farii, Se Voìuptuariii neceflTarii e x ferniiiibus ter-À tur. Non erat p lu v ia fuper terram, nec homo terram
. ... - A - 1- operabatur.T u n c delimo terrafinxit Deus hominem^
rarum • at vero ex arborum fru&ibus voluptùa-
rii.ìtaque corpus noftrum tamquam Vere, hoc
eil,aere, cibo pafeitur naturali. * Aé-p aur . gr«-
co nomine * ver latino dicitur. Ideo Scriptura
de partibus Orientis , Se maxime AEgypti per
quam tranfivit H ebr«us, vel ex partibus Phoe-
liici« fumfit exemplum. Anima autem volupcua-
riis , hoc eft fapienti« frudibus alitur : cui ite-
rum , ut corpori noftro co" -rarium frigus Se
«ftus, ita timor Sc iracundi. videntur adverfa. B quia uterque á terrenis.vitiis tenìperabat.IIle qui
Sed quia in corpor^ eft, a necefle eft Se iracun
diam habeat Se timofem,nec poteft line hac eflè
corporea: neeellìtate riaturæ. Et ideo mens la*
pientis moderaminajufta difpenfat ■ ne iram Se
timorem permifceat,& fiat oonfufio quædam in
animo illius atque diluvium.
& in fu fflk v it infaciem ejus fpiritum v ita , & fattu's
eft homo in animam v iv en tem .llle autem iextodie,
quali perfeito numero quo omnia concluía lunt
opera Dei ,-quafi perfecta operatione confticu-
tus homo iècundiim iiriaginem D ei eft,cui etiarrt
ifte comparatur qui in diluvio juftus inventus
eit. Et ideo fupra terrena òmnia eum conftituit
Deus , ficut Se illum ad inìaginem Dei fa¿tum,<l
85. v ie quoque & notte quod ait, per diem
intelligis illuminantem virtutem,per nodem re-
cognofcis tenebrofam infipientiam. Itaque Se in
ita generatus e ft, ut nihft terreno deberet contagio
: ifte qui & in perjciilisfuefatàdpróbatus.
Se examinatus in palfioriibtis, Se repertus quoa
in confùfione nonfuiíIetc obnoxiuspaííÍÓhi.
87. Altior autem fenius habet qiiöd jiiftus niai
gnitudine Se multitddiiie vif tiitis augetur 3 atque
dodrina j Se replet terram, quali cor quoddam
in quo fit reCeptaculum intelligibilium. Ita nk
bil vacuum lapientioe elfe patitur, quòd infipieni
timore tamquam in frigore poteft effe illumi- Q tia polfit invadere. Domitis igitur non folum
terrenis omnibus palfionibus * led etiam lenfibus
corporalibus,beftias quoque libi quodam terróre
lubjicit Se timore, in quibus ipecies videtur
inefle maliti« atque feritatis; Immitis enim Sé
agreftis eft omnismalitia 3 Se iiiflaturaerio quodam
tumore. Necilludobfcurum j quod reptilia
temperantia- 3 ut in timore aliqui non
penitus refolvantur, Se magis timorer* dirigant
ad opera virtutis. Verbi gratia , fi erlècutor
infiftat, ut plus Deum timeas, Se perpetua magis
qu«dam lethalium quamdam habent lpeciem
paifionum,à quibus venenum quoddam menti vk
detur infundi. Omnibus ergo his imperat juftus
D quibus non commifcetur : lèd coercet ea,fi mens
ejus non deledatione, non cupiditate ducatur,.
non triftitia, Se timore frangatur 3 non etiarfi
luxuria atque deliciis tamquam Iubricum Se ca-
ducum vita: hujusagat cutfum, led continentia
Se temperantia abigatà le virlapienshujuimodi
paffiones.
88. Sed quia fubdidit ftatim : Omnia reptilia
qua funt 'V iv a , erunt vobis in efeam ; ne forte te
moveat quia ante dereptiiibus diximus Venena-
nans virtus. Similiter Se iracundiam poteft reprimere
fupplicia, quam pnefentia putes elle vitanda,
qua: dum times , accendaris ad gloriam, perfidia:
iratus Se feeleri. Rurfus iracundia fuccenfus
divino commotionem timore modereris.
