Gen. 18. 2
In lib. de
refurrectio-
ne carni s.
b
Exod. I I . II
Luc. 16.
Prov. i j .
Matth.
Matth, z f
¡S-& 40
pnetertfreciientes. Ante oftium fedebat Abra-j
ham , jedebat meridie. Quando al eqùiefce-
b a n t, irte hofpitum explorabat adventus. Meritò
illi Deus apparuit ad quercum Mambre,
quia fru&um hofpitalitatis ftudiofiffime requi.
rebat.
33. E t refpiciens, inquit, oculis v i d i t , d 4 ecce tres
v ir ifia b a n t fecus illuni. E t cum vidifie t illos , cucur-
ritobviam illis . Vide primo fideimyfterium.Deus
illi apparuit,8c tres adfpexit.a Cui Deus refulget,
Trinitatem videt,non fine Filio Patremfufcipit,
nec fine Spiritu fando Filir : confitetur, H x c
alibi plenius. Nunc moralis 1 erfequendi propo-
fitum eitloci. Non otiofusfedet,quilonge adipi-
cit : nec adÌpexifle contentus, cucurrit obviam.
Feftinavit occurrere, quia non fatis eft rede fa-
cere , nifi b etiam maturare quod facias. Fefti-
nanter enim manducare pafcha lex jubet. Ube-
riores enim frudus habet celerata devotio.Difce
ergo quam impiger effe deber - , ut poffis p r ivenire
hofpitem ^ ne quis p rx v a iia t, Si te boni <
muneris defraudet copia.
34. Bona eft hofpitalitas , habet mercedem
fuam , primum humanx gra tix , deinde quod
majus eft, remunerationis divinar. Omnes in hoc
incoiati! holpites fumus j ad tempus enim habi-
tandi habemus hofpitium : emigramus propere.
Caveamus ne finos duri au \egligentes fue-
rimus in recipiendis hofpitibus, etiam nobispoft
v i t i iitius curfum fandorum hofpitia denegen-
tur. Unde in Evangelio Salvator dicit : Facite '.
vobis amicos de iniquo mammona, qui vos recipiant
i n Aterna tabernacula fu a . Deinde etiam in hoc
corpore fitis plerumque oboritur peregrinaridi
necelfitas. Quod ergo aliis negaveris , id in te
ipiè decernis : & quod aliis detuleris,eo te facies
dignum videri. Si omnes eam fem’ntiam non
fuicipiendi hofpites fequantur, u L erit requies
peregrinantibus ? Relidis igitur humanis habi-
taculis, captabimus feceflus ferarum, beftiarum
cubilia.
35. Sed pauperiem prxtend;s. Non opes à te
hoipes requirit, fed gratiam j n n ornatum con-
vivium, fed cibum obvium. Meliorett, inquit,
hofpitalitas cum oleribus ad amicitiam di' gratiam,
qudmfìvitulos occidas adprafepia cum inimieitiis.
H ì c grata hominibus , Si accepta Deo. Unde
dominus Jefusin Evangelio eum quicumque
dederit hofpiti potum aqui fr ig id i, cxleftium
adferit primiorum nonexfortem futurum. De-
nique Jacob oves adaquavit Rachel, & gratiam
reperir, & uxorem acquifivit. Deinde qui
icis an Deum iufcipias,cùm hofpitem putas ? A-
braham dum peiegrinantibus defert hoipìtium,
Deum atque Angelos ejus hofpitio fufeepit :
quamvis Se cùm hofpitem fufeipis , fufeipias
Deum,ficut fcriptum in Evangelio Iegis, dicen-
te domino Jefu : Hofpes eram, dr collegißis me. . . .
