jubetur folvere ealceamennirn pedum faorum, A que hinc ilio confugiendum eft, ubi pax,ubi re-
. t' _ I : ! 1 _______ - . . . in - r i i k ì n n i i lp m n r { ' i n m h im ut fumeret- calceamentum Evangeli! ■» vcl quia
non Moyfi, id eft, non prophetis, fed apoftolis
p radicati© Evangelii debebatur.Ea eft quam fu-
pra diximus,dièta in ferpentemfententia, In hominem
quoque cnjufmodi dire&afit, confiderei
mus.
44. Malediitus file qui aucifcor eft culpa; : fed
non maledi&us eft ifte qui aliena fraude deeeptus
eft 3 tamen quia non fervavi*:mandatum Dei i
pperum fuorum labore damnatur, Maledicitur B
lane terra, fed in operibus peccatoris 3 A lale-
dicitur, donec rciblvatur in terram. Id ergo
fufcepitjefus carnem,ut maledi&um carmi pec-.
catricis aboleret 3 Se factus eft pro nobis male-
di£tum,ut benediftio abiorberet maledictionem,
integritas peccatum,indulgentia featentiam, vita
mortem, Sufcepit enim 8c rnortem, ut imple-
retur fententia, » fatisfieret judica? Maledic-
tum carnis peccatricis ufque ad me -jm. Nihil
quies ab operibu^ c,ubi epulemur fabbatum magnum,
ficut dixit Moyiès : Et eruntfabbaia terr<t t.evìt.is.s
vobis efea* Epulacorium enim Se plenum jucun-
ditatis Se tranquillitatis eft, requiefcere in Chriil
to , Se ejus dele&ationem videre. Qui ergo con-
fugimus ad Deum,ad mundum revertemur?Qui
peccato mortui fumus,peccata repetemus ? Qui
renuntiavimus faculo 8c ufui ejus, iterum in luto
ejus harebimus ?
4 6. Fugiamus hinc , quia rempus breve efh
Audi quomodo fugias : Et qui habent uxores, ita 1
fìnt at fi non habeant; dr qui fient, tamquam non
fientes ; & qui gaudent e tamquam non gaudentes;dr
qui emunt, tamquam nonpofiidentes3 & qui hoc mun-
do utuntur, tamquam non utantur. Prater it enimfigura
hujus mundi. Non ergo cum prætereunte figura
mundi opera noftra pratereant ,-ne edam
ipfi prætereamus 3 fed maneamus in veritate. Si
maneamus in Chrifto1, manemus in veritate, Se
erg© fadiim eft contra fententiam D e i, cùm fit C cum eo manebimus, 8c non præteribimus , fed
divina conditio impleta fententia. Maledictum
enim ufque ad mortem,poft mortem autem gratia.
Mortui ergo fieculo fumus,b quid adhuc fa-
culo, decernimus : mortui fumus cum Chrifto ,
quid adhuc v ita hujus actus requirimus ? Mortem
Chrifti in corpore noftro circumferiinus 5 ut
8c vita Chrifti in nobis manifeftetur. Non ergo
jam npftram illam vitam, fed Chrifti vitam vivi-
mus,vitam innocen tia, vitam caftimonia, vitam
dicemus : ?>encd 'ulto Domini fupér vos, benedìximus Pftl.m.i
vobis in nomine Domini.Qui enim pratereurit,non
poflunt dicere , quia non dixerunt pratereun tes
vizmiBenediótio Dominifuper i/<w,quemadmodiim
dixit Propheta. Itaque fi volumus non preterire
opera noftra,non pratereamils mandata Dei,
non pratereamus requirendi Jefu domini dili-
gentiam,emerendiejus gradam. N onpreterivit
eum illa mulier qua ufque in phariftei domum in*
fimpIicitads,oinniumque virtutum. Cum Chrifi D greiTa,inqua Chriftus recumbebat,inpedesejus
to refijrreximus, in ipfo vivamus, in ipio adfcen- fuperfudit unguentum,
damus3 ut ferpens calcaneumnoftrum quod vul-
neret, in terris reperire non pofiìt.
