6A. Qnid retexam » audicum mihinon peculi, A fine ,fi fingulà ac U H i S D Iq« id W 1 1
■ 4" — ùi orahominum tam- dent mutaiOndenonimntentoairfapiensante
nos quidam : Midier cbtiofo, ira magna.
68. Q u id àu tem mirum fi v in o d e c ip iun ru r
anima: femin a rum , cùm omn es i l I x T r ib u s pa-
crum , cùm d e p e t r a b ib e r in t aq u am , man na
m a n d u c a r e n t , g en te s v a lidifiìmas v in c c ren c ,8c
n o n e r a t in h i s ullus-infirmus : u b i ,v e ro carnes
d e fidera re co ep e ru n c , & defideriis in /E g yp tum
,convertebantur,nequaquam ex tot millìbus hofed
profluvii genus, quo
quam per fiftulas aut canales vina funduntur.
Hos homines,an utres verius xftimaverìrmEt taa
men ipfi utres , nifi moderata transfùfio fit, fiepe
rumpuntur. Percornuet. i fluentia in fauces
hominum vina decurrunt ; et fi quis refp.ìra-
verit, commiiTum flagitium, foluta acies, loco
motus habetur. Aqua decurrens à Libano cautes
rupeas folvit. quomodo móllibus putant ne. „ j
quaquam nocere yiiceribus vinolentorum imi B mimmi m terrain repromiffioms prxter _duoj
petus fluentorum ?
6 j. Elephantos quoque ferunt promufeide hau-
rire aqux plurimum; eofdem tamen ad ièdandam
fitim moderato potu elle contentos : ièd fi forte
ab aliquo caupone fuerint mercede fraudati, in-
dignantes replere concavum promufeidis, non
ut bibant, fed effundant* atqueita momentariis
inundationibus irrigare e ’s tabernam , de quo
fe putarint vindicandos. i .ocantur ad potum fu-
bito lacus, ac repente funduntur,natant omnia. C
Cui non mirum, tam immania belluarum corpora
fuperfluum nil tenere >
C A P U T X V I I I .
'feminarum ebrietas quhm fitip fis propudi ofn, tic pern
i ciofa Jpectantibus ! quod malum ubi deploravit,
quantum bonum f i t fiobrietas, d quantum malum
intemperantia, exemplo ifraelitarum patefacit.
U .
pervenire meruerunt ? Itaque quid boni fit fi>-
brietas, quid mali intemperantia, hinc coiligere
datur: quando murmurabant requirentes^gyp-
ti delicias,à ferpentibus mordebantur;: quando
per maris rubri tranfibant fèmitam , aquam bi-
bebant. Non c ergo veremur exemplum,non fu-
gimus delicias,ne nos futurorum bonorum adep-
tione defraudent >
C A P U T X I X .
Luxuriofis exitium E faia prophetia denuntiari: mare
a mcrcatoribus, in quorum a var itiam in v ehi-
tur , follici tari non debere ; cùm non ad navigan-
dum ,fe d ad efeam, d non hominibus, fed p ife i-
bus ad perambulandum fu e r it datum : pofiremo
qua ratione navibus comparentur voluptuofi ?
Cq. f~ 7 T quid aliorum d utar fententiis ? Ipfi
bene pafti ac Iuxuriofi quid fibifpe-
rent, audiamus. Inducit enim eos Efaias prò-
SEd ouid de viris loquamur,quando etiam D pheta dicentes : Maniueemm & bibamus: eras ■
feminæ , quas oportet follidtiorem c a t evMjjawi vtnUm |
tifati ibbrietatis adhibere cuftodiam, ufque ad
ebrietatem bibunt?Deinde iurgentes,quas etiam
inter fecreta domus vel audiri ab alienis non con-
venit, vel videri, prodire audem i publicum,
non velato capite,vultu procaci. A r oftolus mu-
lieres tacere etiam in Ecclefia ju b e t, domi viros
fuos prxcipit interrogare. Illxin plateis invere.
