Owf.4-.1tf. re aquilonem gravem ventum p etit, ne flores A
difcutiat, ipirare aulir uni , id e ft, vult hyemem
ibidem.s-i. proferire,8c mollioris flatus vernare temperiem.
InviAt fponfiim in hortum fuum. Defcendit
fponfiis, 8c fru&uum ejus diverfitate delectatus,
lætatur quod invenerit fortiorem cibum, inve-
nerit edam dulciorem. Eft enimvelutpanis qui-
a dam verbi,& mel:a alius vehementior, alius fuaforius
fermo. Eft 8c fides alia ferventior, ut vi-
num : alia lucidior , ut fuccus eft lactis. Hunc
cibum Chriftus epulatur in nobis, hoc poculum
bib it, 8c ejus potus ebrietate nos provocar, ut
ad meliora 8c optima ab inferioribus faciamus
excefliim.
C A P U T VI .
Tribusfuperioribus perfetta anima procefiibusftrittim
repetitis de quarto fu ß u s difputat. In hoc anima
dormiens a fponfo excitàtur. Sed dum moras trah
i t in furgendo, tranfit Verbum. Jpfa vero exiens,
per vulnera caritatis requifitum v i x tandem in - ^
ven ite atque i ta tenet, u t jam amplius non ami t-
tat.
j ° . A Udiens hoc anima haufit myfteriorum
ebrietatem cæleftium, & velut iopora-
ta à vino, 8c quali in exceflii vel ftupore polita
ìbìd. z. dicit ; Ego dormio, ó 1 cor meum vigilai. T um Verbi
præfentis Iumine percuflà,cùm oculis requievif.
lèt inflexis, excitàtur à Verbo. Quartus autem
hic proceflus eft animæ. Primo etenim caritatis
impatiens, 8c Verbi moras non ferens rogabat, ]
ut ofcula mereretur, 8c meruit delideratum vi-
dere. Secundó introducta quoque in cubiculum
regis ,'cùm mutua mifceret alloquia, in umbra
ejus requievit, 8c Libito Verbum ei de medio fer-
mone difcellìt 5 quorenti tarnen non diu abfuit,
fed làliens lupra montes 8c tranliliens fuper colles
advenit. Nec multo poft quali capreolus,
aut cervorum hinnulus dum aflàtur dilectam,
exlìlivit 8c reliquit. Tertiò cùm in cubili, 8c noc-
tibus, in civitate,in foro,8c in plateis quxlititm
b non reperiflet, aliquando orationibus fuis b gratiaque
revocavit ,adeo ut edam propius vocare-
tur à fponlo. Quarto iplà jam ab eo dormiens
excitàtur, quamvis corde vigilaret, ut continuo
vocem pullantis audiret. Sed moram palla dum
furgit,quia velocitateli! Verbi non poterat com-
prehendere , dum aperit oftium, tranlivit Verbum
, 8c ipfa exivit in verbo ejus, 8c per vulnera
requifitum,lcd vulnera caritatis, vix tandem im
venit , 8c tenuit, ut poftea non amitteret. Ad
sup.cap.}, fummamhæc compendiólo lèrmone perftrinxi.
4- O' s■ jq unc dilcutiamus lingula.
51. Et li dormías, li modo devotionem animæ
tuæ noverit Chriftus,venit,& pullatejus januam,
ibidem- 8c dicit : Apcri mihi feror mea. Bene lòror , quia
nuptiæ fpiritales funt Verbi atque animæ. Ne-
que enim animæ norunt conjugiorum foedera,
8c ufus copulæ corporalis,lèd ìunt licut Angeli
in cado. Aperi, in quit, mihi, fed extrañéis Claude
: claude loculo , claude mundo, ñeque ipía
foras ad illa materialia prodeas, ñeque tuum re-
linquens lumen , alienum requirasj quia materiale
lumen tenebrofam infundit caliginem, ut
non videatur lumen vera; gloria;. Aperi ergo mihi,
noli aperire adverlario,neque locum des diabolo.
