Toban. 4.
P ro v .j.
teus Juramenti, in quo ei vifus eft Deus, Scait
ei : c Noli timere, tec> enim fum. Et benedixit c
eum. Hxcdodrinajain myfticaeft.
23. Habes h«c in Salomone 5 c i Proverbia
ejus moralia • Ecclefiaftes natura) in quo quafi
vanitates iftius defpicit mundi j 11. jfticaejus funt
Cantica canticorum. Habes Se in Propheta : Se- ofee. 10.
minate vobts ad jufiitiam > vindemiate ad fr ufi um
vita , illuminate vobis lumen cognitionis. Hq£ eft
enim lumen cognitionis, habere caritatis per-
l fedionem. Ideoque didum eft : Noli timere * ca-
ritas enim timorem excludit foras. Ut cognof.
camus autem quia Se Salomou ita hos interpre-
tatus eft puteos, ut ad mor em dodrinam, Se
naturalem referret, Se myi am , in fingulis li-
bris fiiis quos de moralibus ¿1 naturalibus, vel
myftidis lcripfit, pofuit boi k ateos.
i 9. Qua:non immeriro lòror magis quamuxor A
appellatur y eo quod mltis acque pacifica anima
communis magis piecatis quàm fpeeialis copula:
nomen accipiat ; 8c quia univerßs magis quam
uni fe exiiUmec obligatam.
20. Focile autem puteos Ifaac, 8c plurimos qui-
dem , » quos fbderat patej- ejus, Se repleverant
illos poll mortem Abraha patris illius,alienige-
nar. Pr« ceteris tarnen fodit hos puteos,unum in
conv alle Gerarum, & invenit ibi puteum aqu«
vivee : Se litem fecerunt paftores Gerarum cum J
paftoribus Iiaac * eo quod aquam (ibi ejus putei
quali propriam vindicabant, Se vocavit nomen
ejus Injuftitiam. Et fodit alium puteum, in quo
orta eit difeeptatio j Se impofuit illi nomen Ini-
micitias. Et fodit tertium, in quo lis nulla inter
paftores commiflaeft vocavit eum Latitudi-
nem. b Fodit Se puteum Juramenti, Se non inve-
nit in eo aquam -y Se vocavit eum puteumjura-
men
24. Nam Se in Proverbiis cùm declinandam
ipeciem diceret fìecularis illecebr« , ait : Bibe prov. s. i;l
aquam de tuis vafis, & deputeorum tuorum fontibus,
3 & fiuperfiuant tibi aqua de tuo fonte. Et infra : Fons ibìdtm. is.
aqua tuafit tibiproprius , & jucundare cum uxore;
d eo quod adverfus tentamenta mundi remedio a
nobis vera fapientia fit. Moralis quoque dodrina
11. ^ i s h«c legens, terrena magis quam fpi- <
ritalia opera elle arbitretur, quod vel Abraham
fodit puteos , vel Ifaac, tanti videlicet patriarch
« , vel etiam J^cob, iìeut Se in Evangelio re-
perimus, velut fontes quidam generis fiumani,
Se ipecialiter devotionis ac fidei. Quid eft enim
puteus aqu« viv«, nifi rofund« altitudo doótri-
n« ? Unde & Agar ad j teum Angelum vidit, Se
Jacob ad puteum Rachel libi invenit uxorem :
Moyles quoque lècus puteum futuri locavit merita
prima conjugii. •. J
22. A puteo igitur vifionis aperire Ilaac ador-
ius eft puteos, Se bono ordine j ut ejus putei aqua
primurn rationabile anim« , oculumqtte ejus di-
lueret & foveret, quo vifiim ejus faceret clario-
rem. Fodit etiam alios puteos plures. Unde Se
■ fcriptum eft : Btbe aquam de tuis vafis, (fi de fu*
teorum tuorum fontibus. Quanto plures fuerint,
tanto eft uberior redundantia gratiarum. Fodit
tamen puteum, quem foderar pater ejus Abraham,
de quo litem fecerunt paftores Gerarum,
hoc e ft, maceri«. Ubi enim maceria, ibi divifio
inter repugnances, ibi injuftitia * Se ideo vocavit
Injuftitiam. Alium quoque fodit, & orta difien-
fione ,vocavit eum Inimicidas. In quibus vide-
tur elucere dottrina mora lis 5 eo quod lùblato pariere
maceri«, fblut« lint in carne hominis inj-
miciti«, Se fada fint utraque unum in figura per
Ilaac, in veritate per Chriftum 3 meritoque po-
ftea pura aqua in eo puteo fit reperta, tamquam
dodrina moralis utii' d hauriendom. Puteus ]
quoque Latittìdinis qs aliud fignificat nifi de
naturalibus difciplinam ? Qua caula Se Latitudo
dicitur,quia fine contentione, fine lite, jam quietus
atque fecurus eft, qui mundana h«c Se lenii,
bilia fuerit fupergreflùs. Unde fuperatis jam ad-
verfantibus Se alienigenis cogitatìonibus ( quid
enim tam aliemrm quam omnia iàscolaria, q u * y
perpetua elfè non pollunt ) poteft làpièns dicere
: Dii atav it Dominus nobis,drauxit isos fuper ter-
ram, quia terrena tranfcendit. - tJldmus eft pua.
