Deze pold. hcslaat, met bet daartoe behoor'ende Lage Po ld e rt i c
v a n Del fgaauw, eene oppervlakte van 535 bund., bevat bet geh,
Klein-Del fgaa uw en een gedeelte van het geb. De lf gaauw, en
wordt door twee molens, op de Pijnackersche-vaart, van het overtol-
ltge water ontlast.
DELFGAAUW (WIPPOLDER-VAN-), pold. in Delfland, prov.
Zu.id-Holla.nd, arr. ’s Gravenhage, leant, eii gedeeltelijk gem. Delft,
gedeeltelijk gem. Vrijenban-en-Biesland; palende N. aan de stad Delft,
0 . aan den Noordpoldervan Delfgaauw, Z. aan den Zuidpolder van Delfgaauw,
W. aan de Scbie.
Deie pold., groot 579 bund., wordt door eenen molen op de Yliet
of trekvaart van bet overtollige water ontlast.
DELFGAAUW (ZUIDPOLDEll-VAN-), pold. in Delfland, prov.
Zuid-Holland, arr. Ss Gravenhage , kant. Delft, gedeeltelijk gem. Vrijen-
ban-en-Biesland, gedeeltelijk gem. Ruiven; palende N. aan den Wip-
polder van Delfgaauw en den Noordpolder van Delfgaauw, 0. aan den
Pijnackerscbenpolder, Z. aan den Berkelschenpolder en Ackersdijk, W.
aan. de Schie.
Deze pold. beslaat eene oppervlakte van 1590 bund., en stort door
vyf molens het overtollige water op de Schie uit.
DELFGAEU, geh. in Delfland, p r o v . Zuid-Holland. Zie D elfgaauw.
DELFGAEU (KLEIN-), geh. in Delfland, prov. Zuid-Holland. Zie
D elfgaauw (K lein-) .
DELFGAUW, geh. in Delfland, p r o v . Zuid-Holland. Zie D elfgaauw.
DELFGAUW (KLEIN-), geh. in Delfland, prov. Zuid-Holland. Zie
D elfgaauw (K lein-) .
DELFHAVEN, s t . in Schieland, p r o v . Zuid-Holland. Z i e D elfshavek,
DELFLAND, ookwel D elfsl and en D elf tsland gespeld , voorm. balj.,
prov. Zuid-Holland; palende N. aan Rijnland, 0. aan Schieland, Z.
aan de Maas , W. aan de Noordzee.
liet bevatte de stad Del f t ; de opene steden Vl a a r d i n g e n en
’s Gr a v ez a n d e , benevens de dorpen en ambachten : Ma a s l a nd :
Maas lands lui s ; Schi pl uiden ; Ove rs chi e , ten opzigte van
Sehieveen ; Wo u d ; Pi j nacker ; Noo tdor p; Ber ke l ; Ke t h e l ;
Do r p - Amb a c h t ; Hod e npijl; S t .Ma a r t e n s r e g t ; Woud-Har -
n a s c h ; het Ho f - v a n -De l f t ; Yr i jeban; Ruyven ; Bicsland;
Hoogev cen; Babber s p o l d e r ; S p a l a n d ;Gr o e n e v e l d ; Nieuw-
l a n d -K o r t l a n d - e n - ’sG r a v e l a n d ; Wa t e r i n g e n ; de L i er en
Ri jswi jk; lhans uitmakende de steden: ’s Gra venhage , De l f t ,
Vl a a r d i n g e n en M.aaslandsiuis, benevens de navolgende 26 plat-
telandsgem.: Aht s regt ; Acke r s d i j k - e n - V r o u w e n r e g t ; Berkel -
e n -Ro d e n r i j s ; ’s Gr .avezande-en-Zand-Ambacht ; G roener
veld; Hodenpi j l ; ’t H o f - v a n -Delf t -e n-Hoo g -e n-Woud-Ha r -
nasch; Kethel -en-Spal and; de Li e r ; Loosduinen; St .Maar -
tensregt-en-Dorpspolder ; Maas land; Monster-Terheyde-Poel-
d i j k - e n -Kwi n t s h e u l ; Naaldwi jk - Honds hol redi j k - ’t Hon-
d e rd la nd- en-Oranj epol der ; Nje uw l a n d -Kort Ian d - e n - ’s Gra-
v e l a n d ; N ootdorp-met -Hoogeveen-en-Nieuw e v een ; Over-
s ch i e- e n - H o o g e b a n ; P ij nacker ; Rijswijk; Ruyv en ; Schipluiden
; Temp e l ; Vlaar din ge r-Ambac ht - e n -Babb er spolder ;
Vri jeban-en-Biesland ; Water i n gen , en Zouteveen, welkegem.
gezameulijk eene oppervlakte beslaan van 57,142 bund 14 v. r. 72 v. ell.,
en uitmaken de kantons Del f t en Naaldwi jk; benevens het grootste
gedeelte der kantons ’sGr a ve nh age en Vl a a r d i n g e n ; bijna de
helft van het kant. Schiedam, en een klein gedeelte van het kant.
