narri fratini folvitur:8c lux non recipit tenebras , /
nam ftatim difcutit ( infulo enim Iuir;riè , tenebrarmi!
horror aùfertur, ficut admc igne, ni-
vium rigor definitjità 8c anima qua: v an creát,
» morrem non recipit, 8c non moritur : anima autem
mortem non recipit , anima ergo non mori-
rtu'r>
C A P U T X.
Scrìptura quoque animarum immortalitas probatur j
nec non eijdemfitpefiora habitacula adfignantur: j
ubi & ex pi odi tur philofiophorum metempfycofsuc
deinde querela de juforum dilutu mercede dilui tur.
43. I T Abemus ergo rationem , lèd h ac hu-
ma1 :illud divinum, quod ait Dominus
: Potefiate; hube o ponendi unimunt me um , &
potefiutem hubeo iterumßtmendi eum. Vides ígitur
quia non m xtur cum corpore, qua 8c ponitur
8c refumitur , 8c in manus Dei Patris commen-
datur. Sed forte dicas b ípeciale eíTe quod Chrifti
eft, 8c quamvis ille qua: funt hominis íufceperit, ^
tarnen quiaalterius eft cauf« Se iftudadftruere,
ne tempus teramus, audi dicentem : Q u id fe is un
notte huc a te tuu anima repofiatur? Numquid elixir
: Moriatur in te anima tuaiNonfieájepofcatur
d te. Qua: data eft, repofeitur, vel repetunt a te. Repetí
tur enim anima, non interimitur. Qu«-repetí
tur, manet: qua: interimitur,non manet.Quo-
modo enim interimitur, de qua dixit Sapientia
Dei,non timendum quemquam quipoteft corpus
occidere,animam autem non poteft?De qua 1
aicit Propheta : Anima mea in manibus taisfern-
per. Semper , non in tempore«
44. Et tu commenda animam tuam in martits
Domini :non iolum cùm recedit è corpore, lèd
edam cum eft in corpore,eft in manibus Domini,
quia non vides eam unde veniat,aut quo vadat.
Eft enim in te , 8c eft cum Deo. Denique cor regís
in manu Domini, & ab eo regitur 8c guber-
natur. Cor repk -ur mente , quia mens anima:
principale eft,8c v»_.as anima:. Non eam virtù- 1
tem dico qua in lacertis,lèd qua: in confiliis,tem-
perantia,pietate,atquejuftitia eft.Si cor hominis
in manu Domini, multo magis anima. Si anima
in manu Dei eft,non utique anima noftra íepuí-
cro fimul cum corpore includimi, nec bullo te-
netur : fed quiete pia fungitur. Et ideo homines
fruftra pretiolà ftruunt lèpulcra,quali ea anima:,
8c non lolius corporis receptacula lìnt.
45. Animarum autem fuperiora e ^ habitacula
Scriptura teftimoniis valde proban.tr. Siqui- I
dem & in Efdra libris legimus :g u ia cùm venerit
¡udì ci i dies,reddet terra defunttorum cor por a , ó* pul-
v i s re ddet eas qua in tumulis requiefiunt, reliquias
mortuorum. E t habitacula, inquit, reddentanimus
qua his commendata fu n t , & revela 'tur A ltißimus
fuper fedem judicii. Ha: funt habita, ones de qui-
bus aicit Dominus, multas manílones eíTe apud
Patrem fuum,quas luis pergens ad Patrem, dift
cipulis prapararet. Sed Efdra: ufus íum feriptis,
ut cognofcant gentilesca qua: in Philofophia lia.
'Cun£be edit. mortem non recipit, non moritur. MIT. aliquot |
» . . . . ergo non moritur. Dccem autem melioris a :v i, u t in textu. I
b. I ta plurcs potioreique mlT. à qui bus edit. eo tantum dilfident, |
quoti habent, Sed ne , & c . A lli mfl. partim. . . ./pedale eße quod J
Chriftus eft : partim . . . . quod fpedaliter Chrifti eft. Rurfus poli I
p a u c a , o¿lo míT. ac yct. edit. tarnen quia alterius eft cau/a. Rom. j (
. bris mirantur,tranllata de noftris« Atque ucinani
non fuperflua his 8c inutilia mifeuiflentjut dice-
rent animas hominum pariter ac beftiarum eile
communes,earumque fummum premium,lì 111a-
gnorum philofophorum anima: in apes aut lufi
cinias demigrarent , ut qui ante höminum genus
fermone paviftent, poftea mellis dukedine , aut
cantus fuavitate mulcerent. Saris fuerat dixifle
illis quod liberata: anima de c< ooribus otfS'ltu
peterent, id eft, locum qui non Vxv.eretur, quem
i locum latine infern um dicimus.
