Efai.si. 8.
p y - . io j.z .
Dift-iScap
■ Sexta
die $. In
principio.
Vfal. i s - 7-
D ì f i ■ó' cap.
Sed ¡lints.
I . Tim. s-
Gen.z9. 33.
& fe q -
Dift-ó* cap
Legimus.
eleemofvna à peccato libérant. Opertus erat A lac etiam AngelishofoitibusexKibebat.Cæh do-
. . Y * 1 . •___ miniim Adam virtutum velamine priufquam mpruan:vdai raiccarn. nfcebät au¿torem : vimini taretur
fed tamquam exutus prxvaricatione, vi-
dit fe efle nudum* quia indumentum quod habe-
bar amiferat. In diebus enim jejimiorum veftro-
rum orietur, inquit, tibi a matutinum lumen tuum,
dr fanitas tu a matura orietur, & prAcedct ante te
jußitia, dr circumdabit te rnajeßas Domini. Bonum
veftimentum lux. Scriptum eft enim j Circumda-
tus luce ficut veßimento. Bonum veftimentum,
minum, mundi agnofcebat au¿torem : vinum t
men exhibere non poterat. Sed rede illic deerat
materia peccati, ubi erat remiffio peccatorum.
14. Denique annuntiavit eum Johannes ñeque
manducans panem , ñeque bibens vinum. Qui
enim Chriftum annuntiat, ab omnivitiorum incentivo
príeftare fe debet alienum. Vicit igitur
fandumNoe, vel etiam Lot Abraha: nepotem
ebrietas, quorum alter cùm jejunaret, diluvio1
q u a n d o circuradat Dominus &operitjejnnan.B Tuperlles fuit, alter incendio.
~ *5. Moyfen quoque cognovimus íitienti popu-
C A P U T V.
Noe quod inebri ut us fuerit, ob ignorantiam excufa-
tur : dr qux mala ex vini ufu nata fin t , quave
bona ex ejufdem abßinentia, propofitis atrinque
exemplis declaratur.
I0. B y f Udatus erat Noe quando inebriatus IX eftjtexit eum pietas filiorum. Sed nu-
datus erat per ignorantiam , non per intempe- C
rantiam*adhuc enim vinum nefciebatur.In principio
generis humani ignorabatur ebrietas. Primus
ipfe plantavit vineam : dedit naturam, ièd
Dnoravit potentiam. Itaque vinum nec fuo pe-
percitaudori. Quid mirum fi cùm Dominus ip-
fe creaturas fuaslâudaverit, & ifte miratus eft ?
Itaque cùm eum deledaret reperti muneris gratia
, tentavit vehementior creatura infuetos fe-
nis artus, turbavit nova potio. Dormitaverunt,
lo amaritudines aquarum temperaile., non vina.
Cui petra aquam vomuit, potyit & vini abun-
dantia non deeffe. Denique dixit Deus : Percuties ExtJ-1
petram, dr exiet aqua ex ea vdr bibet populus. Non
dixit : Exiet vinum in populo. Periculofum enim
erat vinum populo miniftrare, quod fortiores
ferre vix poflent.
C A P U T VI .
De lege jejunii a Moyfe data, dr dejejunio ejujdenr.
guomodo matrum Samfon dr Samuelisfterilita-
tern abfiinentiavini fcecundavertt-, quibufque ci-
bis Blifausfilios propbetarum aluerit ?
16. T " X Enique Moyfes de jejunio legem dé-
I I dit, de vino non dedit. Ipfum quotjue
jejunancem non voces magnx, non fulgura 8c
nubcs nimbofa, non fumigans Sina perterruit. U U (VllUU . -------- ■ --- . . . . . . . . . . , . _ . — I 0 .
inquit, quiadfcenderuntequos. Adfcendit corpo- D Neque vero introiilet mnubem ,& vocem D ei
ri• s 1 vol1 uptatIe_sr j•u_ fnt.u...s , O8c. obdormivit. Sedillius Innupnrtc df» mpdinicrnis fine oeriCUlO'iaiutlS auebrietas
nobis fuadet fobrietatem. Semel enim
loquentis de medio ignis (ine periodo falutis au-
diflet ,nifi munitus armis jejunii fuiflet Quadra-
ginta enim diebusjejunavit in monte, cùm Legem
inebriatus eft Noe. Ubi vero malum ebrietatis
agnovit, inventum fuum ad remedium tempera-
v it, non effudit ad vitium. Unde 8c Apoftolus
ait -.Modicovino utere propter frequentes tuas infir-
mitates.