C A P U T V I I I ,
guomodo licei h ie retineamut corpore, tamen animo
fugere pofiimus, atque adeodebeamtts3 ne cum fra-
tereunte figura hujus mundi opera nofira nofqueipfi
pratereamus : quod ne contìngat, ?nandata Dei non
47. Non prætereamus diftiplinæ ali cujus pro-
feit um , ficut edam Joièph adoleicentulus non
præterivit 3 quia fracres füös requirebat, & ad
eum feftinabat locum,in quo pafcebaifit oves} &
cùm cognoviflet-quiä in Dothaim funt,perrexit
eo. Significatur autem ilio verbo Dothaim de-
fe£tus idoneus , id eft, vànarum opinionum de-
fectus non mediocris, fed perfe&us & plenus, in
Hi E i“0 B i ? ? ■ HKh qUand° 1 . . J , -, m m n i f i i n n i r T l P t i n i i n t P n im l y p n d r « n n iv im quemadmodum plures è fanétis veteribus fecijfi
compertum eß.
45. g p Ugi-^mus hinc.Potes animo fugere,etfi
retineris corpore. Potes & hic eile, &
adefle .ad Dominum, fi illi adhereat anima tua,fi
poftipfiim cogitationibustuis ambules,fi fide non
ipecie yias ejus ièquaris, fi adipfum cc 'igias.
Eft enim refugium èc virtus, cui dicit Da\ id : Ad
te confugi,dr non fium deeeptus. Ergo quia Deus re-
fugium,Deus autem in celo,& fupra celos: utia.
Omnes edit, fatisfieret judicato fer maledìctum carnis & c. MiT.
a liq u o t , fatisfieret judicato, maledittum carnis fuftinens. A lii majo
r i numero Se antiquitate, ut in textu. Ejus autem lo c i putamus
huncciTe fenl'um : ut iàtisficiet judicato live judicio i l l i ; nempe,
malediftum & c . Ubi non obfcure adluditiir ad icntcntiam Gen.
3, ycrfu 17 . & feq. la tam, qua homo laboribus ad morcem-ufque
perpetuis addicitur ; ut antecedentia planum faciunt.
b. Edit, qui adhuc [scalo de fervi mus. Mortui fumus cum Chrifto ,
qui adhuc. . . . requirimus. Mortem enim & c . MIT. partim, quid
adhuc de fid ilo cernimus-, id e f t , de rebus faxularibus cpntendimus :
partim , quid adhuc ficulo decernimus, id eft , ia cu lo militanms.
c. MA'. Thcod. & V a le. Vbi efulemur fabbatum ejus , feilieet
Chrifti, & omnium virtutum :fabbatum magnum See. Vide Phil Ofnern
lib. de P rofugis.
* . Sapiens enim quando minuit, iiipple f e , id e f t , quando minui-
t u r , ex codem P hil. lib. de Profugis : H i 5 ìxMÌ-xai
J-Av yQ? Marlin, ubi alluditur ad Gen. i f . 8. 5 »xMi-rai..........
a&oeTtb*, See.
d. Sic edit. vet. cum G a ll. miT. nifi quod in quibufdam legitur,
minuit, addit. Deficiunt enim fieculares opinio-
nes,qux mulieribus infirmis comparantur. Unde
pulcre quo oftenderetur Sara ad profe&um ve-
nifte, ut generaret rifum 8c Iietitiam : Defecerunt, c
inquit, Sara fieri muttebria. Bona ergo defe&io
cupidi tatum,defe<ftio vanitatis3quia veritatis ad-
jedio eft. Unde Sc fan&us David ait : Defeeit in i
falutare tuum anima me a. Paritura etenim erat^
quit conceflerat,eoque Sc promiierat Deus:pari-
tura Ia:titiam,& fobriam illamjucunditatis ebrie-
tatem : pariturac ante exipedatum, ingenii celequem
concejferat e i , & promiferat. Rom. edit, cum uno V a t. cod.
qus conceperat, utpromiferat, Sec.
e. Rom. edit, fo la , ante exfpeclatum partum, ingenii celeritatefe-
tum. A lice, ante exfpeclatum ingenium ,celeritate partus feta. MiT.
v e ro , ante exfpeclatum. Pauci ante exfpeftavit ingenii, ( unus ingenui)
celeritate ( nonnulli celebritate ) partus ( unus partii , aliqui
partum ) feta ( a lii fetum , a lii fatta. J Hanc porro tantam divcrfi-
tatem non aliunde profeftam rcmur, quàm ex co quod non vide-
r e n t , ante exfpeclatum, quo rcdditur illud Philonis , <is at àfgó-
ta s , referri non ad ingenium, aut partum; led ad tempus quod lub-
in tc llig itu r , ut in ilio V irg . 4. Georg.