cundos etiam viris fub confpedu adolefcentulo,
enim moriemur. Meritoque exclamat: 'Ulu la te ¡bid.iy
naves Carthaginis , qua perierunt, d non amplius
erunt. Quod eft didum de vifione T y r i , quam
luxuriofam urbem cognovimus. Ideoque nona
vifio eft ,non feptima aut o d av a, quod ea ne-
que Legem cuftodiat,neque Evangelii gratiam:
cum & fabbato legitimo ignes libidinis adole-
re fit vetitum , &: Evans fiii ferie odavus dies
refurredionis illuceat. I. m autem dies primus
rum intemperantium choros ducunt, jaftantes E aKlue odavus, quia Dominica dies in fe recur-
comam ttihentes tunicas, fe ifli ami&as, • <- I M B ™ « « fidem habet. necobfe«
lacertos, plaudentes manibus,íaltantes pedibus,
perfonantesvocibus,irritantes infe juvenum li-
bidines motu hiftrionico, petulanti oculo,dede_
corofo ludibrio. Spedat coronaadolefeentum,
&fit miferabile theatrum.b Inter fáltantium rui-
nasScfpedantium lapfus, cxlum impuro conta-
minatur adfpedu, térra turpi faltatione pollui-
tur,qux obfcxnisfaltatibus verberatur.
rit. Luxuria ergo e nec fidem habet, nec öbfer-
vantiam difciplinx : luxuria feminarium & ori-
go vitiorum eft. Ne c arbitremini me adverfuS
Apoftolum dixiffe, quia ille ait avaritiam radi-
cem eile vitiorum omnium , quoniam luxuria
ipfius eft mater avaritix. Etenim chm exhaufe-
rit quis luxuriando proprias facultätes,quxrit
poftea avara compendia.
70. Audiftis hodie quid ledum f i t : Mercato- T-fai. ^ì
6 1 - Quomodo patienter loquar , pie prxte- p res, inquit, Phcenicum tranfmeantes mare in aqua
ream, convenienter defleam ? Vinum nobis tan- multa:femen mercatorum ficu t mefiisjqua defertur.
tarum animarum damna intulit. Etenim fi vi-
huin & mulieres difcedereaDeo faciunt,quod
vel ebrietas, vel libido prxvaricationis illecebrx
a. Omnes omnino edit. ó}uid retexam Mudila ? Aiihi non poetili,
fed profluvii genus efle vidctur, quod, Sc c. Melius vero mff. Thuan.
Laud: D ion. Germ. Vi£t- & Colb: ut nos in corpore. Porro hunc
bibenrti inodum baud inviti crediderimus cumdcm elTe, qucm vo-
citabant amyftide bibere ¿ fwT ‘ miui immotis labris & contìnuo
dùftu bibere : de quo Horatius lib. 1. Ode in Numida: rcditum
nonnihil habet.
b. Rom. edit, ita reft i tu it è cod. V a t. cui & noftrates in hoc
conicntiunt : at in ant edit, iegebatur : Inter faltantium lapfus,
ocello impuro, & contaminato adipeftu Si c. Rurfus ubi edit, om-
nes, obfcAnis cantibtts verberatur. Mff. habent partim, obfanis/aitanti
bus, partim, obfemis fatatibus ( unus fatationibus ) verberatur.
■ c. Edit, omnes. Nos ergo vereamur. exemplnm, nos fugtamusdeli-
cias, Sic. Non incommode; fed tamen vehemcntior eft dicendi forg
ia per interrogationem cum increpationc conjun&am , ut cam è
Vicinx funt iftx civitates, Tyrus, Phamice, Si--
don : vicinæ ut locis, ita & vitiis. f Mercatores i
negotiationibus periculoia transfretatione maris
mff. feptem melioris nota: cxhibemus.
d- Omnes edit, ac duo mil', utar exemplis Rei: m(T. u v fen
c. I ta fc x mff. melioris manus. A lii autem & omnes edit necfi-
nem habet. Utraque le ftio defendí potcA : fed tamen noftra vide—
tur p riefe renda; ut nec obfervationem difciplina refcratur ad lupc-
riora ilia , ntque legem cuflodiat. Et , nec fidem , ad if t a , neqtie
Evangelii gratiam-
f. Edit. Am. Sc Era. cum mff. a liq u o t, A(ercaturts ac negottatto-
nibut periculofa transfretano maris. Lucelia qutrentes. G ill, ac Rom.,
Lucelia quirtns. A lii mff. partim, Mercatores, partim, Mercatoribus.
