Luc-16 ■ i
& f ‘ i-
Itb. l i - 1
*/«.»».
zi. i
lob. i l .
&feî-
Luc. ix<
i i is f t l. ■
C A P U T V.
Jmpios in bonis fe ca li finire v i tam , a t pofiea requie
A lumftatim dicens: A u tficu t pulvis quem abftulit tob.n. .
cale (li carer e : contrarium vero nobis optandum 3
àtìòd in profferita te fìtillecebra vitiorum ac impatti
tatis prafumtio. Nane amenti am revinci tfianc-
tus v ir fu pp li cium dr prafiens dr aternum prapara-
tum effe declarans. -Tum enumerati s eorumfceleri-
bus ipfia Deo latere nonpoffe offenditi qua ffteorum-
ventus. Denique ut cógnofcas quia impius ficut
pulvis cito fatifcit atque evanefcit, habes in pr^i-
mo pfalmo dictum : Non f ic im p ii, nonfit* id e ft, e fa i. 1.
non ficut jufti : fe d tamquam p u lv is , quem projicit
Ventus d fa c ie terra.
18. Et facit difciretionem inter juftum & im-
pium. Hic, inquit, moriturinfimplicitatisfitta poten-
tia, totus in abundanti a dr grafia : interiora autem 2
ejus piena funt adipis : meditila autem eorum Juperefdcm
forth, dcfiribit; atque ad fapieatiam quam ^ t ^ amMÌmdme anima [uà
all. J * a—.iar t LeFrttOttìC AfLVKlYtAtUT. curfi-u m vt,t a t. f.f.i us ,ni*h1 i•l#q ue b) oni epullaatuis*finem acci-
fftt. Cui pro meritis iuis quid poteft dignum re-
prxfentari ? In fepulcra inducitur, Se in tumulo
vigilat fuo. Ne hxc quidem poena medio.cris,
mortis requiem non habere, deferri eum non ad
illi defierfierunt,fietfandam nos adhortatur.
H I S r Ujufmodi itaque in bonis fèrculi con-
^jCummaverunt vitam fuam, hanc utique
quam vivèbant, non illam cujus mercedem fpe-
rabantjSe ideo in requie inferni dormierunt, non
in requie cxlefti. Nos autem oremus hic potius
laborem fubire, ut ili regno cxlorum confòlatio-
nem quietis xternx mereamuradipifci. M a g n a
enim illecebra delinquendi eft rerum affluenti»
terram viventium , fed ad tumulos mortuorum.
Qui vivit enim non inter mortuos quxritur, fed
in Abrahx finu vitam carpit xternam. Ideo viri
illi duo in vefte fulgenti dicebant ad midieres I
fecundaran! : in fuperbiam extollit I obìivionem C £u td qu ar ttis vw tn tem eum mntuts ì Non eß hic.
.. ' , ... 1 • •. • — Ìt a Ia m imninriiiii m i r audons infundit. Confiderà illum divicem in
Evangelio fuper oftrum Se purpuram recumben-
tem , cujus de menfa micas juftus ille pauper Lazarus
colligebat.Nonne tibi videtur dives die ad
Deum dicere : Di fee de d me ,v ia s tuas ficire nolo. Et
vere nolunt feire hujufmodi vias Domini;fi enim
vellent, cognofcerent. Sed quia plenx funt la-
• boris, fugiuntur Se declinantur à perditis.Quafi
ebrius itaque non recognofcit falutis auStorem,
19. Deinde enumerat feelera impiorum , quod Z4
confinia tranfeenderent, &cum pallore diripue-
rint gregem,* fubjundorium pupilli abduxerint, *
pigneraverint bovem vidux,agrum demefliierinc
non fuum, infirmi autem in vineis eorum fine
mercede & cibo operatifint, detradis veftimen-
tis nudos fecerint dormire.Plerique quorum ani-
mx operimentum ademerint, ilillicidiis humef-
cebant montium; Se quia integimentum deerat,
Denique converfus ad compotatoresfuos: M an . D pecrafe fe operiebant. Rapiebantur pupilli ab
, I r i i 8 • j . a r iikoi-ìKnc mornim fìiiirnin: iàifil« nnnrtmphanriir
ducemus, in q u i t , & btbamus : quid enim prodejtji
f e r v i amus ei ? A u t qua u tilitas f i obfervemus eum ?