Ante exfpeclatum pofttis flat, in ordine caflris.
Deinde quod minus adverterent, unde voces partus, & fa lla rcge-
rentur, iubftituerunt earum loco partum ac feta. Eft autem e llip-
fis fupplenda in huncmodum , paritura . . . . partus, qui funt facta
Sec. Eodemrecidit fi legas partum Se fetum. Quam vis non eamus
infieias ienftim aliquem, fervata voce fe ta , e lici poflc : fed noftro,
prxterquam quod s iag is naturalis e ft, Philo etiam fuifragatur lib.
ritate partus,fada fkpientix. Denique 8c de aliis
Hebneis mulieribus habes , quia Hebrxa: prius
pariunt,quam veniant obftetrices 3 eo quod anima
juftorumnon exfpedent artes difciplinas
propter inventionum genera, nec requirant ad-
jumenta generandi : led Iponte partus fuos fun-
dant, exipedationemque praveniant.
47. Nec minus impiger ad inveniendum,quam
ad exièquendum Jacob, cui cùm mater dixiflet,
ut inferret patri efcas, * definitionum genera fup-
petifle cernimus. Nam 8c cito invenit, 8c inven-
torum fuorum audorem teftificatus eft Deum,
in quo 8c diligentia palma, 8c ingenii fignificatur
ubertas.Prima ergo definitio in inventione:quod
invenitur, quaritur: 8c quod quaritur, tempo-
ris eft : quod temporis eft, utique diligentia eft.
Quqd autem pravenit uium temporis, Deusin-
fundit, Deus dat : quod Deus dat, nar non
diligentia eft. Ingenium igitur divini en. inune-
ris:quod autem divini muneris,hoc natura. Ingenium
ergo natura eft, inventio diligentia : illud (
fine tempore,hoc indiget tempore.Ideoque illud
in tempore prafto eft, hoc in ipatio temporis in-
veftigatur : illud fupra nos, hoc vero ad nos re-
fertur.
48. Quarenti igitur patri cibum verbi ( non
enim in Ì0I0 pane vivit homo,fed in Omni verbo
Dei : talem cibum quarebat liaac, talem cibum
eiuriebat Petrus, quando vidit credituri genti-
lis populi myfteria ) Efau prafto non habuit cibum
lpiritalis 8c velocioris ingenii. Dum ifte ve- 1
natur 8c quarit, 8c pradurum atque agreftem
fermonem fuggerere parat, pravenit Jacob celeri
inventione, 8c miti, 8c prope domeftica re t
ponfione iuave verbum miniftrans , quo eum
mulceret ac deledaret. Unde miratuspater ait:
¿¿tfidefihoc, quod turn cito invenifii filim i ? Re fion d
i t Iacob : ßhtod tradidit dominus Deus tuus in ma-
nus me as. Prima definitio in interrogatione eft,-
fecunda in reiponfo. Plena igitur omnia repe-
riens pater qua erantvel in genii, vel diligentia, •
definitionis confummatione conclufit dicens :
Ecce odorfilti mei tamquam odor agri p ien i, quem be-
nedixitDominus. Ager enim 8c naturr ' ' habet fer-
tilitatis ingenium,8c cultura diligen am temporalem,
meritoque in eo eft pIenitudo,cui utrum-
que non deeft. Simul cùm addiderit : J$uem bene-
d ix i t Dominus , videtur natura gratiam pratu-
liiTe cultionis labori.Et confirmavit Eiau dicens:
Iufie vocatum efi nomen illius Iacob. Supplantavit
enim me jam b is , d r primogenita mea acceptt.
49. Sed forte dicas : In quo moram fecit, qui
ad venationem à patre miifus eft ? Sed confiderà
quia 8c pater pronun tiavit,quia paratimi habere
non poifet, quod fpiritaliter petebatur 3 8c ideo
quia deficiebat ingenio,vel diligentia fubfidium
ut adjungeret,exigebat. Celeritatis quoque ad-
monet, qui ait •. Cape arcum d r fagittam. Accepit
tamen 8c diligentia frudum , qui agnovit fupe-
* U t locus hic alioqui fatis obfeurus intclligatur advcitendum
hanc Ambrofii mcncem e fl'c, nimimm ut ollendat in jacobo om-
nem b onx d ifciplinx profeCtum repcriri, quod ita conficic:Quid-
quid ad bonam difciplinam neccflarium e f t , duobus quali limiti-
bus , quasdefinitiones vocat & P hilo ò'iycs , continetur atque in-
cludicur, ingenio fcilicct ac diligentia j ingenium quidem D.ei
munus eft, diligentia vero noftro labori tribuitur : cùm ergo hfmc
ucnimque perrcftx difciplinx finem feu definitionem in nlio Jacob
deprehenderit fanäus I fa a c , optime eolligitur ilium rebus ad
L rius efie ingenii munus.