Aperi iplàm te mihi, noli coartari. fed dilatare
, 8c adimplebo te. Et quìa decurlb orbe
terrarum, plus moleftiarum 8c offenfionis reperi
, nec facile habui ubi requiefeerem 3 ideo tu
aperi, ut in te Filius hominis rechnet caput, cui
non eft requies nifi fùpra humilem 8c manfue-
tum.
jz. Audiens anima : Aperi m ih i . . . . & caput ro-
ris plenum , hoc e ft, tentationibus fiecularibus,
Libito turbata, 8c quali furrectura qua: {urgere
jubebatur , a i t , cùm aloem redoleret 8c myr-
rham infignia fepulturo : E xu i tunicam meam,
q uomo do indù am earn ? L a v i pedes meos,quomodo in -
quinaboeos ? Vereturenim ne iter um in tentatio-
nes refurgat, ne iterum in culpamredeat atque
peccatum, & egreflus fuos virtutumque proceC
fus terrenis incipiat veftigiis inquinare. Certe
edam hoc modo perfe&ionem virtutis lux indi-
cat, quo tantam Chriftimeruerit caritatem3 ut
ad earn veniat, 8c pullèt januam ejus, 8c veniat.
cum Patre, 8c coenet cum eadem anima, 8c iplà
cum eo, ficutin Apocalypfi dixitJohannes. Etenim
cùm in fuperioribus audiflèt : A des hue a L i -
bano fponfa , odes hue a Libano ; 8c cùm ad verterci
in carne fe Chrifto adefle non polle,fed tunc
adeflè, fi adeflet in ipiriti^conformans le ad ejus
voluntatem, ut effet 8c iplà conformis imagini
) Chrifti, jam non lentit carnisexuvias 3 jam quali
ipiritus exuit le corporis conjundionem 5 jam
quali oblita ,8c quo fi velit, copulo illius memi-
nifle non pollìt, ait ; E xu i tunicam m eam, quomo-
do indù am earn ì Exuit enim tunicam illam pelli-
ceam, quam acceperunt Adam 8c Èva poft cul-
pam, tunicam corruptelo, tunicampalfionum.
guomodo induam earn ? Non requirit ut induat 1
led ita lignificar abje<ftam,ut jam indumento libi
elle non poflèt. L a v i pedes meos , quomodo inquinai
0 illos ? Hoc eft, veftigia mea lavi, dum egre-
derer,ac me elevarem de corporis contubernio,
de illa connexione 8c familiaritate carnalis am-
plexus, quomodo inquinabo ea ■ ut in corporis
clauftrum, 8c illuni tenebrofum paflionum ejus
carcerem revertantur ?
53. Dum hoc illa dicit,mifit Operationen! fiiam
Verbum tamquam per cavernam, nonadhuc facie
ad faciem, mifit tamquam manum: E t venter,
inquit, meus conturbatus efifuper eum. E t furrexi
• ego aperire fra tr i meo. Manus mea difiillavtruntmyr-
rkam,di g i t i mei myrrhapleni fun t fuper manus clau-
fura. Quid hoc fignificet confideremus. Primum
operibus fuis videtur, ut dixi,Deus Verbum tarn-,,
quam per cavernam, non piene atque perfette :
deinde augetur amor, conceptus adolefcit,
atque ex feminibus ejus q. quodam utero intelligibili
fufeeperit anima, totam plenitudinem di-
vinitatis ejus habitantem in eo corporaliter , ut
legimus, videre defiderat. Surrexit, ut propius
illud Dei Verbum videret. Et in hoc iplo pro-
cefliis ejus fignificatur, quod furrexit per vigo-
rem atque virtutem. Prxfentia enim Verbi hau-
Ibidem.
ibidem. 3.
Apoc. j.io.
Cant. 4. s.
Ibidem.}.
