DOR.
DORKSDRECHT of D orksregt , volgens sommigen de eigenlijke naam
der st. D ordrecht, prov. £ uid-Holland. Zie D ordrecrt.
DORKWERT of D orquert , d. in de prov. Groningen, dat door het
Reitdiep verdeeld Wordt in D o rkw e rt ten Westen h e t R e itd ie p ,
zijnde het grootste gedeelte, waar de kerk Staat en dat tot het arr.
Groningen, kant. Zuidhorn, gem. Hoogkerk, behoort, en D o rkw e rt
te n Oosten h e t R e itd ie p , dat tot het arr. Appingedam, kant.
Onderdendam, gem. Adorp, gerekend wordt.
Het ligt 1 u. N. ten W. van Groningen, 2 n. 0 ‘. van Zuidhorn,
£ u. N. van Hoogkerk, 5f u. Z. W. van Appingedam, 2§ u. Z. W.
van Onderdendam, | u. Z. W. van Adorp. Men telt er 19 h. en bijna
140 inw., van welke 17 h. en ongeveer 130 inw. onder degem. Hoogkerk
en 2 h. en 10 inw. onder Adorp. De inw. vinden meest bun be-
staan in den landbouw. De grond heit hier, van het N. naar het Z. af
.Het noordelijkste gedeelte is vruchtbaarder, dan het zuidelijkste. De
grond hestaat uit teelaarde en klei; op sommige- plaatsen vindt
men, onder de hlaauwe klei, roodoorn en daaronder vruchtbare en
witte klei, welke zeer geschikt is tot woelaarde. Men gebruikt de
klei van sommige streken in de pannen- en steenbakkerijjen. Er wordt
weinig rogge, tarwe en raapzaad , maar meer haver, paardenboonen,
duivenboonen en aardappelen verbouwd.
De inw. zijn allen Herv., die ten W. van het Reitdiep wonen bc-
hooren tot de gem. fUierum-en-I)orkwert, en hebben hier eene kerk,
welke zeer klein is en geen toren heeft, maar ten N. W. in de
nabijheid een klokkestoel, die, even als de kerk , ten W. van den
rijweg, op eene wierde van ruim 3 bund. in omvang Staat, welke
wierde 4,43 eilen boven het nulpunt der Groninger sluis verheven is.
In 1829 is hier eene geheel nieuwe en fraaije pastorie gebouwd, in
plaats van de vorige, welke te Wierum stond en toen , even als de
kerk aldaar, is afgebroken. Zie nader op WrERUM. Uit de pastorie
te D orkwert heeft men een schoon gezigt op de Hunse, alsmede op
den druk bezochten kleiweg , die hier ten 0 . voorbij loopt. De inw.,
die ten 0. van het Reitdiep wonen, behooren, sedert het jaar 1820,
tot de gem. van Adorp-en-Harsens.
De kleine dorpschool, welke, even als de onderwijzerswoning, waar-
mede zij onder een dak S t a a t , ten 0. van den Rijweg, in 1832, gebouwd
is , wordt gemiddeld door een getal van 25 leerlingen bezocht.
Nagenoeg 2 0 min. N. W . van D orkwerd heeft de bürg der Gaikinga’s
gestaan, waarvan de grondslagen voor eenige jaren zijn uitgehaald.
DORMALE, oude naam van de riv. D en D oismei , in de Meijerij
van s Hertorgenbosch, prov. Hoord-Braband. Zie D ommel.
DORNIK, heerl. in de Over-Betuwe, prov. Gelderland. Zie D oornik.
DOROSTADUM, naam, onder welken de stad W itk-B ij - D ourstede,
in het Overkwartier der prov. Utrecht, bij oude schrijvers wel eens
voorkomt. Zie W ijk- bij -D uhrstede.
DOROTHEA, fort in Afrika, in Opper-Guinea, aatt de Goudkust,
bij het d. Accoda; 3f u. 0 . van Hollandia.
Het fort ligt op eene kleine landtong, die met een zeer smal stuk
grond, waarop vele kokosboomen staan, met het vasteland zamenhangt.
In de eerste tijden behoorde het, zoo als men zegt, en er zijn redenen
om dit te gelooven, aan de Holländers; die het aan de Brandenburgers
overlieten ; welke laatste het naderhand , naar alle waarschijnlijkheid ,
met Hollandia, toen Fredbriksburg genaamd, ook wederom aan de Holländers
op den koop hebben tobgegeven.