46. Denique 8c Scriptura habitacula illa animarum
promtuaria nuncupavit : qua: occurrens
querela humana,eo quod l i qui pracelìerunt,
videantur ulque ad judicii iem , per plurimum
feilieet tempóris,debita libi rertiurieratione fraudan,
mirabiliter ait corona elle lìmilem illuni judicii
diem, in quo c ficut non noviflìmorum tar-
ditas , fic non priorum velocitas. Corona enim
dies exfpedatur ab omnibus ,ut intra eum diem
’ 8c vicli erubelcant,& vidores palmam adipifean-
tur vidoria.Illud quoque non reliquit occultum
eo quod lüperiöres videantur qui ante generati
flint, infirmiores qui poftea. Comparàvit enim
utero mulieris partus hujus Iaculi} quoniam for-
tiores lunt qui in juventute virtutis nati funt, infirmiores
qui tempore le i 'dutis. Defecit enim
multitudine generationis h ' faculum tamquam
vulva generantis, Se tamquam lenelcens creatura
robur juventutisfii«, velut marcenti jam vi-
) rium fuarum vigore , deponit.
47. Ergo dum exlpeàaturplenitudo tempo-
ris exfpedant anima remu ¡rationem debitarri.
Alias manet pcena,alias gk .ai8c tarnen nec illa
interim fine injuria,nec illa fine r.u¿tu fùnt.Nam
& illa videntes lèrvantibus le m Dei repofi-
tam elle mercedem g loria, co. èrvari eárum ab
Angelis habitacula, fibi autem dilfimulationis Se
contumacia lupplicia futura,& pudorem & còn-
fufionemjut intuentes gloriam Alti/fimi,erubeC
I cant in ejus confpedum venire, cujus mandata
temeraverint. Sicut enim pravaricario Ada, ita
Se confufiojquoniam ficut ille per incuriam man-
datorum caleftium lapfuseft, & pudore fe pro-
lapfiohis abfcondit, fulgorem divina prafentia
verecundia peccatricis confcientia fubire non
aufus : ita Se anima peccatorum vibrantis lumi-
nis ejus iplendorem non fuftinebunt, quo teile
iè reminifeentur erralìe.
C A P U T X I .
Septem ordines quibus digefia eritpoß hanc v itam
jufiorum latitia,exponit;atque utßudiofe ad Deum
anima accedumus, ncque fittem v ita perhórefcamus,
hortatur.
48. T Uftarum autem animarum per ordines
J quofdam digefta erit latitia. Primum,
quodvicerint carnem,nec illecebris ejus inflei
x a fint. Deinde, quod pro pretio fedulitatis Se
innocentia fua,fecuritate potion tur,nec quibuf-
dam ficut impiorum anima d erroribus Se peredic
altioris eil cauft. Rcliqu i roiT.. . . . alterius t i l cauft ,
hoc e f t , ad a liud argumentum pertinet.
c. Solus codcx S. T h . Sicut novijjimorum tur di tas non excludetut,
f ic nec priorum velocitai ante admittetur.
d. Unus Reg. Codicum , terroribus , (3* ptrturbationibui. Quod
non dilplicct. . -
i. Cor. i f .
ti-&fiì-
4. E/dr. 7.
U.Ilfdr.9.
turbatioriibus iftiplicentur, atque vitiorum fuo- A 49. Ergo quia jufti hanc remuneratiònem ha
torqueantur.exawirenmr nni_-rum memoria torqueantur^ 8e exagitentur qui- r»«: o, 1____ .-n 1 ' .
buldam curarum aftibus. Tertio, quod lervata
a fe legis divino teftimonio fiilci-mtur, ut fa«fro-
rum luorum *incertum luprer c>judicio non ve-
reantur eyentumk Quarto,qu incipiunt intelli-
gere requiem fuam, 8e futuram fui gloriam pro-
videre, eaqiie fe conlolatiorie mulcentes, in ha-
bitaculis luis ctim magna tranquillitate requiel-
cent ftirp ata Pp r«atfniduniiss /Avnnggecjloorruumm.. vQ^uuiinntcuuss aauii-- re¿ta,iilic pertedta omnia:hîc parvuli illicrohnf
tem ordo exfulmtiotìis ubérrima: babet fuavita. b ti. vidimus,inquit. mncper ]„
tteermn,, qquuoodd eexx hhoocc ccoorrrruurpttriibhiilliiss ÜcorpHr-is carcere 1 WÊk I j L tnamgmate,
in lucem libertatemqiie pervenerir. Sc reprö-
millam fibi polfideant hereditatem. hit enim ordo
quietis ,quia eft Sc refurredionis : S icu t enitH
in Adam omnes moriuntur, ita d r in Chrifio , iil-
quit, omnes vivificabuntur. 'ZJnuJquifique autem in
ordisse fu o : primi tia chrifiùs/ de inde qui fu n tc h r if-
t i , qui in adven turn ejus crediderunt, de inde finis:
Eric igitur ordo diverfus claritatis Se gloria, fi.
