liegende, afgebeeld. D&verdere sieraden, bestaande in bloemfestoencn,
wapens, schreyende kindertjes, enz. zijn , even als bet geheel, bij uit-
stek fraai bewerkt. Ook ziet men in deze kerk eene fraaije, door v a n
™ vcrvaard,gde , grafstede van den. als Staatsman, Regtsgeleerde,
Bijbeluitlegkundige en Dichter evenzeer beroemden H u g o d e G r o o t hier
den 3 October 1645 bijgezet; alsmede een, ten. jare 1833 , dooreenige
üfficieren der Artillerie , opgengt gedenkteeken voor de op Antwerpens
vijihoek gesneuvelde Kapiteins v a n H o e i S c h i i . t h o u w e r v a « O o s t e e en
OCHUTTER.
Behalve deze twee tot de gemeente van D e l f t behoorende kerken heefit
men hier nog deGas tliu iskerk, die hären eigen afzonderliiken Predikant
heelt welke vroeger onder geen klassis of ring behoorde : maar thans
ook tot de dasau van s Gravenhage , ring van Delft, gerekend wordt.
Deze kerk Staat aan de overzijde van de Koommarkt. Het is een ruim
en vast gebouw, bezyden aan het gasthuis yastgehecht en van een
sierlyk torentje voorzien. Ook is e r, in het jaar 1 6 5 7 , een orp-el
mgebragt boven hetwelk men in het jaar 1 7 4 5 een uurwijzer plaatste
nadat de kerk, even te voren, van binnen aanmerkeliik verbeterd en in
netter orde gebragt was. De eerste die in deze kerk het leeraarambt
heeit waargenomen ,s geweest E v e e t J a n s z . L o o t , die in het iaar 1 5 9 1
beroepen werd. Het beroep geschiedt door de zes Regenten van het
gasthuis , na bekomen goedkeuring van de Regering der stad.
« J r I ia a i 6 ® ? e,e n ‘ e> gestiebt in het jaar 1586, die hier
mtrent 100 zielen telt, heeft tot kerk een gedeelte der kerk van het
Agathakloosier. In dit gebouw , hetwelk van een orgel voorzien is
en waarop een torentje p n jk t, is in het jaar 1660, Don E m a n e e l ,
nns van Portugal, liegraven, hoewel geen uiterlijk teeken zijn graf
aanduidt. De Waalsche gemeente werd vroeger door twee Predikanten
bediend, doch heeft sedert het jaar 1814 maar .eenen. De eerste , die
m eze gem. het leeraarambt heeft waargenomen , is geweest P i e r r e
M o r e a u , die in het jaar 1586 herwaarls kwam en in het jaar 1588 naar
s Gravenhage is vcrtrokken. Het beroep geschiedt door den kerkeraad.
vnn ^ en aSt° r C,r te, I)EL1T üok eene Enge Ische geme e nt e ,
voor welke in de Gasthuiskerk gepredikt werd , doch door de vermin!
dering der Engelschen alhier, heeft men , sedert het afsterven van den
laatsten Predikant, zynde geweest W i l l i a m v a n S c h i e , die in het jaar
1724 overleden is, geen anderen beroepen. De eerste die in deze gern,
rredikant was , is geweest J o h n E o r b e s , die hier in het jaar 1621
kwam, en in het jaar 1636 overleed. .
R e “ 0“ s t r a n t e n , die hier 30 in getal zijn, ;maken eene
gem. uit, die tot de tweede klass. behoort. Zij hebben eertijds hare
vergadenngen m eene schnür aan den Wal , tusschen de Schoplpoort
en bet Beggynenhof gehad; doch, omstreeks het jaar 1630, hebben
y , op de Wijnhaven, een net kerkje gesticht, zijnde een klein, lang-
■ rP1| Vlerkant gebouw, dat geen toren heeft maar waarin men, ten
jare 1841, een kabmetorgel geplaatst heeft, dat den 15 Augustus van
dat jaar voor het eerst bespeeld is. De eerste, dien wij als Leeraar in
■Il Ze fß“ ; yerm YIIi “ ’ 1S deweest N i c o l a a s L o d i n g i d s , die in het
F - W bw ä a rts kwam, maar den 11 Januarij 1645 overleed.
öedeii beelt deze gem. echter geen eigen,Leeraar, maar wordt de dienst
aldaar door den Predikant van ’sGravenhage waargenomen.