Jguod enim uni horum minimorum feeißis , mihi
feciftisfijmws h o r i hofpitio vidua illa q u i fufeea
. V et. edit. & qu®dam T a r if, cumpaucis mlT. cui T)eus reful-
f i t in Trinitate & c . Ali® vero & mif. plurcs, potiorcfquc, cui
Deus refulget, Trinitatem videt.
b. Edit. G ill, a c Rom. nifi etiam matures. Am. au tem , Era. &c
m i . omnes , nifi etiam maturare, ubi elliplim v erb i, concris, vcl
alterius huj ufmodi, vel forte etiam librariorum peccatum elle d i-
cendum eil.
c. Ita mlf. feptem. IJnicus autem, atque edit. fidei filentio. Forl
pit Eliam, Se exiguo cibo pavit, perpetuitm toto
tempore famis invenit alimentum, Se mercedem
accepit mirabilem, ut numquam de hydria fa-
rina deficeret. Elifieus quoque defundi pigno-
ris refufeitatione donata , folvit hofpitii pen.
fionem.
36. Non fola tàmen facili is fiifceptionis, fed
etiam fedulitas fufeipientis - affedus quiritur.
Qtrumque te Abraham docet. Cucurrit obviam,
rogavit prior dicens: D om in e,f in v en t gra-
1 ti am ante t e , ne praterieris fervum tuum : fumatur
aqua,dr laventurpedes vefiri,dr refrigeratefub arbore
: ó 1fumam panem,d>* manducate,d* pofihac tran-
f ie tis : propter quod declinnflis ad fervum vejlrum.
Tres vidit, Se unu Dominum appellavit, ipfius
folius lè fervum iatetur. Deinde converfus ad
duos quos miniftros r bitrabatur, etiam ipfis
deferre geftit obiequium, jam non jure debito
ièrvitutis obftridus, lèd blando fedulitatis nomine,
ufuque famulatus.
' 37. E t fe f iin a v it Abraham in tabernaculum ad
Saram, d 4 d ix i t ei : Fefiina d 4 confperge tres menju-
ras fim i lagini s , d 4 fa c Jubcinericia. Bonus maritus
exiòrtem religiofi muneris ellè non patitur uxorem,
nec avare fibi totum munus uiurpat. Rede
igitur Se pietatis, Se verecundii caula iervatur.
Quod pietatis eft , vult effe commune : quod
pudoris e ft, integrum manet Sari. Ante tabernaculum
vir hoipitum explorat adventus : intra
tabernaculum Sara tuetur femini verecun-
) diam, Se opera muliebria tuto exercet pudore.
Foris maritus invitai tus Sara convivium ad-
ornat. Nec folum ipiè feftinat Abraham , ièd
etiam feftinandum dicit uxori, iociam devotio-
nis oftendens ' nec fide diiparem.
38. Confperge, inquit , tres menfurasfmilag inis,
d 4facJubcinericia. G r ic e dicuntur, hoc
e f t , abfeondita ; eo quod latere debeat omne
myfterium , & quafi c op ri fido filentio , ne
profanis temere divulgetur auribus. Hocpaf-
£ citur divina majeftas , hunc epulatur afFedum,
qui parcus Ioquendi fit, nec facra in medium fe-
rat. Breviter autem fidei myfterium dòcet Sara,
unius fimilaginis tres meniuras faciens, q u i ty-
pum Ecclefii habet cui dicitur : Datarefierilis ,
qua non paris : erumpe d " clama, qua non parturis.
H ì c d elt enim q u i intimo fidem fpiritu fo vet,
ejufdem divinitatis adferens Trinitatem, pari
quadam meniiira atque reverentia Patrem , Fi.
liumque, Se fandum adorans Spiritum, Se mà-
f jeftatis imitate concelebr'ns , perionarumque
proprietate diftinguens, h. - devotionem tuam
fidei adièrtione coniperge.
30. Mulier fimilaginem ofFerat, hoc e f t , interiora
ipiritalis frumenti vel grani illius de quo
didum e ft , quod nifi in r -ram ceciderit, nullum
frudum adferat. U n a j& prima vidit Maria
Dominici refurredionis myfterium , Se fefti-
navit non paffim omnibus , ièd iolis Petro &
* Johanni intimare ia c r i iàlutis nuntium. Vir curl
' t e , fideli filen t io , ut eli apud Horatium de iàcris Cereris E leufi-
! n e lib. 5. Ode 2. Id. Omnes edit, ac duo m l f H tc enim qua intimo fidem fpiritu fo vet
, ejufdem divinitatis adferens Trinitatem, pari quadam. ■ ■ .hac ,
IAm. hac devotionem. . . . confpergit. A lii. mlf. mclioris notx ut in contextu , exceptis duobus ubi le g a s . . . . ma jeftatis unitatem....
proprietatem difltnguens, hac devotionefidei adfertionem, alter con-
\ fp trg it, alter confperge.
