C A P U T VI.
A non fruétuofa pafeatur, fed libere vagari per va-
§g§¡ fenfu fcriptumf i t : Et Lot qui. ambùlabàt cum
Abram , itemquc : non capiebat eos terra.
V e pafioribus, & rixa inter eos orta, quamfedare
conatur Abraham, idem cam fru fira Lot retinere
ten talfe t, ilium cum bona gratia dimittit. V e imperiti
a a c infolentia Lot in eligendo 3 deque Sodo-
mitarum pecca ti s.
Une illud nequáquam prxtereundum
15' IM Ü 8Ü 1 quodvidetur etiam dodtio- B reaores B B
res inorfTe ¡ qua ratione fic fcriptum fit : E t L o , ig p—
qui ambulabat cum Abram > quali alter eilet Lot
qui non ambulabat cum eo , iècundum quodac-
cepimus. Et putant ‘erique non folvi quæftio-
nem. Ergo ut illis fatisiaciamus,& à regula Scrip,
turæ nonrecedamus, unamperfonam dicimus,
duo neo-otia, quod in uno eodemque viro duæ
res fignificantur : numero unus eft , officio duplex.
Declinatio enim die* L o t , fícut habet
rios agri fruélus finant. Iftorum ergo paftorum
iolers cuftodia neceflària eli 3 ne forte adferiba-
tur diligentibus I quod evertit negligentiiim ini
curia. Sed quia non fermo de vifibilibus , ideo
cujus pecoris paftores fint prius confideremus.
Paftores hos definire pofTumus. Pafiores, inquit, <
jamentorum.]umenta autem fenfus corporis irrationabiles
figr'^cari accepimus. Qui funt ergo
paftores fenfi a, nifi prxceptores,ì£ quafi quidam
reélores gregum, duces eorum, vel.moni-
tores alicujus Ìermonis , vel mentis noftrx cogi-
tationes ? Qui fi paftoralis difeiplìna: gnarì 8cte-
naces.funt, non permittunt longiusfenfuum gre-
gem vagari, & inu,tilibus aut noxiis inhxrerepa-
bulis : fed providó duétore revocant, & fra: nos
rationisadmovent,atque obfiftunt renitentibus.
Mali autem prxceptores , vel inutilìs difeepta-
tionis permittunt eos impetu ilio ferri, & in prx-
ruptum ac periculum mere , 8i culta obterere,
_ . . t virtutum hujufcemodi frudus , eos quoque diffipent.
autbonum aut malum.Cum ergo Lot declinaret
malum, hoc eft, errorem, flagitium, crimen,
Hinc ergo cogìtationum noftrarum discordia.
juno-ebatur patruo: cum declinaret bonum, hoc
Cùm caro répugnât adverfus fpiritum,
eft ,&juftum, innocentem , fandum , religiofum,
& fpiritus adverfus carnem , non mediocris pugna
ibciabatur flagitio. Bene ergo dixit: E t L ot qui
e ft, quando ipfe Apoftolus vas eledionis
; quia adhuc non elege-
dominicæ dicit ambulabat cum Abram :Videolegem carnis mea repugnan- ;
rat Sodomam , non habitabat cum flagitiorum
tem legi mentis me a , & captiv antemme in lege peccati
audoribus. Poftea enim coepit habitare in So-
, quod eß in membris meis. Sedare hanc pugnarci
domis. Ideoque quafi d feipfo mutatus , velut
9 ipfe nequivera**, Se ideo ad Chriftum con- • . r : a ». t /:/._Wmk
alter accipitur I non folum fju f to v ito , fèd à B B B B Ua.iu<?\I Actc‘£ H \r . B S B h H B
. - . - .£ ’ ipfo defeifeens.