Voorburg. Men telt er 17,664 h., bewoönd door 24,372 huisgezin-
nen, uitmakende ongeveer 119,000 inw., onder welke ongeveer 73,000
Herv., uitmakende 23 kerlt. gem , met 28 kerken , die door 42 Predikanten
bediend worden, onder welken 2 Fransche Herv. gem., met
2 kerken en 4 Predikanten. Ook zijn er ongeveer 38,000 R. K., die 22
stat. uitmaken , welken even zoo vele kerken hebben , waarin de dienst
wordt waargenomen door 22 Pastoors en 18 Kapellaans. Voorts heeft
men er 3200 Evang. Lutherschen, met 2 kerken en 4 Predikanten ;
14 Remonstranten met 3 kerken en 2 Predikanten, ruim 3000 Israeliten
met 1 hooftl- en 2 ringsynagogen.
Landwaarts in bestaat D elfland in zeer vruchtbare wei- en hooilan-
den, waaröp veel vee gevoed wordt, dat de zoo beroemde Delftsche
boter oplevert; terwijl men er eenige korenvelden heeft. In het wes-
tclijke gedeelte, geineenlijk het West land geheeten, leggen de in-
woners zieh zeer toe op het aankweeken van boomvruchten, als persi-
ken, abrikozen , kersen, peren enz., die er dan ook in groote menig-
te groeijen , en zeer smakelijk zijn , waarom zij veel naar ’s Gravenhage
en elders verzonden worden. Ook wordt eene vrij aanzienlijke hoeveel-
heidder, hiergekweekt wordende, uitmuntende druiven , over Rotterdam,
naar Lo’nden gezonden, hetgeen jaarlijks eenige duizenden guldens
oplevert. Naar den kant van Rijnland en Schieland zijn vele veen-
derijen, die goeden turf geven en uitgeveende plassen. „
Men heeft er 35 scheepstimmerwerven ; 3 touwslagerijen ; 3 taande-
rijen ; 2 traankokerijen ; 2 runmolens; 15 leerlooijerijen ; 2 zeemlooije-
rijen ; 1 lijmkokerij ; 1 hoedenmakerij ; 3 droogscheerderijen ; 1 laken-
fabrijk; 1 knoopenfabrijk ; 1 koperpletterij ; 1 geelgieterij ; 1 rijtuig-
fabrijk; 1 meubelfabrijk; 2 steen-, tegel- en pottenbakkerijen ; 1 pla-
teelbakkerij ; 1 engelsch aardewerkfabrijk ; 2 papiebmakerijen ; 14 boek-
drukkerijen; 6 steendrukkerijen ; 2 plaat- en muzijkdrukkerijen ; 3 linieer-
fabrijken ; 1 glasblazerij ; 1 aardwasscherij ; 3 zeepziederijen ; 2 siroop-
fabrijken ; 1 mouterij ; 11 bier- en azijnmakerijen ; 13 branderijen;
7 olie-, 3 tras-, 2 feneer-, 3 pel-, 1 marmerzaag-, 16 houtzaag- , 2
run-, 2 plateel-, 2 olie-, 1 snuif- en 27 mout- en korenmolens.
Ongetwijleld verkreeg deze landstreek, welke den zuidwestelijksten
hoek der prov. Zuid-Holland uitmaakt, haren naam, of van de stad
Delft of van de gedolvene gracht , waarvan men wil dat de stad haren
naam heeft ontleend. Men vindt haar eigenlijk niet met haren tegen-
woordigen naam genoemd , voor het midden der dertiende eeuw , wan-
neer er van het bestuur van D elfland gesproken wordt, en van eenige
ambachten en adellijke huizen , die toen bekend waren. Echter kan
men vaststellen , dat het reeds vroeger aid us genoemd is geweest. Over
de vroegere uitgestrektheid van D elfland is verschil onder de schrijvers.
Van sommigen wordt beweerd , dat een groot deel van D elfland wel eens
onder R ijn la n d behoorde: als Monster ; T e r H e y d e ; Water i n gen ;
en de Lier. Ook zou het ten dcele onder Maasland gestaan hebben ;
doch dil laatste wordt vrij duidelijk wederlegd. Ten aanzien vdn
Mons ter , Wa te r i ngen ende Lier , welke gezegd worden, deneed
van getrouwheid aan W illem I in handen van den Baljuw van R i jn la
n d te hebben afgelegd , zou men eenigzins mögen besluiten, dat
die ambachten toen onder R ijn la n d behoorden ; te meer omdat het
slecbts eene gissing is , dat het baljuwschap van D elfland tevens door
den Baljuw van R ijn la n d bediend werd, gelijk S ch ie la n d te eeniger
tijd onder den Baljuw van D elfland gestaan heeft. Wegens Ri jswi jk