H x c itaque dicit ixcularium abundantia rerum
temulentus 3 quia non continuò in fxculo federimi
merita rependuntur. Supinabatur enim,quia
in manibus ei ad voluptatem omnia fuppetebant:
& confciusìmpietatis fux cujus poena iequeftra-
batur,putabat quod Deus impiorum federa non
videret.
uberibus matrum fuarum,Iapfi opprimebantur,
qui magis erigi debuilTent.Efuricntes fraudaban-
tur c ibo, Se anima infantulorum graviter inge-
miicebat.
20. Numquid hxc ignorare potuit, quern nihil
prxterit? Nuda infierna in conffectu ipfius,d" noneff
amiffus nequifiimis 3 quia latere non pofliint. E x -
tendit Boream pro nihilo :fiuffendit terram in n ihilo♦
alligans aquam in nubibus f u i s , dr non effrupta nu-
7. Huic ergo opinion! ejus refpondit fanctus E besfiub pedibusejus : columna cali diffilucruntì d ‘ t i-
Jobmoli effe fecurus ac diflòlutus xftimans quod
ad ce in hocipfò fxculo Domini flagella non vernane.
Verumtamen etiam impiorum lucerna e x tìn -
guitur : ad tempus lucet, non habet lumen xter-
num 3 Se ipfis quamvis fxculum faveat, quia ejus
qui principatum habet in hoc fxculo,faciunt vo-
luntatem,foIet venire rerufn converfio dolores
ab ira S£ indignatione cxlefti,utventilentur
ficut palex à vento: Injufti ficut palex véntilanmuerunt
ab increpatione ejus. Virtute compefcuit mare,
a difcipiina autemffruit ce tum maris. Clauffra cali x
reformidanteum :pracepto mortificavi t draconempra-
varicatorem. Virtutem tonitrui ejus quis intelligitì In
tantis ergo flagitiis qua ffe s impio eft ì Numquidfi ibidem. ì
confidit in Dominofialvabituri Dicam, inquit, v o - %■ 6 - ¡i-
bis q u id fit in manu Domini i Se definite inanibus
inania addere.
zi. Et deferibit quam miferabilis impiorum portur
, jufti ficut triticum, Denique audi dicentem p tio fit. Quod etfi plures habeant fìlios, fine pofl
Petro Dominum : Eccefiatanas e x p e t iv itv o s , ut eiv
en tile t ficut triticum: ego autem rogavi pro te,ut non
deficiatfides /»n.Deficiunt illi qui ficut palex ven-
tilantur : non deficit qui ad fimilitudineìn illius
grani eft, quod cecidit Se refurrexit, plurimorum
fruétuum acceffione cumulatnm.Ideo dicit Pro-
pheta : Hpu m e, quia f a f f us fum ficut qui colligitfii-
pulam inmeffe ! Stipulx igitur qux cito exuritur,
impietas comparatur,8c pulveri. Ideo poftquam
dixit : Eruntficutpale a d v en to , fubtexuit verficu-
* . SubjunBorium, id eft , fubjugalc. L X X . ipqatSi
Jtm\yr/n. Y u lg . autem , Afinum puf Hierum abduxerunt.
a. Sic edit. vet. & cunfti mlf. cx ccptoD ion . ubi Icgitur ,d if -
cipUna ejusftravit cetum maris. R offi. edit, huic ac ced it, icd vocem
maris omittic cum L X X . apud quos jj' *Vp«r«/ S *i n .
Symmach.... «rv/wtoT ÙM^enìnr. Y u lg . ab hoc non multum dif-
;ans prsefcrc , & prudentta ejuspercuffttfuperbum.
teritate funt, quibus deeft bonorum meritorum ó-fl-
fucceffio. Illa enim vera pou.ritas, qux non in
terris, fed in cxlo eft. Hujufmodi ergo viris he-
reditas inopia e ft, Se mors fucceffio. Cùm divi-
tias coacervaverint, mendicabunt 3 quia cùm b
mortui fuerint, indigebunt, qui requiem inveni-
re non pofllinr. Viduas eorum nemo mifèrabi-
tur : fed manebunt deferti, atque omnis copulx
folatio deftituti. Etfi congregetur pecunia ficut
terra, atque ut lutum prxparatum fuerit aurum,
■ b. Rom edit. fola , quia ehm fuperftites fuerint, indigebunt-, &
morientur qui requiem & c. Et infra ubi cadem ac G ili . deferte ....
deftitutt. Am. Era. Si mff. nobifeum, deferti. . . . deftituti. Q u cd
etiam explicarinon incommode poteft. Q u jdm enim liceat mo r-
! tuos dicerc in viduis fuis delcrtos ac deftitutos, quibus folatio
clTc in Lege vetcri putabacur, fi quis maxime conlànguineorum
eafdem in uxorcs ducerei.
job. a 8 .1 .