11. Manebat antequam vinum inveniretur,om-
nibus inconcuflä libertas, nemo fciebat i ctftC
acciperet d domino Deo noiiro. Et in lu-
perioribus quidem mentis Lex dabatur Moyfi
jejunanti, in inferioribus populo manducanti
prevaricano facrilega luxu accendebatur epu-
lantium. Quo fpeaaculo motusifregit tabulas
Moyfes, »ndignum judicans ut ebrio populo Lex
forte nature fuæobfequiafervitutisexigere.Non E daretur. Itaque tabulas Legis, quasaccepitabt
effet hodie fervicus, li ebrietas non fuiiict. Obdr tinentia, conteri fecit ebrietas.
repferat quidem jam fraterna: pradationis invidia
, manebat tarnen adhuc paterna: pietatis re-
verentia. Latfa pietas eft, dum ridetuf ebrietas.
Non illis itaque folis nocent vina quos tentant,
fed & illis amplius quorum oculis“ temulenta
ebriorum membra nudantur. Hincrifus irreve-
rens nafcitur, hinc libido inflammatur ; ut multo
majore temulentia eos vina perturbent, quorum
oculos ac mentes inebriaverint, quam quo- 1
rum membra proftraverint.
n . Legimus etiam quod patrem Lot inebria-
verint filiæ in eo monte, ad quern timentes incendia.
Sodomitanaconfugerant , 5c habitabant
in fpelunca. Gonvenitebrietati atqueconcurrit
ætas.,fexus,folitudoy locus, ferarum magis la-
tibulis, quam humanis aptior domiciliis. Fuit
itaque ebrietas origo incefti, peffimæ generatri-
cis partus deterior.c II:
-13. At non Abraham vina in fuo convivio mi-
niftrabat : fed immolabatvitulum, butyrum, Sc
a- Rom. cum plerifque mlT.. . - matutinum. & cum nonnullis. j
. . . . mature. Vcc. edit, cum mif. a l i is . . . . magnum. . . . matura. I
Porro vifus eft quibufdam viris doclis hie locus efle cörruptus ; |
cùm ubi habent exemplaria no ftra , Et fanitas tua , T e r t . Cypr. J
& Aug. fcribanc, Et vefiimenta tua citius orientar. U bi manifcf- J
17. Quid vero alia dicam ? Nonne fterilitatem
marris Samfon vini abftinentia fóecundavit, 8c
parientem fecit ex iterili ? Quoniam juxta præ-
ceprum Domini vinum non bibit. Nonne An-
nam non manducantem exaudivit Dominus, 8c
infoecunditatemejusfolvêrejejunia? Ex quibus
duo generati, unus fortiffimus, alius obiêrvan-
tiifimus, dignos fe præbuerunt, qui jejunii gre-
mio diu foti, 8c quodam abftinentiæ effiiiì utero
viderentur. Idem itaque Samfon, qui matris fo-
brietate generatus eft, allophylorum infultan-
tium fibi ebrietaèe eft vindicatus.
18. Elifæus vates qui demagiftro didicerat par-
cimoniam, cùm filios aleret prophetarum, vitis
a<*reftis grumulis menfas onerabat, 8c b ineptis
filveitribus oleribus hofpitalitatis implebat offi-
cium. Quorum offèniì amaritudine cùm manducare
non poiTent,levis farinæ adfperfione om-
nem illam amaritudinem temperavit, abftinen-
tiæ propheticæ munere veneni vires evacuans.
turn eft eos non îctfutm, fed ìud'ttet legiflc. Et forte non aliter le*
gerit ipfc Ambrofius. . r ' _ .
b. Edit. Era. G ill. & Rom. inemtis filveftribus oleribus. Am. &
mif. omncs, ineptis , & c . N o n male. Idem enim eft atque ad
i cicam parum idoneis.
C A P O T V I I .
Tribus pueris in fornacem jejuno fiomacho tngrefis
flammas refrigerium adtuliffe ; ac leones etiam
jeiunare Danielis edoctos effe ieiunio.