N o n n u lli, transfretano, a lii transfrttaiione S ic. In hac
autem varictate quos commodiorera fenfum rcddcrc exiftimavi-
rnus, aliis prxiulimus.
lucella quxrentes. Sollicita vita hominum, in- A fulas repleta potu corpora inhabitant, naufra.
quieta converfàtio, & quodam fèmper in turbine,
venti§ ipfis mobilior quibus volvitur j &
hue atque illuc ixpe jaftatur. Utique accuiatis
crebra naufragia, quis vos navigare compellit ?
Quafi non invidia opum & terras faciatis ,tui
tas, & ad latrocinium plurimbs excitetis > 1 ’re
non ad navigandum fecit Diils^fed propter ele*
menti pulcritudinem.Latiuspelagi fudit xquo-
r a , certe ut freto includeret terras, ne longius
giis circumfonant , tuiiduntur fluftibus ebrieta-
tes^nec per diem nec per noétem quiefeúnt. Ho-
tum igitur mercatorum fernen in aqua y meifis in
flu&ibus eft.Iri aqua enim labores fuos fcminant,
bt pericula metant. In aqua eis feges pullulât,
in aqua meifis .exuberat. Fruclus ipfe in aqua
e f t , numquam tutus &, folidus. Ünde refte ait :
Quifeminabatin terra,non introivit in negotiai-
tionem : immo qui feminabat in cxlo. Sed eft
Efech. :
tu vagus & exful errares. Sed tempeftate jaéfca- B bona terra,in quaquicumque feminaverit,fruc-
tur mare. «Timere ergo, non ufurpare debe*, tus ei cæleftes orientur.
tis. Elementum innocens nihil deliquit t temei
ritas humàna fibi eft ipfa diferimini. Denique
qui non navigat,nefcit timerenaufragium. Do-
minus dixit : Dominamini pifeium m ar is , non dixit
: Navigate in fluftibus. Denique & prophe-
ta Jonas, qui miflus eft inNinivem,ut pceniten-
tiam prxdicaret, quia voluit navigare,ut fuge-
retà facie Dei,tempeftate turbatur,Se forte duci,
tus, & jadatus in mare , Scexceptusà ceto eft. Q 7V
71. Propheta quoque David ait, cùm Dei circa
hominem commemoraret gratiam : omnia
Jùbjecifii fu b pedibus e ju s , oà)es d r boves univerfas,
infùper & pecora campi, volucres ca li, d p i fees mar
is ,qu i per ambulant femitas maris. Pifcibus dedit,
non hominibus, perambulare femitas ma s. Ad
eicam tibi mare datum e ft , non ad peric. .um :
ad cibum, non ad mercatum utere. Gur ti fi pe-
ticulum generas de voluptate ? Cur feparatioris
C A P U T * X X .
in verborum v ilita le fapius màjorem ineffe effica-
ci am. Jguomodo canticum meretricis nationv.m
congregalo cantaverit; cum exhortatione ad mo-
rum converfionem , nec non ad peccata eleemf/o-
nis redimenda.
U Luíate » inquit., ite rum , naves Cartha- tfai. i t■
_ iginis , quoniam peri i t munitio vefira3 d
erit in ilia d ie , rclinqueturTyrus. Et infra : Eritque ibidem, is-
pofifeptuagintaannosTyrus utcdnticum meretricis.
Vide quibus verbis utatur Propheta, nec refu-
giat verborum iftiufinodi vilitatem. Nos inter-
dum refugimus 5 non quod nobis, quam illis lingua
fit caftior, fed au&oritas infer; . Major
enim vis rerum in talium expreffio . fermo-
num eft j ut qui deUda non erubefcunt, erubefl
elementi profunda rimaris ? Cur inquietas mun- ^ cant vel nomina delidorum. Eritque Tyrus, ini-
di altiora fecreta ? Cur poliremo fxpius fulcare . quit, u t canti cum meretricis. Vide ne cùm aliquis
atque exarare fludus impatiens nauta con tendis
i Cur tentas frequenter innoxia xquora, irritas
procellas ? O inexplebilis avaritia mercato-
rum! bCedit tibi & mare,& inquietudinem tuam
pelagusferre non poteft, Denique toties recurren
tibus mercato ribus exaratum: Efubefce, s i don,
d ix i t mare. Tam quam fatigati elementi vox ifta
dicentis eft : Erubefee S id o n , hoc eft, meos fludus
illos choros ¿viderit turpia verba cantare, di- d
cat : Ecce Tyrus fada eft ut canticum meretricis.