&Minanis
erit ficut aranea fubftantia eorum, &. om- A
ne nominis eorum patrimonium tamquam à ti-
nçis confummabitur. Dormiens dives nihil adji-
ciet, aperuìt oculos fuos, & jam non eft. Permaner
in doloribus. N ihil ergo funt omnia qux in
hoc mundo funt. Aurum in metallis, argentum
in metallis : de metallo eruitur, Se in metallum
revertitur. Quid enim aliud nifi metallum eft
mens avari? Qux tamquam defoflum tenet quid-
quid receperit ,& in venis terrx ac Iatibulis abfi
condit 3 eo quod uti nefeiat. Quotidie aurum de 3
metallis promitur: de avaro proferre quis potuit?
22. Cùm igitur nihil profit vana fames auri,
quia quidquid congregaverit, labitur 3miferandi
p rofeto qui deièruerunt viam juftam, & obliti
funt eajn, cuipretiofi Iàpides haudquaquam funt
co.mparandi, difficilis inveftigatu , impervia fu-
perbis,intercluíajadantibi’ : humilioribusplana,
aperta iapientibus. Et : :o fàpientiam debe-
mus quxrere,utambulemus in viajulta,per quam
adverlarius ille ficut leo rapiens Se rugiens* qui
p-rcucurrit hunemundum, traniire nonporuit*
Sed qui fapientiam vult i-' :ftigare,non in abyflb
eam quxrat ( ficut philc. jphi * qui arbitranrur
quod ipiì fua fponte, fuo ingenio profunda ejus
poflìnt cognoicere ) non in mari cani requirat,
Etenim ubi tempeftas,ubi procella venti eft, non
poteft ibi eflè fàpientia. Sed ibi quxrat, ubi eft
tranquillitas mentis , Se qux fuper omnem
intellèctum eft.
L I B E R Q_U A R T U S .
V E I N T E R P E L L A T I O N E D A V I D .
C A P U T I.
D a v id frequenter deIàculi v a n i tate differuìffe in pfiaL
misfied maxime in L x X11. ubi f e ob improborum
frojperi tate s,d" calami tates proborum graviter in itio
commotum eff», ac tarnen pofiea corre f f um f i g u i-
ficat. fJ te r ejufidem pfialmi au ffor D avid nimirum,
an Afiapb dicendus videa tu r ?
:io fàndijob :
E c u r s a eft interpel
nunc adoriamur eai interpellatio- D
m m JL—J nem quam reperimusinpfalmis.Ipie
quidem David pluribus locis de fxculi vanitate
non tacuit, Se inania eflè qux putantur bona
iftius mundi, frequenter adferuit, Se maxime in
pfàlmo trigefimo octavo, in quo dicit : Verumtamen
univerfia vanitas,omnis homo vivensjSc quamquam
in imaginem Dei ambulet homo, tamen
vane conturbabitur,thefaurizat, &ignorat cui
congregat ea. Et alibi: 'Vfquequopeccatores, Domi-
net ufiquequopeccatoresgloriabuntur ? Quod hic ha- E
beane umbratilem gloriarti,ubi de fxculo exceffè-
rint, fruètum coniòlationis invenire non poflìnt.
Idem tamen inièruit pfalmum fèptuagefimum fe-
cundum, in quo ipfè ' Afàph nomine protefta-
tur quod ejus fuerit principium prolapfionis jut
non mediocri dolore perftri£tus fit, cùm videret
peccatores in hoc mundo adfluere divitiis, abun-
dare rebus fecundis : fe autem , qui juftificaverit
cor fuum, eflè in afllictationibus & xrumnis: nec
mediocrem traxiflè ofFenfam in exor dio 3 fed pof- F
tea per Domini flagella corre&um, Se illumina-
tum divinx cognitionis gratia v z didiciflè fè-
riem traditionis.
