Dockuji heeft onderscheidene goede en geregelde «traten en vele nette
huizen. Het is echter niet zeer digt bçtimmerd, hebbende vele hoven
en andere opene plaatsen. Zij had vroeger vier poorten; als: de
A a lsum e rp o o rt ten N., de O o s te rp o o rt ten 0., de W o u d p o o rt
ten Z. en de H a n sp o o rt ten W., doch deze zijn thans geheel wegge-
broken. Ook had de stad drie waterpoorten, door welke men met
schepen de stad in- en uitvoer. Deze waren eigenlijk verwelfde bogen
in den stadswal, ' welke de Friezen pijpen noemen, als: de Drie-
pijpen (welke drie zoodanige openingen naast elkander had) ten W .;
de W o u d p ijp ten Z. en de A n jum e rp ijp ten N. 0 ., doch deze zijn
door nette brüggen vervangen ; terwijl aan het oostelijke einde over
de Ee eene dubbele valbrug ligt. De stad beslaat eene oppervlakte
van ongeveer 30 bund., telt 679 h., bewoond door 831 huisgz., uit-
makende eene bevolking van ongeveer 3900 inw., die veel handel in
vlas, als ook in rundvee, wol en cicborei drijven ; vroeger was hier
ook een aanzienlijke bandel in zoetemelksche kaas, doch deze is tbans
te niet. Yoorts beeft men er 2 scheepstimmerwerven, 1 zoutkeet, 3 bier-
brouwerijen, 3 jeneverstokerijen, 2 pottenbakkerijen , 3 wolkammerÿen,
1 vellebloterij , 1 oliemolen en 2 kor.enmolens.
D ockbbi heeft drie jaarmarkten , als eene invallende den 2 Mei, zijnde
eene beestenmarkt, eene den 6 Junij, zijnde eene paardenmarkt en eene
den 14 November, zijnde eene beestenmarkt.
Het gebouw, dat voorheen tot S ta d h u is diende en in de Hoog-
straat Staat, is in het jaar 1608 door het tegenwoordige vervangen ,
terwijl bet oude Stadhuis tbans eene particulière woning is. Het
tegenwoordige stadhuis, aan de Z ijl, is een deftig en gedeelte-
lijk nog nieuw gebouw , met een halfrond bordes en hoogen koepelto-
ren, waarin een uurwerk gevonden wordt. De fraaije raadzaal is ver-
sierd met zinnebeeidige tafereelen, ontworpen door den beroemden
Burgemeester, Jonkheer Ero S jbck vas B brmaria , en in 1763 geschil-
derd door D. R eyres.
De W a a g , aan de Breedstraat, is een sierlijk gebouw, dat in 1732
vernieuwd is en toen voorzien werd van een torentje met slagwerk,
Thans wordt daarboven de L a tijn s c h e s c h o o l gehouden.
Er is te D ockch mede eene B e u r s voor de kooplieden. Ook beeft
men er een P o s tk a n to o r . Yoor het stadshuis is de Yischmarkt, die
in 1638 tot voordeel van de stad opgerigt is. Vooral verdient opmer-
king de vangst en handel in garnalen, welke buiten het Dockumerdiep
gevangen , te D ockb* bereid, en verder wijd en zijd verzonden worden.
Yoorheen had men te D ockbm ook het A d m i r a l i te i t s - c o l le g i e
van Friesland , betwelk aldaar in 1396 gevestigd was ; doch dit is reeds
in het jaar 1643 naar Harlingen overgebragt. Het buis bij deHaven,
waarin de Heeren Afgevaardigden ter Admiraliteit der provincie Fries-
land hunne bijeenkomsten hielden , en daarom nog heden het Colle-
gie genoemd wordt, dient thans tot localen voor de lagere scbolen.
De Herv. gem., die hier ongeveer 3300 zielen te lt, wordt tot de klass.
en ring van Bochum gerekcnd , en heeft eene kerk die door,2 Predikan-
ten bediend wordt. De eerste , die in deze gem. het leeraarambt
heeft waargenomen , -is geweest A rdreas S targerbs, die in het jaar 1380
herwaarts kwam en vöör bet jaar 1389 welbgt naar Oudewater vertrok.