C A P U T X X I V .
V e prerogativa poteftatis hominibus in cetera ammal
ia perbenedittionem qua Noe eum fu is donatus eft,
d iv in itu s adtributa.Et quomodo intelligatur Vo-
minus eifdem hominibus in efeam dedijfe omnia
r eptilia, cum eorum quadam v enata fin t.
86.E T benedixit Vominus Noe & f i lio s ejus, di-
eens: Crefeite & multiplicamini, & replete
terram, & domìnamtni ejus : & ^ tìmorvefier & tre- £ tis , cognofce alia eflè reptilia venenata, alia
mor erit omnibus beftìis terra > & omnibus avibus
Cali^d" in omnibus qua m oventurfuper terram, dr in
omnibus pifeibus marts. H«c prerogativa potei!
tatisin ceteris animalibus videtur hominibus adtributa
Se in iuperioribus partibus. Sed eo loco
ubi dixit quod Deus hominem fecit , dicitur :
Mafculum drfeminam fc'eit eos, dr benedixit eis di-
cens : Crefcite & m ultiplicamini, dr replete terram,
dr dominamini ejus , & poteftatem habete fuperpifmanlueta.
De manfuetis igitur reptilibus acci-
pe , qua: etfi non omnia ventre Se pectore reprint
ficut colubri,tarn exiguos tarnen pedes habent
, ut repere magis quam ambulare videan-
tur. Ergo venenatorum reptilium £ fimiles imi
mundas in corpore accipe paffiones, maniueto-
rum autem decoras. Omnis enim affectus qui
eft prxter deformis dele<ftationisiIu cebram,pafi
fio quidem eft, led bona pallio. C piditasmolce
s m ari s , & volatili a , & beftias terra, & reptilia. F lio r , Se ira, Se timor, he noxie anime paffiones
funt:affe<5tus autem innoxii, paffiones bone funt.
Et his vi vendi quidam no bis ufus miniftratur,
Se cauià: harum cibo utimur ad vite gratiam,
harum epulis deleftamur.
*3£3£*
Quod eo admonui, ut intelligas geminam hominis
generationem expreflam: unam lecundrm
imaginem D e i , alteram fecundüm figment i
de luto terre. Denique ilia creatio hominis 5
luto terre videtur ellefada poll mundum,p<
quam requievit Deus ab operibus fuis. Sero
quodammodoc terene ftatue figmentum gigni-
* . Vocem A if cum edit, fuperiores, lacinis , mff. autem partim 1
la t in is , partim confuiis charaderibus exhiberent, qui ultimas 1
edit- Parif. curavere,ienfum minus adiecuti rcpofuere: Acrautem I
grtto nomine, vr ’atinodicitur. Male. I llic liquidem atp per m e- I
tathelim ponit pro ictf , vcrnum tempus. N i f i fcribcre malis I
per contraftionem f p , quod a pud audoies frequens occurrit. I
a. I ta emendavimus m(T. fubiidio- H ie enim edit- exhibent I
magno conleiifu , in corf ore eft , & iracundiam habet & timorem, I
necfotestfine hac effi in corf ore necejfttate naturi.
b. H ie a mlT. in eo tantum recedunt edit. vet. quod omittunt: I
beftiis terra , & omnibus avibus c t l i , & in omnibus. Edit, autem |
Rom. totum locum eoncinnaverat in hunc modnm : timor veftri,
I Ó* tremor eritfuper omnes beftias terra, & fuper omnia volatili a ca- Il i , d>- fuper omnia tjtit movcntut fuper terram, & omnes pifces marts
&cc.
I Mf. Long, terreni fubslantii figmentum. d. Edit, omnes > ac niiT. non p au c i, quia utrumque à vitiis terrenis
temferabat. MlT. Coib. & Colb. quia uterque & c.
e. MlT. Corb. Long. & Va t. obnoxius confufioni. If. Ita cod: Vac. & Maz. cum edit. MlT. vero Corb. & Colb.