^e Ev a n g e l i s c h -Lu t h e r s e h e n , van welke men er 500 telt,
maken mede eene gem. uit, welke tot den ring van ’s Gmvenhaqe be-
boort, en eenen Predikant heeft, die , bij vacatnur door den kerkeraad
beroepen wordt. De eerste die in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen
, is geweest D a n i e l V e t h u i s , die in het jaar 1611 herwaarts
kwam en in het jaar 1616 naar ’s Gravenhage vertrok. Eerst hadden
de Evang. Luth. hunne kerk aan den Verwersdijk, zijnde een gebouw
met twee gevels, dat van binnen op twee bouten pilaren rustte. In
het jaar 1764 is echter de gewezen S t. J o r i s ka pe l , die later tot
Dolhuis bestemd was, in het Noordeinde', aan die gem. afgestaan en
tot kerk ingerigt. Dit is een zeer geschikt gebouw, met eenen spitsen
toren, van uurwerk voorzien, en een orgel, dat vrij goed geweest is
en weldra zal hersteld worden. De voormalige kerk , aan den Verwersdijk,
dient thans tot woonhuizen.
Nadat de Roomsch Rathol i jke k er ken binnen D e l f t , door de
Regering aan de Hervormde waren toegewezen en de laatste Pasto'or, die
de St. Hippol ytus of Oudekerk bediend had , J o h a n S m i t h , over-
leden was , is door den Pauselijken Vicaris , S a s b o d t V o s m e e r , in zijne
plaats gezonden B e r n h a r d u s v a n S t e e n w i j k , die op het Beggijnhof woonde
en zijne geloofsgenooten als een getrouw herder , onder vele gevaren ,
kommer en verdriet heeft bijgestaan. Onder zijnen opvolger, S o i t b e r t ü s
P u r m e r e n t , hebben de zaken zieh hier allengs zoodanig ten voordeele der
R. K. beginnen te sebikken, dat hij, hoewel met zware kosten, verlof heeft
gekregen , om de uiterlijke kerkdienst, die bijster vervallen was,
eenigzirts op te beuren. Zoo heeft hij dan op het Beggijnhof een huis
gekocht, en een ander , met een kerkje daaraan , van nieuws opgetim-
merd : en daarenboven , bij de altaarsieraden en kerkvaten , die de plundering
ontkomen waren, nog nieuwe sieraden en wat verder tot de
kerkdienst noodig was , aangekocht, daartoe geholpen wordende door de
milddadigheid van onderscheidene vrome lieden , waaronder drie zusters
uit een deftig Delftsch geslacht, te weten M a r i a , J o h a n n a en E l i z a b e t h
v a n d e r D u s s e n , hem krachtdadig de hand leenden , kunnende men alzoo
den gezegden P u r m e r e n t als de stichter van de S t. Hi pp o l y t u s k e r k
beschouwen. Thans maken de Roomsch Kathol i jken, die hier 6500
in getal zijn , en onder deze 4300 communicanten teilen, twee statien
u it, welke ieder eene kerk bezitten , zijnde: de St. J o s e p h s k e r k ende
St. Hi ppol yt uskerk.
In de St. Josephskerk, op den Ouden-Langendijk, die in het jaar
1753 geliouwd en van toren en orgel voorzien is, wordt de dienst
door eenen Pastoor en twee Kapellanen waargenomen, zijnde dat kerk-
gebouw , in het jaar 1835 , aanmerkelijk verfräaid en vergroot.
De St. Hippolytuskerk, op de Voorstraat, is in het jaar 1836
gebouwd en den 3 Augustus van dat jaar ingewi jd ; zij is van toren en
orgel voorzien en wordt door eenen Pastoor en eenen Kapellaan bediend.
De Roomsch - Kathol i j k en van de Oude Giere zij , gemeenlijk
J a n s e n i s t e n geheeten, wier getal 70 beloopt, maken mede eene
statie uit, welke door eenen Pastoor bediend wordt. Zij bezit de kerk ,
®p het Beggijnhof, welke aan de H. M a r i a en U r s e l a is toegewijd
en noch toren noch orgel heeft.
Voor de Hervorming hadden de R. K. te D e l f t nog eenige kapel-
len, van welken wij vermeld vinden : St. Jor i skapel , aan het Oude-
Delft, thans de Eva ng el i s c h -Lu th er sc heker k, de Gasthuis-
kapel , tegenwoordig de Gasthuiskerk en de St. Co rnel i skapel , op
de Buiten-Watersloot, die door den grooten brand in bet jaar 1536 ver-
nield werd en later niet weder sebijnt opgebouwdte zijn. Ook had men
er onderscheidene kloosters, die thans allen tot andere gebruiken inge-
ngt zijn. Hel Beggi jnhof, dat, reeds in de veertiende ceuw aan het