corpore mortis hujus ? Hoc eft, ne deledatiombus
deledationibus
26. Denique quia ftudiojam deflédi cceperat á
carnis adhxream. Quis igitur eft qui his mefol-
patruo , Non capiebat eos térra.N enim ípa-
vat vinculis, a 8e liberum fociet D eo , fenfufque
u l l a tia pofiunt fatis eífe difeordibus: quietis Se paci-
ad fobrietatem animas magis detorqueat, quain
ficis etiam anguila abundant: diffonis moribus
ad corporis temulentiam ? Sed quia inter homines
etiam fpatiofa ardantur. Et quia á principio dixi
tantum non potuit redorem invehiré, con-
mentem hic formari hominis, qux a principio
verfus ad Deum :Gr :a , inquit , V ei per Iefum
imperfeda fuerat, fed per incrementa 8e gradus
chrißum dominum. Si fortior fuis non commifit
quofdam proficit, ideo a it; Non capiebat eos t e n a :
viribus, quod corpus mortis evaderet, fed auxihoc
eft, una anima motus di verfos non recipie- E Immquæfivit à Chrifto5 quid nos facere oportet
— n infirmiores ? Hanc pugnarci bat naturaliter fibi répugnantes. Poteft tarnen gravem elle cognofieri
ut interdum non oinnia in uno eodemque
perfeda fint 5 poffit tarnen aliqua vitia fua ope-
rire, vel motus fuos temperare: fi aut plura bona
fint quibus pauciora vitia operiat : aut repenti-
nam commotionem confilio maturiore refledat.
Verum fi exutraque parte plura concurrant difl
fona ac repugnaiitja , habitatio difcrepantium
virtutum ac paflîonum in una anima folvatur nevit
Abraham, & ideo in principio cavendum pu-
tavit. Sapienti enim pacis eft ftudium , imprudenti
amica jurgia.
18. Nonf i t , inquit, r ixa interme d r inter te , & '
& inter pafiores meos & pafiores tuos j quia nomines
nos fratresfumus. Patruum legimus Abraham, Se
Lot ejus nepotem y quomodo eum fratrem appellar
? Sed adverte quia caufas concordi^ fàcefle
eft. Figurate ere animam fecundum phi- F Piens adhibet. Unde præmifit. Homines nos fu-
fiologos terram appelh ; t. Nam & Salomon ait: mus.^ Omnes autem homines unius naturæ par-
Tamquam agricultura homo imprudens ; quæ fi feecunaa
fit opimis fegetum fructibus, abfeondere
tus funt, intra ejus con,cepti vifeera, 8c uno foti
atque efFufi utero. Unde nobis jure quodam ger-
manitatis velut fratres connedimurab uno pa-
tre conditi, 8c una marre tamquam fratres uterini
poteft fpinas :'fin vero fpinx concurrant ariftis ,
lecandi nulla eft copia.
27. Qui igitur paftores fint, & quorum ahi-
mantium, 8c qux rixa inter paftores Abrahas 8c
inter paftores -Lot confideremus. Paftores funt
magiftri gregum, vel diligentes 8c fobrii, non fi-
nentes agrorum culta obteri pedis veftigiö, at-
que aduri fentibus : vel negligentes 8c remiffi,
qui non revocent pecus fuum , quo herbofa 8c
a. Ita mff. Corb. Long. CoJb. Sc Maz. A lii vero , ac c d ic i, &
liberum faciat, fenfufque & c . T o rn . & liberum fociet, fenfufque. ^
b. Mil- Corb. V a le. & T o rn . prima manu , cujus irrationabile
cognutos Sic. Colb. & Maz. cujus irrationabile virtutum habet
editi. Et ideo cùm fimus rationabilis natura:
foboles, tamquam uterini nos diligere debemus
amore mutuo,non ifnpugnare ac perfequi. Multo
autem verius ad unam'animam refertur , •>
cujus rationabile cognatos h abet, ut fupra di- (
ximus, fenfus irrationabiles : quod ai* ratio- i
nabile, virtutum habet copularci. Uno fraterna
copulam. Sed aliorum atque edit. genuinam lcCVioncm elle tum
co lled io fub jeda fatis docet , nimirum : Vnde fraterna juadam
& c . rum etiam locus i . cap. qui ad marginem indicatur.
