1. Macheti
-a
b
ibidem. 7
&Mmodo
te manducaturum : nos te efcx ejus im- A
munem prxilabimus. A t ille clamans : Nequáquam
, incíuit, contingat mihi, ut fiara iènex
incenti vum juvenilis erroris,qui liucufque eram
forma falutaris inftituth His ego ludibriis, ut
paululum vivam Iucrabor, Se totius vitx labores
addicam brevis viatico fenedlutis? Seneclus por-
tus debet efle, non vita; fuperioris naufraghiti)-.
Non te negabo, Lex patria, non abjurabo vos,
lància inilituta majorum, non decolorabo vos
Ínfula; iàcerdotales, non te perfidi» pulvere tur- B
pabo palam canities ? Quid multa ? Immoriendo
tormentis fadlus eft ceteris magifterium perfeve-
rantix , qui eledtus erat ad infirmitatis excm-
plum. Bea tus igitur,intjuonon potuerunt tormenta
rationem vincere. Annon beatus, qui po-
tuìt virtute animi victor eile pcenarum, pietatiC
queremigio ièr vare integrara in tantis fludtibus
paflìonem ?
C A P U T X L (
X>e admiral? ili pati enti a ac fortitudine feptem f r 4 -
trttm Mach ab .tortini, quibus mater ottava additafuit,
qui fuis fuppliciis meri turn beata vita acquifierunt.
42. Oil ipfitm ftaniti funt pueri ièptem
cum matre. Infultare licet tyranno,qui
dum callide à iene incipiendum putat, magif.
trum eligit quo difcipulos faceret fortiores,quorum
velut puerilem xtatem prxmiis provocabat 1
àd culpam, urgebat terroribus ad formidinem.
A t illi non degeneres tanto duce reipondent :
Quid nos contemnis vel circumfcribis, a ut pue-
ros? Sed fides cana eft, led valida difciplina. Exf>
erire certe, fubjice qui bus placet pcenis pueri-
ixvifcera, non invenies corda puerilia ; nec po-
tentiores erunt tormentorum machinx, quam
legitima; obièrvationis excubi». Quem vicitiè-
nedus, iuperabit »mula íenedutis puericia. Se-
quimur pacrem filii, difcipuli dodorem. Collige
iuppliciorum inftrumenta propofita: meditatio-
nem patienti», b non terrorem infanti» adfe-
runt, dum videntur.
43. Juifit maximum natu eligi. A t ille ridens:
R e d e , inquit, natur» ordinem fervas. Sed cur
Dei legem temerandam putas? Et pro pietate
quidem omnes maximi iiimus -. ièd tamen à me
inchoatum gaudeo. Quid quxris, ty ranne? Confiteor
nos fummo Deo ièrvire,8e doces quid age-
re debeamus. Si tu tanta pertinacia vis extor-
quere veritatem, cur non omni virtute nos earn
tenendam putemus ? Quid plura ? Adhibentur
variarum genera poenarum. Sed vicit pietas im-
manitatis furorem : excluía eft anima, non religio
,
44. Secundus acceifit, nec degener fratris mu-
nia pi» confeifionis implevit. Et cùm detrahe-
retur membrana capitis , refpondit : Aufertis
quidem membranam , fed habeo galeam fpirita-
lem, quam non poteftis auferre. Et vere hanc
a. Poft voccm, fueros, addir edit. Rom. pueri fumus, quod nuf-
quam alibi reperias.
b. MlT. non p a u c i, nec infcrioris nota;, non terroreminfeitia ad-
* . VidecurquibuiHam b ic memoria lapfus Ambrofius, dumseftu
raptus eloquenti* Machabxo i l l i apoftolorum qui multis poli
galeam nemo poteft auferre, ficitt poftea Apofi
tolus docuit in Ecclefia Domini : ¿a ia caput vi* i- cor. n .
ri chrifiusefi. E t, Ejus fumus membra. Rede puer
iftamdivino fpiritu dodrinam apoftolicam pr»- j®.
videbac. Exuebant immanes beili» corium capi*
tis,8e pardalicis feritatibus ixviebant.Àt ille defi
ciens: Quam dulce eft , inquic, mori pro religione
, quam fuavis omnis acerbitas mortis pro
pietate 5 quia manet horum remuneratio labo-
rum / Tua funt, rex, graviora tormenta : tu tuis
vehementius torqueris luppliciis j quia vides te
vinci in poteftate.