Rom. edit, »am quos foderai Abraham pater ejus-, obftruxerunt
& impleverunt terra . ■. .patris ejus. Eadcm multos Scriptura: locos i
paflfim infarcii, quos nufquam alibi reperias.
b. Edit. Rom. fodit & alium puteum , & n unti antes fervi itive* I
nife fe in to aquam, vocavit eum See. ile correèie quidcm. Duo;
jnlT. Fodit er puteum für amenti. Etenim invenit in eo aqttttm, &
vocavit Si. c- Rcliqui vero mlT. & edit, nobilcum faciunt : immo
, qu« imaginem mundan« voluptatis mere-
triciis quibufdam illitam fucis irriguo fuo diluat,
Se fluento fui fontis abftergat.
25. De naturalibus quoque habes inEcclefiaf.
te didum : Feci mthi pifeinas aqu arum ad irrigati- Ecclef. 1.1.
dum ex his faltum germinantem. N eque te mo veat
3 quod pro puteo pifeinas pofuit 5 qui^ Se Moyles
puteum Latitudinis dixit,eo quod àfollicitudine
omni Se anguftiis abfolvitur, qui mundum hunc
pia mente tranfeenderit. Non immerito ergo
pifeinas habet Ecclefiaftes , qui vidit nullam
abundantiam elFefub fole : fed fi quis abundare
v e lit, in Chrifto abundet.
26. Et de myfticis puteus fupereft nobis, quem
etiam ipfum reperimus in Canticis canticorum,
dicente Scriptura : Fons hortorum , puteus aqua cant. 4.ij.
£ v iv a , dr impetu defeendens a Libano. Etenim fi
myfteriorum altitudinem perfequaris , puteus
tibi videtur tamquam in profundo fita myftica
elle lapientia : fi vero haurire velis affluentiam
caritatis qn« major Se uberior eft quàm fides Se
fpes , time tibi fòns eft. Exuberat enim caritas,
ut Se haurire earn cominus, Se rigare ejus affluen-
tia hortum tuum poffis fpiritalibus firudibus redundantem.
c Et quia ultra ipfiim puteum Lati- e
tudinis eft, qui car ita tem habet 5 ideo dixit-, quia
. ubi caritas e ft, ibi impetus magnus delcendit à
Libano. Ne quid autem moveat quod Se puteum
Se fontem eumdem dix rt, etiam Evangelium te
inftruàt, in quo fcriptum eft : £fuia venitj-efius foha». 41
in civitatem Samaria , qua dicitur Sychar, juxta
pradium quod dedit Iacob lofeph filiofìto. Frat autem
ibi fon s Jacob. Etfatigatus, inquit, fe deb atfic fu-
fer puteum. Unde ad myfticam dodrinam hunc
referri puteum etiatn ibi cognofcimus quia ibi
Samaritanai)lla,ideft, cuftos( cuftosantem ex*
leftinm pr«ceptoritm) hauficde puteo ilio divina
& LXX. InierpretifmakKÌloritas, cjndsadi Gen. 26.‘jx. 8c Notas
Nobilii ibidem.
c. Rom. edit.. Ego fum DtUs Abraham patris fui, tu timeas.
d. Addit Rom. edit, qua ab adolefcentia tua ; oo quod &c.
c. lea lèx mlT. mclioris-nota;. Un»B, Et quia ultra ipfum'puttus
&c. Ties alii, 8c cunilse edit. Et quia ipft puteus Scc.