V*.«*. a - i f ______ :______ rr- a 1
T / “ o . 1 ■ J »vi.mjtviauwui.iii iiabent,
ut videancfaciem Dei,8e lumen illud quod
illuminât omném hominem , abhinc indiiamùs
hujufmodiftudium,ut appropinquet ^hima noftra
Deo,appropinquet orario, adii; „-at iJJi nof-
triim defiderium, non fepafemur ab eo; Ethìc
quidem politi, meritando, ler .ido, quarendò
copulemur Deo,cognofcamus eum ut pollumui.
Ex parte enim hìc cogjjofcimus,quia hìc imper-
feda,illic perfeda omnia:hìc parvuli, illic robui:
1 Tfì ri e in fin i» - /l. . . I • i ; ........j oro
tunc autem facie ad faciem. Tune reveíala facie
gloriam Domini fpeculari licebit, qùanì nurit
anima corporis hujus concretis vifeeribits invelluta
, Se quibufdam carnis hujus madulis Se col-
luvionibus obumbrata fincere videre non pof-
funt. guis enimy inquit, videbit vultùm meum , &
vivetì Et rede. Nam.fi folis fadios ociili nollri
ferre non poiTunt,8e fi quis diutius è regióne fofis
^»»v «‘ vuius t-iaricacis oc gloria,li- iinntteenrdìdeerlreit ,, ccaaccaarnil foolleerree ppeerrhhiibbeettuurr--ffii ccrreeaattuurna
Cutent ordo meritorum. ProcelTus quoque o r -C creatiiram fine fraude atque olfenfiòiie luinor
dinum procelTum exprimic ccilaarriictaatniss.. uDeenniiqquuee póteft intueri,. 1 quomodo 1 f poteft ------— — fine ^periculofii
VJ tv U iu JUI
fèxto ordine demonftrabitur iis, quod vultusea-
vibrantem ¿erriete vultum creätoris aterni corporis
rum ficut ibi incipiat refulgere, 8c ftellarum Iii-
minibus comparari,qui tamen fulgor earum cor-
ruptelam jam fentire non polTit; Septimus vero
&rdo is erit, ut exfultent cum fiducia, 8c fine ulla
cundatione confidant, Se fine trepidàtione la-
tentur, feiiinantes vultum ejus videre, cui lèdala
fervitutis obfequia detulerunt * de quo innOJ.
hujus opertus exuviis ? Quis enimjuftifica-
turin confpedu Dei,cùm unius quòque diei iri.
fans mundus à pectaró elle non poilìc, Se nemb
pólTit de fui eordis integritate Se eaftimònia o-Io-
riari? °
50. Nón timéanius igitiir recipi ab hominibus •
»V-. v/viiv-^uid ucLuxciunt : ae quo inno- hnoonn vveerreeaammuurr iilllluumm ddeebbiittuumm oommnniibbuuss ffiinneemm , iiin
x ia conlcientia recòrdatione prafumànt glorio- D quo Efdras remu&erarionem fua déVocionis in
lam mercedem laborisexigui. ouam incinienrps vveenniitr,. dHiicreenntree epii Domino:!/» enim recipieris_3 ab
hominibus, & converfaberis refidtium cum Filio mco
& cumfimilibus tuis. Qqod fi illi glorioliim 8c ju-
cundum erat cum fimilibus cönverlari, quantö
nobis gloriofius erit 8c jucundius ad nieliores per-
gere, 8c converfari cum iis, quorum fa&a mira-
mur?