Oraculum ^ropheticx annuntìationis im-
pletum eft.
74. Et fubjecit : Accipe eitharam, e d vagare ibidem. 16.
civita s meretrix obli ta, bene c ith a n z a , multa can- 6
ta , u t f ia t memoria tui. E t pofifeptuaginta a-inos
eritTyrus u t canticum meretricis,<d vifitationemfanegotiator
arguis, cùm fis ipfe fludibus inquie- £ ciet Deus Tyri. Unde poffumus & in bono cautitior
-, & erubefee vel pudore, quoniam periculo
non moveris. Verecundiores venti funt, quam
veftrx cupiditates. Illi habent otia fua, numquam
veftra quxrendi ftudia feriantur. Et cùm
otiofà tempeftas eft,numquam veftra otioia flint
navigia.Verfatur undafub remige,quando quiefi
cit à flamine.
cum Rahab illius meretricis accipcre ,q u x ex-
ploràtores Jefu fideli mente fufeepit. Nam 8c
Dominus ait : Cantavimusvobis , d nonfaltafiis. Lue. 7.31.
Et David ait '. .Cantate Domino canticum n ovum , pfai. 9S.i.
cantate Domino omnis terra, hoc eft canticum meretricis,
quod ante iila meretrix in Adam Òc Eva
terra cantavit, meretrix in populo nationum.
H x c meretrix plurimas fecit bonas meretrices,
de quibus didum eft à domino Jefu ad illum
non agnofeo ? Ite in Carthaginem, ululate qui in - p eledum & ièniorem populum Dei : Publicani d Match, n.
habitatis Ínfulas. Supra dixit: 'Ulu la te naves Car- meretricespraceduntvos in regnum Dei. 31-
75. Ergo quoniam tam mifèricordem habe-
mus Dominum, qui etiam gravi ignofeat errori
, convertamur à vitiis, non recedamus à lege
, prxceptum Domini quali fèrvuli fedulis
ftudiis exièquamur. Quid nobis cum impurita-
tibus òc impudicitiis ì Quid cum operibus dia-
72. Non par tu r iv i, mquit, nec pepert, nec enu triv
i j«i/í»í>í.Quidme inquiétant quos nefeio,quos
thaginis. Carthaginem etenim Tyrii cond’-4
runt, & ideo Carthaginenfes fequuntur 1. .u-
riam conditorum, transfufà in le decolora fiic-
ceffionenequitix, peffimorum vitiorum deteriores
heredes.Et bene luxuriofos,naves dixit.Sicut
enim hx vento,ita illi cibo jadantur & vino.c Jn_
a. Omnes edit. Temtre ergo non ufurpare debemus. Omnes mff.
Timere ergo. non, & c.
b. Ant. edit. St cod. M ich . Sc V a ll. Cede f r t u , ttbi f r pelagus
inquietudinem iuam nonpotefi fuflinere. Denique St c. Rom. edit. Cedit
tibi pelagus, f r mare inquietudinem tuam ferre non potesi toties,
Scc. Verum mff. nobifeum fa c iu nt; nifi quod voces ferre , St denique
, in compluribus delideratur.
c. Edit. vet. Infulaque replett potu inhabitant, St c. Rom. cum
uno Va t. cod. ln infulas repleta potu navigan! corpöra , & c . Mff.
vero p a r t im Infulas repletaspotu inhabitabant & c . partim nobifcum,
Infulas repleta potu, & c. Aliq u i dcmum fed inferioris notsc :
Inful a qua repleta potu invitant St c.
- d. Omnes edit, viderit pia verba cantare, dicat. Duo mff. vidt-
r i t , dicat pia verba cantari. Melius a lii quos fecutifumus.
e- Ica mff. atque edit, omnes,excepta Rom. ubi le g itu r , f r va -
garecivitatem meretrix. L X X . p«/t£c«nr rmAis nvpn. Quxdam tamen
excmplaria habent u»\u} Sc Hieronymus utramqne le&ionem
amplexus eft.Ibidem mil', duo, Eteritpoft centum feptuagintaannos.
A lii Sc edit. Eteritpoft feptuaginta arntos; quod-cum L X X . In -
terpr. a c Vulg ata noftra congruit.