4j. Et hoc defundo, tertium ilatui fibi juifit. Machd.
Et cùm eum partim tentaret infidiis, partim cu- l0,
peret terrore percellere, reiponditad eurrt:Non
faciam voluntatem tuam, non fuccumbam imperio
tuo» Per beatam illam fratrum meorum
paifionem, Se nobilitatem , non negabo piàm
germanitatem. Quxvis adhibeto ilipplicia, qui-
d u s magis urgenshoe proficias afperitate pct-
! narum , ut majora teftimonia noftrx germanica
tis accipias. Iuifit itaque ei Iinguam amputari.
A t ille exclamans : Vidus es, inquit, Antioche*
quiorganum vocis abfcindi jubes, Confeilus es
te reipondere non polle rationi, majoraque pro-
bas lingu» noftr» flagella, quam tua verbera,
Nos enim tua verbera non timemus, tu noftr»
vocis flagella non potes iuftinere : fed hxc pie-
tatis flagella funt,tua flagella perfidixsièd etiam
lingua iiiblata gravius te iuo cadens murmure
) flagellatoti Evadere te putas, Antioche, fi vo-
cem eripias ? Et tacentes Deus audit, Se magis
audit. Ecce aperui os meum, laxavi Iinguam
meam, abfcinde Iinguam : ièd non abfcindes
conftantiam, non virtutem auferes, non rationem
obliterabis, non eripies teftimonium veri-
tacis, non eripies cordis clamorem.Si lingua am-
putetur, iànguis clamabit, Se dicetur tibi : Vosi c<». 4.10.
fanguinis fratris tui clamai ad te. Audit enim iàn-
guinis vocem, qui audit internas cogicationes,
L tenebr» licet operiant, Se parietum iepta cir-
cumdent. Dicat impius, quianullus fibi teftis
adfiftat : explorat univeria, videt omnia Deus 9.
nec eft aliquod facinus quod poifit Iatere omnium
judicem, qui cognofcit univeria , ante-
quam fiant.Quid verba damus? Loquaciora iunt
vulnera : etfi vulnera tegantur, etfi abicondatur
cicatrix, non abfconditurfides.Nectamenplau-
das quod auferendo Iinguam, confeifionem lau-
dis eripias.Satis ja Deum iermone laudavimus,
nunc paifione lai. —mus.
4 6. Et hoc peremto, juifit qi’ tumvinciriàd ibidem, ij.
rotam, ut ejus vertigine mem!,/is omnibus iol-
veretur. A t ille cùm torqueretur immaniter.-Dif-
folvis, inquit, corporis membra, ièd adjungis
gratiam paflìoni, nec eripis folatium morti. Eft
enim vox tonitrui in rota, quia in bono Se inof-
feniò vìt» iftius curili cxlefte refultac oraculum,
*ficutinJohanne&Jacobofiliis tonitrui refulta- *
bat. Itaque illud quod legi, nunc manifeftius re-
cognofco : £>uia rota intra rotan unit, nec impe- i^cch. 5.
annis in lucem editi funt , mentionem tribuit. Sed quidni dica—
inus quarto huic fratrum eodem modo propheticum Ipintum à
lancio AntiAite adferipeum , quo fupra legimus de fectindo. Reel*
puer tftam divino fpiritu doctrinam npoftolicnm pravidebat 1 N ifi
quis malie illa verba ¡f ic u t. . . . refultabat, parcntheii clic inclu-
denda.
ditur. Teres «nim vita fíne ulla ofFenfionein qua-A
vis paifione ^riatur, Se intra h»c quoque rota
currit. Currit Lex intra gratiam, Se obièrvantia
Legis intra divin» curriculum miièricordix eft:
nam quo magis volvitur, plus probatur. Potiiis
eft hìc ab impiis adverià tolerare,ut ibi à Domino
coniòlationem invenire poifimus.Etifte con-
fummans curfum fuum abrupit fpiritum, animara
que viílor eíFudit.
