van Wagcningen, gem. en 1 u. N. W. van Ede, met 54 h. en
220 inw.
DOESBURG, st. in het graafs. Zutphen, prov. Gelderland. Zie
D o e s b o r g h .
DOES[1 OF, voorm. adell. h. in Rijnland, prov. Gelderland. Zie
Doss-(Hois Teh).
DOESRUST, buit. onder het balj.'van Vosliol, prov. Zuid-Holland,
arr. en 4 u,iN. 0 , van Rotterdam, kant, en | u. N. van Gouda,
gem. en u. Z ..0 . van Reeuwijk, aan de Vaart van Bodegraven
naar Gouda , bij de Reeuwijkscbebrug.
Deze buit., welke geen onbevallig aanzicn lieeft, werd vroeger K a n t -
w i j k genaamd, vermoedelyk naar den Burgeroeester van Gouda F . C a n t ,
die haar .weleer. zoude bezeten hebben. Zij behaart sedert een aantal
jaren aan het oud en aanzienlijk geslacht der V a s d e r D o e s e n , door
hetwelk zij thans nog in eigendom bezeten wordt.
De V ice-Admiraal J o h a n A r n o l d Z o u tm a n , die den ,5 Augustus 1781,
de eer der Nederlandsobe vlag op Doggersbank zoo roemrijk verde-
digde, werd op deze buit. geboren.
DOESUM, d. in bet Westerkwartier der prov. Groningen. Zie D o e z um .
DOETECHOM, D o c t e c o m of D o e t i c h e m , st. in het graafs. Zutphen,,
prov. Gelderland. Zie D o e t i n c h e h .
DOETHEM, oude naain van de st. D o e t i n c u e m , in het graafs. Zutphen,
prov. Gelderland. Z i e D o e t i n c h e m .
DOETINCHEM, voorm. distr., prov. Gelderland, kw. Zutphen;
palende N. aan .het distr. Lochern, 0 . aan bet distr. Borculo, Z.. aan
het distr. Bredevoort, . Z. W. aan het distr. Doesborgh, terwijl de
stad Doetinchem in dit distr. besloten lag.;.
Het bevatte de volgende 6 gem., als : Amb t -Do e t i n c h em, Hen-
gelo , Humme l o , Ru u r l o , S t e e n d e r e n en Z e l h em, teilende
25.72 h., bewoond door 3093 huis gez., uitmakende eene bevolking van
ruim 17,000 zielen..
Thans. maakt dit distr.. een gedcelte van bet distr. Zutphen ui,t.
DOETINCHEM., kant., prov. Gelderland, arr. Zutphen; palende
N. aan het kant, Locbem, 0 . aan het kaut. Aalten , Z,. aan het
kant. Ter-Borg, W. aan het kant. Doesborgh.
Dit kant. bevat!5 .gem;., als : D o e t i n c h em , A m b t - D o e t i n -
c h em., H e n g e l o , : We h l e n Z e l h em . Het beslaat; e^ne opper^
vlakte van 20,411 bund., telt 1924 h ., bewoond door 2293 huisgez.,
uitmakende eene bevolking van ruim 16,000 inw., die mqest in den
landbouw hun bestaan vinden.
DOETINCHEM , kerk. rin g , prov. Gelderland, klass. van Zutphen.
Zij hevat de volgende 11. gem. T e r Borgk-en- ,E11en , Dinx-
p e r l o , Do e t i n c h em, Ge n d r i n g e n , ’s He e r e n b e r g , Humme l
o , V a r s e v e Id Z e d da m , Z e l h em e n Z i l v o l d e . Men beeft
er 12 kerken , x welke door 12 Predikanten bediend worden , en telt
ruim 12,000 zielen.
DOETINCHEM, gem. in het graafs. Zutphen, prov. Gelderland,
kw., distr. en arr. Zutphen , kant. Doetinchem (13 m. k., 3,s. d .) ,
van rondom door het Ambt Doetinchem omgeven. Zij bevat, behalve
de stad D o e t i n c h em , het schependom.\Men telt er 543 h., bewoond
door 389 huisgez., uitmakende eene bevolking van ruim 1800 inw.,
onder welke ¡¡ruim 1200 Herv., 70 Evang. Luth., 10 Doopsgez. en
70 Israeliten!
De stad Doetisciiem ligt 7 u. 0 . van Arnhem, 5 u. Z. Z. W. van
Zutphen, 2 u. 0 . ten Z. van Doesborgh; 31° 57' S7(/ N. Br.