51. Qqis utique prior, Efdras, an PI? o ? Nam
Paulus Efdra, non Platoriis fecutu . didla.Efi
fäm laboris exigui,quam incipientes
fecipere, cognoverunt indignas elfe hujus tem-
poris palfiones, quibus remunerationis aterria
gloria tanta refer tur« Hic tordo, inquit, animarum
, qua funtjuftorum, quas etiam immortales
non dubitavíc dicere in quinto ö line • eo
quod ípatium , inquit, iricipiunt recij. xe fruen-
tes Se immortales. H a c e ft, iriquit, requies eariim
per íeptem ordines, 8c futura gloria prima l-'aulus hidra, non Platoriis íecutr diéla.Ei
perlundio , priufquam in fuis habicationibus E drasrevelavitfecundumcoílatamid lerevelaric
quieta coilgregationis muñere perfruantur.Un- nem julios cum Chriftó futuros, futuros cui
de ait Propheta ad AngeIum:Ergo dabitur teiri- r _ _ . - n . r n ■
pus animabusjpoílquam feparata füerinc de cor-
poribus, ut videant ea quomodo dixifti. Et dixit
Angelus: Septem dies erit libertas earum, ut videant,
in leptem diebus,qui pradidi íurit íermo-
nes,8c poftea congregabunturifíhabitacuíis fuis«
H a c ideo plenius de juíloriim ördinibus expref-
ía funt, quam de paflionibus impiorum,quia melius
eft cognofcere quomodo innocentes íalven-
tur, quam quomodo crucientur flagitiofi.
*■ Apparent quidem prima fronte luce verba có’n trària illis quse
lib . i . de Cain & Abel , cap. i . num. 9: fic habes : Solvitur torpore
amma , é-pofi finem vite hujus adhuc tamen futuri ambiguofuf-
penditur. Veruni facile ab hujufmodi contrarietate liberabitur
Ambrofius, fi confìdercmus ultima irta qua: eo lòci tantum obiter
P°hta fu n t , hoc iènfu cxplicari poffe, ut nimirum anima non de
iiia felicitate qùam ipfi cognitam & exploratam cflc Patrum còm-
munis eft opinio, dicatur ambirete, fed dé rcfurrcCtionis ac judic
i i d ie , immo & de fratrum falute , quibus, Ambrofio tette, coni-
patitur i ut jam in admonitione ad lume librum diximus. Nam
fi de lalute propria v ir iànAus incertam putalTet, qui eodem libro
cap. 9. num. 31. de juftis demortuis dixiflec : Et merito pro viven-
tibus hdbentur ; quia etfi corporis guftaverint mortem , vitam tamen
tucorpoream capiunt, & illuminantur fuorum fplendore meritorum ,
luce quoque frttuntur eterna. Et cap. feq. num. 36. non dubitante!
adleric , quod ipfa vera & beata vita f i t , quam unufquifque bene
confcius vivit multo purius ac beatius , cum hujus carnis anima noftra
depofuerit involucrum . . . . in illum fsperiofem revolans locum ,
unde noftris infufa vifeeribus . . . . ingentiliti
_ j , j u i u i u j tun,
landis.Hiric 8c Socrates ille feftinare le dicir,bac
illos luos Deos, ad illos optirnös viros. Nofträ
funt itaque qua in -pliilofophorum li .ris p ra f
taritrSc ille pofuit ea quorum proprium teftima-
nium non habebatmös divirii pracepti habemui
audöritatem. Moyfes 8c Elias cum Chrifto ad.
paruerunt: Abraham duos aliös eiim Deo fuc
lufeepithoipitiojiicöb Deicallra cdnlpexit.Da
niel juftos ficut lblem 8c Hellas fulgere in ealo
revelante fibi Spiricu fandö,deelaravit.
a. Rom. edit, ab omnibus , converfaberis refiduus. S ic eriai
V u lg a ta , qua: p r o Tilio meo, qúod habcnt omnes Ambr. mflT. ai
quc edit, le g i t , confilió meo.
b. Ita mfl. a c edit, omnes; excepta Rom. tibi le g itu r , ad ill
femideos ; idq'uc ex Apologia Socratis , ut ad marginem adnotatu
Sed non videmus ad quern iJlius Apologise locum hoc poilic r«
fc r r i, nifi forte ad iftum ,• in quo exponitur quam' beata migr
t io i lla f i t , venire ad cos qui juftc apud infetps dicimtttr judies
re , quales Rhadamaiitus , S e c .. . ■ 5 iM :i »Vci r i/dfriar St
Atqui hoc ipfum multo commodius referatur ad alium locum t
Phedone, quem fuis verbis b ic fubjicimus. NiwJ' i3 iV* fa m/
«/}■&( f* famtja ¿fitj-vs. jgSB y S «¿ m
e*CVf*bs>. »fa /J$ 1*1 0*1Is SiQantu m io i fu t «T «5-»
it *M.o ¥ 6jvi®» , Mxexmi/Ulw o f j -iv t . Nunc autem pro,
noftis Jperare me fore ut ad bonos viros perveniam, hoc tdmen non on.
nino affirmaverim : quod verd ad deos dominos omni ex parte bon
pervcnturus f im , bent noftis d me , f i quid aliud hujufmodi , ills,
certe ajfirmari.