¡ibidem, i;. Quintus cùm fifteretur, c»io prius eidem
j juifit ignes admo veri, fubjici incendia. Manabat B
è vulneribus cruor, Se efFoifis ulceribus, iànguis
efFufits ipiosflammarum extinguebat globos.At
ille inter ignium crepitus audiebatur dicens :
Gxatias tibi, Domine, quoddediftinobis dice-
Ip/iU/.n. re : Tranfivimusperignem.YLt ficut alibi idem tuus
iHd.6f.io- dicit Propheta : Igne nos ex amina fit , ficut igne
examinatur argentum. Adftabo tibi ficut aurum
purgatus incendio 5 Se fi quid fuit culp» , ignis
exuifit. Itaque Se ifte transfiguratus à corruptela
ad incorruptionem, vitam exhalavit. C
u.Mach. 7 . Sexto quoque admota tormenta iunt. A t
is-& tp. yje ^ inquic, fruftra errare, & tu» hoc ad-
fcribere poteiiati, quod ifta adverfum nos exer-
ceas. Noftrorum hoc deliclorum eft pretium, ut
peccantes puniamur. Et gratias Domino, quod
* hìc á nobis * diiplicia peccata exiguntur, ut ibi
nobis coniolatio deferatur. Gratias autem Se tibi
, quod tam durus Se immitis es, ut talibus nof.
tris fuppliciis Dominus in quem peccavimus,
genti noftr» propitiusfiat. Nos quoque ableva- £
mus xrumnam, dum fidei paifionibus deleda-
mur. Et ifte duris atque afperis dilaceratus fup-
pliciis, appofitus eft ad fratres ilios. I Mm 14 . 49. Supererai junior ex fratribus, Se jam piidebat
Antiochum immaturx »tati fe ita fuiflè
ludibrio. Itaque dolis eum defiderans circum-
Icribere, pollicebatur honores, divitias, amici-
tiam fuam, confortium fecretorum. A t vero pia
mater monebat filium fuum, dicens Se huic ficut
Iikìdem. zi. ceteris : Nefcio quemadmodum in uterum meum in- I
troifiis, neque egofpiritum donavi vobis, ne que membra
formavi : fed hac omnipotentis Dei muñera funt.
Putavit Antiochus videns matrem follicitam ,
quod faluti ejus timeret,ipfi quoque fuadere cce-
pit,u t filium ab intentione fua revocaret. At illa
voce patria dicebat filio : T u iolus fiiperes,fili,
lumina votorum meorum: tu poftremus claufifti
partus meos,tu poftremus conclude gaudia mea.
Miferere mei, qu» té in utero totmenfiumeur-
riculo portavi * ne uno momento confundas fe- 1
neftutem meam, ne decolores tot fratrum tuo-
rum troph»a, ne facrum eorum comitatum re-
linquas, ne coniortium deièras.Teadhuc ifti ex-
ipeftant triumphi. Adipicein c»lum,unde hau-
fifti ipiritum, ad Patrem omniuimadfpice in terrain
, qu» tibi ante alimoniam miniftravit : ad-
fpice ad fratres, qui collegam requirunt : adipi-
ce ad matrem, qu» tibi lac dedit, red de merce-
dem pii ianguinis, nolià fratribus, noli à matre
divelli.Temporales opes funt quas promittit Antiochus
, temporales honores : perpetua corona
* . Duplicia peccata, propria niminun,& communia totius gencis. I
a. Rom. edit, vallata muralibus. Alia; omnes, ac mfT. vallata I
muncribus , id eft , hoftiis ac v iilim is , quibus illa Deo litavic. |
V a t. cod. in margine, $\.ftmeribus. N o n incommode.