25° 37' 14" 0 . L.
Er zijn veelligt weinige plaatsen, wier namen zoo verschillend worden
gespeld, als die van deze stad, zoo vindt men die, in stukken
van beL jaar 838, Dottinghem , Ddckengen of Ddictingen ; in stukken
van bet jaar 1200 Dottichem, Dutte.nchem, Dedtinkhem of Ddttincuem ;
in een van 1532 Doetuichem ; in een van 1595 Doethem ; in een van
1626 Dottinghem; in een van 1680 Dotecom; in een van 1689 Do-
tinciiem; in een van 1755 Doetinguem ; in een van 1750 Deotinchem
en elders Deutechem , Deutichem Deotekom , Doetichem , Dotichem ,
Di :utekdm , Duetinghem of Deuticheüm. Het schijnt, dat Duttinghem de
oude zekere spellingis, en deze naam is waarschijnlijk zamengesteld
uit Dulting en Hem, en zal dus zoo veel beteekenen als de plaats
of het huis van Dötting , als bebbende welligt in de vroegste tijden ,
iemand van dien naam alliier zijn verblijf gehouden ; anderen willen , dat
de naam eene verbasteriog is van Teütony-hem , het verblijf der Teutonen ,
die uit hunne meer noordelijke woonplaatsen deze gewesten zoudten
bezocht hebben. De tegenwoordige spelling Doetinchem wordt ten eer-
sten male in 1530 aangetroffen eil gemeenlijk Deotichem of Dedtekom
uitgesproken.
Het eerste, dat wij van D o e t i n c h e m vermeld vinden , is in eenen
brief van 25 Maart 838, waarbij A l b e h i c ü s , de negende Bisschop van
Utrecht, eenige goederen als leen oflijftogt schenkt aan zekeren Graaf
R o d g e r i u s , die te voren eenige goederen geschonken had aan de St.
Martinikerk te Utrecht,, onder welke ook gevonden werd eene, in
V i l l a D u t t h x n g e gelegene en gewijde k e rk , met de daarbij beboorende
lijfeigenen ; hoewel, volgens eene bestaände overlevering, ten jare 1100,
de ring'muur, welke nog beden in wezen is, om D o e t i n g h e m zoude ge-
trokken zijn, is het waarschijnlijk alleen om krijgskundige redenca
gescliied, zonder dat de plaats daardoor nog stads voorreglen of vrij-
heden ontving, dewijl die eerst in de volgende eeuw , te weten in bet
jaar 1256 of 1257, door O t t o II , Graaf van Gelder, zijn geschonken.
De stad is gelegen aan den Ouden-IJssel, ter plaatse waar zij de
Slinge opneemh, die gedeeltelijk de stadsgracht vormt ; en d a a r,
waar zij in den IJssel v a lt, de stads koreninolen doet omgaan. Dit
rivierlje schijnt zelfs door de stad te hebben geloopen , doch dit is
sedert veranderd. Reed’S' in de veertiende eeuw vindt men gewag
gemaakt van eene brug, welke hier over den IJssel moet gelegen
hebben. In de achttiende eeuw was dit eene ophaalbrug, die in bet
jaar 1784 door ijsschollen werd weggedreven; in de piaats daarvan
werd eene vaste brug gelegd , welke in het jaar 1809 insgelijks
vernield werd; waarop de toenmalige Koning L o d e w u k , de tegenwoordige
brug aan de stad ten geschenke gaf. Deze brug, welke 9900
guld. gekost beeft, rust op 12 palen en is 48 eil. 8 palm eh 5 v. lang.
De stad is niet gröot van omtrek, maar beeft, zoo door meerder
sierlijkheid en 'goede smaak, waarmede thans de huizen gebouwd worden,
als door de breedte der stralen, inwendig een bevallig aanzifen ,
en is buiten de poörten door e.enen wal omgeven , welke tamelijk boog en
met boomen beplant zijnde , eene druk bezochte en aangename wan-
deling, door de heerlijkste gezigten vervrolijkt , opievert. Men heeft
er vier poorten , zijnde : de He s e l p o o r t of He S s e n p o o r t fcn N.,
de Hombu r g e r p o o r t ten 0. ; de 13 ssel p o o r t of Wa t e r p o o r t ten
Z. en de Gr ui t p oor t ten Vf. In de buitenzijde van deze laatste poort