jo. Nec immerito domefticos cibosdetulit,qui
de domefticis feminis fui iàpientia fibi acquifi-
vit copulam. Bona autem diligentia cumiapien-
tia, 8c inventio cum ingenio naturali. Denique
habens in promtu fapientia copulam ikndus
Iiàac, deambulabat in campo, immo abalienaba-
tur. Et nos primo iàpientia copulemür, 8c fic
exeamus in campum quarere 8cinvenire cupien-
tes. Multi enim fine iàpientia male quarunt. Et
\ ideo Cain quia non acceperatàDeo prudentiam,
male quafivit, male exivit in campum 3 Abel
bene , qui perfedum facrificii munus implevit.
Bonum enim lap1’ :a facrificium, bona eft hofi
tia fides, Sc omn /irtus. Denique fapientia in-
terfecit fuas hoftias , 8c mifciiit in craterem vi-
num fuum.Etideo ut infipientibus gentilibus po--
turn fidei daret, ad craterem futim convocavic
eos dicens : £)ui efi infipiens, diver tat ad me. Et
egentibus fenfu dixit : Venite & edite de mcis pa-
‘ nib us , d r bibite vinum quod mificui vobis. De hoc
cratere Plato in fuos libros transferendum pu-
tavit, ad cujus potum evocavit a ias : fed eas
explere nefcivit, qui potum non nud, fed perfidia
miniftrabat.
C A P U T IX.
Urget ut hinc fugiamus ^ficutfugit Jacob de patria,
d rficut cervi adfontes 3 quos qui defiderat, fuper fe
animam fitam exemplo Sufianna ejfundat oportet,
guomodo Paulus d r Lot fugerint; ac nobis fimiliter
fugiendumfit infupernam civ ita tern, quoadfum-
mus facerdos moriaturicum quo d r vetus homo nofi
ter debet mori.
yi. 1 7 Ugiamus ergo hinc ficut fugit de patria
fàndus Jacob. Sciebat enim veram pa-
triam elle fiiperiorem. Fugiamus ficut cervi ad
fontes aquarum : quos fitiebat David, fitiat Sc
anima noftra. Quis eft ille fons ? Audi dicentem:
- guoniam apud te efi fons vita. Huic fond dicat
\ anima : Jjhiando veniam d r parebo ante faciem
tuam Ì Fons enim Deus eft : fed qui hunc rontem
defiderat, effundat fupe " '‘.nimam fuam311t nihil
A paifioni carnis relinq tat, fed ubique anima
fiiperfluat.
jz. Pulcre earn efFudit Sufanna ,ut ¿vaporare
in earn nonpoflènt incendia corporis , mortis
formidines, vita cupiditates. Effuia fiiper ipfain
anima omne reftinxit carnale defiderium, fie-
■ culare ftudium. Q u a etiam prodigioiorum fe-
nuin , 8c impudendum prefbyterorum b potuit
flammas reftinguere, nifi in his libidinis proflu-
vium redundaflet. A quibus cùm intenderetur
calumnia, fi adfenfus negaretur adulterio, inge-
muit Sufanna, 8c dixit : Angufiia mihi adfuntun-
dique. Sì enim hocfecero, morte aterna peribo ; fin autem
, non effugiam manus vefiras. Mel ius tamen j n-
dicavit crimen fugere potius, quam periculuni.
I bonam difciplinam neceflari.is inftruiftum fuiifc. H o c porro caput
fere tocumex lib. de Profugis dbfumcum ell.
a. I ta Rom. edit, ac unus cod. Va t. AJter vero cum duobus
Gallic, nihil poftejfionis carni : qu x le ilio minime difplicct. Sed
I reliqui mil'. & edit. anc. nihil pojfejf oni carnis..
b. Quxdarn edit, turn ex vet. turn ex recent, nonpotmt. Male. Eft
II. enim locutio conditionalis, ut indicant feqnentia i l l a , nifi de his, & c . idemque valet potuit, a c fi legerecur /potuijfet. Q u x formula
probatis amifcoribus non eft iuufitata.