#
¡líder». 14-
'&h-i
Trov- i l io
-b
C*»t !■ U-
p 1*-
Matth. 8.
IC*nt- i- 4
ibidem, i.
W - 4-
Cant. 1.
myfteria cognofceñs quia Deus fpìritus eft , Se A ta funt e talo. Pröphetas ütiqiie lîgniiîcat, pei
non in loco adoratur, led in ipiritu • a & quia
Mclfias Chriftuseft. Et ideo qui adhuc exfpeda-
tur a Jud«is, jam venit. Quibus auditis, mulier
illa qu«lpeciem Ecclefi« gerit, legis facramenta
cognövit, & credidit.
27. In iplo quoque Canticorum libro Salomon
hanc triplic . lapientiam evidenter exprelfit;
licet in Proverbiis dixerit, ut tripliciter fibi feri-
beret, qui lapientiam ejus velletaudire. Ait ergo
quos Domirtus genusc relpexit humanum priuf-
quam in terras iplè deícenderet.
$3» Et hodie fi qua eum anima çnültüm requie
t a t , multüni merebitur milèricord’ - quoniam
qui multum requirit v plurimüm c letur ei. Si
qua ergo anima eum ftudiofius qu«rat, lohge audit
vocern ejus : Se quamvis d ab aliis requirat,
præipfisà quibus quærit, audit vocem ejus. Vi-1
det eum falientem ad fe venire,id eft, propein
Canticis fponfa de lponfo : b Ecce es fponfus con- B rantem atque currentem ,& tranfilientem eos
fobrinus meus equidem pulcher: acclinutio noßraopa-
ca, trabes domo rum nofirarum cedri, lacunaria nof-
tra cupreßi. Poflumushoc de moralibus accipere.
Ubi enim requiefeit Chriftus Se Ecclefia, nifi
in operibus lu« plebis ? Deniqueubi impudici-
tia, ubifuperbia, ubi iniquitas erat, ibi ait dominus
Jefus: Filius autem hominis non habet ubi
caputfuum reclinet.
28. D e naturalibus autem quid accipimus ?
qui infirmo corde virtutem ejus capere non pofc
iunt jdeniqueprolpicienter er«gniitiata prò--
phetarum , legendo eos Se ìendo eorum Cer*
mones videt eiìm prolpicientem , fed quali per
feneftram , non aahuc quali pr«fentem. Videt
eminentem fuper retiai Quid eft hoc , nifi forte
quia illa retia nòbis fiint, non illù Retia funt t
eo quod adhuc illa anima intra lènfibilia Se mundana
f i t , qù« mentem hominis capere, & quo-
In umbra, inquit, ejus concupì ir Cèdi, & fruftus C dam finu proprio cònfueverunt involvere. Pofiejus
dulcis in faucibus meis. Q - . enim terrena lu-
pergreditur , Se cui mundana moriuntur ( quoniam
crucifigitur ei mundus, Se ipíe mundo ) omnia
qn« funt fub Iole refugit Se contemnit.
29. De myf ’ is quoque ait > Introduc me in do*
mum vini, coi.jittue in me caritatem. Etenim ficut
vineam fuam vitis , ita dominus Jelus populum
fuum quafi vitis «terna quibufdam brachiis caritatis
ampleélitur.
tó ergo adhuc in f«cularibus,ifd tamen qu«ren-
ti eum per retia fe oftènditi
34. Detìique dicitadanimam ejufrtìódi: Èxfur-
ge, veni próxima mea, id e ft, exliirge à deleéta-
tionibus mundi, exliirge à terrenis , Se Veni ad
me, qu« adhuc laboras, Se Onerata es , quia Collicita
es qu« funt mundi; Veni fupra mlmdum,
veni ad me, quia ego Vici mundum. Veni prope
me jam pulcra «tern« vit« decore, jam colum*
30. Confiderà finguD In moralibus fios e ft, D id e ft, mitis atque manfueta, jam tota piena
Se inter ipinas lilium, .»cut iplè ait : Ego fios campi
, dr lilium convallium. In moralibus ergo fios
eft. In naturalibus foljuftitiæ , quioriens& re-
furgensilluminar, óccidens obnmbrat. Cavene
tibi occidat, qiiia fcriptu eft : Sol non occidat
fuper imeundiam vefiram. li nyfticis caritas eft,
quia plenitudo Iegis eft Chriftus. Et ideo Ecclefia
qu« diligit Chriftum, v e ’ ;rata eft caritate»
31. Hanc itaque cantateli jfeirat, & refiilcigrati
« Ipiritalis. Jure ergo jam retia timere non
aebetjCum is yocetad lèanimam^qui tentamen-
tis Se retibüs mundi non potuit capi. Nam cùm
nos homines ambiilemiis in medio Jaqueorum,
perappetentlam eie« retlbus fimul& laqueisob-
noxii fumus. Ille in corpore pofítus retia non ti-
mebat,lèd eminebat fuper retia, id eft,lliper tentamenta
mundi j Se corporis paffiones j immo Se
alios emìnere faciebat. Ideoque etiam hanc anita
t, donee vocem ejus accipiat, & prælentiam E nlam fundarevólensdicebat:Exfurge,veniproxi-
ejus arceffiat -y quia quæfitus non loliim venit, ma me a , noli timere retia.