2. Nufquam autem invenio fandum Afaph ali-
quibus adveriis fuiffe vexatum : at vero fanctus
David plurima gravia & periculorum piena to-
Ieravit3de fuis enimlaboribus dicit. Unde Se pfal-
* . Edit. Rom. ad calcerei 3. lib r i Intcrpcll. quem i - nuncupa-
b a t , cranftulcrat has v o cc s , Decurfa eft interpellatio fancli fob ; &
omiifis lcquentibus ufquc ad iftas , ipfe quidem , totum hunc l i -
brum reieccrat.inter cnarrationcs plalmorum fub titillo cnarratio-
nis in plalmum i x x i i .
a. Edit. omnes , ac mlT. infcriptiontm comprehtndìt ; exccpto
T h u an . ubi habes , in feri f tio comprehendat : forte lapfus eft librarii
in voce infcriptio , nifi dicamus appofitionem feu potius elliplìm
effe. H o c autem loco videtur id Ambrofius fignificarc , poli de-
ccmfubièquentcs pfalmos, tiuorum omuium titulus cR,lpfi Afaph,
mus non quafi fim&i Afàph, fed quafi fanétô
Afaph, utdocettitulus, fuperferibitur, quod ex
grxcoPfàlterioapertius manifeftatur, ut videatur
David etiam huic Afaph fic Se aliis, canen-
dum ,quem fcripfèrat ipfè piàl—cnidedifTe. Sed
quia fcriptum eft iniplqcitulo,defedile pfalmos
David, quomodo autem defeccrunt,cùm decur-
fis his decem pfàlmis, poftea pklmus David titu-
Jorum a infcriptionem comprehendat ufque in »
ultimum finem ? Ideo fcqueftrata hujufmodi de-
finitione, qux fir pfalmi leries confideremus ,& à
primo verficulo interpellationis propheticx du-
camus exordium.
C A P U T I I .
E x ipfio pfialmi e x or dio correliionem D a v i d is depye-
hendi : Deum jufiis fèmper bonum effe, eo quod f i
vexentur adverfis,fu tu ra remunerationsfp e recte
antur , d r fie fèmper peccati s minora pati e x ifti-
mant,necullis pcemsfuafpoliari foffuntfiapientia:
bonum tamen etiam improbis effe Deum , fè d eos-
nolle parafant omnibus tllius bonitatem e x perivi.
3. / ”" \ U am bonus Deus Jfirael reff is corde ! Elu- Pfal. 71
V y cet in principio emendationis profec-
tus. Nemo enim poteft Deum bonum vere fate-
ri , nifi hic qui non ex fucceflìbus commodorum
fuor urn,fed ex cxleftium myfteriorum profundo,
& divinx difpofitionis altitudine bonitatem ejus .
agnofeit : qux non ipecie prxfentium , fèd futue
rorum utilicate penlànda eiLJufto itaquefèmper
bonus eft Deus;& C.ùm torquetur doloribus cor-'
poris,& cùm affligitur àcerbitate pcenarum,fem-
per dicit : S i bona accepimus de manu Dòmini, qua lob. 1. n
mala fu n t cur non fiufiineamusi Gratulatur h ìcfè
conteri, ut in futurum confolationem invenire
poflìt 3 feiens quoniam qui bona receperit in. hac
vita, habet mercedem fuani; futura prxmia fpe.
rùrfus ufque aft Pla'.ccrii firecm lubinde aliqiias occurrei c , qui ih;-
fcribantur, pfalmus David ; nifi rualis , ujque in ultimum finem,
idem hic e ffe, ac in finem, quse verba pfalmis non paucis præfigun-
tur- Porro quod inlbluca relinquitur ea di/Ecultas , non rnirabi-
tur qui cum Auguftino in pfal. i o /■ num. 1. intdlexeMc, quam
fit arduum omnium arcana citulorum penetrare. Sed hoc inìpri-
mis p ialmi de quo agimus titu lo congruerc idem ü o i lo r lacis tef-
ta tu r , cùm poli myilicain ipfius interprccationem irta lubjimgit :
Ptriculofum, in q u i i, locumtituli pfalmiprtfentis.ficutDominus voluti
,pratervtcti fumus.