Gen. 18.
&feq.
Ibidem.
Sfai. ¡A
d
rat ad bóves, fumat vitulum, Sé iàcfamentum A
Dominici paifionis feftinato impi^-^r ftudio ,
non lento otio remiflus accipiat, —adat illud
puero qui innocentiam teneri fervet ita tis ,
dolum nefeiat -, referire non noverit, incorrupti
corporis caftimoniam cuftodiat. De quo ait dominus
Jefus : N ifi conVerfì fu e r it i s , & efficiamini
ficut puer ifle , non intrabitis In regnum calorum.
Huic puero Se fimilibus ejus etiam fandus David
divini laudationis diijpeniàt officium dicens:
Laudate pueri Dominum. B
40. Nec illud otio finn, quod cucurrit ad bo-
v e s , tenerum vitulum Se bonumfumfit, Se cum
lade appofuit.Denique Se in Exodo cùm pafcha
Domini declararet, ait Moyfes : Agnus fine ma-
culajnundus ,confummatus, anniculus, mafculus erit
vobfs a ab ovibus d 4 hotdis. Sumetis d r occidetis ,
inquit, illum tota multitudo fynagoga * d v e fic -
rum. Unde Se Ine mendies effe deiaribitur,quando
Abraham Domino offert hofpitium. Sed ad
coenam vitulus immolatur , Se cum Iadeìnan- C
duscatur , hoc eft, non in fanguine , fed cum fi-
dei puritate. Bonus vitulus, ut >ote qui peccata
dilueret. Tener,quia non dura ervice fed molli
jugum Iegis agnovit, crucis patibulum nonre-
cuiàvit. Et merito tener, de cujus capite & pe-
dibus Se internis nihil relidum e ft, Se os non
eft contritum ab eo , fed totus epulantium cibo
ceffit. Talem nobis Legis figuravit umbra, ta-
lem veritas Evangelii demonftravit.
C A P U T V I .
Sodomotum excidium Abraha predici tur , pràdicÀ-
turque d iv in a in toleràndis peccatoribus , acpec-
catis examinandis d 4 condonandis indulgentia.
Angeli vefpere diventantes apud Lot hofpitan-
tur. Immani feelere Sodomitarum cumulanturfia-
g itia . oblatis filiabus conatur L o t eorumfurorem
mitigare,quos Angeli cadiate percutiunt. Idem Lot
generis feq ui recufantibus ,prohibitus ne retro ref-
p ic ia t, educituri d 4 qua ratione ad no-s quoque i l «
ludpertineat ? Excufato demum filiarum cum parente
incefiu, ebrietatis mala deferibuntur.
44. T ? Xurgentes autem V ir i confpexerunt in f à -
1 * 1 ciem Sodoma d 4 Gomorrha. Sicut vifita-
tio Domini timentibus exhibetur, ita etiam im-
piis poena peccati reponitur. Abraham deduce-
bat hoijpites , ad humanitatis gratiam addebat
obièquia. Nam Sodomitx prò pietatis officiis
impuritatis augebant flagitia.
45. Non celabo , inquit, Abraham puerum menni .
qua ego faciam. Senilis utique ìetatis Abraham in
fuperioribus Scripturafignavit, quia nonaginta
Si novem proceffiflet annos : quomodò hunc
puerum dicit ? Sed cùm immemorem fenedu-
tis, exploratorem indéfeiTum, curfu impigrum,
ftandi patientiffimum, deducendi ftudiofilfimum
expreiièrit, nonne convenire nomen pueri vi-
detur officiis ? Merito puer dicitur, qui fenile
nefeiebat faftidium , pueri ria: innocentiam Se
41. Manducaverunt , inquit, i ll i : Abraham D obfequium deferebat. Datur itaque jufto beneau
tem fla b a tfu b arbore. Advertimus b humilita-
tis officium commendare humilitatem. A f- :a-
ham ftabat, Se tu primam accubitionis pa .cm
occupas? Denique ea humilitas invenit gratiam,
ut promitteretur ei filius.