4 - & S -
a . MIT. Ebr. & Colb. in corpore, ac Big. in gJofla. fermo alius I [ b. Cunfta: edit, cum paucis miT. gratia quarentem revocavit-
vehementior, alias fuavior. Scd in aliorum^tquc edic. omnium lec- I I N o il male. At m ff. 0Ä0 , gratinane revocavit, id e l l , gratia Si
rione nihil mutandum. | { favore qui bus anima yalct apud iponfum.
fit anima virtutem, ficiit præfentia Mariæ^ cùm A tur, cui licet imitan dicentem -. Venit enimpri»j
utero gravis eflè t, erudivit Johar .1111 utero
conftitutum, adeo ut exfiliret iniu.to, & exful-
taret Domini prxfentiam recognofcens. Surrexit
aperire, & opera ejus Sc facta mortificata funt
mundo. Talis enim debet effe anima qua; Verbum
eft receptura , ut moriatur mundo, Se con-
fepeliatur Chrifto. Sic enim Chriftus invenitur *
& tale fibi quierit hofpitium. Deinde ipfa minif-
teria operationum, id eft, manus & digiti quibus
ceps hujus mundi, & in me inveniet nihil$ quia certe
in ilio lolo nihil invenit, qui peccatum non
fecit. Beata 8c il la eft in qua non gravia aut multa
invenit : fed invenit in ea amiétum fidei,& fa-
pientix difciplinam.
Itaque fine difpendio fui ( quia etfi volet
quis, non poteft veramauferreiapientiam :etfi
adverlarius obftrepat, ibi tarnen vera innoxix
converlàtionis elucet integritas ) fine difpendio
comprehenditur Chriftus,mortificantur:quos di-B ergo tranlivit cuftodes, Se filiabus illius cæleftis
gitos velut eminentia fa£torum noftrorum ope-
ra pofllimus xftimare. Itaque velut e complexu
fuo cum jam £xtenderet intelligibiles manus fuas
& digitos, ut comprehenderet Verbum, tranfifle
fibi iilud, non tarnen adhuc pertranfiffe anima
pia dicit.Et hoc proceflum habet,quando tranfit
Sc pertranfit animam Verbum D e i ; quiaferip-
tum eft: Ettuam ipfius animam pertranfibitgladius,
ut revelentur multorum cordium cogitationes. Hic
civitatis admixta Verbum requirit, 8c quxrendo
ejus in le excitat caritatem, 8c ubi Verbum qux-
rat agnofeit. Quod inter orationes fanftorum >
moretur,8c quodipfis inhxreat, novit,8c quod
Ecclefiam fuam,vel animas juftorum fiiorum in-
ter lilia pafeat, intelligit. Hoc myfterium tibi
in Evangelio Dominus demonftravit, ciun in Luc. 6. t.
labbato duceretperfeminatadilcipulos. Moyfes Deut. 19.
per delertüm duxit populum T Hxörum.- Chri"
adhuc tranfitur, non pertranfitur : ut Maria in G tusper feminata ducit jChr.xcUS per lilia ducit
pofterioribus forte pertranfitur, ubi tamquam *‘
fignaculum poniturin medio ejus dominusjefust
54. Denique ftatim alius profe&us Vefbi tran-
feuntis 3 quia exivit anima in verbo ejus, höc eft 3
verbum ejus lecuta exivit de corpore, elevans
fe de ejus habitaculo, 8c peregrinam fe faciens
e i, ut adeflet D e o , 8c eilet civis lan&orum. Si-
mul enim 8c camis dfomeftici,8c Dei efle non p of
fumus. Ergo in hoc loco exire fignificatur, ut dix
i 3 anima , quando abducit le ä corporis volup- D
tatibus. Denique feriptu ° ft: Exi de Babylone,
fugiens a chaldais. Non Uuque ut regionem Ba-
bylonis Hcbrxus fugiat,fedut mores, prophe-
tico admonetur alloquio ; liquidem fint quiin
Babylone fint Hebrxi,8c de Babylone exifle mo-
i. ribus doceant. Nam 8c illi de quibus dicit Pro-
pheta quod ledebant fuper flumina Babylonis,
iedebant quidem in regione Babylonis , led in
ejus non erant vitiis 8c confufione. Nam quoquia
8c per palfionem ejus defertum floret ut li-
lium. Sequamur ergo, ut in die làbbati,illius magni
labbati, in quo requies magna e ft, fruftus
colligamus. Nec verearis ne Pharifei acculent
lèminata colIigentem.Etfi illiacculènt,lcd Chrif
tus exculàt, 8c fimiles facit quas vult animas le
ièquentes David illius 3 qui lupra legem panes :
propofitionis manducabat, nova: gratin: lacra-
menta prophetica jam tunc mente prólpiciens.