19. T~? St quídam creatura: natura , a quam
i ^ i amiantu’-n vocant,nulIo facilis igni con-
fumi ; qua: impoi focis ignefeit, illico fublata
de fiamma tamquam aquarum infufíone mun-
dareíplendet. Talia eranc Hebrceorum eorpora ;
puerorum, b quíe de jejunio in amianti transformata
naturam,vaporem ignis non ad difpendium
fui, fed ad gratiam mutuabantur. Denique cùm
furerent fornacis incendia, ut ultra quadraginta
cubitos fiamma per circuitimi funderetur, con-
fumens plurimos quos repererat Chaldxorum,
qui naphtha, p ice, 8c ftuppa , atque farmento
alimenta ignibus miniftrabantjcubi cum jejunio
ingrefli funt, difeuflb ardore flammarum, in medio
fornacis coepere ftatim roris fpiritu refrige- <
rantis humefeerej ita ut eorum nullus capillus ca-
pitis exureretur, quia illam quoque jejunia co-
mam paverant.
20. Daniel vir defideriorum, trium hebdoma-
darum jejunio leones quoque docuit jejunare,
mifliis in lacum, in adamantis rigo rem abftinen-
tia: foliditate membra duratus non patuit vulneri.
Sic eum conftrinxerant jejunia,ut inejus cor_
pore ferarum morfibus locus effe non poflet.d
Clauía tenebant leones ora,qua: abftinentia: pro- ;
phetica: fanclitas comprimebat -, ut ea ferx aperire
non poflènt meriti quibufdam vinculis alligata.
21. Jejunium itaque virtutem ignis extinxit, je-
junium ora obftruxit leonum, jejunium maris
fluenta folidavit, jejunium petram folvit in fon-
tes aquarum, virtute jejunii contra iìiam mutata
naturam 8c fluebus obriguit,8c petra inundavit.
C A P U T V i l i .
leiunii commoda ut magis eluceant, cum gula in-
commodis comparar, ac perturbationum, quas ea-
dem gula inferre folet,elegantifsimam fubjicitdef-
criptionem j cui exhortatio ad fobrietatem coniun-
gitur,
li . Ed quid vetuftis utar exemplis,cùm abundet
jejunium ètiam pra:ièntium muneri-
bus gratiarum ? Quis deterioravit domum |iiam
a. Mir. d u o , qudm amantium vocant : Unus, nuam adamantini
A in. 8c Era. quam adamantium vocant.,Se Ììc infra. A lii miT. atque
edic. quam amiantum, & c. Qua: vera le&io eft ; h ic enim reddere
v o lu it Ambroflus illud Bali lii ex hom. i. de je ju n io : «Vi i t i (póme
Qd/mvs Iw JtstAViTj» ¿/Mcuvt , ¿ìttKtovs me* , & c . De hoc
lapide multa habent P lin. lib. )6 . cap. 19. D iole. lib j . cap. 9).
tc in hunc ultimimi Matthiolus lib. /- cap. i i j . ubi docet eum-
dem lapidem ipflflimum alumen efle , quod à nobis d icitur alun de
fiume, ex quo etiam nuncellychnia incombuftibilia conficiuntur.
Et polt pauca pro, ignefeit illico, mflf. aliqui habent, ignis,& tilico-,
aliqui ¡foci igne, v e l, ignibus, (3* illico , & c .
b. ItamiT. Thuan. Gcrm. Dion. Viift. & Colb. Alii vero cum
ant. edit. qua de jejunio . . . . vapore ignis . . . . mutabantur. A t .
Rom. edit. loia , qua jejunio. . . . ntebantur.
c. Edit. Rom. ubi quia jejuni ingrefft fu n t . . . . flatum roris refrigeranti
s Spirita haufert. V c t. autemedit cum riift. in le&ionem
noftram conlpirant, prseter quam quod hi praferunt : coepere ftatim
, ubi in illis legitur , tepore ftatim, & c.
d. Ve t. edit. Claufa tenebant fieri leones ora, qua abftinentia pro-
phetictfianiliiatis • . . . meriti quibufdam , Rom. autem • • • • abftinentia
propheta fa n tii. . . . velati quibufdam, & c. A t mfl. noftram
in lcibo ncm omnes confcntiunt.
jejunio ? Quis imminuit facultates ? Cui non fuil
peda luxunes ? Cui non venerabilis abftinentia?