b. Sic cun¿li mlf. atque edit, excepta Rom. ubi le g itu r , & ocla- ¡j|
qu» àDeo omnipotente defertur.Vos mihifèp-
tem dierum lumina dedit Dominus, ièxtum jam
diem claufi, Se omnium opera bona valde. De-
besmihi, fili, ut qu» in illis fe- laboravi, in te
requiefeam feptimo, tamquan * fieculi operibus
jam feriata.Itaque proripiens ièjuvenis ait: Quid ibid. j ©.
fiiftinetis?Etmulta vocirerans,quod nequaquam fa'
divelli poflèt à fratrum confortiis, quòrum multo
beatiora eflènt funera, quam regis imperia,
cùm urgeret conviciis regem, & ipie acerbis ex-
cruciatus tormentorum generibus vit» hujus
munus abiblvit.
yo. Noviifima mater oblata eft neci. Quis hanc ibid. 4t.
beatam neget, qu» quafi feptem vallata a mu- «
neribus, inter corpora filiorum nullum fentic
mortis incurfum ? Quis, inquam, dubitet de ejus
beatitudine, qu» feptem turribus circumdata,
in paradifi ièdem caput extulit, qu» ièptem filiis
cincia iàcratiifimum Deo chorum noniòlum ca-
norum vocibus, fed etiam >aifionibus ad conci-
nendas Domino Iaudes c ftibus invexit altaribus?
Quam bonus fidei partus, quam tutus por-
tus ifte pietatis, quam iplendida lucerna Eccle-
fi» fepteno fulgens I umine, b Se odiavo utero b
cunclis luminibus oleum fubminiftrans. D e quibus
pulcre dicitur : P. 'partem illis feptem, & il- Ecclef -11 *•
lis quidem otto * eo quou in utroque numero con-
iortium grati» conièquantur,in Lege nutriti,per
gratiam coronati, ièptem tamquam in fabbato,
oclo tamquam in Evangelio, pia matre fupple-
mento paifionis adjuncta, qu» in talibus filiis in-
tegram pietatis formam Se parturivit Se peperit.
C A P U T X I I .
Blegantìfiima beata illius femina feptem filiorum
martyrum parentìs commendano.
jt. O Ecurrunt in memoriam ièrmones iànc-
t» femin» dicentis ad fìlios : Ego vos ge-
nui, ego vobis fuccum ladlis infudi, nolite nobilitatem
veftram perdere. Sic ali» matres revocare
à martyrio folent filios, non vocare. A t ifta
maternum in hoc ponebat afFeclum, fi filiis vitam
magis perpetuam, quàm temporalem fiia-
deret. Speftabat itaque pia mater filiorum cer-
tamina, Se quamvis maternorum vifeerum com-
paifione quateretur, tamen pietatis ftudio pre-
mebat dolorem. Et oifèrente Antiocho, cùm
poflèt iàlutem eligere filiorum, malebat pericu-
lum : compreflìfque natur» gemitibus, pcenas
filiis optabat augeri, ut mors citius appropin-
quaret. Videmus converià votamatris infiliosj
ne quem fiiperftitem derelinqueret, ièd omnes
pi» coheredes mortis acquireret.
j2. Sed nec filii minores tali parente, quiiè in-
vicem cohortabantur,qui dicebant uno ftudio,
Se quadam animorum acie: Morris ad veri» c im. c
petum proteramus. Tunc enim vivemus, cùm
fuerimus mortui. Nemo pietatis ordinem dere-
linquat, nemo fe fubtrahat pr»lio triumphali.
Non homini, fed omnipotenti Deo noftras de-
vovimus animas : non homini, ièd audiori omnium
militamus. Talis h»c pugna eft, ut ille glovo
utre. Sedpotuic vas aliquod à figurauterus d ic i, v e l forte ip-;
fum lampadis corpus.
c. Omnes edit. impetumfetamus. Omnes mff. impetum proter a-*,
mus, cxcepto uno V a t. in quo impetum prtoptamus.