quadam fibi copulantur neceffitudine vida vip- A mearum. Non enim dedit nobis Deus fpiritum timo-
tu te fq u e hominis ■ quia illa^carnalis, iftx ratio- ris , fed v irtu tis , dr dilecfionis , & fobrietatis. Et
nabilis animxfiir ^ Caro autem atque anima ve- iterum :T u autem f i l i carifiimeforti tudinem cape in z. Tim. i-
luti quadam leg- 'hciantur conjugii, ex quibus g ra tia .H zb e s ergo primxprxceptumfententix, b
homo conflat. .Homo igitur velut portiones fuas ut erga omnes gradarci locet : deinde fi non po-
feederare debet , atque ad pacem cògere. Sed teil prxceptis fuis orcmes' acquirere , caveat ne
quia nemo erat tantus qui carnem vincere15. verbis aliquos exafperet , hoc e f t , ne inimicos
: ideo , V en itp a x noftra ,.quif e c i tutraque unum , & faciat. Unde ait infra : Haccommoneo , teflificans ibidem. i+.
y'‘1‘ medium parietem maceria folyens , inimicitias in cor am Veo , noli verbis contendere in n ih il utile ,
carne f u a , le gem mandat orum e d if l is evacuans ,u t nifi -adfubverfionem audientìum. Servum autem
duos conderet in femetipfo , in uno novo homine f a - B Domini ,non oportet lidgare, fed manfiietum
cienspacem^utconciliarciutrofque in uno corpore Deo, efle ad omnes. Pulcre poli pauca fubjecit, 8c
per crucem interficiens inimicitias in femetipfo. Ree- caufàm prxftitit, quarci Philofophia non vidit :
root. 7 1+- te igitur fe ut hominem infelicem dixit Apollo- Cum modefiia, inquit, corrigentem eos qui refifiunt, ibidem. %$■
lus, qui tantum bellum intra fe.pateretur, quod ne quando Veus det illis pcenitentiam ad cognofcennon
poffit reflinguere.Deilique cùm de una por- dam veritatem. Acì tertium quoque illud, ut diftiuncula
paflìonum , hoc eft iracundia , diceret cedamus ab eis cum quibus nobis convenire non
\prov.i6. Salomon : Melior e f i , inquit, fapiens fo r ti : qui poteft, habes additum, cùm prxcepit ut lo qu aautem
iracundiam continet, melior efi quam qui ur- tur qua: decent ianam doclrinam , deinde pn_
bem capit. Beatus igitur qui hoc bellunì evaferit gnas legis declinet,hoc eft, primum gratiam feetiam
non advena 8c peregrinusx fed civis fane- C minet, deinde nullum litigando avertat : tertorum
8c domeflicus De i , quem in terris pofi- tium eli uzhareticum hominem poli unam correptio- tì/.j. io.
turn terrena non quatiant. - nem d evite tj quia fabverfus efi qui hujufmodi efi^d* & 11'
29. Hunc afFednm fervare cupiebat'Abra- delinqui t , cum f i t d fernet ipfe damnatus. Quam arham.
Itaque ut vir pacificus ait primo.: Non f i t gute ilio judicio damnatum noftrx ultio*'' fubr
ixa inter me d r inter te. Inde ait : E t inter pafiores trahit, quali indignimi in quem vindicetu.. Dameos,
d^ pafiores tuos. Tertium pofuit : Ecce,inquit, vid autem evidenter ftudium vindicate amovet'
tota terra ante te, hoc eli, fi non poteft convenire, dicens : s i reddidi retribuentibus mihi mala. ' Pf*l- 7 s-
cedo omnibus,totum cape, fi de loco aut poiTef- 31. Ergo mens viri lapientis ejufdem anima:
fione diflenfio eli. Quod fi moribus non conve- veilapfus , vel irrationabiles motus ihidet coriiit,
difeede à me. Qiianta ante pramiifit, né co_ D hgere, fibique conjungere. Poteft enim fieri ut
gèretiir difeedere ? Sed edam hoc virtutis ac dift- qua: interdum difplicent, emendentur cum graciplinx
eli. Dixit enim ante nos vir ex Philofo- tia. Effufió patrimonii fi recidatur, habet libephix
profeélus difcip.Iina,quatuor hxc bono viro ralitatenì fine difpendio. Verécundia interdum
inefle. Ut elaboret primùm ut omnes libi amicos remiffior eft 3 fi confirmetur, habet 8c pudoris
faciat : fecundum , ut fi non poteft amicos face- gratiam, & propofiti conftantiam. Commotio
re , certe nec inimicos : tertium , ut fi nec illud fi temperetur, indignationis Korrorem deponit,
fuppetit, ex lèntentiadilcedat : quartum, fi quis adlùmit laudem vigoris. Quod fi emendare non
cedentem perfequatur,vindieet le, ut poteft. Sed poteft , a non exalperet intemperantia. Depre- a
illa tria fuperiorain Abrahx non fermonibusnu- hendit ardorem libidinis quam conjugio coer-