42- D ix it autem a d illum : fV b i eß Sara uxor tua ?
g u i refiondit,dr d ix i t : Ecce in tabernáculo. Nuni-
quid ignorabat Dominus qui in pofterioribus
Sodomorum futura excidia denuntiat, ubi Sara
eilet ? Non ignorabat : ièd docere nos oluit, E
quantus pudor efie débeat feminarum j ne procaci
occurfu hofpitum in iè òculos infledant j
falva verecundia minifterium fuum exerceant.
Abraham quoque auribus tuis ingerir in tabernáculo
Saram degere 5 ut difeas quid ab uxore
exigas. Provediore aitate jam Sara juvenilem
cuftodit verecundiam , ideo Dominus fpopon-
dit ei filium. Defecerant, inquit, Sara f e r i muliebria.
Non otioie additum, ne putares feminex
adirne poffibilitatis fuifTe, ut pareret.
43. R iß t autem Sardi Quod indicium futuri
magis, quam incredulitiitis arbitror. Rifit enim,
licet adhuc neiciens qiiid rideret, quod publi-
cam eilet in Ifaac paritura Ixtiti m. Ideo ne-
gavit iè rifiiie , quia ignoravit : io o r ifit, quia
prophetavit.
a. MIT. Corb. Colb. & Maz. ab ovibus adis.
b. Icaedit, omnes, ledmendofe. Mirum vcroquod ci vition ul-
liis opitulccur mil'. A lii quippc p rx fe run t, humilitatis officio commend
ari humilitatem .-alii humilitatis officium commendari humili-
tate: N i i l l i , quod Jegendum res ipfa c lam a t , humanitatis officium
commendari humilitatc.
*■ H ie locus in edit. Rom ita iuxatus erat , ut poll vocem ,
didionis gratia, Si pofteritatis hereditas.
4 6. Offjnfa autem peccatorum exponitur.c‘//i-
mor, inquit, Sodomorum d 4 Gomorrha impletus efi.
Magna Domini patientia, ut non ftatim pecca-
torem puniat, ied diu differat expedans cor-
redionem 5 nec commoveatur ad ulcifcendum,
nifi peccator menfuram excedat. Unde Se dominus
Jefus in Evangelio ad Judxos ait : Implete
menfuram patrum vefirorum.
47. Defcendam ita qu e , ut vide am fecundum clamorem
illorum venientem ad m e , f i confummabun-
tur : f in autem , u t fciam. Non ignorabat Do-
minus peccata Sodomorum : fed propter te in-
ftruendum verba hujufmodi Joquebatur: ut tu
propius fcruteris eorum commiila, in quos vin-
dicandum arbitraris. Defcendam, inquit, u t v i -
de am f i o c eft, etiam tu defcendere cura, defcen-
de indaginis ftudio 5 ne quid fit quod fallat, aut
lateat abfentemj ut oculis facinus deprehendas.
F Eminus politi multa nefcire poflTunt. Quern cla-
morem autem a it, nifi forte quia ei quern nihil
la tet, clamant omnia, clamare videntur fingu-
Iorum crimina ? Denique ad Cain dicitur : Sang
u is fra tr is tu i ad me c lnmat, hoc eft, non la tet,
fed clamat parricidium tuum. Itaque velut ex-
citaturDeus flagitiorum noftrorum clamoribusj
utaliquando vindicet, qui Iibenter*ignolcit.
48. Denique Abrahx petenti ne fimul per-
deret juftos, tamquam iniqaos, Si interroganti :
S i fu e r in t quinquaginta ju fii in c iv itate,perdes illos?
Hignofcit, interpolilo fcqacnti Genelcos verl'u : Etprofecii viri inde,
pctierunt Sodom.tm ; cpncinuarecur hoc padlo : gfuid autem fib i vult H& c . ufque a d , prafexebant vlrorum: pollca refumcrenc.ir ilia : Denique
Abraha & c . ulquead , potuit non perire, auibits caput c6n-
' cludebatur. N o s omnia ex m l f & ant. edit, priilin® intcgritati
UJ
ibidem, i
24. & 2