led etiam faliens venit: Saliens fuper montes, (fi
tranfiliensfuper colles. Super màjoris grati« ani-
mas falit, inferioris tranfilit. V el fìc : laliens quo-
mc Io venit ? Saltu quodam venit in hunc mun-
d1 i. Apud Patrem erat, in Vifginem v enit, Se
c irginein præfepe tranfilivit. In prælèpi erat,
& xulgebat in cælo, defcenditinjordanem, ad*
icendit in crucem , defeenditin tumulimi, fiir-
35. Jam prater Ut hyems, id eft, venit pafcha ', 2
venit indulgentia , venit remilfio peccatórum ,
cella vit tentatio, imber abiit, procella abiit Se
quallàtio; Ante adventum Chrifti hyems eft,poft
adventum ejus flores fiint. Unde ait : Flores vifi ;
funt in terra. Ubi ante ipin«, ibi nurte fiores» Tem*
pus, inquit ,fecandi advenit. Ubi ante delèrtum,
ibi nunc melfis eft. Vox tutturis audita efi in terra
rexit è tumulo* Se fedet ad Patris dexteram. In- F noftra. Beneaddidit Propheta, Noftra * quafi adde
quafi hinnulus cervorum, qui defiderat ad
fontes aquarum , defeenditad Paulum, Se cir-
cumfulfit eum, Se exfilivit fuper Ecclefiam lanc-
tam, qu« eft Bethel, quod dicitur domus Dei.
Pauli enim vocatio Ecclefi« fìrmitudo eft.
32. Venit ergo, Se primo poft parietem eft, ut
inimicitias anim« Se corporis folvat, fublato pa-
riete qui impedimentum concordi« videbatur
adferre. Deinde prolpicit per feneftras. Quæ fi^t
feneftræ audi Prophetam dicentem :Fenefira ra.
Elie. Et quia Mejftas venit qui Chriftus eft. Mil. Et quia
Mejjpae Chriftus efi.
b. Sic mil. o£lo probaciores. Alii aliquot , ac vet. edit. Ecce
fponftu eft confobrinus meus. Et ideo pulcra acclìnatio, &c. Rom.
veto , Ecce pulcher es confobrinus meus, ecce pulcher es , & decoras ;
acclìnatio noftra,Sic. LXX. Inccrp. iH f< K*\*s dStxQiMt , i,
o&itit, ©e>* xm'»>i r/A3>r avrxi.s. Vide .Notas Nobilii adbunc
mirans quod ubi ante impudicitia, ibi nunc cal-
titas.
36. Ficus protulitgrojfosfuos. Qu« ante quafiill- ibidem. 13.
fruduofajubebatur excidi, h«cTru<ftus ferre jam
ccepit.Sed quid dubitas quia groflos dixit ? Priores
difcutit,utpofteriores melioresadferat. G ro f
fus ficut Synagog« fructus abjicitur: Ecclefi« au-
tem renovatur.
37. Et quamvis plena tranquillitas fit, & ado-
leverint myfteria, iterum tamen dicit: Surge fe- ibidem. 14.
vetibm.
c. Edit. Rom. ad genus refpexit humanum, priufquam ipfe defcert-
deret, & locutus eft. In ant. autem edit, dec ft refpexit > ac v o cu la ,
et. In mil', vero legitur ut in contextu.
d. Omncs edit, abaliis requiratur ,pre. ipfts 0 quibus quaritur Scc.
MlT. ¿ contra rio , ab ets requirat , 61c.
IB
oe li!
Ill
"iiH
llü fe :
1 1 1 I I