, dis, led veris openbusagnolcimus. £ eeat/nedumquxriturcontinentia, obr< atim-
30. Quartum autem non ita eli, quando edam pudicida. Ideoque bonorum magifterx^.co, in- i- cor. 7.«.
circa cèdentem ferva vit affectum parentis 3 ut q u it, non nuptis & v ì d u ì s , bonum efi illis fific pereum
non fblùm non perlequeretur , led edam maneant, ficut dr ego. g u p d f i f e non continent, nucaptum
erueret àc liberaret. Denique Apollo- bant. Melius efi enim nubere^quam uri. Suntaliqiue
lus cùm tria illa doceat, quartum prxcepds fuis mulières immaturo deftitutx mari tor m obitu,
ibi vit, quod addiderat Pliilolophia. Ait enim &. fé continere nequeunt. Volo , inq .c , juniores ì.Tim-scùm
pacificum populum Dei informare vellet : nubere f ilio s procreare, matres fam ilia s effe, nullam I+-
Uoot.ii.x8. s i fieri potefi, quod e x vobis efi, cum ommibus homi- occafionem dare adverfario. Quod fi aliquas delicix
nibus pacem habentes : deinde fi hoc non poteft, deleclant, 8c Iuxuriari in Chrifto volunt, viduir
certe,nec difcordias,nec inimicitias.Ideoque ad- F tatis affeélantes gloriarci, eermanitatem autem
[ibidem. 19. didit : Non vos vindicantes > carifiimi, in quo & non cuftodientes, eas devii idas judicat, utha-
* * tertium illud excluditur, ut vindicare nos ne- bes Icriptum: Adolefcentiore„ v id u a s devita. ibidem., n.
qua quam velimus : Sed date locum ira. Habes & 32. Recte igitur Abraham cum bona venia voquartum
, ut dilcedas magis, & vindiélam Deo luit nepotem dimittere , .quem defleclentem à
committas,quàm tibi exigas 3 quamquam & hoc fe tenere non poterat. Sic & mens bona d prxeilecundum
legem magis dicium voluit videri. piti & b dimerlo irradorcabilium lap fu fecernat fe b
MMth. j . fecundùm Evangelium fupra habes : Bene- ac lèparet. S i t u , inquit, in ßnifiram , ego in dex- cen. 13.
di ci te eos qui vos perfiquuntur. Habem us hxc prx- teram : v e lfi tu in dexter am , ego in finìfiram , hoc
! z. Tim. i. cepta aci Timotheum in fecunda epiftola : Prop- eft, qua: tibi in dextera funt,mihi in finiftra funt:
7 ter quam caufam, inquit, admoneo t e , u t refufeites & qua: tibi in finiftra , mihi in dextera iìmt. Vigratiam
Vei qua efi in te per impofitionem manuum ro enim imprudenti in dextera. iùnt, qua: funt
* . V idccun- Me aiiq.ua cfanfpoficio c l i c , & cjuòd fcrfi.vw :dicic d i- I | jniT- un in textu ; nifi quod prima mamt'éorb. legebac-, e.va^>tf-
ccndum pocius quartum j & contra. Sed in hoc n ihil nos mil': ju - | | ret intemperati ti am : deprehendit ardorem libidinis, conjugio cocrceat.
vare pollìint. - 1.1 Qua: lecliofortealìisduabusanceponenda.
- a. Omnes edit, ac mil'. To rn. & Và ie. »0» exafperat. Intempe- j I b. Ita quinque mil. Edit, auteni diverfo. ratìonabiìium lapft*.
ranfia reprchendit ardorem libidinis,quam conjugio cocrceat.- Rcliqfii | j