Het beroep geschiedt door den kerkeraad. De kerk, welke altijd de eenige
stads parochiekerk geweest is , was voör de Reformatie aan S t. Maarter
toegewijd, en werd destijds door den Abt van het te dezer stede ge-
vcstigde Norbertijner-klooster, benevens twee Vikarissen bediend. De
kerk Staat op bet hoogstc gedeelte van de stad aan de Hoogstraat, en
is van eene eenvoudige en tevens zeldzame bouworde. Zij m met roode
pannen gedekt en heeft aan de westzijde op den ^o^gevel een torentje,
waarin eene luiklok hangt, beneden welke men het jaartal 1389 ziet,
aanduidende het jaar, waarin de kerk in baren tegenwoordigen Staat
gebragtis, le zelfder tijde, toen de Grootekerk, aan den H. Bori-
Lm s toegewijd, welke aan de Abdij behoorde, maar, d.e te bouw-
vallig werd, afgebroken is. In deze kerk werden, tot aan de Ilervor-
ming toe, bewaarddcoverblijfselen van bet lijk van Borifacios, den tweeden
Aartsbisschop van Utrecht, een door hem geschreven Gneksch testa-
ment, vijf brooden, die door hem in steenen zouden veranderd zyn ,
ziin zilveren drinkbeker, zijne bisschoppelijke kleedmg , de teekenen
z i i n e r kerkelijke waardigheid en meer andere dingen. Yermits men,
na het afbreken van de Bonifaciuskerk, zieh eeniglijk met de b t.Ä la a r-
te n s k e rk zoude moeten behelpen, is deze, om die reden, aanmer-
kelijk uitgezeten vergroot, aan de westzijde met eenen meuwen voor-
jrevel en den gezegden klokketoren voorzien. De glasen zijn met
onderscheidene wapens beschilderd geweest, van welke het laatste
van 1763 dagteekende. De predikstoel is geplaatst aan den zuidkant,
en het orgel, dat in het jaar 1688 vervaardigd is , aan het westeinde.
Aan de noordweslzijde vindt m en , op het thans beplante kerkhot, nog
het graf van den beroemden, hier overledenen, Nederduitschen dichter
D irk R afaelsz. Kahphbyse»,; een verlieht en braaf mensch, doch door
zijne tijdgenooten gesmaad en gehoond , omdat hij de Remonstrantsche
broederschap toegedaan was. De miskende zanger overleed te D ockbm
in het jaar 1627, in den ouderdom van 4t jaren. Van de Abdijkerk
is lang nog in wezen gebleven een ruim 62 eil. hooge, spitse toren
staande ten noordwesten van de St. Maartenskerk, aan het zelfde kerk-
h o f, alsmede een gedeelte van het kloostergebouw ; doch dit een en
ander is voor weinige jaren, en wel de toren in het jaar lö3U, atge-
Vroeger had men te dezer plaatse de eenige Remonstrantsche ge-
meente van geheel Friesland, aan welke men, met lang na de kerkelij e
onlusten in het begin der zeventiende eeuw., liad toegestaan eene
kerk te bouwen , doch de beroepen leeraar mögt met opcnhjk beves-
ligd worden. Weleer was deze gem. vrij ta lrijk , doch , nadat men zieh
allengs over die geschillen beter heeft leeren verdragen, ^ z y zeer ver-
minderd, zoodat zij, op het einde der vorige eeuw, slechts 20 ledentelde.
De Doopsgezinden hadden hier vroeger twee kerken, eene van de
Oude Ylamingen , aan den Leegeweg, en eene van de Jan-Jacobsgezin-
den, aan de Oudermansbrug, doch liadat de gem. dezer laatste ge-
zindte uitp*estorven is , dient de kerk tot eene armschool, verga er
plaats der’armvoogden en tot lokaal voor de warme-spijsuitdeelmg in
den winter; terwijl die der eerste, in het jaar 1798, zieh met de Remonstrantsche
gem. vereenigd heeft, onder den naam van Y e r e e n ig e
C h ris te lijk e gem e en te , welke 300 zielen te lt, door eenen Predi-
kant bediend wordt en hare godsdienst oefent in de voorm. Doopsge-
zinde kerk, welk gebouw in 1840 op eene nette wijze vernieuwd en
vergroot, en met eenen fraaijen gevel versierd is. De voormalige
Remonstrantsche kerk dient thans tot weverij en de predikantswomng
tot eene wfonihg van particulieren. ,. ,
De R. K., die hier 330 in getal zijn, maken , met die van de /
dorpen der onagelcgen grietenijen,/ eene statie uit* welke to ie / z><
aartspr. van Friesland behoort, door eenen Pastoor bediend wordt en