Cujus thorum appetivit parcimonia ? Cujus pu-
dorem non laeilc ebrietas ?T unium continentiie
magifterium e ft, pudicitia: difciplina, humilitas
mentis, caftigatio carnis, forma iobrietatis, norma
virtutis, purificatio animée, miierationis ex-
penfa, lenitatis inftitutio, carità tis illecebra, fe-
nilis gratia, cuftodia juventutis. Jejunium eft in-
firmitatis allevamentum, alimentum iàlutis. Ne«
mo cruditatem jejunando incidit,nullus per con»
tinentiam*idumianguinis fenfit,immo nullus
non repreflìt 8crepulit.Bonum itineris viaticum.
bonum totius vita: : bonum in mari, fedat nau-
fragia, cibum iervat.
*3- Ql” grave dicunt jejunium eife , refpon-
deant quis jejunio defecerir. Multi in prandio,
plerique dum vomunt epulum, fudère animam.
Quod poliremo animai jejunium fibi caufam
fuiife mortis ingemuit ? Perefcam laqueus non
cavetur, in efea hamus latet, cibus deducit in
foveam, 8c cibus inducit in retia, cibus vifeo
etiam avesilligat,cibus volantesdeponitad mor-
tem. Qua: non propter ventrem pericula ? Muta
animalia crimen nefeiunt, 8c in hoc folo tamquam
prò crimine puniuntur.Jejunium fobrietas
mentis eft, hoc vigent fenfus,in hoc judicia trac-
tantur, in convivio pocula. Jejunium cuftodit
difciplinam, luxuriam fequitur inopia. Luxur.ia
matereflfamic>kcundùm propheticum didum.
Jejunium quietem diligit, luxuria « inquietudi-
nem. Jejunium otia ierit, luxus negotia.
24 Ferieturaliquando coquorum veftigiorum
machrera. Requiefcat obionator qui antequam
Iuceat, fores pulfàt alienas, 8c tamquam bellum
aliquod immineat, excitat dormientes. Turba-
tum vides,anhelantem advertis : interrogas quie
caufaperturbationisfit. Pofcit,inquit, dominus
meus,ubi vinum melius va:neat,qua:rit ubi durior
* vulva curetur, ubi jecur mollius, ubi phaiìanus
pinguior,ubi pifeis recentior. Curiìtat per diver-
ia j & cùm invenerit,fummo curiu properat. Inquietar
dominum fomnolentum,audionaturpre-
tia. * Si pretium moveric pifeis, nufr lam melio-
rem adieritinveniri, immodeefle. .ieri, inquit,
tempeftas, hodie procella,vix iftum potui laten-
tem deprehendere. Multi concurfant in macello:
f i tu reddideris, alter plus dabit j 8c quid exhibe-
bis in f prandio ? Iftius viniille natalis eft, ha:c ex
ilio laculedaoftrea : talis fit de fingulis licitano.
* . Iélttm fanguints, id e f t , ìimnkij'ieu .- quo etiam verbo mo r-
bum hunc vocitavit in Marco Antonino Aureìius Vi£lpr.
c. I ta mlT. omnes G a li, nifi quod Dion. codex è regione v o c is ,
veftigiorum, habet in marg. vel maftigiatorum, quam vocem Germ.
pra:fertin te x tu , prò quain Mieli, legitur noftrorum, & in V a li.
veftrorum. H inc colligas in iftadiftione aliquid corruptionis vi«
d c r i , quod in caufa fu e rit , cur nonnullis vocibus detrailis totum
locum in hanc formam edit. exhiberent, nempe vet. inquictudir-
nem. Obfonator efl qui antequam, Sic. Rom. vero , inquìetudì—
nem. fejuniumotia qu/trit, lùxtts feftatur negotia. Obfonator antequam
, & c. Sed qua: pratermifla funt reftituenda effe fatis oflen-
dit hic Bafilii locus, ntimvraf /¿strigai »’ neLyguyt, quem ab Ambrosio
ufui fuo accommodatum efle manifcftum eft.
* . V u lv a porcina , & jecur anferimun anciquis in dcliciis
crant.
* . S i pretium moverit, fubintellige emtortm, id e f t, fi pretium cm-
to ri carius vifum fuerit.
f. Codex Mieli, iòlus : In prandio iftius viri ? Illius natalis. Hae
ex ilio , & c. Rurfus ubi vet. edit. jaclitatio. Rom- & miT. plures,
licitano, & c. ut in textu : habent non nulli, litigano afta quodam
agitatur, Sic.