Ibid. i .
& 7.
fimiles in mundo corpose paffiones. Long, melius , fimiles immundo
corpose paffiones,
d
Ibidem.
■C A P O Î X X V .
A n oleribus magis quam carnibus vefiendum Vominus
A ut non Iabereniur öpiniönibiis diverfis Philofophorum
prace perii ; dr quemadmodum nos m unierit
Moyfts Contra opiniones Philofophorum de anima
quorum va r ia piaci ta referuntur: item qua ratione
f i t dìftinguendum inter anima partem rationalem
d ‘ Jenfitivam ; quidve anima [anguis dicatur?
8?.
, qui fibi ipfi conftare nön poffunt. Plei
rique enim varia ienierunt s, ut Critias Sc ejus
difeipuli fanguinerri efte animam dicentes , if-
tam utique animam qua vivimus 3 qv eft left-
fibilis , non illam animam que rafionabilis Sc
intelligibilis interioris hominis eftimatur. Hyp-
pocrates autem etfi Critix non improbavit in-
genium, nec difputationem ejus redargüit 5 ta-
men fenten.ti« non acquievit. Ariftoteles ¿,-nAi QUid eft etiam quod a it: Sicut olera pabuli
Arift. 1.1
dedt vobis omnia ? In quo Sc ii qui B thxit. Ignem alii efle voluerunt. Nos igi- de
tur hujufmodi divifionem teneamus-- ut fepare-
mus quod eft rationabile anima:, et ,.s fubftan-
tia divinus eft fpiritus, ficut ait Scriptura : Quia
in fu ffla vit infaciem ejus fpiritum v itx :b elfe autem Gen. ■.
in ea nittrimentum quoddam vitale quo hoc con
pus animatur , eflè etiam delectab’" Illarum
igitur Se vitalis Se delectabilis aiiima: partiurrl
iubftantia fanguis appellatur à quibufdam > licet
etiam Scriptura dixerit : A nima totius carnis, tevit.
fimpliciter intelligunt, ut non expendant fer-
monis examen, non nobis viaentureffe contraili.
Sunt enim qui putant quod olera ad efeam
nobis D ei nutu adtributa videantur, quo hiimagis
quam carnalibus epulis uti debeamus : ego
autem libenter his acquiefcerem, ut generi ho-
minum ad parcimoniam magis Se temperantiam
olerum ufus inolelceret > nifi viderem ab his, qui
non libenter accipiunt, polle referri mihi quia ....____ ___
non omnia olerà efea: hominum inveniantur ac- C f anguis eft. Prop -re igitur animam carnis languì- n- & fircommoda.
Deinde quia non omne hominum ge-
nus fapìentia:Se continenti« amore ducitur, ut
continentiam ièqui polfit. Et ideo quod generale
pr«ceptumeft,adportiuncu!am paucorum
hominum derivare non poiTumusjómnibus enim
hominibus hoc pr«ceptum datur.
90. Ideoque confideremus quid dixerit : s icu t
olerà, inquit, pabuli dedi vobis omnia, non olera
omnia dedi vobis ad efeam. Utantùr igitur qui
nem appellavit. .n carne enim dele&atio &pa£
fio e f t , non mens Se ratiocinatio. Tarnen fi di-
ligenterintendas,hic locus illum explanat. Cìim
enim hoc loco animam languinem dixerit uti.