C A P U T V I I .
Anima laudatur a fponfo, quod eum tam bene conf-
tanterque requifierit : quod fideli s , quod verbo po-
tens , quod una u t columba 3 denique quodf i t foe-
cunda v ìrtutibus, ac v ittis careat.
LAudatur itaque à lponlô quod tam bene
57- . . . . . .. . . . . .
8c conftanter requifierit eum 3 ideoque cant. c.j.
jam non iblum foror dicitur 3 lèd etiam beneplamodo
erant in illa confufione vitiorum, qui fle- E cita nominatur, quafi ei complacita qui compì;
bant gerentes peenitentiam quod de arcaa devo- cuit Patri 3 8c lpeciola ficut Hierulalem, fici
tionis, ac fidei, 8c virtutis paternx meritis exci-
diflent ? Qua: autem in Verbo exit anima, Verbum
requirit.
5?. Unde 8c ifta cüm qua:reret ,incidit in cuL
todes qui circumeunt civitatem: Percufferunt, in-
q.uit, me, dr vulneraverunt me, tuleruntpallium a
me cufiodes murorum. Bene quidem quafi Iponlä
ficut
admiratio ordinata , quod civitàtis xternx uni-
verlà habeat myfteria, 8c admirationi fit omnibus
videntibus earn 3 quia piena ut a:quitas atque
perfecta eft , 8c fulgorem de Verbi lumine mutuata
, dum id lemper intendit 3 fit etiam terribi-
lis ordine quodam ad fiimmum provetta virtu-
tuin. Ideoque quafi p erfedxdicit; Averte oculos ibidem..
veniebat cum pallio quo obñuberet caput'fuum tuos à me, noli contra me intendere,devozione nimia
c^ùrimm ffpnnonnlfulKs oiicrmcurrrrperrpetf.. SSiiccuutt RReebbeeccccaa qouuax: F ac fide poflibilitatem naturx 8c conditionis procognito
quod Ifaac fibi veniret obvius, defcendit
de càìnelo , 8c pallio fe operuit : ita 8c ha:c
anima nuptialis veltis prxveniebat infignia 5 ne
forte rejiceretur, quafi veftem non habens nup-
tialem 3 vel ut caput velaret propter Angelos.
Sed illi percuíferunt earn, ut amplius probare-
tur. Exercentur enim anima: tentationibus. Tu-
lerunt ei pallium, quxrentes fi veruni decorem
nudx virtutis adferret:vel quia fine integumento
quis in illam carieftem civitatem debeat introi-
re , nulla deferens iècum operimenta fucorum.
Sunt etiam qui requirant, ne qua anima exuvias
fecum vehat carnalis illecebra:, 8c concupifcen-
tiam corporalem. Nudatur pallio, cùm ejus con-
feientia manifeftatur. Sed eft 8c qux benenuda-
S. Ambr. Tom. I.
prix fupergrefla, quialucem inaccelfibilem e regione
intueri eft grave. Averte,inquit, oculos tuos
kme%eo quod plenitudinem divinitatis ejus, 8c
iplendorem veri luminis luftinere non poflìt.Pof.
iumus tämen 8c fic accipere : Averte oculos tuos a
me. Etfi tu perfecta es,alia: mihi adhuc redimendo
funt animo, aho fulciendo. Elevas enim nie
videndo: ego autem ideo defeendi, ut omnes ele-
vem. Et fi iurrexi, 8c habeoPatris federn, tarnen
orphanos vos non relinquam paterno quafi pro-
fidio deftitütos, lèd profentiä meä vos coiifir-
mabo. Habes in Evangelio hòc fcriptum : Ecce Matth. 13.
ego vobifeum fum ufque ad confummationem mundi. 1Q'
Averte ergo oculos à me, quia me elevas. Quanto
enim quis ad Dominum intendit, tanto am-
A a ij