pold., omkaad in 1839, is groot 11 hund. 7 v. r. 3 v. eil.
Hij watert uit op de Bruinekil en wordt bestuurd door den eigenaar ,
zijnde de Heer Gerhardus van H ouweningen , te Werkendam. Het zomer-
peil is 43 d. boven A. P.
DERTIEN-PATERNOSTER-EILANDEN, groep eil. in Oost-Indie.
Zie P aternostereilanden (K leine-).
DESCANSO, verl. suikerpl. in Nederlands-Guiana ,kol. Suriname, aan
de Suriname, ter linkerzijde in het opvaren ; palende boven waarts aan
de verl. plant. Bonavontura, benedenwaarts aan de verl. plant. Nieuw-
Bergen-op-Zoom; 1300 akk. groot. Zij had eenen walermolen en
123 slaven , die in hetjaar 1833 naar de plant. Domburg zijn overge-
bragt. De Negers noemen haar P aria.
DESE, oude naam van de riv. de D ie z e , in de Meijerij van's Hertogenbosch,
prov/ Noord-Braband. Zie D ieze.
DESEN, d. in het land tusschen Maas en Waal ,• prov. Gelderland.
Zie D eest.
DESIMA of D ecima, d. i. het V ooruitstekend eiland , het E iland voor
de stad , eilandje in het kon. Japan, aan de Baai van Nangasaki en
met de stad Nangasaki vereenigd, door eene kleine steenen brug, die
eenige sebredea lang is en aan wier einde een göed wachthuis gevonden
wordt , waarvoor altijd schildwachten gcplaatst zijn (32° 41' N. B. 16»
19' 0. L.).
Het wordt ook somtijds door de Japannezen D esima-M a t s , genoemd
d. i. V ooreilandstraat , oindat het onder de straten \anNangasaki , ge-
rekend wordt en aan dezelfde bepalingen onderhevig is. Het ligt niet
ver van de zee, en is met kunst opgeworpen , aangezien de zee hier
vol rotsen en zandbanken , en zeer ondiep is. De grondslagen zijn, van
anderhalf' tot twee vademen diepte, van hardsteen , en bij hoog water,
omtrent eene halve vadem boven de oppervlakte. In gedaante heeft het
eiland veel van eenen waaijer, zonder handvatsel, zijnde een langwer-
* pig vierkant, waarvan de twee längste zijden stukken van cirkels
zijn. Het Opperhoofd van den Nederlandschen handel en de ambte-
naren, die tot de Nederlandsche factorij behooren , wonen alle op dit
eilandje, en zijn van wege de Japansche regering aan een gestreng
toezigt onderworpen. Van het jaar 1611—1641 was de Nederlandsche
factorie in Japan, op Firando gevestigd, doch in het laatstgemelde
jaar werden de Nederlanders gedwongen , tot aanmerkelijk nadeel van
hunnen handel, hunne factorij op D ecima te vestigen, waar zij tot nu
toe hestaan heeft. Aan de: zuidzijde van dit eiland ziet men twee ster
vige poorten , Waterpo ort en genaamd, die nooit geopend worden ,
dan bij het laden en lossen van onze schepen, in tegenwoordigheid
van eenen Zaakgelastigde van den Gouverneur.
Het geheele eiland is omringd met tamelijk goede houten schutlinr
gen , met kleine daken voorzien , op wier top eene dubbele rij scherpe
palen Staat, even als Spaansche ruiters in den vestingbouw ; het geheel
is over het algemeen zwak, e n , in geval van nood, niet bestand
voor tegenweer. In het water staan , eenige weinige voetstappen van
het eiland dertien zeer hooge staken, op redelijken afstand van elkander
, met houten bordjes in den top, bevattende in groote Japansche
karakters , het verbod des Gouverneurs , met de zwaarste straffen
aangedrongen , aan alle vaartuigen, hoe ook genaamd, om voorbij deze
staken het eiland te naderen. Bij de brug, naar den kant der stad,
is een hardsteenen plein, waarep de bevelen des Keizers en de plak-
katen van den Gouverneur, op houten bordjes, geplakt worden. Een
dezer bevelen heeft betrekking op de wacht, het andere op de Be-
velhebbers der Straat van D ecima , en elk , die daar iets te doen heeft
en längs dien weg moet gaan. Men rekent den platten grond van dit
eiland gelijk met 6000 voet lengte en 240 voet breedte. Eene wijde
straat is zoo lang als het geheele eiland ; ook is er een pad , om längs
de schuttingen te gaan, die het omringen. Dit pad kan gesloten worden
, als het noodig is. Het pad der riolen loopt af in de zee , door
naauwe kromme pijpen , voorbedachtelijk zoo geraaakt, opdat er niets
van het eiland zou kunnen worden uitgesmokkeld , hetwelk de Japanne-
zen meenen, dat ligtelijk zou kunnen geschieden, als de pijpen regt
waren. De straat, die in de lengte over het eiland loopt, is de eenige
die aan wederzijden huizen heeft. Deze werden door sommige inwoners
van Nangasaki gebouwd, aan welken, de inwoners van D esima , volgens
het oorspronkelijke, contract, 6,300 siomonen moeten betalen. Alle
de huizen zijn van hont , meestal van dennenhout en zeer lomp ge—
bouwd. Zij zijn twee verdiepingen hoog en dienen gelijkvloers tot
pakhuizen , terwijl de bewoners boven verblijf houden en op hunne eigene
kosten, volgens de gewoonte des lands, de vertrekken met gescliilderd
papier, in plaats van behangsei , versieren en matten op den vloer heh-
ben, en, indien zij veilig willen zijn, hunne woningen met deuren en