que lignificavi aliud efle animam , aliud Caiu
guinem, ut fit animæ fubftantia .itus vitalis i
fed ipfum ipiritum vitalem non per fe tantum Se
fine fanguine ufum adferre vi _ndi, fed com^
fnifeeri fanguini 5 quia funt qu^. vocantur arreutuntur
carne , tamquam ole- J us, non ad dif- D r*æ ve^uc receptacula fpiritus , quæ ñoñ folùm
tentionem , nec a äd arvinan. . orporis, quam
epül« tarnis facere confueverunt. Sed quemadmodum
& olera nonomnia ad eie« ulhm habilia
funt, ita etiam non omne vivum reptile accom-
modum ad ufum epulandi. Siquidem ab omnibus
venenatis abftinere debemus j licet hue quoque
proceiferit luxuria, ut magis deleiftationi coniu-
lat quam periculo, Se in plerifque reledo quod
dicitur venenatum naturaliter inrTe, reliquam
aerem purum ample&untur : led etiam iano-ui-
nem , led minorem Ionge fanguiftis portionem;
Geminaenim cum vaia fin t, aliud eft v-*n« qU:E
gr«ce appellatur, aliud arten«. v aa plus
habetfanguinis, quam ipiritus,hoc eft, <pAexp:
arteria minus habet länguinis , multo amplius
ijjirituy: Jam temperatio pro diverfitate natur«
eft hoihinum fingulorumi
93. Altior autem fenfus deledarete debet, qui
partem ad cibum vindicet 5 qu« non piena £ fignificat fanguiiiem animam ideo diiftum, quia
periculi, tamen vicinà periculo e ft, Se corrup
tela aliqua necellè eft in totius fuccum fe carnis
infuderit.Plerique etiam lagittis venenatis traili!
figunt cervos & hujufmodi veloci?, animalia Se
pòftea releéta quadam parte memi 'rum. reli-
quo córpore ad cibum utuntur.
91. Quod autem ad altiorem fenfilm pertinet,
hoc eft,unde magis diftum eft quod irrationabi-
les paffiones ita debeant menti fapientis,ut olera
fanguis calidus Se ignitus eftfficut eft virtus.Qm-
cum que igitur ftudio fuerít virtutis accenfus Se
vaporem laüdis adfumíérit, omnes delicias ven-
tris excludit, Ea igitur cogitationum qu« funt
carnalia atque terrená, in virtutis,inquit, ardore
pofiti rejicietis , quafi ínhabilia ípiritali cibo¿
Non enim carnem manducabat * hoc e ft, ter^
renum aliquod cogitabat, qui dixit: Aieus cibus iohan.
eft, utfaciam voluntatem Patris me i qui in calis eft,
ruftico elfe fubjeda 3 atque ita his utamur tarn- F ftudia hominibus virtutis ínfpirans , Se cupidi-
.........— ... — :--*• 1 tatem diviñ« cogitationisinfundens; Ergo ierren
« cogitatiOnes Se infirm« , quafi evirat«
Se fine uíu fanguinis habentun Et ille eviratus
dicitur, qui länguinis plurimum amiferit i ete-
nim fanguinis effufione frigefeit. Qgifquis io-j_
tut diligens Virtutum eft, cibos ablegar & rejicit
corporales , nifi quantum ficit fatis-eíle natur«;
Quifqüis autem hegligendor tamquam lubri-
cum Se aquofum vir« iftiiis fuerit curfiim fecu-
tus , qiíafi amilïîs veftigiis in uteruni decidit Se
Verttrem. Itaque ea quæ funt tetrena defiderat j
quam reptilibus cogitacionibus, ut agricola ole-
tibus; qu«licetobefle non polF ',cibitamert
non habent gratiam fortioris. ^.eneraìe enim
omnibus Se commune pr«ceptum , non altiera
indicit genera virtutum, qu« utique paucorum
funt» Sed Se fi qüis virtutum epulas fortiores
fibi exhibere non pólfit $ hujufmodi tamen habeat
paffiones, qu« non non nöceant, fed de-
ledeìit, *
91. Ideo in principio lànàus Moyles informa-
vitnos atque inftruxit de infufflatione anim« ,
:m quibufdam Parif. edit.
pateat. Vide q u * in ad-
Lcpofucré partiin , Eft atia.
MIT. Corb. V a le. Colb. & Maz.
dd minar>1 corporis.
*• H ic aìiquid 01
nilTum effe vel c
monitione de noe di
b. Edit, q u * Romanam fee ut* fune,
I tem. . . . eft etiam ; partim , Eße autem. . . . est etiam. Sed vct."
omnes cum mff. utroque loco ldgunt ¡ effe ; ubi aliquód è verbitf
I fuperius -pofitis, nimirum voluerunt, v el teneamus, mente f«p-
plendum-
“j