D 0 R. 4 8 3
Het is van de zonderbaarste bouworde, die men kan aanwijzen. Naar
de landzijde heeft het twee boiwerken , op ieder waarvan vier kleine
stukken staan; doch naar de zeezijde heeft het geen andere verdedigmg
van geschut, dan uit eenen eenigen flank, en dus naar die zijde geen
de minste verdediging , maar in het begin dezer eeuw was het niet
anders dan een onderstutte bouwval te noemen. — Men verbeclde
zieh een huis van twee verdiepingen, bestaande uit eene, zoo als men
het daar noemt, zaal, eh twee kamers; terwijl de onderste verdieping ,
voor pakhuizen, woning voor de bezetting, slavenbewaarplaats, kruid-
magazijn , enz. heeft gediend , en dit alles isin het algemeen zoo klein
en zoo ellendig, dat men er zieh geen gelijkenis' van kan voorstellen.
De opgang naar het fort is niet gemakkelijk, maar allerwege begrocid.
In de nabijheid liggen de puinhoopen van een door de Brandenburgers
gebouwd fortje, dat op den laagsten top van kaap Tres-Puntas stond.
DORP, naam, onder welken de Keerl. D orpambacht , in Delfland,
prov. Zuid-Holland, ook wel eens voorkomt. Zie D orp-A bbacrt.
DORP of H üis- te-D orp , Yoorar. adell. of riddermatig slot in Delfland,
prov. Zuid-Holland, heerl. Dorp-Ambacht, omtrent 1 u. Z. ten
W. van Schipluiden, toegankelijk met eene lange laan, van de west-
zijde der Oost-Gaach of trekvaart, welke nog heden de D o rp s la a n
geheeten wordt.
Het slot zelfbestaat sedert vele jaren niet meer, en er is tlians niets
meer van over, dan een hooge ronde heuvel, met geboomte bezet,
rondom in eene diepe gracht gelegen. Daarnevens Staat eene deftige
boerenwoning, te midden van weilanden, met allerlei wild houtgewas omge-
ven. Dit huis komt ook wel voor onder den naam van U i t t e r i i e r
of U i t e - l i e r , waarschijnlijk omdat eene erfdochter uit het adellijke
geslacht van Dorp, dat uit den huize van Wassenaar afstamde, aan
G m sb r e ch t U i t t e r i i e r huwende , hem deze goederen, zoo als wij nader
zien zullen , ten huwelijk bragt.
Wanneer dit slot verwoest of gcsloopt is , vindt men nergens aange-
teekend, uit eenige schrijvers zoude men moeten opmaken , dat het
nog in het midden der vorige eeuw moet bestaan hebben. Ware het
n ie t, dat men twijfelde, of zij ook onder den naam D orp van gezegde
boerenwoning spraken.
Het slot is het stamhuis geweest van het oude geslacht van D orp ,
van hetwelk wij eenige leden in de Yaderlandsche geschiedenis met
roem vermeld vinden. Zoo waren twee hunner, A rend van D orp en
W i i ie m van D orp , teekenaars van het verbond der Edelen, terwijl
F rederik van D orp en zijnen zoon F ilips zieh bij onderscheidene gele-
genheden als dappere beiden hebben doen kennen. De jongste zoon
van F r e d e r ik , insgelijks F rederik genaamd, vertrok in het jaar 1636,
als buitengewoon Ambassadeur naar het hof van Zweden en was later
Voorzitter van het hof van Holland, terwijl diens zoon Caree F iu p s
van D orp , in 1682 Raad in den hove van Holland werd, welk ambt
hij tot in 1723 met grooten lof bekleedde (1). Het slot D o r p , is meer
dan 200 jaren, de woning van dat geslacht geweest, tot dat vrouw
B arbara van D orp, A rends dochter in 1685 of daaromtrent, trouwde met
Gusber t U it t er iier Ridder, als wanneer alle de goederen van die van
(1) Men zie oyer de TAN D o r p e n v e r ie r Te W a t e r , Historie v a n h e t v e r b m d en am e e ls c h r if-
(en d i r Nederldridiche EAelen , St . I I , b l. 3 3 8 -3 4 5 . S t. I l l , b l. 815-519 en St. IV , b l. 435 e n
o v e r d e n eeibte en d e Bdide la itite n Mr. J . Sc bS l t em a , Sta a tku n d ig Nederland , B . I , 33,8-346 en
D . II, b l. 841.